Верашчака
500 subscribers
7.02K photos
1.1K videos
4 files
1.72K links
Беларускамоўны канал пра Беларусь, пра беларусаў і пра нашу людскасць.

Пра палітыку толькі з гумарам і доляй сарказму.

Дасылайце нам свае матэрыялы або цікавасці пра Беларусь сюды
@gusljar_bot
加入频道
Forwarded from Звязда
Сезон фантанаў у Мінску пачнецца 26 красавіка

zviazda.by
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Добрага ранку, беларусы!

"Пагоня" ад Андрэя Усанава

@usanoff86
#КухняБеларусі
#СтарадаўняяКухня

Абрадавыя стравы на беларускіх землях.
Вялікі пост


У вялікі пост было забаронена ужываць скаромныя стравы (мяса, 
сала, масла, яйкі і інш.), піць гарэлку.

Па апісаннях XIX стагоддзя, у 
пост на снеданне елі вараную (часцей у мундзірах) бульбу, саладуху з хлебам ці бульбаю, на абед — вараную капусту ці квас, крупеню, 
аржаную кашу, гарохавы суп. На вячэру ізноў варылі бульбу ці якую-небудзь кашу.

У святочныя і нядзельныя дні пяклі бліны, рабілі 
верашчаку з грыбамі, селядцовым расолам і "малаком" з канаплянага 
семя.

Акрамя агульнахрысціянскіх, шырока вядомых свят, амаль паўсюдна на Беларусі святкаваліся лакальныя, вядомыя ў межах 
адной мясціны святы
. Яны захаваліся з дахрысціянскага часу і таксама мелі свае рытуальныя стравы.

Напрыклад, на тэрыторыі 
цяперашняга Докшыцкага раёна Віцебскай вобласці зафіксавана свята Камаедзіцы, якое адзначалі 24 сакавіка. Лічылася, што ў гэты дзень прачынаюцца і выходзяць з бярлогаў мядзведзі. На гэтае свята 
рыхтавалася рытуальная ежа. Першую страву гатавалі з сушанага рэпніку з-за таго, што мядзведзь пераважна харчуецца раслінамі. 
Паколькі мядзведзь любіць авёс, то другой стравай быў аўсяны кісель, а трэцяй — былі гарохавыя камы, якія і далі назву гэтаму святу.

Дзень рытуальнай сустрэчы буслоў адзначаўся на Звеставанне (25 сакавіка).
На гэты дзень выпякалі галёпы з пшанічнай мукі, якія мелі форму бусла, альбо яго выяву адціскалі на печыве зверху. Былі галёпы таксама ў выглядзе буславай лапы, напрыклад на Піншчыне, 
або яе адбітка. Печыва таксама магло мець форму сахі альбо сярпа.

На Хрэстцы (серада на палове посту) пяклі пірагі ў выглядзе крыжа.
Плявальшчык

На Русі была такая старажытная прафесія! У яго абавязкі ўваходзіў пасеў рэпы. Справа ў тым, што ў рэпы было дробнае насенне, якое складана было раўнамерна пасеяць. Яны часта прачыналіся паміж пальцаў і губляліся.
Плявальшчык такое дазволіць сабе не мог. Ён па-майстэрску выплёўваў дробнае насенне на зямлю, пры гэтым дакладна кантраляваў дыстанцыю і сілу пляўка.
Такія рэдкія навыкі шанаваліся вельмі высока. Плявальшчыкі атрымлівалі дастойную аплату за свае працы і нават займаліся навучаннем гэтаму рамяству.
Кожны селянін лічыў за радасць, калі такі каштоўны працаўнік аплюе яго поле.
Вокладка часопіса "Беларуская работніца і сялянка" №11 1927 года.
Дарэчы, на гэтым малюнку мастака Генадзя Змудзінскага яскрава паказана дэталь па якой у 1920-я гады умоўна адрознівалі работніц ад сялянак - а менавіта па спосабе павязкі хусткі. Работніцы рабілі вузел на патыліцы, а сялянкі - на шыі.
https://yangx.top/belaruskipioner/7404
А вот и новый словарик со словами, не имеющими аналогов в русском языке! 👇🏻

▫️ Надоедливый лай собаки или назойливое приставание с просьбами, упреками — звя́га.
▫️ Небольшой искусственный водоем — ко́панка.
▫️ Толстая и длинная игла — шарша́тка.
▫️ Капля жира на поверхности воды или жидкой еды — ска́лка.
▫️ Селедочный рассол — лё́к.

О каких словах узнали впервые? Делитесь в комментариях! 🙌🏻
Пра трохвугольны храм мы ўжо пісалі раней.
А ці ведаеце вы, што ў Беларусі існуе круглая царква?

Чачэрск. Спаса-Праабражэнская царква

Размяшчэнне: Гомельская вобл., г. Чачэрск;
Адлегласць: Гомель 60 км, Мінск 300 км;
Каардынаты: 52.916725, 30.915009;

Нетыповы для Беларусі храм-ратонда быў узведзены ў канцы XVIII стагоддзя.

Граф Захар Чарнышоў, які валодаў тады Чачэрскам, перабудаваў горад у адпаведнасці з рэгулярным планам: планіроўка вуліц стала прамавугольнай, у цэнтры з'явілася ратуша, а на роўным выдаленні ад яе — тры царквы і касцёл.
Аднак з чатырох культавых збудаванняў таго часу да нас дайшла толькі Спаса-Праабражэнская царква.

Лічыцца, што на яе адкрыцці і асвячэнні прысутнічала імператрыца Кацярына II.

Доўгі час алтар царквы ўпрыгожвала абраз» Спасланне ў пекла", датаваная 1678 годам. Цяпер яна захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі.
Forwarded from Верашчака
 "Мядзведзь бег з нечаканай хуткасцю, нібы каціўся. Калыхаўся ў паветры горб, куцапыя лапы выкідаліся наперад — спачатку абедзве левыя, потым абедзве правыя — і мякка пляскалі ў снег. Лабастая галава, як трохкутны шчыт, была пагрозліва апушчана.

Вочы глядзелі ў вочы.

Галодны, у роспачы, не разумеючы, што гэта такое робіцца, пакутуючы ад болю ў застуджаных, падмарожаных босых пятках, злосны ад усяго гэтага, ён імчаўся, як страшны крапасны таран, без усякай надзеі на паратунак — бо ён хацеў жыць.

І сіні агонь у вачах звера звязаў яго з вачыма чалавека разуменнем еднасці ўсяго жывога. Каб мядзведзь збочыў у гэты момант — пан Юры не стрэліў бы... Жывое, жывое сапло і задыхалася ў снезе, жывое, адным болем звязанае з усім жывым.

Але звер імчаўся, плылі долі імгнення, і прагучаў стрэл.

Звер скалануўся, але не збавіў хуткасці.

Другі стрэл. Снежная разора ўзмятнулася зусім блізка.

Пан Юры адкінуў стрэльбу і ўпёр у снег рацішча. Звер вось-вось павінен быў устаць, і тады... у жоўтую поўсць пад левай лапай.

...Мядзведзь не ўстаў.

— Гэй-гэй-гэй! Гэй-гэй-гэй! — крычалі адусюль страшнымі галасамі людзі.

Яны беглі сюды разам з сабакамі і крычалі, каб адцягнуць увагу мядзведзя. Але снег быў глыбокі, сабакі, яшчэ раней спушчаныя на першага звера, танулі ў глыбокіх гурбах і не маглі так хутка дабегчы.

І са страшным гарлавым крыкам, кленучы сябе, што пабег да Раткевіча і кінуў князя, кленучы мядзведзя, пушчы, душу і бога, ляцеў ад сёмага нумара на шырокіх лыжах даязджачы Карп...

Мядзведзь не звяртаў увагі на крыкі. Яму трэба было дабрацца толькі да аднаго, што так балюча кусаўся на адлегласці. Боль, непаразуменне і ярасць былі ў дрымучых вочках. Ён адчуваў, што сэрца ў яго разрываецца, што ідзе нешта непапраўнае, чаго ўжо ніяк, ніколі на свеце не выправіш.

Пан Юры сунуў рацішча ў звера, проста так, як дзіду, і паставіў, ускінуў-такі яго старчма, але ад страшнага цяжару дрэўка зламалася. Як камяк жывога болю, рыку, крыві, ярасці насунулася цёмнае.

Чалавек схаваў галаву і з кордам кінуўся проста пад звера. Уцэліў сталь туды, куды і хацеў, у жаўтаватую, мякчэйшую навобмацак поўсць пад левай лапай. Націснуў.

І тут нага яго паслізнулася. Падаючы пад страшным цяжарам на спіну, ён убачыў, зусім блізка, Карпа з сякераю ў руках, пачварную, як уцёс, махіну, што знізу насунулася на яго, адчуў ля самага аблічча гарачае смуроднае дыханне.

І гэта было апошняе, што ён бачыў і чуў...

Юры Загорскі сканаў, так і не прыйшоўшы да прытомнасці, па дарозе ў Загоршчыну, ля яра, дзе выйсце крыніц."   Глава VIІІ. Кніга другая.

Уладзімір Караткевіч.    «Каласы пад сярпом тваім»
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#МоваНашаРодная

Праблемы беларускай мовы з боку гледжання масквічкі.
Як, кажуць, нейтральны, непрадузяты, нікім не зацікаўлены.

Так вось мы з вамі выглядаем для жыхароў іншых краін 🤷🏻‍♀️
Рашэнне аб прызнанне зборніка твораў Дуніна-Марцінкевіча экстрэмісткімі матэрыяламі адменена.

Ну што ж, добра, калі памылкі прызнаюцца і выпраўляюцца. Яшчэ лепш было б, каб такіх ляпаў не рабілі і больш уважліва адносіліся да фармуліроўкі рашэнняў, якія выносяцца

https://yangx.top/grafa4/480
ЮБІЛЕЙ

Сёння, 26 красавіка, спаўняецца 125 гадоў з дня нараджэння Іллі ГУРСКАГА, пісьменніка і драматурга.

У 1917 годзе ён удзельнічаў у рэвалюцыйных падзеях у Петраградзе.
З 1924 года працаваў у Галоўліце БССР, Галоўрэперткаме, Галоўмастацтве БССР. У сакавіку 1927 года стаў загадчыкам Галоўліта БССР, на гэтай пасадзе адказваў за цэнзуру ў беларускай літаратуры, а таксама і за цэнзуру тэатральнага рэпертуару. У лістападзе 1929 года І. Гурскі дакладаў, што Галоўрэперткам выкрасліў з рэпертуару беларускіх тэатраў «Тутэйшыя» Янкі Купалы...
У час Другой сусветнай вайны быў адказным сакратаром франтавой газеты «За Савецкую Беларусь», рэдактарам газеты «За свабодную Беларусь» і сатырычнага часопіса «Партызанская дубінка».
Пасля вайны, з 1944 па 1960 год, узначальваў часопіс «Беларусь».
Публікацыі 1930-х гадоў Ілья Гурскі пісаў у стылі вульгарнага сацыялагізму. Займаўся цкаваннем і выкрыццём нацыянал-дэмакратызму ў час палітычных рэпрэсій.
Памёр 11 жніўня 1972 года.
- Ты як?
- Лепш.
- Лепш чым калі?
- Лепш не пытайся.

🎨 Малюнак Дыяны Лапшынай
❗️Постановлением президиума Гомельского областного суда от 11 марта 2024 года отменено решение о признании сборника произведений Дунина Мартинкевича экстремистскими материалами

Это первый такой случай в судебной практике.

Подписка        Бот обр.связи
➡️@guBAZA ➡️@guBAZAbot
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Дзікая зона.

☢️ Роўна 38 гадоў таму, 26 красавіка 1986 года, здарыўся выбух рэактара 4-га энергаблока Чарнобыльскай АЭС. Гэта прывяло да адной з самых жахлівых экалагічных катастроф у гісторыі. Тэрыторыі многіх краін Еўропы і былога СССР былі забруджаны радыеактыўнымі рэчывамі.

Цяжкія трансуранавыя элементы раскідала непасрэдна вакол станцыі. Іх размяшчэнне і акрэсліла вылучэнне 10-ці і 30-кіламетровых зон адчужэння вакол, з якіх перасялілі людзей і абмежавалі доступ.

🌲 У беларускай частцы зоны адчужэння ў 1988 годзе стварылі Палескі дзяржаўны радыяцыйна-экалагічны запаведнік. Гэтая ўстанова, якая з 2023 года падпарадкуецца Мінпрыроды, ахоўвае і вывучае дзікую прыроду Чарнобыльскай зоны.

🛑 Пасля аварыі гаспадарчая дзейнасць тут была забаронена ці моцна абмежавана, таму тут адбыўся рэвайлдынг. Іншымі словамі, аднаўленне натуральных экасістэм, папуляцый дзікіх звяроў і птушак, у тым ліку і рэдкіх відаў.

Улікі паказалі, што на закінутых чалавекам тэрыторыях вырасла колькасць аленяў, ваўкоў, ласёў, казуль, дзікоў, зуброў, еўрапейскай рысі. Засялілі запаведнік і ўтульна сябе адчуваюць вялікія арляцы і коні Пржавальскага – віды, якія знаходзіцца пад пагрозай глабальнага знікнення. 🦅🐴

👉 Калі табе цікава даведацца больш пра дзікую прыроду ўнікальнага Палескага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка, запрашаем цябе ў “Дзікі клуб”. Сёлета там запланавана лекцыя на гэту тэму, якую будзе чытаць Валер Дамброўскі – старэйшы навуковы супрацоўнік НПЦ НАН Беларусі па біярэсурсах, кандыдат біялагічных навук, адзін з вядучых беларускіх спецыялістаў па драпежных птушках, які займаецца вывучэннем сысуноў і вялікіх арляцоў у беларускай зоне адчужэння.

📷 На фота Валера Дамброўскага коні Пржавальскага ў ПДРЭЗ.
#МіфыЛегендыБеларусі

Бурая Баба - істота ў якую была вера ў жыхароў беларускага Палесся. Брыдкая старая, лысая, без носа і вушэй, з вялізным капялюшам у выглядзе мухамора.

Палешукі казалі, што Бурая Баба гэта жонка Вупыра, пры гэтым мясцовыя жыхары лічылі пачвару недарэчнай і нават смешнай.

Кажуць, што Бурая Баба часта з'яўляецца з нагой у руцэ, якой яна любіць пачухаць сваю лысіну. Хтосьці кажа, што гэта яе ўласная нага, але мне здаецца, гэта нага таго самага палешука, які думаў, што гэты монстар смешны і меў неасцярожнасць занадта блізка да яго падысці.
Forwarded from Звязда
Якой павінна быць ежа для дзяцей: смачнай ці карыснай?

Летась у Беларусі стартаваў пілотны праект па арганізацыі школьнага харчавання. Нядаўна на нарадзе пад старшынствам прэм’ер-міністра Рамана Галоўчанкі падводзілі папярэднія вынікі рэалізацыі гэтага праекта.

Падрабязнасці на zviazda.by