А ты таксама ясі, як птушка?

🐦 Жоўтагаловы каралёк важыць усяго 5 грамаў.

Як гэтым малюпасам удаецца перажыць зіму ў Беларусі?

#Дзікіфакт: Праз свой малы памер каралёк мае высокую хуткасць абмену рэчываў, таму каралькі вымушаны няспынна шукаць корм, асабліва ўзімку, калі дзень кароткі. І ядуць яны шмат. Раўнацэнная колькасць ежы для чалавека склала б каля 27 вялікіх піц за дзень! 🍕

📷 Дзякуем за фота Алегу Аляксевічу, чат “Птушкі з фотастужкі” @ptushkafota

Як у Беларусі захоўваюць рэдкі від рыб?

Ласось кумжа жыве ў Балтыйскім моры, а нерастуе ў тым ліку і ў беларускіх рэчках.

#Дзікіфакт: Ласосі размнажаюцца толькі ў прэснай вадзе. Кумжа вылупляецца з ікрынкі, і ў той жа рацэ праводзіць некалькі гадоў перад тым, як адправіцца ў мора. Праз 3-4 гады кумжа вяртаецца з мора ў “родную” раку на нераст.

🐟 З 1950-х гадоў колькасць кумжы паўсюдна знізілася. Асноўная прычына – будаванне на рэках плацін. Зараз кумжа можа трапіць у Беларусь толькі па рацэ Віліі, якая ўпадае ў Нёман ніжэй за плаціны. Від уключаны ў нацыянальную Чырвоную кнігу.

Каб захаваць і павялічыць папуляцыю кумжы ў Беларусі, вучоныя працуюць над штучным апладненнем і інкубацыяй ікры.

🐟 А ў 2024 годзе ў Беларусі ўпершыню правялі зарыбленне кумжай прытока Віліі – ракі Нарачанкі ў Вілейскім раёне, дзе від знік. Гэта тэхналогія дазваляе атрымаць лічынку і выпусціць яе ў дзікую прыроду.

Поспехаў вучоным і ўдалага размнажэння рыбкам! ❤️

Крыніца: часопіс “Родная прырода”.

📷 Фота Steve motzkus CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons.

#Дзікіфакт: у буразубак узімку змяншаецца не толькі чэрап, але і мозг.

❄️🧠 У гэтых землярыек мозг можа скарачацца амаль на трэць. Мозг — самы энергазатратны орган, і маленькім звярам, якія не ўпадаюць у зімовую спячку, цяжка падтрымліваць яго працу пры недахопе ежы. У буразубак самы высокі ўзровень метабалізму нават сярод дробных звяроў: яны амаль тут жа спальваюць усю энергію, якую атрымліваюць падсілкаваўшыся. Таму ў іх памяншаюцца памеры чэрапа і мозга, каб эканоміць энергію ў халодныя месяцы. Вясной усё аднаўляецца.

Пра змяншэнне чэрапа ў землярыек стала вядома яшчэ ў 1950-я гады, але пра змяншэнне мозга вучоныя даведаліся толькі нядаўна.

Ілюстрацыя They Can Talk

Як зімуюць беларускія мядзведзі?

🐻 Мядзведзі залягаюць у бярлогі перад тым як усталюецца пастаянны снежны покрыў: снег павінен скрыць сляды, вядучыя да сховішча. Але падчас спячкі тэмпература іх цела зніжаецца нязначна, і яны могуць прачнуцца ад шуму.

У бярлогах мядзведзі адпачываюць да 5 месяцаў. 😴

#Дзікіфакт: мядзведзіцы нараджаюць прама ў бярлозе. Мядзведзі спароўваюцца ў чэрвені-ліпені ці ў верасні-кастрычніку. Цяжарнасць у залежнасці ад часу апладнення цягнецца 6 ці 8 месяцаў, але дзіцяняты нараджаюцца ў студзені-лютым. Часцей за ўсе гэта два, радзей адзін ці тры, і зрэдку - чатыры медзведзяняты.

Асобныя мядзведзі, якіх называюць “бадзягі” наогул не кладуцца ў бярлогу ці прачынаюцца рана. Звычайна яны маюць невялікія запасы тлушчу і з'яўляюцца старымі ці хворымі.

📷 Аўтар фота 0x010C, CC BY-SA 4.0 (памер фота зменены), Wikimedia Commons.

З 16 лютага законам забаронена разбураць птушыныя гнёзды!

Да гэтага часу яшчэ можна паклікаць камунальнікаў, каб прыбралі старыя гнёзды. Гэта зменшыць шанцы, што ў цябе пад вокнамі паселіцца калонія гракоў.

🦉 Ранняя забарона звязана ў асноўным з совамі, якія сваіх гнёздаў не будуюць, а займаюць чужыя. У гняздзе грака зараз можа апынуцца вушатая сава з яйкамі ці нават птушанятамі.

#Дзікіфакт Пугачы могуць гнездаваць у буслянках. Такія выпадкі былі неаднаразова зафіксаваны ў Беларусі, нават у населеных пунктах.

☝️ Забарона на разбурэнне птушыных гнёздаў дзейнічае па 14 жніўня ўключна. Парушэнне караецца штрафам.

Калі пасля 15 лютага ты заўважыш, што нехта разбурае гнёзды, трэба адразу пазваніць у раённую інспекцыю Мінпрыроды. Ці можна зарэгістравацца і напісаць у абласны камітэт Мінпрыроды праз сайт адзінай сістэмы паведамленняў https://обращения.бел

Паведамі дату і месца здарэння, пастарайся зрабіць фота ці запісаць відэа. Варта зняць нумар пад’ёмніка і іншых машын, калі адбываецца абрэзка дрэваў з дапамогай такой тэхнікі. Калі магчыма, зафіксуй, што знаходзіцца ў гнёздах, калі яны апынуліся на зямлі. Перапішы ці здымі на фота надпісы на спецвопратцы. Чым больш інфармацыі і доказаў, тым лепш.

📷 На фота Віталя Некрашэвіча птушаня вушатай савы, якое вылупілася ў былым гняздзе шэрай вароны ў Брэсце.

У сярэдзіне лютага нашы вяртлявыя чаротаўкі (вертлявые камышовки) выправіліся з Афрыкі на Радзіму. Да родных балот – 7000-8000 км, і яны дабяруцца туды толькі ў канцы красавіка.

🌍 Вось такую візуалізацыю зрабілі арнітолагі з Міжнароднай групы па захаванні вяртлявай чаротаўкі на аснове дадзеных геалакатараў, прымацаваных на птушках. Жоўтыя кропкі на карце – вяртлявыя чаротаўкі з беларускага заказніка “Сэрвач”, а чырвоныя – з літоўскага запаведніка “Кліошай”.

Высветлілі, што нашыя і літоўскія вяртляўкі зімуюць у Малі. Папярэдняе даследаванне паказала, што чаротаўкі з паўднёвай Беларусі і цэнтральнай Украіны таксама зімуюць у Малі.

🐦 Падчас даследавання былі і незвычайныя назіранні. Адна з літоўскіх птушак у канцы ліпеня пераляцела на беларускае балота Сэрвач, пераадолеўшы 400 км. Там яна патусіла 10 дзён, потым вярнулася ў Літву і адтуль ужо, як і іншыя, выправілася ў Афрыку.

Яшчэ адна вяртлявая чаротаўка з Літвы абрала незвычайны маршрут. Яна абляцела Атласкія горы з усходу, без прыпынкаў перасекла Сахару і асела ў Нігерыі, за 1000 км на ўсход ад астатніх вяртлявак з геалакатарамі. Тым жа маршрутам яна вярнулася потым на месца гнездавання.

#ДзікіФакт Вяртлявая чаротаўка – вельмі рэдкая птушка, і ёй пагражае глабальнае знікненне. Менавіта на беларускіх асаковых балотах гняздуецца каля 40% глабальнай папуляцыі гэтага віду, але колькасць іх зніжаецца праз зарастанне балотаў трыснягом і вербалозам.

📷 Дзякуем за фота вяртлявай чаротаўкі Юрыю Янкевічу.

Сычы-электрыкі асвоілі трансфарматарныя будкі

#Дзікіфакт: Сыч-сіпель  (домовый сыч) часта для гнездавання абірае адтуліны ў плітах перакрыцця трансфарматараў на фермах, як гэтая мілая пара на фота. Чаму? Бо ў іх зручны дыяметр і даўжыня, і побач нямала грызуноў і смачных жукоў! Гэта сапраўдны птушыны фастфуд, які дазваляе птушкам не адлятаць далёка ад гнязда падчас вырошчвання сычанятаў.

🦉 Дзеткі, якія выраслі ў такіх плітах, потым шукаюць падобныя для сваёй сям’і. На жаль, найчасцей адтуліны пліт чамусьці заліваюцца бетонам, каб там ніхто не гнездаваў. Таму колькасць сычоў стабільна невысокая. Від уключаны ў Чырвоную кнігу Беларусі.

📷 Дзякуем Віталю Некрашэвічу за цудоўнае фота, чат “Птушкі з фотастужкі”!