Як сказаць па-беларуску "БЫВШИЙ В УПОТРЕБЛЕНИИ, б/у, БЭУШНЫЙ"?

🔸ужываны
🔸карыстаны
🔸які быў у карыстаньні (лічыцца калькаю з расейскае мовы)
#выразы

ТХОР (tchor)
(назоўнік, мужчынскі род)

Драпежны сысун (рас. "млекопитающее") сямейства куніцавых з каштоўным футрам; шашок.
#словы_Ш

МІТУСÍЦЦА (mitusicca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Хутка і бесьперастанку перамяшчацца ў розных напрамках.

🔸На вуліцы мітусіліся людзі, шмыгалі ў розныя бакі аўтамашыны. (Пянкрат).
Дзяўчына ў чоўне так мітусілася, што некалькі разоў ледзь не перакуліла яго. (Маўр).

2. Бязладна праносяцца, зьяўляцца і хутка зьнікаць у памяці.

🔸Думкі мітусіліся, усё ніяк не маглі прыйсьці да ладу. (Лынькоў).
🔸У галаве мітусілася рознагалосіца гукаў, чутая ўдзень на полі. (Мележ).

3. Увіхацца, мітусьліва рабіць што-н.

🔸[Шымет] яшчэ некалькі гадзін мітусіўся каля згружанай цэглы, папраўляў клеткі, нешта пералічваў, перамерваў. (Кулакоўскі).

4. Мільгацець перад вачыма.

🔸Цяпер не чытае стары, вочы ня так добра бачаць, літары мітусяцца і расплываюцца. (Крапіва).
#словы_М

❗Запомнім: ніколі не адказваем на дзякуй словамі "калі ласка" — гэта калька з расейскае мовы. Нашае "калі ласка" суправаджае просьбу 😉

Трошкі цікавага пра "дзякуй":

🔸Дзякуем мы КАМУ, а не КАГО (як у рас. мове): дзякую (каму?) табе, сябрам.
🔸Слова "дзякуй" скланяецца як звычайны назоўнік: „А што мне з твайго дзякуя? Якая цана яму, гэтаму дзякую? Зь дзякуем, брат, у краму ня пойдзеш. І на дзякуі не пражывеш…” (Я. Рапановіч).
🔸Слова "дзякуй" мужчынскага роду: вялікі дзякуй як вялікі трамвай.
🔸"Дзякуй" зьявіўся ў нашай мове прыкладна у 15 ст.
🔸Калі вы любіце скарачаць словы ў перапісках, пішыце ня "дзяк", а "дзяка" — гэтае слова калісьці ўжывалася ў множным ліку ("дзякі") замест "дзякуй".
#словы_Д

ЗАБАБÓНЫ (zababony)
(назоўнік, толькі множны лік)

Вера ў тое, што некаторыя зьявы і падзеі маюць таямнічы сэнс і зьяўляюцца прадказаньнем будучага.

🔸— Калі сустрэнеш папа на дарозе — не к дабру, — кажуць людзі. Міхалка плюе, нібы верыць у гэтыя дурныя забабоны. (Бядуля).
#словы_З

Засталося зусім трошачкі да вясны! 🥰

ЛЮ́ТЫ (luty)
(назоўнік, мужчынскі род)

Другі месяц каляндарнага года.

🔸Гэтаю зімою .. [сьнегу] выпала мала, да самага лютага зямля ляжала амаль зусім голай. (Васілёнак).
#словы_Л

Як сказаць па-беларуску "СПАТЬ БЕЗ ЗАДНИХ НОГ"?

🔸Як пасьля кірмашу
🔸Як сноп
🔸Як астатняе ў печ усыпаўшы
🔸Як за сьцяну заваліўся
🔸Як пшаніцу (пяньку, каноплі, венікі) прадаўшы
#фразэалягізмы

З Днём усіх закаханых, родненькія! 💞💞💞

ПАЗУ́Р (pazur)
(назоўнік, мужчынскі род)

Абласное слова: кіпцюр; пазногаць.

🔸У адным пакоі.. некалькі.. плякатаў. Пілсудскі зь бізуном у руках, Чэмбэрлен з д'ябальскімі пазурамі замест пазногцяў. (Чорны).
#словы_П

МАХРЫ́ (machry)
(назоўнік, множны лік)

1. Свабодна зьвісаючыя ніткі, шнуркі па краях якой-н. тканіны.

🔸У Івана на шыі новы шалік, шэранькі, а ў Куліны — вялікая кашміровая хустка з махрамі. (Гарэцкі).

2. Шматкі, абвіслыя касмылі па краях чаго-н.

🔸Днём яшчэ цёпла, а ночы — волкія, важкія, і ранкамі на бульбоўніку, на траве белыя махры інею. (Мележ).
#словы_М

КУЛЬГА́ЦЬ (kulhać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Хадзіць, ісьці, нясьмела прыступаючы на карацейшую ці балючую нагу.

🔸Андрэйка кульгаў і адставаў, а Коля тое і рабіў, што праз кожную хвіліну спыняўся, каб пачакаць таварыша. (Сіняўскі).

2. Мець карацейшую ці балючую нагу.

🔸[Шолам] з прыроды быў глухаваты.. і кульгаў на правую нагу. (Корбан)

3. Пераноснае значэньне, размоўнае слова: мець значныя недахопы, быць непаўнацэнным у якіх-н. адносінах.

🔸— Зразумейце вы, што ваша тэорыя кульгае... Выпраўце яе, — спачувальна ўхмыльнулася Зося. (Шынклер).
🔸Непакоіла дысцыпліна. Яна, як кажуць, пачала кульгаць. Многія з выхаванцаў, што наступілі ў дзетдом у апошні час, былі хлопцы цёртыя. (Нядзьведскі).

4. Размоўнае слова: дрэнна ведаць які-н. вучэбны прадмет, не пасьпяваць па якім-н. прадмеце.

🔸Кульгаць па матэматыцы.
🔸У яго фізіка кульгае.
#словы_К

З Днём Роднае мовы, даражэнькія! Дзякуй кожнаму з Вас за тое, што з намі ❤️❤️❤️

ШПАКО́ЎНЯ (špakoŭnia)
(назоўнік, жаночы род)

Жыльлё для птушак у выглядзе невялікай будачкі, якая прымацоўваецца на доўгай жэрдцы або дрэве.

🔸Новенькая беленькая шпакоўня ўзьнеслася над яшчэ голымі кронамі невялічкага маладога садка. (Дуброўскі).
#словы_Ш

Я́ЛАВІЧЫНА (jałavičyna)
(назоўнік, жаночы род)

Мяса каровы як ежа.

🔸Кавалак ялавічыны, што захапілі з сабою, пакідаючы абжытую друкарню на беразе дзікага возера, парэзалі на тонкія скрылікі. (Карпаў).
#словы_Я

Насалоджваецеся думкаю, што ўжо вясна? 🤗

САКАВІ́К (sakavik)
(назоўнік | мужчынскі род)

Трэці месяц каляндарнага года.
#словы_С

Якія ножкі! 😍

РЭ́ПКА (repka)
(назоўнік, жаночы род)

Надкаленная косьць.
#словы_Р

Народная мудрасьць ☝️😊

Даруйце 😅

❣️❣️❣️❣️❣️

ВАНIТАВА́ЦЬ (vanitavać)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
1. Размоўнае слова: пра стан моташнасьці, рвоты.
⠀
🔸[Алеся] ванітавала, але ён перамагаў гэта і піў датуль, пакуль пляшка не апусьцела. (Чарнышэвіч).
⠀
2. Пераноснае значэньне: пра пачуцьцё агіды да каго‑, чаго‑н.
⠀
🔸Мяне ванітавала ад яго слоў.
⠀
❗Назоўнік: ВАНІТЫ.
#словы_В

Як сказаць па-беларуску ''ДУША НАРАСПАШКУ''?

🔸Душа наросхрыст (нахлашч)
🔸Шчырая душа
🔸Сэрца на далоні
#фразэалягізмы