Forwarded from Адвечная думка
Янка Окліч(1889-1971), сапраўднае імя Язэп Манькоўскі - беларускі і польскі публіцыст, журналіст, перакладчык, паэт і юрыст.
Як ліча Янка Окліч, культура і цывілізацыя - гэта не адно і тое ж.
Цывілізацыя, паводле даследчыка - гэта ўсё, што датычна бюракратыі, яе сістэмы і арганізацыі:
«Адміністрація гасударства, гандаль, суды, дарогі і т. д. — гэта ўсё інстытуціі цывілізаціі;»
Янка Окліч вызначае цывілізацыю, як інтытуцыялізаваную сістэму, якая ўпарадкоўвае грамадскае жыццё, пры гэтым не мае народных, або нацыянальных адметнасцяў.
Паняцце культуры беларускі публіцыст акрэсліў, як «унутраны змест грамадскага жыцця». Культура, у адрозненні ад цывілізацыі, мае толькі прыватны, народны, або нацыянальны характар:
«Культура заўсёды бывае толькі свая, родная, мясцовая, - вытвараецца праз нялічаные гады гістарычнага жыцця кожнага народа.»
Як піша Янка Окліч:
«Культура - гэта ня вопратка, якую лёгка можна скінуць, або надзець. Культура творыцца сталецьцямі і сталецьцямі зменяецца»
«Ці маем права быць беларусамі?» 1912
https://telegra.ph/Rozn%D1%96ca-pam%D1%96zh-kulturaj-%D1%96-cyv%D1%96l%D1%96zacyyaj---kulturalag%D1%96chnya-tehoryya-YAnk%D1%96-Okl%D1%96cha-03-30-2
#культуралогія
#філасофія
#артыкулы
Як ліча Янка Окліч, культура і цывілізацыя - гэта не адно і тое ж.
Цывілізацыя, паводле даследчыка - гэта ўсё, што датычна бюракратыі, яе сістэмы і арганізацыі:
«Адміністрація гасударства, гандаль, суды, дарогі і т. д. — гэта ўсё інстытуціі цывілізаціі;»
Янка Окліч вызначае цывілізацыю, як інтытуцыялізаваную сістэму, якая ўпарадкоўвае грамадскае жыццё, пры гэтым не мае народных, або нацыянальных адметнасцяў.
Паняцце культуры беларускі публіцыст акрэсліў, як «унутраны змест грамадскага жыцця». Культура, у адрозненні ад цывілізацыі, мае толькі прыватны, народны, або нацыянальны характар:
«Культура заўсёды бывае толькі свая, родная, мясцовая, - вытвараецца праз нялічаные гады гістарычнага жыцця кожнага народа.»
Як піша Янка Окліч:
«Культура - гэта ня вопратка, якую лёгка можна скінуць, або надзець. Культура творыцца сталецьцямі і сталецьцямі зменяецца»
«Ці маем права быць беларусамі?» 1912
https://telegra.ph/Rozn%D1%96ca-pam%D1%96zh-kulturaj-%D1%96-cyv%D1%96l%D1%96zacyyaj---kulturalag%D1%96chnya-tehoryya-YAnk%D1%96-Okl%D1%96cha-03-30-2
#культуралогія
#філасофія
#артыкулы
Telegraph
Розніца паміж культурай і цывілізацыяй - культуралагічная тэорыя Янкі Окліча
Філасофская думка Беларусі пачатку XXст. найбольш яскрава праявілася ў культуралагічнай і сацыяльна-этычнай праблематыцы. Якасна новым этапам у даследаванні духоўных аспектаў айчыннай культуры стаў пачатак публіцыстычнай і навуковай дзейнасці зорнай плеяды…
Forwarded from Адвечная думка
«Праз разнастайнасць моў для нас адкрываюцца багацце свету i разнастайнасць таго, што мы спазнаём у iм, i чалавечае быццё робiцца для нас шырэйшым, паколькi мовы ў выразных i дзейсных рысах даюць нам розныя спосабы мыслення i ўспрымання.
Мова ўвасабляе асновы культуры: яе прадукт і структурныя элементы, умовы развiцця. I натуральныя (французская, беларуская i iнш.), i штучныя (мова навукi, умоўныя сiгналы, знакі, сiмвалы), i другасныя (камунiкатыўныя структуры – мiф, рэлiгiя, мастацтва) мовы – спецыфiчны знакавы спосаб фiксацыi, захавання, перапрацоўкi i трансляцыi культурнай iнфармацыi.»
А. Л. Смолік, Л. К. Кухто
«Культуралогія: тэорыя культуры» 2007г.
#культуралогія
#урыўкі
Мова ўвасабляе асновы культуры: яе прадукт і структурныя элементы, умовы развiцця. I натуральныя (французская, беларуская i iнш.), i штучныя (мова навукi, умоўныя сiгналы, знакі, сiмвалы), i другасныя (камунiкатыўныя структуры – мiф, рэлiгiя, мастацтва) мовы – спецыфiчны знакавы спосаб фiксацыi, захавання, перапрацоўкi i трансляцыi культурнай iнфармацыi.»
А. Л. Смолік, Л. К. Кухто
«Культуралогія: тэорыя культуры» 2007г.
#культуралогія
#урыўкі
Forwarded from Адвечная думка
«4. Духоўная культура нацыі, як вядома, уяўляе сабой іерархічную сістэму з шматлікіх структурных узроўняў, у аснове якой ляжыць нацыянальная мова, гэты, па выразу Хайдэгера, дом нашага духоўнага быцця. Усе без выключэння больш канкрэтныя формы духоўнай культуры народа, калі гэта культура сапраўды створана народам, а не запазычана ці тым болей навязана сазне, рэалізуюцца, пачынаючы з мастацкай літаратуры і канчаючы рэлігіяй, толькі праз нацыянальную мову. Больш таго, мова як сродак рэалізацыі духоўнай культуры, актыўна ўплывае і на культуру матэрыяльную (сацыя-лінгвістычная канцэпцыя Сэпіра-Уорфа). Як чалавек гавора, так бачыць і гэтак жа сама і дзейнічае. Перш чым зрабіць матэрыяльную рэч, чалавек стварае яе ідэальную мадэль у сваёй галаве (Маркс), а гэтая мадэль рэалізуецца і маркіруецца толькі пры дапамозе мовы, гэтай матэрыялізаванай формы свядомасці. Менавіта праз мову духоўная культура ўплывае такім жа творча-актыўным чынам і на эканоміку, пра што пісаў памянёны ўжо Макс Вэбэр. Наогул, зноў такі як паасобны індывід становіцца асобай і можа далей развіваць сваю індывідуальную свядомасць толькі навучыўшыся гаварыць, так і грамадства, народ рэалізуе сваю калектыўную нацыянальную самасвядомасць таксама праз нацыянальную мову. Гэта асабліва істотна для аўтахтонных народаў, сфарміраваных на зыходнай сваёй тэрыторыі і не згубіўшых яшчэ свае падсвядомыя этнічныя і гістарычныя карані (Злучаныя Штаты і лацінская Амэрыка стварылі свае сацыяльныя формы і нацыянальныя дзяржавы на базе хаатычна перамешаных культур народаў-перасяленцаў і абломкаў індзейскіх культур і таму тут не могуць служыць адпаведным прыкладам). Мова, такім чынам, аказваецца адным з найгалоўнейшых элементаў нацыянальнай культуры наогул, адпаведна выступаючы таксама і найважнейшым фактарам захавання дзяржаўнага суверэнітэту. Нездарма ж у Бібліі з вельмі глыбокім сэнсам гаворыцца пра стварэнне Госпадам Богам менавіта розных нацыянальных моў, каб перашкодзіць забыўшым Бога людзям будаваць ўсялякага роду вавілонскія вежы ў выглядзе “інтэрнацыянальных грамадстваў” альбо глабальных каланіяльна-фінансавых імперый.»
«Нацыянальная культура і суверэнітэт (кароткія тэзісы)» Мікола Крукоўскі
#філасофія
#культуралогія
#беларуская_думка
«Нацыянальная культура і суверэнітэт (кароткія тэзісы)» Мікола Крукоўскі
#філасофія
#культуралогія
#беларуская_думка