#Літаратура

ПАМЯЦЬ ВЕКАВАЯ
Леанід ПРАНЧАК

Ад прадзедаў да сённяшніх часоў
Жыве нязменна памяць векавая...
Ад родных слоў, ад водару лугоў
Цішэе сэрца і душа спявае.

Адсюль шляхі на захад і на ўсход.
Апалены вятрамі і вайною,
Тут выстаяў і выжыў мой народ,
І засланіў зямлю сваю сабою.

Старадаўнія храмы радзімай зямлі!
Тут знаходжу спакой і збавенне ад злога.
Праз гады, праз вякі Вы заўсёды былі
Суцяшэннем душы,
Домам Госпада Бога.
Я прыходжу сюды, каб пабыць у цішы.
Выбачэнне грахоў – шчырых сэрцаў патрэба,
Каб ісці па жыцці са святлом у душы
І з малітвай святой, што ўзлятае да неба.

Бацькоўскі кут мой, ты ад веку тут.
За права быць плачу жыццём і лёсам.
Зямля маёй любові і пакут,
Тваім малюся соснам і бярозам.
Стагоддзямі нас выпрабоўваў час.
Ды Бог таму жыве на Беларусі,
Што людзі тут – жывы іканастас,
А Беларусь – царква, дзе я малюся!

Старадаўнія храмы радзімай зямлі!
Тут знаходжу спакой і збавенне ад злога.
Праз гады, праз вякі Вы заўсёды былі
Суцяшэннем душы,
Домам Госпада Бога.
Я прыходжу сюды, каб пабыць у цішы.
Выбачэнне грахоў – шчырых сэрцаў патрэба,
Каб ісці па жыцці са святлом у душы
І з малітвай святой, што ўзлятае да неба.

01.12.2024
Крыніца

#Паўстанне1863
#ЛюдзіБеларусі
#ГісторыяБеларусі

Удзельнікі паўстання 1863-1864 гг.

Усім журналістам, прапагандыстам і гісторыкам, якія лічуць, што гэта паўстанне не мае ніякага дачынення да беларусаў, прысвячаецца.

Уладзіслаў Юліянавіч Малахоўскі - адзін з кіраўнікоў партыі «чырвоных», найбліжэйшы памочнік К.Каліноўскага. Наладжваў сувязі з рускімі рэвалюцыянерамі, з арганізацыяй «Зямля і воля». 

Максіміліян Восіпавіч Маркс – удзельнік рэвалюцыйнага руху 1860-х гг., даследчык Сібіры, прыродазнавец, мемуарыст, метэаролаг. Член Рускага геаграфічнага таварыства. Пакінуў успаміны пра Віцебск 1820 - 1830-х гадоў.
Адзначаны залатым медалём Рускага геаграфічнага таварыства (1878) за навуковую дзейнасць.

Каміла Марцінкеевіч (у шлюбе Асіпо‌віч) –беларуская піяністка, кампазітар, педагог, удзельніца рэвалюцыйнага ру­ху на Беларусі ў 1860-я гады. Дачка В. Дуніна-Марцінкевіча. Уваходзіла ў тэатральную трупу бацькі; у 1852 годзе брала ўдзел у паказе ў Мінску першай беларускай оперы «Сялянка». На пачатку 1860-х гадоў яна арганізавала ў Мінску і мястэчку Гарадок на Маладзечаншчыне школы для дзяцей беднаты.

Працяг будзе...

#ГісторыяБеларусі
#Археалогія

У бягучым годзе беларускія гісторыкі зрабілі цэлы шэраг знаходак і частка з іх цягне на сенсацыі нават не мясцовага, а рэгіянальнага маштабу, чаго ўжо даўно не было.

Сярод іх:

✔️ Крэмневыя прылады старажытных людзей, якім дакладна не менш за 400 тысяч гадоў.
Цяпер навукоўцы практычна ўпэўнены, што гэтыя прылады належалі гейдэльбергскаму чалавеку, які нават старэйшы за неандэртальцаў. Раней найстарэйшымі на нашай тэрыторыі лічыліся паселішчы 20-тысячнай даўніны.

✔️ Драўляныя фартыфікацыйныя збудаванні, выяўленыя падчас раскопак на гарадзішчы на ​​Менцы, не маюць аналагаў ва Усходняй Еўропе, таму што з’яўляюцца прыкладам сінтэзу тэхналогій заходніх і ўсходніх славян.

✔️ На востраве пасярод возера Сялява зроблены знаходкі эпохі ранняга мезаліту 10-7 тысячагоддзя да н. э. кундскай культуры і артэфакты ранняга неаліту 6 тысячагоддзя да н. э. нарвскай культуры.

✔️ На Крывінскім тарфяніку знойдзены рэчы з драўляныя рэчы паўночнабеларускай культуры, другая палова трэцяга тысячагоддзя да н. э. – пачатак другога тысячагоддзя.

Больш падрабязна пра каштоўныя знаходкі чытайце тут 👇

https://bel.sputnik.by/20240815/top-arkhealagchnykh-adkrytstsya-2024-goda--belarus-1088774068.html

#ПобытБеларусаў

З кнігі Сямёнова-Цянь-Шанскага П.П. "Живописная Россия. Том 3. Литовское и белорусское полесье", 1882 г.

Пра паганскія перажыткі ў літоўцаў і беларусаў.

Тут узгадваю афармленне ГЦ "Галерэя" у Мінску, які ўпрыгожылі гіганцкім Змяіным царом ці Вужыным каралём - легендарным героем беларускіх міфаў.

Таксама ўзгадваю абедзвюх сваіх бабуль. Адна расказвала падобную гісторыю ў іх вёсцы, у суседзей у хаце ці пад хатай жылі вужы і таксама елі з дзецьмі з аднаго посуду.

А другая бабуля, калі грымеў гром з маланкай, казала: "Во, пЕрун б'е".

ПРЫНÁДНЫ (prynadny)
(прыметнік, мужчынскі род)

Прываблівы, прывабны, спакусьлівы.

🔸️Вокны ў пакоі пана падлоўчага сьвятлелі прынадным бляскам. (Колас)
🔸️Так кружыцца маюць звычай
Часта чайкі над вадою
Над прынаднаю здабычай. (Крапіва)
🔸️Яша крыху паблукала між дрэў, шукаючы прынадную мясьцінку. (Мележ)

#словы_П

#МоваНашаРодная

А дзе ў вас ідзе снег? На двары ці на дварэ? 😁

Крыніца відэа

Добрага дня, беларусы!

Крыніца відэа

#КухняБеларусі

Бульба па-вясковаму

Склад:
● бульба (2 кг),
● карп (900 г) (падыходзіць любая азёрная або рачная, але не марская),
● каўбаскі па-вясковаму (8–12, у залежнасці ад колькасці людзей),
● алей (150 г),
● перац,
● соль,
● молатыя спецыі, сухі кроп і кінза.

Гатаванне
На добра змазаную алеем бляху выкласці па цэнтры добра падсоленага і нацёртага спецыямі карпа. Астатняе месца закласці пасоленай, запраўленай спецыямі, нарэзанай на 4–6 частак бульбай.

Пагрузіць у бульбу па краях каўбаскі (каб не высахлі пры выпяканні).

Запякаць у смажыльнай шафе 50–60 хвілін. Гатовую страву пасыпаць кропам.

#МоваНашаРодная
#ХвілінкаГумару

Той выпадак, калі сабака тутэйшы, а гаспадар яўна не беларус 😁

Хто зразумеў, што тут не так?

#ЛюдзіБеларусі
#ГісторыяБеларусі
#Паўстанне1863

Удзельнікі паўстання 1863-1864 гг.

Усім журналістам, прапагандыстам і гісторыкам, якія лічуць, што гэта паўстанне не мае ніякага дачынення да беларусаў, прысвячаецца.

Антанас Мацкявічус – адзін  з кіраўнікоў паўстання 1863—1864 гадоў у Літве. Прыйшоў да думкі аб неабходнасці ўзброенай барацьбы супраць царызму, за ліквідацыю прыгонніцтва і перадачу зямлі сялянам. Вёў асветніцкую работу сярод сялян, прапаведаваў свае погляды. У жніўні 1862 года звязаўся з Каліноўскім і Серакоўскім. З пачаткам паўстання ў студзені 1863 года арганізаваў з сялян атрад у 250 чалавек, у сакавіку – маі  ўдзельнічаў з ім у баях у цэнтральнай Літве самастойна, потым у складзе злучэння Серакоўскага.

Браніслаў Станіслаў Мінейка – землеўласнік. Падчас паўстання належаў да «чырвоных» левай арыентацы.

Зыгмунт Станіслававіч Мінейка - кіраўнік паўстання  1863-1864 гадоў у Ашмянскім павеце. Ваенны, класічны археолаг, журналіст, палітык, палітычны актывіст, інжынер у цывільным будаўніцтве, афіцэр. У 1861 годзе прыняў ўдзел у польскіх маніфестацыях і агітацыі сярод сялян. Сярод іншага, Мінейка, пераапрануўшыся ў сялянскую вопратку, распаўсюджваў беларускі ананімны сатырычны твор «Гутарка старога дзеда». У гонар Мінейкі названа вуліца ў Ашмянах.

Працяг будзе...

#ПобытБеларусаў

З кнігі Сямёнова-Цянь-Шанскага П.П. "Живописная Россия. Том 3. Литовское и белорусское полесье", 1882 г.

Пра святы з паганскімі перажыткамі.
На Купалу мы з суседзямі нават у гэтым годзе праз вогнішча скакалі 😂 дарослыя людзі называецца 😏

А вось пра оргіі і распусту не ведаю, на колькі гэта было праўдай 🤔 Аўтар сцвярджае, што такое было ў літоўцаў

#КухняБеларусі

Сцулёк (У нас звалі сікун)

Склад:
● свежы свіны мачавы пузыр,
● мясны фарш,
● прыправы,
● соль.

Гатаванне
Свежы свіны пухір надзьмуць праз саломку, высушыць, перад напаўненнем, калі стаў занадта сухі, абліць кіпенем. У фарш пакласці ўсе прыправы, як на каўбасу, і соль.

Парэзаны рукамі фарш робіць сцулёк прадуктам класу люкс.

Ля гарляку пузыра зрабіць невялікі прарэз і напоўніць мясным фаршам як мага поўна, дзірку зашыць, абвязаць ніткай і добра падсушыць.

#УспаміныПраДзяцінства
#КухняБеларусі

Пра тое, як рабілі і калі елі сікун.

*Націскайце на хэштэг #УспаміныПраДзяцінства каб знайсці яшчэ больш цікавостак

🔥🔥🔥 Кліп "Лазня" ад Драздоў першы ў трэндах Ютуба!

💪 Ведай нашых!!!

#ГісторыяБеларусі
#Паўстанне1863
#ЛюдзіБеларусі

Удзельнікі паўстання 1863-1864 гг.

Усім журналістам, прапагандыстам і гісторыкам, якія лічуць, што гэта паўстанне не мае ніякага дачынення да беларусаў, прысвячаецца.

Эдвард Баніфацый Паўловіч – беларускі мемуарыст, мастак і асветнік. У 1857 г. выйшла яго кніга пад назвай «Некалькі словаў літвіна», у якой адстойваў права беларускіх сялян на асвету. З 1859 г. Паўловіч ў Навагрудку пачаў працаваць выкладчыкам малявання ў мясцовай гімназіі. Заняўся антыалкагольнай прапагандай сярод мясцовых сялян, у справе чаго выдаў ліст, адрасаваны святарству, які быў надрукаваны ў 1859 г. ў пецярбургскім выданні «Слово». Свае погляды ў сялянскім пытанні друкаваў у парыжскім выданні «Wiadomości Polskie», варшаўскай «Gazecie Codziennej» і газеце «Kurier Wileński». Пры падтрымцы куратара наваградскіх школ Канстанціна Радзівіла заснаваў у Наваградку жаночы пансіён і нядзельную школу для сялян, а ў 1860 г. - аматарскі тэатр, дзе з’яўляўся адначасова рэжысёрам, дэкаратарам і акцёрам. Акрамя гэтага, Паўловіч разам з мясцовай шляхтай і мяшчанамі становіцца заснавальнікам Навагрудскай бібліятэкі, якая ўзнікла каля 1860 года. Свае намаганні накіроўваў на павышэнне ў сялянскім асяроддзі ўзроўню самасвядомасці. З пачаткам паўстання 1863 г. ўдзельнічаў у нарадзе навагрудскіх мяшчан, якія выступалі за вызваленне сялян з прыгону. Сабраў звесткі пра культурна-грамадскае і літаратурнае жыццё Беларусі 1840-1860-х гг., побыт беларусаў, пра беларускага паэта Францішка Савіча.

Працяг будзе...

#ДумкіЎслых


🤔 Пры аналізе інфармацыі ў інтэрнэце першай справай стаўлю сабе пытанне: "Каму гэта выгадна і навошта?"
Дык вось, наконт таго ганення на падзеі і асобы паўстання 1863, якое пачалося прыкладна з 2021 года. Каму гэта выгадна і якая ў гэтага мэта?

Варыянт 1
Проста "падлавіць" на падмане апазіцыю і даказаць, што іх варыянт гісторыі маніпулятыўны. Калі мэта такая, то гэта смешна. -

Па-першае, гэта надае вес самой апазіцыі, ад якой засталіся адны ашмёткі на сённяшні дзень.

Па-другое, у маніпуляцыях гістарычнымі падзеямі цяпер натуральна можна вінаваціць і другі бок.

Варыянт 2
Спробы дагадзіць саюзніку і падцерці "непрыемныя" моманты гісторыі. Тут таксама бздур атрымоўваецца.

Па-першае, выглядае гэта як "падлізванне", прычым не цалкам саюзніку, а той плыні ў яго палітычным руху, якую можна назваць белай, або антысавецкай.

Па-другое, гэта супярэчыць нашай уласнай "чырвонай" ідэалогіі і парушае заяўленні аб шанаванні савецкага перыяду нашай гісторыі.

Па-трэцяе, у людзей, якія крытычна мысляць і могуць пашукаць розныя крыніцы інфармацыі, а не ўжываць толькі тое, што нясуць прапагандысты, проста губляецца давер да апошніх.

Ну і чацвёртае, на мой погляд самае важнае. Саюзнік - справа часовая, сёння саюзнік адзін, заўтра ён можа быць другі. І калі мы пад кожнага пачнём сваю гісторыі крамсаць, то проста страцім павагу да сябе. Ды і самі сябе страцім.

На мой погляд, вучыцца трэба ў савецкіх гісторыкаў і ў савецкай ідэалогіі, якія сумелі захаваць і павагу да нацыянальных герояў усіх народаў і рэспублік, і супярэчнасці па трактаванню падзей знялі, і давер у людзей да інфармацыі быў непарушальны.

👉 Спадарства, прытрымлівайцеся інфармацыйнай гігіены і збірайце інфармацыю з розных крыніц. Не давярайце ўсялякім псеўда-гісторыкам і рацыяналізатарам!

Зоя С

#ДумкіЎслых
#Паўстанне1863

Разважанне пра паўстанне 1863г

Ухіл на нацыянальныя інтарэсы таго паўстання істотна перабольшаны. Усё ж, як ні круці, паўстанне адбывалася пад польскім сцягам - у той час па-іншаму і не магло быць.

Але пры гэтым агучваліся прагрэсіўныя на той час мэты - сацыялістычныя ідэі, роўнасць для кожнага грамадзяніна, незалежна ад паходжання, нацыянальнасці і веравызнання, зямля - сялянам, права народаў на самавызначэнне, федэратыўная пабудова дзяржавы.

Мала хто з хэйтараў паўстання адзначае яўны падзел паўстанцаў на белых і чырвоных, што вельмі важна. Нават тагачасныя расійскія гісторыкі адзначалі гэты факт.

Ну, а самога Каліноўскага ў параўнанні з многімі яго паплечнікамі сапраўды можна назваць героем.
Ён дастойна прыняў сваё пакаранне, з гонарам, і не адрокся ад сваіх ідэй і намераў, пры гэтым адмовіўся ад свайго шляхецкага паходжання: "у нас няма дваран, у нас усе роўныя".

Каліноўскі трохі апярэдзіў свой час, як паказала далейшая гісторыя

#ДумкіЎслых

Тут супраць нацыянальных інтарэсаў выступаюць абодва бакі.

Адны, нацыяналісты і змагары, робяць акцэнт на нацыянальны і русафобскі ўхіл.

Другія, прарасійскія і праімперскія неазаходнерусісты - дзеля адданасці Расіі гатовыя ўтаптаць сваю гісторыю.

А ў выніку і адны, і другія займаюцца распальваннем варожасці паміж народамі на нацыянальнай глебе. І забываюцца пра іншыя важныя аспекты паўстання, выдзяляючы толькі русафобію і палонафобію з усяго кантэксту