Баю-баю, люлі- люлі.
Гэта песенька матулі.
Закрывайце, дзеткі, вочы,
Добрай ночы, добрай ночы.
Сьпіць над лесам аблачынка,
Засынай, мая дзяўчынка,
Добрай ночы, добрай ночы,
Засынай, мой любы хлопчык.
Дзед Баюн не спачывае -
Калыханку дзеткам бае.
Засынайце, калі ласка,
Вам прысьніцца ўночы казка.
Сьпіць над лесам аблачынка,
Засынай, мая дзяўчынка,
Добрай ночы, добрай ночы,
Засынай, мой любы хлопчык. (Песняры. Калыханка)
Гэта песенька матулі.
Закрывайце, дзеткі, вочы,
Добрай ночы, добрай ночы.
Сьпіць над лесам аблачынка,
Засынай, мая дзяўчынка,
Добрай ночы, добрай ночы,
Засынай, мой любы хлопчык.
Дзед Баюн не спачывае -
Калыханку дзеткам бае.
Засынайце, калі ласка,
Вам прысьніцца ўночы казка.
Сьпіць над лесам аблачынка,
Засынай, мая дзяўчынка,
Добрай ночы, добрай ночы,
Засынай, мой любы хлопчык. (Песняры. Калыханка)
#ПобытБеларусі
Традыцыйныя сямейныя адносіны і выхаванне дзяцей
Нявесткі поўнасцю падпарадкоўваліся свекрыві. У беларускім фальклоры свякроў часта выступае галоўнай перашкодай шчасцю маладых, яна здольная ўплываць на паводзіны сына ў адносінах да жонкі.
Абсалютнай нормай у беларусаў лічыўся пераезд нявесты ў дом і сям’ю мужа, але існавалі прымакі, якія прыходзілі на гаспадарку жонкі.
Калі бацька старэў і перадаваў гаспадарку старэйшаму сыну, то страчваў права распараджацца зямлёй. Большая доля зямлі адыходзіла тым сынам, якія бралі на догляд бацьку. Строга захоўвалася правіла: даглядаў састарэлых бацькоў малодшы сын, да якога пераходзіла бацькоўская сядзіба. Гэта было абумоўлена тым, што малодшы сын меў меншую сям’ю, і праца бацькоў, якой бы яна ні была, з'яўлялася сыну падмогай
Традыцыйныя сямейныя адносіны і выхаванне дзяцей
Нявесткі поўнасцю падпарадкоўваліся свекрыві. У беларускім фальклоры свякроў часта выступае галоўнай перашкодай шчасцю маладых, яна здольная ўплываць на паводзіны сына ў адносінах да жонкі.
Абсалютнай нормай у беларусаў лічыўся пераезд нявесты ў дом і сям’ю мужа, але існавалі прымакі, якія прыходзілі на гаспадарку жонкі.
Калі бацька старэў і перадаваў гаспадарку старэйшаму сыну, то страчваў права распараджацца зямлёй. Большая доля зямлі адыходзіла тым сынам, якія бралі на догляд бацьку. Строга захоўвалася правіла: даглядаў састарэлых бацькоў малодшы сын, да якога пераходзіла бацькоўская сядзіба. Гэта было абумоўлена тым, што малодшы сын меў меншую сям’ю, і праца бацькоў, якой бы яна ні была, з'яўлялася сыну падмогай
АБАВЯЗКІ ЖАНЧЫНЫ
25 АБАВЯЗКІ ЖАНЧЫНЫ:
1. Ствараць сям'ю
2. Захоўваць сям'ю
3. Зрабіць мужчыну
4. Арганізоўваць усе хатнія справы
5. Выконваць усе хатнія справы
6. Быць вернай Мужчыну і целам, і справай, і ў думках
7. Стаць лепшым сябрам Мужчыны
8. Быць прыгожай і сэксуальнай для свайго мужчыны
9. Натхняць мужчыну
10. Есці салодкую ежу
11. Насіць упрыгожванні
12. Атрымліваць асалоду ад прыгожага адзення
13. Насіць доўгія спадніцы
14. Заўсёды адчуваць блізкасць каханага Мужчыны - не аддаляцца
15. Паважаць Мужчыну
16. Шанаваць Мужчыну і ўсхваляць
17. Захапляцца мужчынам
18. Падпарадкоўвацца Мужчыну
19. Умець кіраваць сваімі эмоцыямі
20. Мець вытрымку - цярпенне
21. Размаўляць ціхім і ласкавым голасам
22. Быць чулай
23. Удзельнічаць у выхаванні дзяцей
24. Служыць мужчыне - рабіць з любоўю
25. Не выконваць абавязкі мужчыны
25 АБАВЯЗКІ ЖАНЧЫНЫ:
1. Ствараць сям'ю
2. Захоўваць сям'ю
3. Зрабіць мужчыну
4. Арганізоўваць усе хатнія справы
5. Выконваць усе хатнія справы
6. Быць вернай Мужчыну і целам, і справай, і ў думках
7. Стаць лепшым сябрам Мужчыны
8. Быць прыгожай і сэксуальнай для свайго мужчыны
9. Натхняць мужчыну
10. Есці салодкую ежу
11. Насіць упрыгожванні
12. Атрымліваць асалоду ад прыгожага адзення
13. Насіць доўгія спадніцы
14. Заўсёды адчуваць блізкасць каханага Мужчыны - не аддаляцца
15. Паважаць Мужчыну
16. Шанаваць Мужчыну і ўсхваляць
17. Захапляцца мужчынам
18. Падпарадкоўвацца Мужчыну
19. Умець кіраваць сваімі эмоцыямі
20. Мець вытрымку - цярпенне
21. Размаўляць ціхім і ласкавым голасам
22. Быць чулай
23. Удзельнічаць у выхаванні дзяцей
24. Служыць мужчыне - рабіць з любоўю
25. Не выконваць абавязкі мужчыны
Ала Ладоўская ў гасцях праграмы "Скажи не молчи"
Передача цалкам на беларускай мове!
Пра патрыятызм, пра
беларускую мову, літаратуру і выхаванне падрастаючага пакалення ў любові да свайго роднага
https://youtu.be/72tSURwLWog?si=e78b-YZEnN8a5mti
Передача цалкам на беларускай мове!
Пра патрыятызм, пра
беларускую мову, літаратуру і выхаванне падрастаючага пакалення ў любові да свайго роднага
https://youtu.be/72tSURwLWog?si=e78b-YZEnN8a5mti
YouTube
Паэтэса, настаўніца беларускай мовы і літаратуры, бібліятэкар | Ала Лаўдоўская |СКАЖИНЕМОЛЧИ
Госця праграмы – Ала Лаўдоўская, паэтэса, настаўніца беларускай мовы і літаратуры, бібліятэкар.
Як так адбылося, што дзяўчынка, якая ўвогуле не хацела ісці ў школу, у далейшым звязала з ёй ўсе сваё жыццё?
Адкуль у нашай гераіні такая любоў да матчынай…
Як так адбылося, што дзяўчынка, якая ўвогуле не хацела ісці ў школу, у далейшым звязала з ёй ўсе сваё жыццё?
Адкуль у нашай гераіні такая любоў да матчынай…
Канал "Сёмуха" Алы Ладоўскай
Там яе цудоўныя вершы
#ЛюдзіБеларусі
https://youtube.com/@user-bu2ke2pp4c?si=zA81UGSehQMvS4Ol
Там яе цудоўныя вершы
#ЛюдзіБеларусі
https://youtube.com/@user-bu2ke2pp4c?si=zA81UGSehQMvS4Ol
"26 студзеня 2003 года пайшоў з жыцця Уладзімір Мулявін.
Рускі чалавек з Урала стаў носьбітам душы, мары, сэрца беларускага. І да гэтага часу песні залатога перыяду "Песняроў" напяваюць мільёны і мільёны.
Памятай, Беларусь, свайго генія." ❤️💚
Рускі чалавек з Урала стаў носьбітам душы, мары, сэрца беларускага. І да гэтага часу песні залатога перыяду "Песняроў" напяваюць мільёны і мільёны.
Памятай, Беларусь, свайго генія." ❤️💚
АБАВЯЗКІ МУЖЧЫНЫ
25 АБАВЯЗКІ МУЖЧЫНЫ:
1. Браць на сябе лідэрства ў адносінах мужчына-жанчына
2. Знешняя палітыка - наяўнасць сяброў, адносіны з людзьмі
3. Пашырэнне прасторы - дом, кватэра
4. Грашовы заробак
5. Вызначыць, знайсці сваю прыроду: інтэлектуалы/кіраўнікі/гандляры/творцы сваімі рукамі
6. Знайсці працу, паводле сваёй прыродзе
7. Даваць натхненне Жанчыне - дазвол мужчыны
8. Паважаць Жанчыну
9. Шанаваць Жанчыну і абараняць яе
10. Не асуджаць Жанчыну, г.зн. прымаць яе такой якая ёсць
11. Не абмяркоўваць Жанчыну
12. Быць адказным за маральнае выхаванне
13. Быць адказным за фізічнае развіццё
14. Быць адказным за духоўнае выхаванне
15. Быць кіраўніком у выхаванні дзяцей
25 АБАВЯЗКІ МУЖЧЫНЫ:
1. Браць на сябе лідэрства ў адносінах мужчына-жанчына
2. Знешняя палітыка - наяўнасць сяброў, адносіны з людзьмі
3. Пашырэнне прасторы - дом, кватэра
4. Грашовы заробак
5. Вызначыць, знайсці сваю прыроду: інтэлектуалы/кіраўнікі/гандляры/творцы сваімі рукамі
6. Знайсці працу, паводле сваёй прыродзе
7. Даваць натхненне Жанчыне - дазвол мужчыны
8. Паважаць Жанчыну
9. Шанаваць Жанчыну і абараняць яе
10. Не асуджаць Жанчыну, г.зн. прымаць яе такой якая ёсць
11. Не абмяркоўваць Жанчыну
12. Быць адказным за маральнае выхаванне
13. Быць адказным за фізічнае развіццё
14. Быць адказным за духоўнае выхаванне
15. Быць кіраўніком у выхаванні дзяцей
16. Усталёўваць прынцыпы сумеснага жыцця - разуменне сэнсу жыцця
17. Падзяляць сферы ўплыву сумеснага жыцця - каб мужчына разумеў, дзе яго справы, а дзе жаночыя
18. Быць сур'ёзным чалавекам
19. Быць паважаным чалавекам у грамадстве
20. Разумець зменлівую прыроду жанчыны
21. Даваць Жанчыне салодкую ежу, упрыгожванні, прыгожую вопратку
22. Кахаць так, каб Жанчына гэта адчувала
23. Есці кашы з круп
24. Для мужа - абавязаны шанаваць і паважаць бацькоў жонкі, больш чым сваіх
25. Для мужа - бацькі мужа абавязаны пачытаць і паважаць нявестку, больш чым сына
17. Падзяляць сферы ўплыву сумеснага жыцця - каб мужчына разумеў, дзе яго справы, а дзе жаночыя
18. Быць сур'ёзным чалавекам
19. Быць паважаным чалавекам у грамадстве
20. Разумець зменлівую прыроду жанчыны
21. Даваць Жанчыне салодкую ежу, упрыгожванні, прыгожую вопратку
22. Кахаць так, каб Жанчына гэта адчувала
23. Есці кашы з круп
24. Для мужа - абавязаны шанаваць і паважаць бацькоў жонкі, больш чым сваіх
25. Для мужа - бацькі мужа абавязаны пачытаць і паважаць нявестку, больш чым сына
#КухняБеларусі
Пячыста
Стравы беларускай кухні – каштоўная крыніца фізічнай сілы, прыгажосці і здароўя. Запякаць мяса спрадвеку было прынята ў беларускай кухні. Яно запякаецца на лісце, у збанку, у лодцы. Адно з іх «Пячыста» – гэта страва з бараніны.
Хтосьці адзначыць: «Якая ў Беларусі бараніна, там жа няма гор». Гэта правільная заўвага. Гор няма, але да пачатку II Сусветнай вайны авечкагадоўля на тэрыторыі Беларусі займала лідзіруючыя пазіцыі ў жывёлагадоўлі. Пасля разбуральнай вайны традыцыйную для беларусаў галіну вырашылі не аднаўляць. Паступова бараніна знікла з харчовага рацыёну беларусаў.
Гатуецца пячыста наступным чынам.
Мяса наразаецца немалымі кавалкамі, націраецца часнаком, соллю, перцам, свежым цьмінам. Мясу даюць настаяцца некалькі гадзін, каб тое напіталася водарам і густам спецый.
Бульба чысціцца і наразаецца кружочкамі. Бараніна запякаецца ў чыгунным посудзе, сценкі якого змазваюцца сметанковым маслам, каля паўтары гадзіны.
Пячыста
Стравы беларускай кухні – каштоўная крыніца фізічнай сілы, прыгажосці і здароўя. Запякаць мяса спрадвеку было прынята ў беларускай кухні. Яно запякаецца на лісце, у збанку, у лодцы. Адно з іх «Пячыста» – гэта страва з бараніны.
Хтосьці адзначыць: «Якая ў Беларусі бараніна, там жа няма гор». Гэта правільная заўвага. Гор няма, але да пачатку II Сусветнай вайны авечкагадоўля на тэрыторыі Беларусі займала лідзіруючыя пазіцыі ў жывёлагадоўлі. Пасля разбуральнай вайны традыцыйную для беларусаў галіну вырашылі не аднаўляць. Паступова бараніна знікла з харчовага рацыёну беларусаў.
Гатуецца пячыста наступным чынам.
Мяса наразаецца немалымі кавалкамі, націраецца часнаком, соллю, перцам, свежым цьмінам. Мясу даюць настаяцца некалькі гадзін, каб тое напіталася водарам і густам спецый.
Бульба чысціцца і наразаецца кружочкамі. Бараніна запякаецца ў чыгунным посудзе, сценкі якого змазваюцца сметанковым маслам, каля паўтары гадзіны.
27 студзеня - Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакосту
Штогод 27 студзеня адзначаецца Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакосту. Гэты дзень быў зацверджаны Генеральнай Асамблеяй ААН 1 лістапада 2005 года ў рэзалюцыі 60/7.
І дата гэтая была абраная не выпадкова - менавіта 27 студзеня 1945 года былі вызвалены вязні канцлагера Асвецім. Лагера, дзе нацыстамі было знішчана больш 2 млн. чалавек, большая частка з якіх былі яўрэі.
Само слова «Халакост» перакладаецца са старажытнагрэчаскай мовы як "усеспаленне", пад якім сёння разумеецца наўмысная спроба знішчэння фашыстамі яўрэйскай нацыі ў перыяд з 1933 па 1945 год.
Сваю трагедыю перажыла і Беларусь, дзе ў гады вайны дзейнічала больш за 320 гета, у якіх было знішчана звыш 800 тысяч яўрэяў.
У дзень 27 студзеня мы ўспамінаем пра страшныя жахі той вайны, каб падобнае не паўтаралася больш нідзе і ніколі.
Штогод 27 студзеня адзначаецца Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакосту. Гэты дзень быў зацверджаны Генеральнай Асамблеяй ААН 1 лістапада 2005 года ў рэзалюцыі 60/7.
І дата гэтая была абраная не выпадкова - менавіта 27 студзеня 1945 года былі вызвалены вязні канцлагера Асвецім. Лагера, дзе нацыстамі было знішчана больш 2 млн. чалавек, большая частка з якіх былі яўрэі.
Само слова «Халакост» перакладаецца са старажытнагрэчаскай мовы як "усеспаленне", пад якім сёння разумеецца наўмысная спроба знішчэння фашыстамі яўрэйскай нацыі ў перыяд з 1933 па 1945 год.
Сваю трагедыю перажыла і Беларусь, дзе ў гады вайны дзейнічала больш за 320 гета, у якіх было знішчана звыш 800 тысяч яўрэяў.
У дзень 27 студзеня мы ўспамінаем пра страшныя жахі той вайны, каб падобнае не паўтаралася больш нідзе і ніколі.
27 студзеня - Дзень зняцця блакады Ленінграда
Адной з найбольш трагічных старонак Вялікай Айчыннай вайны лічыцца блакада Ленінграда. Гісторыя захавала мноства фактаў, якія сведчаць аб гэтым жудасным выпрабаванні ў жыцці горада на Няве. Ленінград знаходзіўся ў асяроддзі фашысцкіх захопнікаў амаль 900 дзён (з 8 верасня 1941 года па 27 студзеня 1944 г.). З двух з паловай мільёнаў жыхароў, якія пражываюць у паўночнай сталіцы перад пачаткам вайны, за час блакады толькі ад голаду памерла больш за 600 000 чалавек, яшчэ некалькі дзясяткаў тысяч гараджан загінула ад бамбёжак. Нягледзячы на катастрафічную недахоп харчавання, моцныя маразы, адсутнасць цяпла і электрычнасці, ленінградцы мужна выстаялі перад фашысцкім націскам і не аддалі ворагу свой горад.
Адной з найбольш трагічных старонак Вялікай Айчыннай вайны лічыцца блакада Ленінграда. Гісторыя захавала мноства фактаў, якія сведчаць аб гэтым жудасным выпрабаванні ў жыцці горада на Няве. Ленінград знаходзіўся ў асяроддзі фашысцкіх захопнікаў амаль 900 дзён (з 8 верасня 1941 года па 27 студзеня 1944 г.). З двух з паловай мільёнаў жыхароў, якія пражываюць у паўночнай сталіцы перад пачаткам вайны, за час блакады толькі ад голаду памерла больш за 600 000 чалавек, яшчэ некалькі дзясяткаў тысяч гараджан загінула ад бамбёжак. Нягледзячы на катастрафічную недахоп харчавання, моцныя маразы, адсутнасць цяпла і электрычнасці, ленінградцы мужна выстаялі перад фашысцкім націскам і не аддалі ворагу свой горад.
Раім паглядзець дакументальны фільм пра беларускіх хлопчыкаў, якія прыехалі на вучобу ў Ленінград і трапілі ў блакаду. Пра тое, як усталі яны на абарону горада і замянілі дарослых на заводах.
У нашай памяці яны застануцца "зайчатамі" або "фабзайцамі" назаўсёды
https://youtu.be/5tEi7XWwWms?si=mAsglBtrvjT3g2gy
У нашай памяці яны застануцца "зайчатамі" або "фабзайцамі" назаўсёды
https://youtu.be/5tEi7XWwWms?si=mAsglBtrvjT3g2gy
YouTube
Документальный фильм «Фабзайцы»
Фильм посвящен судьбам подростков из Белорусской ССР, прибывших в 1940 году в Ленинград для прохождения обучения в ремесленных училищах и школах фабрично-заводского обучения.
Мальчишек в фуражках, черных шинелях с начищенными пряжками ремней и буквами ФЗО…
Мальчишек в фуражках, черных шинелях с начищенными пряжками ремней и буквами ФЗО…
ТРАГЕДЫЯ яўрэйскага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны — частка трагедыі ўсіх жыхароў Беларусі, лёс якіх быў прадвызначаны ўключэннем тэрыторыі рэспублікі ў сферу жыццёвай прасторы Германіі. Па планах Гітлера пасля мяркуемага паражэння СССР павінна было пачацца масавае знішчэнне славянскага насельніцтва. Свае эксперыменты нацысты пачалі з яўрэяў. Да смерці было прыгаворана 11 мільёнаў людзей гэтай нацыянальнасці.
Толькі ў Новым Мядзеле да вайны пражывала 65, а ў Старым Мядзеле — 7 яўрэйскіх сем’яў. З пачатку акупацыі нашага раёна нямецкімі войскамі ўсе яны зведалі фашысцкі тэрор. 25 жніўня 1941 года зверскі быў забіты мясцовы равін і ўчынены яўрэйскі пагром. Звыш 20 чалавек моладзі і дарослых сагналі за мостам, па дарозе на Даўгінава, у балоцістым месцы. Спачатку яны самі для сябе выкапалі яму, а затым былі расстраляны. Праз некалькі дзён пасля трагедыі жыхары вёскі Навасёлкі дасталі трупы з балота і пахавалі іх на яўрэйскім могільніку ў Старым Мядзеле. Зараз на месцы расстрэлу ля дарогі стаіць сціплы абеліск з прозвішчамі забітых жыхароў Мядзела яўрэйскай нацыянальнасці.
У Мядзеле з верасня па кастрычнік 1942 года існавала яўрэйскае гета, якое знаходзілася ў цэнтры мястэчка на вуліцы Яўрэйскай — 15 дамоў і сінагога. Тэрыторыя была абнесена калючым дротам і ахоўвалася паліцыяй. Яўрэям забаранялася пакідаць яго, мяняць месца жыхарства. Было ўведзена абавязковае нашэнне апазнавальных знакаў — шасціканцовых зорак жоўтага колеру. Масавыя расстрэлы яўрэяў былі праведзены восенню 1942 года ў многіх населеных пунктах нашага раёна. У выніку гэтай страшнай акцыі на Мядзельшчыне было знішчана каля 2000 людзей гэтай нацыянальнасці.
21 верасня фашысты расстралялі на беразе возера Баторын 65 яўрэяў. Гэта былі жанчыны, старыя, дзеці. Вось як успамінаў пра тыя падзеі іх відавочца, жыхар Мядзела А. Гескін: “Немцы і жандармерыя сагналі мясцовае яўрэйскае насельніцтва і зачынілі ў хляве. Затым звязалі па двое і павялі ў лес да загадзя выкапаных ямаў і пачалі расстрэльваць. У гэтай калоне былі мае бацькі, я і сястра. Нечакана да Рахель падышоў камендант жандармерыі і пацікавіўся, ці звязала яна яму світэр (яна добра вязала). Даведаўшыся, што не, загадаў яе адпусціць. Рахель стала прасіць яго вызваліць усю нашу сям’ю. Але камендант нічога не хацеў слухаць. Тады яна сказала, што, калі мяне не адпусціць, сама пойдзе разам з усімі на смерць. Нас абоіх адпусцілі. А расстрэл тым часам працягваўся. Былі чуваць крыкі, плач. Калі вярталіся дадому, сустрэлі па дарозе некалькі яўрэяў з рыдлёўкамі. Іх накіравалі засыпаць яму з людзьмі…”.
Крыніца https://narachanka.by/news/tsyarpyeli-nyavinnyya-lyudzi/
Толькі ў Новым Мядзеле да вайны пражывала 65, а ў Старым Мядзеле — 7 яўрэйскіх сем’яў. З пачатку акупацыі нашага раёна нямецкімі войскамі ўсе яны зведалі фашысцкі тэрор. 25 жніўня 1941 года зверскі быў забіты мясцовы равін і ўчынены яўрэйскі пагром. Звыш 20 чалавек моладзі і дарослых сагналі за мостам, па дарозе на Даўгінава, у балоцістым месцы. Спачатку яны самі для сябе выкапалі яму, а затым былі расстраляны. Праз некалькі дзён пасля трагедыі жыхары вёскі Навасёлкі дасталі трупы з балота і пахавалі іх на яўрэйскім могільніку ў Старым Мядзеле. Зараз на месцы расстрэлу ля дарогі стаіць сціплы абеліск з прозвішчамі забітых жыхароў Мядзела яўрэйскай нацыянальнасці.
У Мядзеле з верасня па кастрычнік 1942 года існавала яўрэйскае гета, якое знаходзілася ў цэнтры мястэчка на вуліцы Яўрэйскай — 15 дамоў і сінагога. Тэрыторыя была абнесена калючым дротам і ахоўвалася паліцыяй. Яўрэям забаранялася пакідаць яго, мяняць месца жыхарства. Было ўведзена абавязковае нашэнне апазнавальных знакаў — шасціканцовых зорак жоўтага колеру. Масавыя расстрэлы яўрэяў былі праведзены восенню 1942 года ў многіх населеных пунктах нашага раёна. У выніку гэтай страшнай акцыі на Мядзельшчыне было знішчана каля 2000 людзей гэтай нацыянальнасці.
21 верасня фашысты расстралялі на беразе возера Баторын 65 яўрэяў. Гэта былі жанчыны, старыя, дзеці. Вось як успамінаў пра тыя падзеі іх відавочца, жыхар Мядзела А. Гескін: “Немцы і жандармерыя сагналі мясцовае яўрэйскае насельніцтва і зачынілі ў хляве. Затым звязалі па двое і павялі ў лес да загадзя выкапаных ямаў і пачалі расстрэльваць. У гэтай калоне былі мае бацькі, я і сястра. Нечакана да Рахель падышоў камендант жандармерыі і пацікавіўся, ці звязала яна яму світэр (яна добра вязала). Даведаўшыся, што не, загадаў яе адпусціць. Рахель стала прасіць яго вызваліць усю нашу сям’ю. Але камендант нічога не хацеў слухаць. Тады яна сказала, што, калі мяне не адпусціць, сама пойдзе разам з усімі на смерць. Нас абоіх адпусцілі. А расстрэл тым часам працягваўся. Былі чуваць крыкі, плач. Калі вярталіся дадому, сустрэлі па дарозе некалькі яўрэяў з рыдлёўкамі. Іх накіравалі засыпаць яму з людзьмі…”.
Крыніца https://narachanka.by/news/tsyarpyeli-nyavinnyya-lyudzi/
У вёсцы Нарач з прыходам фашыстаў яўрэяў пачалі выганяць на прымусовыя работы, неабходныя прадстаўнікам новай улады: ад ваксавання ботаў жандармам да рамонту і будаўніцтва дарог. Кожны ранак накіроўвалі то ў Шэметава, то ў Вярэнькі.
Як успамінаў ураджэнец Нарачы Меір Свірскі, аднойчы прыйшлі ў Кабыльнік тры яўрэі, якія цудам уцяклі з Крывічоў. Яны хацелі знайсці свайго знаёмага, але памылкова патрапілі не да яго, а ў дом паліцая. Іх арыштавалі, а Дэменштэйнаў абвінавацілі ў намеры схаваць бежанцаў. Баючыся праследавання, яны схаваліся. Тады паліцаі ўзялі пяць заложнікаў. Каб выратаваць невінаватых людзей, жонка Дэменштэйна сама пайшла ў паліцыю, але яе разам з бежанцамі і заложнікамі расстралялі. А праз два дні былі арыштаваны жонкі заложнікаў і іх дзеці, бо “негуманна” пакідаць сям’ю без кармільца…
Трагічнай смерцю загінулі і дзеці Давіда Глёта, якога забілі па лжывым даносе за сувязь з партызанамі. Калі прыйшлі за яго сям’ёй, забралі дзяцей, бо жонкі дома не было. Хлопчыку было тры гады, а дзяўчынка яшчэ не ўмела хадзіць. Несці малечу на руках ворагі прымусілі яе роднага дзядзьку. Малышы нічога не разумелі, радаваліся прагулцы. Але прагучалі выстралы… І маленькія цельцы засталіся ляжаць на зямлі, нібы жывыя…
У выніку акцыі, якая распачалася 21 верасня 1942 года, абарвалася жыццё 126 яўрэяў з вёскі Нарач. У гэты ж час расстралялі 200 чалавек у Будславе, 270 — у Крывічах. Былі ахвяры і ў Мядзеле… Роўна праз 50 гадоў, у 1992 годзе, на месцы расстрэлу мір¬ных жыхароў вёскі Нарач адкрыты помнік, зроблены на сродкі М. Свірскага і іншых выхадцаў з гэтага населенага пункта.
А закончыць жудасны аповед мне хочацца словамі Меіра. Ён сказаў: “Няхай трагедыя нашай яўрэйскай гісторыі не паўторыцца ні з адным народам на зямлі. Няхай яна паслужыць страшным урокам і папярэджаннем. Няхай ніхто і ніколі не падымае меч на свайго блізкага. У кожнага з нас ёсць права на жыццё, права быць самім сабой, і толькі адна ўмова — прызнаць за іншымі права на існаванне незалежна ад таго, падобны ён на цябе ці не, як ён выглядае, як верыць у Бога. Няхай будуць мір, згода, добразычлівасць і разуменне на гэтай вашай і нашай Нарачанскай зямлі”.
Крыніца https://narachanka.by/news/tsyarpyeli-nyavinnyya-lyudzi/
Як успамінаў ураджэнец Нарачы Меір Свірскі, аднойчы прыйшлі ў Кабыльнік тры яўрэі, якія цудам уцяклі з Крывічоў. Яны хацелі знайсці свайго знаёмага, але памылкова патрапілі не да яго, а ў дом паліцая. Іх арыштавалі, а Дэменштэйнаў абвінавацілі ў намеры схаваць бежанцаў. Баючыся праследавання, яны схаваліся. Тады паліцаі ўзялі пяць заложнікаў. Каб выратаваць невінаватых людзей, жонка Дэменштэйна сама пайшла ў паліцыю, але яе разам з бежанцамі і заложнікамі расстралялі. А праз два дні былі арыштаваны жонкі заложнікаў і іх дзеці, бо “негуманна” пакідаць сям’ю без кармільца…
Трагічнай смерцю загінулі і дзеці Давіда Глёта, якога забілі па лжывым даносе за сувязь з партызанамі. Калі прыйшлі за яго сям’ёй, забралі дзяцей, бо жонкі дома не было. Хлопчыку было тры гады, а дзяўчынка яшчэ не ўмела хадзіць. Несці малечу на руках ворагі прымусілі яе роднага дзядзьку. Малышы нічога не разумелі, радаваліся прагулцы. Але прагучалі выстралы… І маленькія цельцы засталіся ляжаць на зямлі, нібы жывыя…
У выніку акцыі, якая распачалася 21 верасня 1942 года, абарвалася жыццё 126 яўрэяў з вёскі Нарач. У гэты ж час расстралялі 200 чалавек у Будславе, 270 — у Крывічах. Былі ахвяры і ў Мядзеле… Роўна праз 50 гадоў, у 1992 годзе, на месцы расстрэлу мір¬ных жыхароў вёскі Нарач адкрыты помнік, зроблены на сродкі М. Свірскага і іншых выхадцаў з гэтага населенага пункта.
А закончыць жудасны аповед мне хочацца словамі Меіра. Ён сказаў: “Няхай трагедыя нашай яўрэйскай гісторыі не паўторыцца ні з адным народам на зямлі. Няхай яна паслужыць страшным урокам і папярэджаннем. Няхай ніхто і ніколі не падымае меч на свайго блізкага. У кожнага з нас ёсць права на жыццё, права быць самім сабой, і толькі адна ўмова — прызнаць за іншымі права на існаванне незалежна ад таго, падобны ён на цябе ці не, як ён выглядае, як верыць у Бога. Няхай будуць мір, згода, добразычлівасць і разуменне на гэтай вашай і нашай Нарачанскай зямлі”.
Крыніца https://narachanka.by/news/tsyarpyeli-nyavinnyya-lyudzi/