БЕЛАРУСКАЯ ПРЫМАЎКА.

ДЗЕЎКА БЕЗ КАСЫ НЕ МАЕ КРАСЫ ❗️

Добрай раніцы, шаноўныя!

https://youtu.be/5o2HaHcEqOA?si=LGbfnVPQiKDuCjOR

Хто прыдумаў галубцы і чаму яны так называюцца?

У кулінарных гісторыкаў і этымолагаў ёсць два меркаванні паходжання назвы гэтай стравы.

Першае звязана непасрэдна з формай галубца, якая на самой справе нечым напамінае тушку птушкі. А другое тлумачыць перакручаным з цягам часу перайманнем з нямецкага слова kohlblatt - "капусны ліст".

Гісторыкі ад кулінарыі сцвярджаюць, што ў ХІV-ХVI стагоддзях кухары ВКЛ ужо гатавалі гэтую страву.

Традыцыйным "арэалам існавання" галубцоў можна назваць Усходнюю Еўропу і Скандынавію.   У Чэхіі і Славакіі, напрыклад, прывычныя нам галубцы называюцца "гaлубкi" (hulubky). У яўрэйскай кухні - халішкес. Гатуецца яны або з сумессю з мяснога фаршу і рысу, або ў салодкім варыянце : з рысам, сухафруктамі, лімоннай цэдрай. Сербы і харваты называюць іх sarma. У Польшчы - гэта golabki (галубіныя ножкі). Робяць іх з сумесі бульбы і грэчневых крупаў або з рубленага мяса з рысам, а фарш закручваюць у лісты кіслай капусты.

Украінскія галубцы больш разнастайныя. Там у фарш дабаўляюць свініну, ялавічыну, часнак, пятрушку, рыс, балгарскі перац і нават пшонныя крупы.
Мяса закручваюць у лісты, каб яно не рассыпалася. А часам каб схаваць нейкія недахопы стравы.

У той жа час у азіатскай кухні існаваў аналаг галубцоў - далма. Проста лісты там не карысныя, а вінаградныя. Ідэя прыгатавання мяса ў лістах адносіцца да розных народаў, дакладную радзіму галубцоў назваць складана.

Цікава, што ў Расіі ніякіх успамінаў пра галубцы у рускай кухні няма да пачатку XIX стагоддзя. Калі адчыніць знакаміты "Словарь паваренный, приспешничий, кандиторский и дистиллиаторский" (1795 - 97) Васілія Леўшына: у раздзеле "Русская поварня" пра галубцы няма ні слова. А а вось вядомы кулінар сярэдзіны ХІХ стагоддзя Кацярына Аўдзеева ўпершыню ўспамінае пра гэту справу толькі ў 1842 годзе, у главе "Разные кушанья, вошедшие в употребление у русских". Так што страва гэта прыйшла ў Расію не так і даўно. А пераймалася яно, як бачна, з розных крыніц: ад паўднёвых славян, палякаў, з яўрэйскіх мястэчак і украінскіх гарадоў

#КухняБеларусі

Галубцы Ліцьвінскія

У адрозненні ад звычайнай версіі, гэтыя галубцы - дзіўна насычаная па смакавых характарыстыках версі стравы.

У якасці залівання можна выкарыстоўваць таматавы, сметанный або таматавай-сметанный падліўку.

інгрэдыенты:

капуста - 1 шт .;
фарш - 0,5 кг;
панцак (ячныя крупы) - 100 г;
лук і морква - па 1 шт .;
таматная паста - 70 г;
смятана - 50 г;
часнык - 2 зубка;
алей - 40 мл;
булён - 300 мл;
чабор - па гусце;
лаўр - 1-2 шт .;
соль, перац.

падрыхтоўка

1. Лісце капусты для гнуткасці перад выкарыстаннем размягчают шляхам адварвання ў кіпені.

2. Зразаюць жорсткія прожылкі ліста або размінаюць іх акуратна дзяржальняй нажа.

3. Абсмажваюць на алеі цыбулю з морквай і часнаком, дадаюць да фаршу з отвараным панцаком.

4. Запраўляюць масу да спадобы, напаўняюць ёю капусныя лісце, укладваюць у форму.

5. Змешваюць гарачы булён, пасту і смятану, запраўляюць, выліваюць да галубцы, дадаўшы галінкі чабора і лаўр.

6. Запякаюць галубцы ў таматавай-сметанном соусе ў духоўцы 1 гадзіну пры 180 градусах.

Пачынаем новы дзень са «Звяздой» — з цікавостак!✍

21 снежня ў гісторыі ➡️

⚡️1924 год — нарадзіўся Фёдар Апанасавіч Бачыла, удзельнік партызанскага руху ў Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, журналіст, заслужаны работнік культуры Беларусі.

🔨1919 год — нарадзіўся Васіль Сцяпанавіч Старавойтаў, савецкі вучоны, інжынер-канструктар у галіне танкабудавання, доктар тэхнічных навук, прафесар.

🏢1934 год — нарадзіўся Алег Аляксандравіч Стаховіч, беларускі архітэктар. Працаваў у Мастацкім фондзе Беларусі пры Беларускім саюзе мастакоў. Асноўныя працы (у аўтарскім калектыве): Курган Славы Савецкай Арміі—вызваліцельніцы Беларусі, галоўны ўваход у выглядзе зоркі ў мемарыяльным комплексе «Брэсцкая крэпасць-герой».

❗️1775 год — у Маскве на Балотнай плошчы пакараны смерцю Емяльян Іванавіч Пугачоў.

🇫🇷1793 год — Вялікая французская рэвалюцыя: па пастанове суда пакараны Людовік XVI, абвінавачаны ў змове супраць свабоды нацыі і супраць агульнай бяспекі дзяржавы.

🌏1920 год — завяршылася Парыжская мірная канферэнцыя, скліканая дзяржавамі-пераможцамі ў Першай сусветнай вайне (1914-1918) для выпрацоўкі і падпісання мірных дагавораў з пераможанымі дзяржавамі

#МоваНашаРодная

Беларуская мова існуе ў двух правапісах

У 1918-м годзе мовазнаўца і грамадска-палітычны дзеяч Браніслаў Тарашкевіч выдаў «Беларускую граматыку для школ» кірыліцай і лацінкай. Гэта была першая практычная граматыка. Канешне, былі ў яе і пэўныя недахопы, якія дапрацоўваў у сваёй граматыцы Язэп Лёсік. Распрацаваны ім правапіс называецца класічным, іншая назва — «тарашкевіца».

З 1933-га года ў выніку разгортвання русіфікацыі замацавалася так званая «наркамаўка». Гэты правапіс рэфармаваўся двойчы: у 1956-м годзе і ў 2008-м. Апошнім варыянтам мы карыстаемся сёння.

Дарэчы, Андрэй Ільіч Фурсаў, расійскі гісторык і палітычны аналітык, падцвярджае, што Расія значна больш еўрапейская краіна, чым Заходняя Еўропа і называе еўразійцаў і скіфцаў людзьмі нелалёкімі.

А то ўчора накінуліся на Ігара Аляксандравіча Марзалюка, проста парвалі на цытаты

Хаця, няхай рвуць, можа паразумнеюць каторыя. 😝

А як вы лічыце, мы еўрапейцы, еўразійцы або скіфы?

#МузыкаБеларусі

Скрыпка

Сучасная скрыпка і яе слава "каралеўскага аркестра" сёння больш асацыіруецца з шыкоўнымі філармоніямі і вечарамі з шампанскім і чорнымі сукенкамі да падлогі.
Тым больш складана паверыць, што стагоддзяў шэсць назад скрыпка была інструментам беднаты і таму рэдка трапляла ў літаратурныя і гістарычныя дакументы

Першае дакументальнае сведчанне скрыпкі ў Беларусі адносіцца да 1566 года. Менавіта ў гэтым годзе князь Сігізмунд-Аўгуст напісаў пісьмо свайму маршалку, прыказаўшы браць налог з музыкаў-скамарохаў: дудароў, скрыпачоў і іншых.

Першымі скрыпачамі Беларусі, і праўда, былі скамарохі, вандруючыя акцёры і музыкі, якіх любілі і чакалі на любых народных святах.

Затое ўлады і цэрквы іх любілі не вельмі. Прымушалі плаціць вялікія падаткі і ўсімі сродкамі імкнуліся прагнаць са сваіх земляў.

Нягледзячы на тое, што ў той час складана прыходзілася скамарохам, а разам з імі і мастацтву скрыпкі, памяць аб тым, як скрыпка радавала сялян, захавалі самі беларусы.

У Беларусі было некалькі вёсак з назвамі "Скрыпка" або "Скрыпкі".
Успамінаецца гэты інструмент і ў шматлікіх прыказках: "Ён такую скрыпку мае, што гаворыць і спявае".
У народнай казцы "Музыка і чэрці" скрыпка ўтварае цуды, а ў знакамітай паэме "Сымон-музыка" скрыпка - частка галоўнага вобраза героя.

Паслухайце выкананне юнай беларускай скрыпачкі

https://youtu.be/LJGlaYcZFp4?si=Uj7h9iI3dU-GqL2I