Лёгкая Мова
4.39K subscribers
1.1K photos
49 videos
1 file
33 links
Створана зь любоўю да беларускае мовы і беларусаў 🩵

Тэрыторыя клясычнага правапісу 😌
加入频道
КУЛЬГА́ЦЬ (kulhać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Хадзіць, ісьці, нясьмела прыступаючы на карацейшую ці балючую нагу.

🔸Андрэйка кульгаў і адставаў, а Коля тое і рабіў, што праз кожную хвіліну спыняўся, каб пачакаць таварыша. (Сіняўскі).

2. Мець карацейшую ці балючую нагу.

🔸[Шолам] з прыроды быў глухаваты.. і кульгаў на правую нагу. (Корбан)

3. Пераноснае значэньне, размоўнае слова: мець значныя недахопы, быць непаўнацэнным у якіх-н. адносінах.

🔸— Зразумейце вы, што ваша тэорыя кульгае... Выпраўце яе, — спачувальна ўхмыльнулася Зося. (Шынклер).
🔸Непакоіла дысцыпліна. Яна, як кажуць, пачала кульгаць. Многія з выхаванцаў, што наступілі ў дзетдом у апошні час, былі хлопцы цёртыя. (Нядзьведскі).

4. Размоўнае слова: дрэнна ведаць які-н. вучэбны прадмет, не пасьпяваць па якім-н. прадмеце.

🔸Кульгаць па матэматыцы.
🔸У яго фізіка кульгае.
#словы_К
З Днём Роднае мовы, даражэнькія! Дзякуй кожнаму з Вас за тое, што з намі ❤️❤️❤️
ШПАКО́ЎНЯ (špakoŭnia)
(назоўнік, жаночы род)

Жыльлё для птушак у выглядзе невялікай будачкі, якая прымацоўваецца на доўгай жэрдцы або дрэве.

🔸Новенькая беленькая шпакоўня ўзьнеслася над яшчэ голымі кронамі невялічкага маладога садка. (Дуброўскі).
#словы_Ш
Я́ЛАВІЧЫНА (jałavičyna)
(назоўнік, жаночы род)

Мяса каровы як ежа.

🔸Кавалак ялавічыны, што захапілі з сабою, пакідаючы абжытую друкарню на беразе дзікага возера, парэзалі на тонкія скрылікі. (Карпаў).
#словы_Я
Насалоджваецеся думкаю, што ўжо вясна? 🤗

САКАВІ́К (sakavik)
(назоўнік | мужчынскі род)

Трэці месяц каляндарнага года.
#словы_С
Якія ножкі! 😍

РЭ́ПКА (repka)
(назоўнік, жаночы род)

Надкаленная косьць.
#словы_Р
Народная мудрасьць ☝️😊
Даруйце 😅

❣️❣️❣️❣️❣️

ВАНIТАВА́ЦЬ (vanitavać)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)

1. Размоўнае слова: пра стан моташнасьці, рвоты.

🔸[Алеся] ванітавала, але ён перамагаў гэта і піў датуль, пакуль пляшка не апусьцела. (Чарнышэвіч).

2. Пераноснае значэньне: пра пачуцьцё агіды да каго‑, чаго‑н.

🔸Мяне ванітавала ад яго слоў.

Назоўнік: ВАНІТЫ.
#словы_В
Як сказаць па-беларуску ''ДУША НАРАСПАШКУ''?

🔸Душа наросхрыст (нахлашч)
🔸Шчырая душа
🔸Сэрца на далоні
#фразэалягізмы
ШЫВÓК (šyvok)
(назоўнік, мужчынскі род)

Частка шва, якая знаходзіцца паміж двума праколамі іголкі.

🔸Цётка Насьця, хутка сьцелючы шывок за шыўком, заклапочана гаворыць. (Палтаран).
#словы_Ш
КРАВЕ́Ц (kraviec)
(назоўнік, мужчынскі род)

Спэцыяліст па шыцьцю адзеньня.

🔸Мясцовы кравец (ня той, што абшываў паноў і падпанкаў, а той, што меў справу з простымі людзьмі) не даганяў лішне адзежы да чалавека. (Чорны).
#словы_К
Як сказаць па-беларуску ''ПОТЕРЯТЬ СОЗНАНИЕ''?

🔸Страціць прытомнасьць
🔸Самлець
Сёньня Дзень народзінаў клясыка беларускае літаратуры Францішака Багушэвіча (21.03.1840) ❤️
#цытаты
ЗАВАДА́ТАР (zavadatar)
(назоўнік, мужчынскі род)

Той, хто пачынае, арганізоўвае што-н.; верхавод, зачыншчык.

🔸Была .. [Майка] ў школе верхаводам, завадатарам усякіх гульняў. (Лынькоў).
🔸Заўсёды і ўсюды знойдзецца свой завадатар, нехта такі, хто становіцца над астатнімі. (Васілёнак).
#словы_З
ПРЫСА́ДЫ (prysady)
(толькі множны лік)

Дрэвы, пасаджаныя вакол, каля чаго-н. (дарогі, вуліцы, будынка і пад.).

🔸Ад паварота .. [шлях] быў абсаджаны густымі бярозавымі прысадамі. (Мележ).
🔸Вуліц было некалькі, падзеленых на кварталы аднолькавых памераў і ўпрыгожаных строгімі шнурамі прысад. (Пасьлядовіч).
#словы_П
ПАНЯВÉРКА (paniavierka)
(назоўнік жаночы род)

Няпэўны стан, сумненьне, нерашучасьць.

🔸У гэтым пісьме.. [Ганна] сумысьля націскала на сваю трагедыю, на сьлёзы, на горыч паняверкі і расчараваньня. (Чорны).
#словы_П
1️⃣Спачатку разьбяромся, чым адрозьніваюцца словы «адзеньне» і «вопратка»:

🔸Адзеньне – сукупнасьць прадметаў з тканіны і футра, якія надзяваюць і носяць на сабе.
🔸Вопратка – выключна верхняе адзеньне, то бок слова з больш вузкім значэньнем.

📍Гэтак, апранаць можна толькі вопратку – верхняе адзеньне, (куртку, паліто, плашч і г. д.).
📍Усё астатняе (сподняе, кашулю, штаны, спадніцу, сукенку, а таксама шапкі, капелюшы, рукавіцы) нельга апрануць, іх надзяваюць/адзяваюць.
📍З улікам таго, што вопратка – гэта ў шырокім сэнсе від адзеньня, яе таксама можна надзяваць і адзяваць: апрануць паліто, надзець паліто, адзець паліто. Такім чынам, любое адзеньне мы можам надзець або адзець.

2️⃣Цяпер высьветлім розьніцу паміж словамі «надзяваць» і «адзяваць»:

🔸«Надзяваем» мы штосьці на сябе: надзець кашулю, акуляры і інш.
🔸«Адзяваем» мы кагосьці: дзіцяці, напрыклад.

3️⃣Яшчэ колькі заўваг:

🔸Абутак мы абуваем ці надзяваем.
🔸Антонімамі да словаў «апрануцца» і «адзецца» зьяўляюцца адпаведна «распрануцца» і «разьдзецца».
КРАСАВІ́К (krasavik)
(назоўнік, мужчынскі род)

Чацьвёрты месяц каляндарнага года.
#словы_К
Віншуем са Сьвятам усіх, хто сёньня адзначае Вялікдзень!

ВЯЛÍКДЗЕНЬ (Vialikdzień)
(назоўнік, мужчынскі род)

Хрысьціянскае сьвята, прысьвечанае ўваскрэсеньню Хрыста.
#словы_В
📍А яшчэ можна сказаць "нады́сь/нагды́сь" (слоўнік Байкова-Некрашэвіча).

НАДО́ЕЧЫ (nadoječy)
(прыслоўе)

Размоўнае слова: зусім нядаўна; ня так даўно, днямі.

🔸Надоечы адбылося здарэньне, якое абляцела навадворкі і ўсе навакольныя вёскі. (Кавалёў).
🔸Вечарам.. [Надзя] зь дзяўчынай, зь якой надоечы пазнаёмілася, прыйшла ў пакой інтэрната. (Галавач).
#словы_Н