ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик атап өткендей, халықаралық тұрақтылықтың негіздерін нығайту мақсатында Қазақстан өзінің БҰҰ-ның бітімгершілік қызметі жүйесіне тартылуын көздейді.
Қазақстандық әскери қызметшілер БҰҰ-ның Непал, Кот-д'Ивуар және Батыс Сахарадағы миссияларына қатысты. 2018 жылы «Индбат» Үнді батальонының құрамында қазақстандық бітімгершілік полкінің 120 әскери қызметшісі Ливанға БҰҰ миссиясының құрамында келді.
Қазақстандық «Бейбітшілік жолындағы серіктестік» оқу орталығының БҰҰ-дан бітімгерлерді даярлау құқығын алуы, әрине, республика үшін маңызды оқиға және ҚР бітімгерлік контингентінің БҰҰ-ның жоғары стандарттарына сәйкестігін мойындаудың дәлелі болды.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың қазіргі әлемде мемлекеттердің аумақтық тұтастығы қағидатының басым мәнге ие екендігі туралы пікірімен келіспеу қиын.
Осы тұрғыда Қазақстанның бітімгершілік әлеуетін кеңейту жөніндегі одан арғы күш-жігері халықаралық келіспеушіліктердің алдын алуға, қақтығыстардың қарулы қақтығыстарға ұласуына жол бермеуге жәрдемдесетін болады.
Бұл туралы толығырақ төмендегі сілтемеден оқыңыз.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #БҰҰ
Қазақстандық әскери қызметшілер БҰҰ-ның Непал, Кот-д'Ивуар және Батыс Сахарадағы миссияларына қатысты. 2018 жылы «Индбат» Үнді батальонының құрамында қазақстандық бітімгершілік полкінің 120 әскери қызметшісі Ливанға БҰҰ миссиясының құрамында келді.
Қазақстандық «Бейбітшілік жолындағы серіктестік» оқу орталығының БҰҰ-дан бітімгерлерді даярлау құқығын алуы, әрине, республика үшін маңызды оқиға және ҚР бітімгерлік контингентінің БҰҰ-ның жоғары стандарттарына сәйкестігін мойындаудың дәлелі болды.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың қазіргі әлемде мемлекеттердің аумақтық тұтастығы қағидатының басым мәнге ие екендігі туралы пікірімен келіспеу қиын.
Осы тұрғыда Қазақстанның бітімгершілік әлеуетін кеңейту жөніндегі одан арғы күш-жігері халықаралық келіспеушіліктердің алдын алуға, қақтығыстардың қарулы қақтығыстарға ұласуына жол бермеуге жәрдемдесетін болады.
Бұл туралы толығырақ төмендегі сілтемеден оқыңыз.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #БҰҰ
Халықаралық саясат шыңында: ҚР және БҰҰ ҚК
2016 жылғы 28 маусымда Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болып сайланды. Бұл ретте, 2013 жылы осы позицияға өтінім берген сәттен бастап ҚР біздің кандидатурамыздың, сондай-ақ БҰҰ ҚК-нің көптеген ықпалды ірі мемлекеттері мен тұрақты мүшелерінің пайдасына ұдайы сөз сөйлеген ТМД, ҰҚШҰ және ЕАЭО бойынша одақтастардың берік қолдауына ие болғанын атап өту қажет.
Қазақстан 2017-2018 жылдары БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі мәртебесінде мүмкіндігінше Еуро-Азиялық қауіпсіздік аймағында жұмыс істейтін түрлі әскери-саяси және геоэкономикалық ұйымдар: ҰҚШҰ және НАТО, ШЫҰ және АӨСШК, ЕО және ЕАЭО арасындағы өзара іс-қимылды нығайтуға жәрдемдесті. Біздің елімізде 2010 жылы ЕҚЫҰ төрағасы лауазымында осындай ауқымдағы тәжірибе жинақталды.
Қазақстан жаһандық қоғамдастықтың экологиялық тұрғыдан қауіпсіз, тұрақты энергетикамен, азық-түлікпен және су ресурстарымен әлем құру жөніндегі жұмысына өз үлесін қосуға бел буды. Ол жаһандық энергия-экологиялық стратегияны, сондай-ақ елдер арасында «жасыл» технологиялар алмасуды ынталандыруға бағытталған Астананың «жасыл көпір» бастамасын іске асыру бойынша жұмыс жасады.
2019 жылы ҚР екінші Президентін сайлаудан кейін Қазақстанның ұйыммен қарым-қатынасында жаңа кезең басталды. Қасым-Жомарт Тоқаев 2020 жылы БҰҰ-ның 75 жылдығы аясында сөз сөйлеп, өз сөзінде ««Жаңа әлем» парадигмасын құруға байланысты жалпы моральдық парызды орындау туралы ойлану қажет» деп атап өтті.
Қ. Тоқаев Қазақстанның жаһандық бастамалар көтеру дәстүрін жалғастырды. Оның мерейтойлық сөзінің басты идеясы бүкіл Қазақстан атынан жасалған ұсыныс болды.
«БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне есеп беретін арнайы көпжақты орган – биологиялық қауіпсіздік жөніндегі халықаралық агенттік құру ұсынылды, ол өз қызметінде бактериологиялық (биологиялық) және уытты қаруды әзірлеуге, өндіруге және оның қорларын жинақтауға тыйым салу және оларды 1972 жылы жою туралы конвенцияға негізделетін болады».
Мемлекет атынан Қ.Тоқаев Вена іс-қимыл бағдарламасын іске асыруға жаңа серпін беру мақсатында БҰҰ жол картасын қабылдауды ұсынды. Сонымен қатар, Қазақстанның бастамасымен құрылған азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ислам ұйымы ауқымды халықаралық гуманитарлық науқанды өткізу үшін азық-түлік резервтерін қалыптастыруға жан-жақты көмек көрсетуге дайын.
Тағы бір маңызды байқау Қ. Тоқаевтың «пандемия көлеңкесінде бізге тағы екі қатал шақыру жақындап келеді. Соның бірі - ядролық қаруды таратпау және қарусыздану дағдарысы. Екіншісі - климаттың өзгеруі - біздің өркениетіміз үшін тағы бір экзистенциалды дағдарыс».
Қорытындылай келе, Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Қ.Тоқаевтың БҰҰ БА – да сөйлеген сөзі БҰҰ-ға мүше мемлекеттердің бірінің басшысының сөзі ғана емес, ұзақ уақыт бойы Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас хатшысының орынбасары қызметін атқарған дипломаттың ойлары екендігіне назар аударады.
Бұл факт Қазақстан дипломатиясын басқа мемлекеттер арасында ерекше жағдайға қояды. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың көшбасшылығының арқасында әлемде жалпыға бірдей танылған және беделге ие болған біздің еліміздің халықаралық бағытын жалғастырушы Президент қ.Тоқаевтың сөйлеген сөзі кезекті рет атап өтілді.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #БҰҰ
https://iwep.kz/#/posts/6055b1775fb3932faa0f55d5/#header
2016 жылғы 28 маусымда Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болып сайланды. Бұл ретте, 2013 жылы осы позицияға өтінім берген сәттен бастап ҚР біздің кандидатурамыздың, сондай-ақ БҰҰ ҚК-нің көптеген ықпалды ірі мемлекеттері мен тұрақты мүшелерінің пайдасына ұдайы сөз сөйлеген ТМД, ҰҚШҰ және ЕАЭО бойынша одақтастардың берік қолдауына ие болғанын атап өту қажет.
Қазақстан 2017-2018 жылдары БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі мәртебесінде мүмкіндігінше Еуро-Азиялық қауіпсіздік аймағында жұмыс істейтін түрлі әскери-саяси және геоэкономикалық ұйымдар: ҰҚШҰ және НАТО, ШЫҰ және АӨСШК, ЕО және ЕАЭО арасындағы өзара іс-қимылды нығайтуға жәрдемдесті. Біздің елімізде 2010 жылы ЕҚЫҰ төрағасы лауазымында осындай ауқымдағы тәжірибе жинақталды.
Қазақстан жаһандық қоғамдастықтың экологиялық тұрғыдан қауіпсіз, тұрақты энергетикамен, азық-түлікпен және су ресурстарымен әлем құру жөніндегі жұмысына өз үлесін қосуға бел буды. Ол жаһандық энергия-экологиялық стратегияны, сондай-ақ елдер арасында «жасыл» технологиялар алмасуды ынталандыруға бағытталған Астананың «жасыл көпір» бастамасын іске асыру бойынша жұмыс жасады.
2019 жылы ҚР екінші Президентін сайлаудан кейін Қазақстанның ұйыммен қарым-қатынасында жаңа кезең басталды. Қасым-Жомарт Тоқаев 2020 жылы БҰҰ-ның 75 жылдығы аясында сөз сөйлеп, өз сөзінде ««Жаңа әлем» парадигмасын құруға байланысты жалпы моральдық парызды орындау туралы ойлану қажет» деп атап өтті.
Қ. Тоқаев Қазақстанның жаһандық бастамалар көтеру дәстүрін жалғастырды. Оның мерейтойлық сөзінің басты идеясы бүкіл Қазақстан атынан жасалған ұсыныс болды.
«БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне есеп беретін арнайы көпжақты орган – биологиялық қауіпсіздік жөніндегі халықаралық агенттік құру ұсынылды, ол өз қызметінде бактериологиялық (биологиялық) және уытты қаруды әзірлеуге, өндіруге және оның қорларын жинақтауға тыйым салу және оларды 1972 жылы жою туралы конвенцияға негізделетін болады».
Мемлекет атынан Қ.Тоқаев Вена іс-қимыл бағдарламасын іске асыруға жаңа серпін беру мақсатында БҰҰ жол картасын қабылдауды ұсынды. Сонымен қатар, Қазақстанның бастамасымен құрылған азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ислам ұйымы ауқымды халықаралық гуманитарлық науқанды өткізу үшін азық-түлік резервтерін қалыптастыруға жан-жақты көмек көрсетуге дайын.
Тағы бір маңызды байқау Қ. Тоқаевтың «пандемия көлеңкесінде бізге тағы екі қатал шақыру жақындап келеді. Соның бірі - ядролық қаруды таратпау және қарусыздану дағдарысы. Екіншісі - климаттың өзгеруі - біздің өркениетіміз үшін тағы бір экзистенциалды дағдарыс».
Қорытындылай келе, Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Қ.Тоқаевтың БҰҰ БА – да сөйлеген сөзі БҰҰ-ға мүше мемлекеттердің бірінің басшысының сөзі ғана емес, ұзақ уақыт бойы Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас хатшысының орынбасары қызметін атқарған дипломаттың ойлары екендігіне назар аударады.
Бұл факт Қазақстан дипломатиясын басқа мемлекеттер арасында ерекше жағдайға қояды. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың көшбасшылығының арқасында әлемде жалпыға бірдей танылған және беделге ие болған біздің еліміздің халықаралық бағытын жалғастырушы Президент қ.Тоқаевтың сөйлеген сөзі кезекті рет атап өтілді.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #БҰҰ
https://iwep.kz/#/posts/6055b1775fb3932faa0f55d5/#header
Нұр-Сұлтан - Еуразияның дипломатиялық хабы
Тәуелсіздік жылдарында біздің еліміз әлемдік аренада өзін сенімді серіктес, сондай-ақ бейтарап әрекет ететін делдал ретінде көрсете білді. Бұл Қазақстан астанасының халықаралық қатынастардағы неғұрлым маңызды мәселелерді шешудің әлеуетті жолдары талқыланатын басты алаңдардың біріне айналуына ықпал етті.
ӘЭСИ сарапшысы назар аударатын ең соңғы мысал - Сирия дағдарысы бойынша Астана процесі. БҰҰ қамқорлығымен Женевада Сирия бойынша бейбіт келіссөздердің сәтсіздігі аясында баламалы бейтарап келіссөздер алаңына сұраныс пайда болды. Сирия дағдарысына, оның ішінде Түркия, Иран және Ресейге тартылған барлық негізгі ойыншылармен тығыз, бірақ тең қарым-қатынаста болған Қазақстанға халықаралық қоғамдастықтың назары түсті.
Келіссөздердің бірінші раунды Қазақстан астанасында 2017 жылғы 23 қаңтарда өтті. Оларға ИИР, Түркия және Ресей өкілдері ғана емес, сонымен қатар Башар Асад режимі, сондай-ақ жанжалға қатысқан әртүрлі әскерилендірілген топтар қатысты.
Иран бойынша 2015 жылғы бірлескен кешенді іс-қимыл жоспары-тарихи құжатқа кейіннен қол қою үшін жағдай жасаған Иранның ядролық мәселесі бойынша алматылық келіссөздер сирек айтылады.
2013 жылғы 26-27 ақпанда және 5-6 сәуірде Қазақстанның оңтүстік астанасында «Үлкен бестік + Иран» форматында келіссөздер ұйымдастырылды, олар Иранмен ядролық мәміле жасасу үшін жол ашты.
«Осылайша, Қазақстанның бітімгершілік қызметі өте ауқымды сипатқа ие және іс жүзінде өзінің тиімділігін дәлелдеді. Қазақстанның Тұңғыш Президентінің халықаралық аренадағы орасан зор жеке беделі қазақстандық дипломатия жетістігінің негізгі факторы екені сөзсіз және болып қала береді.
Елбасы үшін халықаралық белсенділік әрқашан толығымен прагматикалық және практикалық негізге ие болды. Нұрсұлтан Назарбаев еліміздің өңірлік және жаһандық проблемаларды шешуге белсене атсалысуы Қазақстанның өзін дамыту үшін неғұрлым қолайлы сыртқы жағдайлар туғызатынын айқын түсінді. Тарих көрсетіп отырғандай, ол Қазақстанды Еуразия ауқымында әділ делдал және бітімгершілік орталығы ретінде жайғастыру ісінде даусыз және айрықша табысқа қол жеткізді», - деп түйіндеді Ерлан Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #АӨСШК #ЕҚЫҰ #БҰҰ
Тәуелсіздік жылдарында біздің еліміз әлемдік аренада өзін сенімді серіктес, сондай-ақ бейтарап әрекет ететін делдал ретінде көрсете білді. Бұл Қазақстан астанасының халықаралық қатынастардағы неғұрлым маңызды мәселелерді шешудің әлеуетті жолдары талқыланатын басты алаңдардың біріне айналуына ықпал етті.
ӘЭСИ сарапшысы назар аударатын ең соңғы мысал - Сирия дағдарысы бойынша Астана процесі. БҰҰ қамқорлығымен Женевада Сирия бойынша бейбіт келіссөздердің сәтсіздігі аясында баламалы бейтарап келіссөздер алаңына сұраныс пайда болды. Сирия дағдарысына, оның ішінде Түркия, Иран және Ресейге тартылған барлық негізгі ойыншылармен тығыз, бірақ тең қарым-қатынаста болған Қазақстанға халықаралық қоғамдастықтың назары түсті.
Келіссөздердің бірінші раунды Қазақстан астанасында 2017 жылғы 23 қаңтарда өтті. Оларға ИИР, Түркия және Ресей өкілдері ғана емес, сонымен қатар Башар Асад режимі, сондай-ақ жанжалға қатысқан әртүрлі әскерилендірілген топтар қатысты.
Иран бойынша 2015 жылғы бірлескен кешенді іс-қимыл жоспары-тарихи құжатқа кейіннен қол қою үшін жағдай жасаған Иранның ядролық мәселесі бойынша алматылық келіссөздер сирек айтылады.
2013 жылғы 26-27 ақпанда және 5-6 сәуірде Қазақстанның оңтүстік астанасында «Үлкен бестік + Иран» форматында келіссөздер ұйымдастырылды, олар Иранмен ядролық мәміле жасасу үшін жол ашты.
«Осылайша, Қазақстанның бітімгершілік қызметі өте ауқымды сипатқа ие және іс жүзінде өзінің тиімділігін дәлелдеді. Қазақстанның Тұңғыш Президентінің халықаралық аренадағы орасан зор жеке беделі қазақстандық дипломатия жетістігінің негізгі факторы екені сөзсіз және болып қала береді.
Елбасы үшін халықаралық белсенділік әрқашан толығымен прагматикалық және практикалық негізге ие болды. Нұрсұлтан Назарбаев еліміздің өңірлік және жаһандық проблемаларды шешуге белсене атсалысуы Қазақстанның өзін дамыту үшін неғұрлым қолайлы сыртқы жағдайлар туғызатынын айқын түсінді. Тарих көрсетіп отырғандай, ол Қазақстанды Еуразия ауқымында әділ делдал және бітімгершілік орталығы ретінде жайғастыру ісінде даусыз және айрықша табысқа қол жеткізді», - деп түйіндеді Ерлан Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #АӨСШК #ЕҚЫҰ #БҰҰ
Белгілі болғандай, осы жылы әлемдік экономиканың өсуі 5,4%-ды құрауы мүмкін. Мұндай болжамды Біріккен Ұлттар Ұйымы өсу перспективалары туралы орта мерзімді баяндамада ұсынды.
Жаңа деректер БҰҰ қаңтарда жорамалдаған болжамынан жоғары. Сол кезде сарапшылар тиісті көрсеткішті 4,7%-ға бағалады. Өткен жылы әлемдік экономиканың 3,6%-ға төмендеуі аясында серпін айтарлықтай оң болып көрінеді.
Болжамды өсудің себептері туралы айта отырып, зерттеу авторлары АҚШ пен Қытайдың, әлемдегі ең ірі екі экономиканың қалпына келуіне назар аударады. Сонымен бірге, экономикалық көрсеткіштердің жақсаруы әлемнің басқа аймақтарында да байқалағанымен, олардың біркелкі еместігін атап кеткен жөн.
Сонымен қатар, іс жүзінде жағдайдын оң бет бұрыс алуы, коронавирустық індеттің одан әрі дамуына, онымен күресу үшін қабылданған шаралардың тиімділігіне, соның ішінде әртүрлі елдердегі халықты вакцинациялау процесінің ауқымы мен тиімділігіне байланысты.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Індет #Коронавирус #БҰҰ #АҚШ #Қытай
Жаңа деректер БҰҰ қаңтарда жорамалдаған болжамынан жоғары. Сол кезде сарапшылар тиісті көрсеткішті 4,7%-ға бағалады. Өткен жылы әлемдік экономиканың 3,6%-ға төмендеуі аясында серпін айтарлықтай оң болып көрінеді.
Болжамды өсудің себептері туралы айта отырып, зерттеу авторлары АҚШ пен Қытайдың, әлемдегі ең ірі екі экономиканың қалпына келуіне назар аударады. Сонымен бірге, экономикалық көрсеткіштердің жақсаруы әлемнің басқа аймақтарында да байқалағанымен, олардың біркелкі еместігін атап кеткен жөн.
Сонымен қатар, іс жүзінде жағдайдын оң бет бұрыс алуы, коронавирустық індеттің одан әрі дамуына, онымен күресу үшін қабылданған шаралардың тиімділігіне, соның ішінде әртүрлі елдердегі халықты вакцинациялау процесінің ауқымы мен тиімділігіне байланысты.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Індет #Коронавирус #БҰҰ #АҚШ #Қытай
Жаңа ғасырда
2000 жылдардың соңы Қазақстанның экология мен тұрақты даму мәселелеріне ерекше назар аудара бастауымен ерекшеленді. Мәселен, 2007 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының 62-сессиясында Елбасы жаһандық энергоэкологиялық стратегия идеясын ұсынды. Келесі жылы еліміз жаһандық жылынуға қарсы іс-қимыл бойынша қазіргі заманның маңызды құжаттарының бірін ратификациялады. Сондай-ақ, «Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы» заң қабылданды.
Ел тәуелсіздігінің үшінші онжылдығы елдің халықаралық имиджі үшін бірнеше дәуірлік оқиғалармен ерекшеленді.
Қазақстан ТМД-да ЕҚЫҰ-ны - Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымын басқарған және 2010 жылы ЕҚЫҰ-ның Тарихи Астана Саммитін ұйымдастырған алғашқы ел болды.
2011 жылы еліміздің Тұңғыш Президенті Қазақстан Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған салтанатты жиында қабылданатын жаһандық шешімдерді әзірлеуге әділ қатысуды қамтамасыз ету бойынша G-Global-коммуникативтік алаңын құру идеясын ұсынды. G-Global G-7 және G-20 дәстүрлі жабық форматтарына перспективалы балама болды.
Динара Әбуова еліміздің Тұңғыш Президентінің дәйекті және сындарлы саясаты тәуелсіздік таңында ұсынылған жаһандық бастамалардың өз жемісін бере бастағанына алып келгенін ескерді.
2011-2012 жылдары БҰҰ-ның «Рио+20» орнықты даму жөніндегі дүниежүзілік саммитінде Қазақстанның «Жасыл көпір» серіктестік бағдарламасын құру туралы идеясы өңіраралық тетік ретінде қабылданды. Кейінірек біздің еліміз климаттың өзгеруіне тұрақтылықты нығайту жөніндегі Париж келісімдерінің бір бөлігі болды.
Ауқымды экологиялық бастамалармен қатар Қазақстан Еуразиядағы экономикалық интеграция процестерінің бастамашысы болды. 2015 жылы Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) құру туралы шартқа қол қойылды.
«Назарбаев 1994 жылы айтқан Еуразиялық одақ идеясы бүгінде Солтүстік Еуразияның көп бөлігін алып жатқан ірі экономикалық одаққа айналып, өзінің қуатты дамуына қол жеткізді», - деп атап өтті ӘЭСИ сарапшысы.
Қазақстан БҰҰ-да
Соңында, еліміздің 2018 жылы БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне төрағалығы халықаралық салмақ пен Қазақстанның мәртебесін алғанының маңызды символдық дәлелі болды. Қазақстан ұсынылған алаңды ядролық қарусыздану, өңірлік қауіпсіздік және жаппай қырып-жою қаруын таратпау идеяларын ілгерілету үшін пайдаланды.
Осылайша, белсенді дипломатиялық және келіссөздер жұмысының арқасында Қазақстанның жаһандық бастамалары халықаралық ұйымдар мен бүкіл әлемдік қоғамдастық тарапынан кең қолдауға ие болды деп Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы қорытындылайды.
Бүгінгі таңда Тұңғыш Президент саясатының арқасында Қазақстан бүкіл әлемдік қоғамдастық үшін өңірлік диалог орталығы, әділ делдал және Орталық Еуразияның бүкіл ауқымды өңірі үшін тұрақтылық пен қауіпсіздіктің доноры ретінде нық ассоциацияланады.
#ӘЭСИ #Халықаралық_Қатынастар #Қазақстан #БҰҰ
https://iwep.kz/#/posts/6103fac95fb3932faa0f5680/#header
2000 жылдардың соңы Қазақстанның экология мен тұрақты даму мәселелеріне ерекше назар аудара бастауымен ерекшеленді. Мәселен, 2007 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының 62-сессиясында Елбасы жаһандық энергоэкологиялық стратегия идеясын ұсынды. Келесі жылы еліміз жаһандық жылынуға қарсы іс-қимыл бойынша қазіргі заманның маңызды құжаттарының бірін ратификациялады. Сондай-ақ, «Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы» заң қабылданды.
Ел тәуелсіздігінің үшінші онжылдығы елдің халықаралық имиджі үшін бірнеше дәуірлік оқиғалармен ерекшеленді.
Қазақстан ТМД-да ЕҚЫҰ-ны - Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымын басқарған және 2010 жылы ЕҚЫҰ-ның Тарихи Астана Саммитін ұйымдастырған алғашқы ел болды.
2011 жылы еліміздің Тұңғыш Президенті Қазақстан Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған салтанатты жиында қабылданатын жаһандық шешімдерді әзірлеуге әділ қатысуды қамтамасыз ету бойынша G-Global-коммуникативтік алаңын құру идеясын ұсынды. G-Global G-7 және G-20 дәстүрлі жабық форматтарына перспективалы балама болды.
Динара Әбуова еліміздің Тұңғыш Президентінің дәйекті және сындарлы саясаты тәуелсіздік таңында ұсынылған жаһандық бастамалардың өз жемісін бере бастағанына алып келгенін ескерді.
2011-2012 жылдары БҰҰ-ның «Рио+20» орнықты даму жөніндегі дүниежүзілік саммитінде Қазақстанның «Жасыл көпір» серіктестік бағдарламасын құру туралы идеясы өңіраралық тетік ретінде қабылданды. Кейінірек біздің еліміз климаттың өзгеруіне тұрақтылықты нығайту жөніндегі Париж келісімдерінің бір бөлігі болды.
Ауқымды экологиялық бастамалармен қатар Қазақстан Еуразиядағы экономикалық интеграция процестерінің бастамашысы болды. 2015 жылы Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) құру туралы шартқа қол қойылды.
«Назарбаев 1994 жылы айтқан Еуразиялық одақ идеясы бүгінде Солтүстік Еуразияның көп бөлігін алып жатқан ірі экономикалық одаққа айналып, өзінің қуатты дамуына қол жеткізді», - деп атап өтті ӘЭСИ сарапшысы.
Қазақстан БҰҰ-да
Соңында, еліміздің 2018 жылы БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне төрағалығы халықаралық салмақ пен Қазақстанның мәртебесін алғанының маңызды символдық дәлелі болды. Қазақстан ұсынылған алаңды ядролық қарусыздану, өңірлік қауіпсіздік және жаппай қырып-жою қаруын таратпау идеяларын ілгерілету үшін пайдаланды.
Осылайша, белсенді дипломатиялық және келіссөздер жұмысының арқасында Қазақстанның жаһандық бастамалары халықаралық ұйымдар мен бүкіл әлемдік қоғамдастық тарапынан кең қолдауға ие болды деп Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы қорытындылайды.
Бүгінгі таңда Тұңғыш Президент саясатының арқасында Қазақстан бүкіл әлемдік қоғамдастық үшін өңірлік диалог орталығы, әділ делдал және Орталық Еуразияның бүкіл ауқымды өңірі үшін тұрақтылық пен қауіпсіздіктің доноры ретінде нық ассоциацияланады.
#ӘЭСИ #Халықаралық_Қатынастар #Қазақстан #БҰҰ
https://iwep.kz/#/posts/6103fac95fb3932faa0f5680/#header
29 тамызда әлемдік қоғамдастық Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күнін 12-ші рет атап өтеді. Белгілі болғандай, ол БҰҰ деңгейінде Қазақстанның тарихта бірінші болып өз аумағында ядролық сынақ полигонын жапқан елдің бастамасы бойынша құрылған.
ӘЭСИ сарапшысы Ерлан Мәдиев атап өткендей, бұл шешім біз үшін ғана емес, бүкіл әлем үшін үлкен оң мәнге ие болды.
Ерлан Мәдиев әлемдегі ең ірі ядролық полигонның жабылуы мен еліміздің әлемдегі төртінші ядролық арсеналдан бас тартуы – әлемдік практикадағы бірегей оқиға екенін еске салады. Қазақстан бейбіт дамуға - қазақ халқының ондаған жылдар бойғы қасіретімен ғана емес, сондай-ақ ҚР Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың стратегиялық көрегендігімен алдын ала анықталған шешімге сүйенді.
«Ядролық бестен қауіпсіздік кепілдігін алған Қазақстан өзін сенімді және жауапты серіктес ретінде көрсетті, бұл елімізге геосаяси тұрғыдан басқа маңызды экономикалық дивидендтер берді. Осының арқасында еліміз өңір үшін рекордтық 300 миллиард доллардан астам шетелдік инвестиция тарта алды», - деп атап өтті Ерлан Мәдиев.
Тағы бір маңызды сәт - қабылданған шешімнің арқасында Қазақстан біздің елімізді әлемдік саясаттың эпицентріне айналдырған ауқымды антиядролық және бітімгершілік бастамаларымен шығуға моральдық құқық алды. Сондай-ақ, ядролық әлеуеттен бас тартып, Қазақстан бүкіл Орталық Азия өңірін ядролық қарусыздандыруға жол ашты.
Қазақстанның тәуелсіздігі таңында қабылданған тарихи шешімдер аясында жаһандық күн тәртібі қандай бағытта өзгерді? Бүгінгі таңда жаһандық ядролық қауіпсіздік пен стратегиялық тұрақтылық саласындағы жағдай қалай?
Толығырақ біздің жаңа шолуда оқыңыз.
https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/ekspert-rasskazal-posledstviyah-otkaza-kazahstana-yadernogo-446758/
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #Қауіпсіздік #ЯдролықҚарусыздану #ХалықаралықЯдролықСынақтарғаҚарсыІсҚимылКүні #Қазақстан #БҰҰ
ӘЭСИ сарапшысы Ерлан Мәдиев атап өткендей, бұл шешім біз үшін ғана емес, бүкіл әлем үшін үлкен оң мәнге ие болды.
Ерлан Мәдиев әлемдегі ең ірі ядролық полигонның жабылуы мен еліміздің әлемдегі төртінші ядролық арсеналдан бас тартуы – әлемдік практикадағы бірегей оқиға екенін еске салады. Қазақстан бейбіт дамуға - қазақ халқының ондаған жылдар бойғы қасіретімен ғана емес, сондай-ақ ҚР Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың стратегиялық көрегендігімен алдын ала анықталған шешімге сүйенді.
«Ядролық бестен қауіпсіздік кепілдігін алған Қазақстан өзін сенімді және жауапты серіктес ретінде көрсетті, бұл елімізге геосаяси тұрғыдан басқа маңызды экономикалық дивидендтер берді. Осының арқасында еліміз өңір үшін рекордтық 300 миллиард доллардан астам шетелдік инвестиция тарта алды», - деп атап өтті Ерлан Мәдиев.
Тағы бір маңызды сәт - қабылданған шешімнің арқасында Қазақстан біздің елімізді әлемдік саясаттың эпицентріне айналдырған ауқымды антиядролық және бітімгершілік бастамаларымен шығуға моральдық құқық алды. Сондай-ақ, ядролық әлеуеттен бас тартып, Қазақстан бүкіл Орталық Азия өңірін ядролық қарусыздандыруға жол ашты.
Қазақстанның тәуелсіздігі таңында қабылданған тарихи шешімдер аясында жаһандық күн тәртібі қандай бағытта өзгерді? Бүгінгі таңда жаһандық ядролық қауіпсіздік пен стратегиялық тұрақтылық саласындағы жағдай қалай?
Толығырақ біздің жаңа шолуда оқыңыз.
https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/ekspert-rasskazal-posledstviyah-otkaza-kazahstana-yadernogo-446758/
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #Қауіпсіздік #ЯдролықҚарусыздану #ХалықаралықЯдролықСынақтарғаҚарсыІсҚимылКүні #Қазақстан #БҰҰ
Қазақстанның қарусыздану және ядролық қаруды таратпау ісіндегі моральдық көшбасшылығы даусыз факт болып табылады. ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчиктің айтуынша, БҰҰ Бас Ассамблеясы Семей полигонының жабылған күнін 29 тамыз - Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күні деп жариялағаны кездейсоқ емес.
Тарихи шешім қабылдай отырып, Елбасы полигонды жабу жөніндегі жұртшылықтың талаптарын тыңдап қана қоймай, жаңа халықаралық күн тәртібінің – ядролық қарудан азат әлемге ілгерілеудің негізін қалады.
Ядролық арсеналға ие болудан бас тарту аймақтық ядролық қаруды таратпау жүйесін қалыптастыруға жол ашты. Өңірдегі көршілер Қазақстанның ядросыз аймақ құру жөніндегі бастамасын қолдады.
Мәселен, ядролық қарудан азат орта-азиялық аймақ (ЯҚАОАА), 2006 жылғы Семей шарты негізінде құрылды.
«Ядролық қаруды өндіруге, сатып алуға және орналастыруға тыйым салуды ұстануға міндеттеме ала отырып, ЯҚАОАА қатысушылары ядросыз даму туралы өз көзқарастарын растады», - деп атап өтті Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
Қазақстанның 2019-2020 жылдары ЯҚАОАА төрағалығы барысында басқа ядролық қарусыз аймақтармен өзара іс-қимылды жандандыру ниеті туралы жарияланды.
Еліміздің бастамасы бойынша 2015 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының 70-ші сессиясында БҰҰ-ның ядролық қарудан азат әлемге қол жеткізу жөніндегі Жалпыға ортақ декларациясы қабылданды. Лидия Пархомчик сонымен қатар ядролық қаруды толығымен жою оны қолдануға қарсы абсолютті кепілдік бола алатындығын айтады.
Қазақстанмен бірге әлемнің ондаған мемлекеті осындай ұстанымға ие. Бүгінгі таңда Нұр-сұлтан ұсынған ядролық жою қаупін жою жөніндегі «Жол картасының» жақтаушылары шамамен 140 мемлекет болып табылады.
Жаһандық антиядролық қозғалысты қалыптастыру жолында тағы қандай маңызды қадамдар жасалады? 1968 жылы қол қойылған Ядролық қаруды таратпау туралы келісім бүгінде қаншалықты тиімді? Ядролық қарусыздану тарихындағы ядролық қаруды иеленуге толық тыйым салуды көздейтін алғашқы заңды құжат қандай құжат болды?
Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз.
https://iwep.kz/#/posts/6128bc685fb3932faa0f5694/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #Ядролық_Қарусаздындару #Қазақстан #БҰҰ #БүгінгіСан
Тарихи шешім қабылдай отырып, Елбасы полигонды жабу жөніндегі жұртшылықтың талаптарын тыңдап қана қоймай, жаңа халықаралық күн тәртібінің – ядролық қарудан азат әлемге ілгерілеудің негізін қалады.
Ядролық арсеналға ие болудан бас тарту аймақтық ядролық қаруды таратпау жүйесін қалыптастыруға жол ашты. Өңірдегі көршілер Қазақстанның ядросыз аймақ құру жөніндегі бастамасын қолдады.
Мәселен, ядролық қарудан азат орта-азиялық аймақ (ЯҚАОАА), 2006 жылғы Семей шарты негізінде құрылды.
«Ядролық қаруды өндіруге, сатып алуға және орналастыруға тыйым салуды ұстануға міндеттеме ала отырып, ЯҚАОАА қатысушылары ядросыз даму туралы өз көзқарастарын растады», - деп атап өтті Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
Қазақстанның 2019-2020 жылдары ЯҚАОАА төрағалығы барысында басқа ядролық қарусыз аймақтармен өзара іс-қимылды жандандыру ниеті туралы жарияланды.
Еліміздің бастамасы бойынша 2015 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының 70-ші сессиясында БҰҰ-ның ядролық қарудан азат әлемге қол жеткізу жөніндегі Жалпыға ортақ декларациясы қабылданды. Лидия Пархомчик сонымен қатар ядролық қаруды толығымен жою оны қолдануға қарсы абсолютті кепілдік бола алатындығын айтады.
Қазақстанмен бірге әлемнің ондаған мемлекеті осындай ұстанымға ие. Бүгінгі таңда Нұр-сұлтан ұсынған ядролық жою қаупін жою жөніндегі «Жол картасының» жақтаушылары шамамен 140 мемлекет болып табылады.
Жаһандық антиядролық қозғалысты қалыптастыру жолында тағы қандай маңызды қадамдар жасалады? 1968 жылы қол қойылған Ядролық қаруды таратпау туралы келісім бүгінде қаншалықты тиімді? Ядролық қарусыздану тарихындағы ядролық қаруды иеленуге толық тыйым салуды көздейтін алғашқы заңды құжат қандай құжат болды?
Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз.
https://iwep.kz/#/posts/6128bc685fb3932faa0f5694/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #Ядролық_Қарусаздындару #Қазақстан #БҰҰ #БүгінгіСан
Нью-Йоркте халықаралық ядролық сынақтарға қарсы іс-қимыл күніне арналған БҰҰ Бас Ассамблеясының жоғары деңгейдегі пленарлық отырысы өтті.
Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Ерлан Мәдиев айтып өткендей, отырыс Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бейне үндеуімен ашылды. Біздің еліміздің ядролық қаруды таратпау мен қарусызданудың жаһандық режимін нығайтудағы тарихи рөлін ескере отырып, бұл кездейсоқ емес.
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанның бастамасымен жыл сайын 29 тамызда әлемдік қоғамдастық Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық іс-қимыл күнін атап өтеді. Бұл 1991 жылы Семей ядролық полигонының жабылуына байланысты символдық күн.
«Жас мемлекеттің әлемдегі ең ірі ядролық полигондардың бірін жабу туралы шешімі халықаралық аренада антиядролық тақырыпты ілгерілетуге қуатты серпін берді. Осы оқиғадан кейін әлемнің түкпір-түкпіріндегі басқа ядролық полигондардың жабылуы болды. Нәтижесінде 1996 жылғы 24 қыркүйекте ядролық сынақтарға жан-жақты тыйым салу туралы шартқа қол қою үшін базалық жағдайлар жасалды», - деп еске салды Ерлан Мәдиев.
БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерриш өз сөзінде ескергендей, бұл шарт ядролық сынақтар нәтижесінде адам азаптары мен экологиялық апаттардан болашақ ұрпақты сақтау бойынша әлеуетке ие.
Алайда, шарттың әлемдік аренада іс жүзінде әмбебап қабылдануына қарамастан, құжаттың толық әлеуеті іске асырылмай қалады, өйткені ол әлі күшіне енген жоқ.
Осы тұрғыда Нұрсұлтан Назарбаев өз үндеуінде: «COVID-19 пандемиясы біздің планетамыздың қаншалықты нәзік организм екенін түсінуге жаңа себеп берді», - деп атап өтті.
Осыны ескере отырып, Елбасы халықаралық қоғамдастықты Қазақстанның үлгісімен жүруге және ядролық қарудан толық бас тартуға шақырды.
Іс-шараға қатысушылар әлемде ядролық қару сақталып жатқанда, бүкіл адамзат үшін қауіпсіздікке кепілдік жоқ деген ортақ пікірге келді. Мысалы, SIPRI-дің соңғы мәліметтері бойынша әлемде 13 мыңнан астам ядролық оқтұмсық бар.
2021 жылы стратегиялық тұрақтылық саласында белгілі бір прогресс байқалды, ол екі ірі ядролық мемлекет - Америка Құрама Штаттары мен Ресей арасындағы СШҚ туралы шартты 2026 жылға дейін ұзартумен байланысты. Бірақ соған қарамастан әлемде көптеген тұрақсыздық факторлары сақталуда.
Мысалы, Қытай сияқты жаңа ойыншылар ядролық қару жарысына белсенді қосылып жатыр. Вашингтон мен Мәскеу арасындағы стратегиялық сенім деңгейі тарихи төмен деңгейде қалып отыр. Иран мен Солтүстік Кореяның ядролық мәселелерін шешу перспективалары да белгісіз.
«Осылайша, ядролық апокалипсис қаупі өте өзекті болып қала береді.
Осыған байланысты Тәуелсіз Қазақстанның үлгісі бүгінде жаһандық қоғамдастық үшін ерекше мәнге ие. Еліміздің 30 жылдық даму тәжірибесі ядролық қарусыз қауіпсіздік пен әл - ауқатқа қол жеткізуге болатындығын көрсетеді», - деп түйіндеді Ерлан Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #ЯдролықҚарусыздану #Елбасы #Қазақстан #БҰҰ
https://iwep.kz/#/posts/613ec50b5fb3932faa0f56a8/#header
Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Ерлан Мәдиев айтып өткендей, отырыс Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бейне үндеуімен ашылды. Біздің еліміздің ядролық қаруды таратпау мен қарусызданудың жаһандық режимін нығайтудағы тарихи рөлін ескере отырып, бұл кездейсоқ емес.
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанның бастамасымен жыл сайын 29 тамызда әлемдік қоғамдастық Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық іс-қимыл күнін атап өтеді. Бұл 1991 жылы Семей ядролық полигонының жабылуына байланысты символдық күн.
«Жас мемлекеттің әлемдегі ең ірі ядролық полигондардың бірін жабу туралы шешімі халықаралық аренада антиядролық тақырыпты ілгерілетуге қуатты серпін берді. Осы оқиғадан кейін әлемнің түкпір-түкпіріндегі басқа ядролық полигондардың жабылуы болды. Нәтижесінде 1996 жылғы 24 қыркүйекте ядролық сынақтарға жан-жақты тыйым салу туралы шартқа қол қою үшін базалық жағдайлар жасалды», - деп еске салды Ерлан Мәдиев.
БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерриш өз сөзінде ескергендей, бұл шарт ядролық сынақтар нәтижесінде адам азаптары мен экологиялық апаттардан болашақ ұрпақты сақтау бойынша әлеуетке ие.
Алайда, шарттың әлемдік аренада іс жүзінде әмбебап қабылдануына қарамастан, құжаттың толық әлеуеті іске асырылмай қалады, өйткені ол әлі күшіне енген жоқ.
Осы тұрғыда Нұрсұлтан Назарбаев өз үндеуінде: «COVID-19 пандемиясы біздің планетамыздың қаншалықты нәзік организм екенін түсінуге жаңа себеп берді», - деп атап өтті.
Осыны ескере отырып, Елбасы халықаралық қоғамдастықты Қазақстанның үлгісімен жүруге және ядролық қарудан толық бас тартуға шақырды.
Іс-шараға қатысушылар әлемде ядролық қару сақталып жатқанда, бүкіл адамзат үшін қауіпсіздікке кепілдік жоқ деген ортақ пікірге келді. Мысалы, SIPRI-дің соңғы мәліметтері бойынша әлемде 13 мыңнан астам ядролық оқтұмсық бар.
2021 жылы стратегиялық тұрақтылық саласында белгілі бір прогресс байқалды, ол екі ірі ядролық мемлекет - Америка Құрама Штаттары мен Ресей арасындағы СШҚ туралы шартты 2026 жылға дейін ұзартумен байланысты. Бірақ соған қарамастан әлемде көптеген тұрақсыздық факторлары сақталуда.
Мысалы, Қытай сияқты жаңа ойыншылар ядролық қару жарысына белсенді қосылып жатыр. Вашингтон мен Мәскеу арасындағы стратегиялық сенім деңгейі тарихи төмен деңгейде қалып отыр. Иран мен Солтүстік Кореяның ядролық мәселелерін шешу перспективалары да белгісіз.
«Осылайша, ядролық апокалипсис қаупі өте өзекті болып қала береді.
Осыған байланысты Тәуелсіз Қазақстанның үлгісі бүгінде жаһандық қоғамдастық үшін ерекше мәнге ие. Еліміздің 30 жылдық даму тәжірибесі ядролық қарусыз қауіпсіздік пен әл - ауқатқа қол жеткізуге болатындығын көрсетеді», - деп түйіндеді Ерлан Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #ЯдролықҚарусыздану #Елбасы #Қазақстан #БҰҰ
https://iwep.kz/#/posts/613ec50b5fb3932faa0f56a8/#header
Ядролық қауіпсіздік әрқашан Қазақстанның сыртқы саясаты мен дипломатиясының негізгі элементтерінің бірі болып табылады.
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен бастап еліміз бүгінде жаһандық антиядролық қозғалыстың көшбасшысы бола отырып, ядросыз әлем саясатын дәйекті түрде жүргізіп келе жатқанын еске салады.
Бұл саясаттың негізінде Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамалары жатыр, олардың ішіндегі ең маңыздылары Семей ядролық сынақ полигонын жабу, ал кейіннен әлемдегі 4-ші ядролық арсеналдан толық бас тарту болды.
Бұл Қазақстанға ядролық ірі мемлекеттерден қауіпсіздік кепілдігін беріп, халықаралық аренада антиядролық бастамалармен шығуға «моральдық» құқық берді.
А.Тоқтышақовтың айтуынша, Семей полигоны жабылғаннан кейін ядролық сынақтарға тыйым салу жаһандық сипатқа ие болды. Сонымен, Невада, Жаңа Жер, Лоб-Нора және Муруроадағы полигондар жабылды.
Қазақстанның ядролық қарудан бас тартуы ядролық қаруды таратпаудың өңірлік жүйесін қалыптастыруға ықпал етті. Атап айтқанда, еліміздің бастамасы бойынша Орталық Азия ядролық қарудан азат аймағы (ОАЯҚАА) құрылды.
Қазақстанның антиядролық бастамалары жаһандық деңгейде белсенді ілгерілеп, қолдау тапты.
«Біріншіден, Қазақстанның бастамасы бойынша 2015 жылы БҰҰ-ның ядролық қарудан азат әлемге қол жеткізу жөніндегі Жалпыға ортақ декларациясы қабылданды. Бұл қазақстандық антиядролық саясаттың халықаралық мойындалуының айғағы болды, сондай-ақ ядролық қарудан азат әлем құру жөніндегі міндеттерді әлемдік қоғамдастықтың қолдайтынын көрсетті. Екіншіден, Қазақстан 2017 жылы БҰҰ-да *Ядролық қаруға тыйым салу туралы шарт жобасын (ДЗЯО) *қолдаған елдердің қатарында болды. Шарт Ядролық қаруды иеленуге толық тыйым салуды ұйғаратын тарихтағы алғашқы заңды міндеттеуші құжат болғанын атап өткен жөн», - деп назар аударады Арман Тоқтышақов.
Соңында, 2017 жылы Қазақстанда МАГАТЭ аясында әлемде бірінші төмен байытылған уран банкінің ашылуы маңызды шешім болды, бұл елдерге уранды байыту жөніндегі бағдарламаларды өрістетпей-ақ бейбіт атом энергетикасын дамытуға мүмкіндік берді.
Осылайша, Тұңғыш Президент – Елбасы Н. Назарбаев негізін қалаған Қазақстанның антиядролық саясаты біздің еліміз үшін өзгеріссіз қалады.
«Бүгінгі таңда ірі әлемдік мемлекеттер тарапынан ядролық қару жарысының үздіксіз процесіне қарамастан, Қазақстан ядролық қаруды таратпау күн тәртібін ілгерілету бойынша дәйекті күш-жігер жұмсауды жалғастыруда. Біздің еліміз болашақ ұрпақ үшін қауіпсіз ядросыз әлем құрудың маңыздылығын өз үлгісімен дәлелдейді», - деп түйіндеді ӘЭСИ сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #АнтиядролықСаясат #Қазақстан #Елбасы #БҰҰ #МАГАТЭ
https://iwep.kz/#/posts/613ec6e45fb3932faa0f56a9/#header
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен бастап еліміз бүгінде жаһандық антиядролық қозғалыстың көшбасшысы бола отырып, ядросыз әлем саясатын дәйекті түрде жүргізіп келе жатқанын еске салады.
Бұл саясаттың негізінде Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамалары жатыр, олардың ішіндегі ең маңыздылары Семей ядролық сынақ полигонын жабу, ал кейіннен әлемдегі 4-ші ядролық арсеналдан толық бас тарту болды.
Бұл Қазақстанға ядролық ірі мемлекеттерден қауіпсіздік кепілдігін беріп, халықаралық аренада антиядролық бастамалармен шығуға «моральдық» құқық берді.
А.Тоқтышақовтың айтуынша, Семей полигоны жабылғаннан кейін ядролық сынақтарға тыйым салу жаһандық сипатқа ие болды. Сонымен, Невада, Жаңа Жер, Лоб-Нора және Муруроадағы полигондар жабылды.
Қазақстанның ядролық қарудан бас тартуы ядролық қаруды таратпаудың өңірлік жүйесін қалыптастыруға ықпал етті. Атап айтқанда, еліміздің бастамасы бойынша Орталық Азия ядролық қарудан азат аймағы (ОАЯҚАА) құрылды.
Қазақстанның антиядролық бастамалары жаһандық деңгейде белсенді ілгерілеп, қолдау тапты.
«Біріншіден, Қазақстанның бастамасы бойынша 2015 жылы БҰҰ-ның ядролық қарудан азат әлемге қол жеткізу жөніндегі Жалпыға ортақ декларациясы қабылданды. Бұл қазақстандық антиядролық саясаттың халықаралық мойындалуының айғағы болды, сондай-ақ ядролық қарудан азат әлем құру жөніндегі міндеттерді әлемдік қоғамдастықтың қолдайтынын көрсетті. Екіншіден, Қазақстан 2017 жылы БҰҰ-да *Ядролық қаруға тыйым салу туралы шарт жобасын (ДЗЯО) *қолдаған елдердің қатарында болды. Шарт Ядролық қаруды иеленуге толық тыйым салуды ұйғаратын тарихтағы алғашқы заңды міндеттеуші құжат болғанын атап өткен жөн», - деп назар аударады Арман Тоқтышақов.
Соңында, 2017 жылы Қазақстанда МАГАТЭ аясында әлемде бірінші төмен байытылған уран банкінің ашылуы маңызды шешім болды, бұл елдерге уранды байыту жөніндегі бағдарламаларды өрістетпей-ақ бейбіт атом энергетикасын дамытуға мүмкіндік берді.
Осылайша, Тұңғыш Президент – Елбасы Н. Назарбаев негізін қалаған Қазақстанның антиядролық саясаты біздің еліміз үшін өзгеріссіз қалады.
«Бүгінгі таңда ірі әлемдік мемлекеттер тарапынан ядролық қару жарысының үздіксіз процесіне қарамастан, Қазақстан ядролық қаруды таратпау күн тәртібін ілгерілету бойынша дәйекті күш-жігер жұмсауды жалғастыруда. Біздің еліміз болашақ ұрпақ үшін қауіпсіз ядросыз әлем құрудың маңыздылығын өз үлгісімен дәлелдейді», - деп түйіндеді ӘЭСИ сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #АнтиядролықСаясат #Қазақстан #Елбасы #БҰҰ #МАГАТЭ
https://iwep.kz/#/posts/613ec6e45fb3932faa0f56a9/#header
БҰҰ-ға мүше мемлекеттер, оның ішінде Қазақстан 2015 жылы орнықты даму саласындағы мақсаттарға (ОДМ) қол жеткізу бойынша міндеттемелер қабылдады. Атап айтқанда, ОДМ №11 мақсатты қамтиды, оның тармақтарының бірі: «2030 жылға қарай барлығына ашық және экологиялық тұрақты урбандалу ауқымын кеңейту» деп тікелей бекітеді.
Қазақстанға келетін болсақ, урбандалу тұрғысынан біздің елдегі жағдай айтарлықтай оң. Бұл міндетке табысты қол жеткізу көрсеткіштері – құрылыс қарқыны мен халықтың өсу қарқынының арақатынасы, сондай-ақ бір тұрғынға тұрғын үймен қамтамасыз етілу. Құрылыс қарқыны ҚР-да халықтың өсу қарқынынан бірнеше есе жоғары. Мәселен, ағымдағы жылдың жеті айының қорытындысы бойынша 7,7 млн ш. м. тұрғын үй пайдалануға берілді – бұл бір жыл бұрынғыға қарағанда 10,3%-ға артық. Бұл ретте жалпы көлемнің төрттен үш бөлігі қалаларда тапсырылды: 5,7 млн ш. м., оған қоса жылына 9,8%. Биыл барлығы 17 млн ш. м. астам тұрғын үйді пайдалануға беру жоспарланып отыр – бұл жаңа рекордтық көрсеткіш. Салыстыру үшін: 2020 жылы 15,3 млн ш. м. тұрғын үй тапсырылды – 2019 жылғы "дағдарысқа дейінгі" жылмен салыстырғанда бірден 16,7%-ға артық.
Бұл ретте Қазақстандағы халық өсімі жыл сайын шамамен 1,3%-ды ғана құрайды. Ағымдағы жылдың 1 шілдесіне ҚР-да 19 млн адам тұрған. Қала халқының өсімі 2%-ға жуық, 11,3 млн адамға дейін құрады. Бұл бір жыл бұрын бірінші тоқсандағы 58,8%-ға, бес жыл бұрын 57%-ға және он жыл бұрын 54,6%-ға қарсы ҚР бүкіл халқының 59,2%-ы.
Қазақстандағы урбандалу көрсеткіштері БҰҰ бағалауы бойынша 2050 жылға дейінгі ағымдағы және болжамды көрсеткіштер жалпы Азия бойынша да, атап айтқанда Орталық Азия бойынша да орташа көрсеткіштерден асады. ҚР көрсеткіштері, сондай-ақ бүкіл әлем бойынша қарағанда жақсы және табыс деңгейі жоғары елдерге ұмтыла отырып, табыс деңгейі төмен, сондай-ақ орташа елдердің көрсеткіштерінен айтарлықтай асып түседі. Бұл елдің дұрыс бағытта дамуын көрсетеді. БҰҰ Экономикалық және әлеуметтік мәселелер жөніндегі департаментінің болжамы бойынша 2050 жылға қарай ҚР-да урбандалу деңгейі 69,1%-ға жетеді, яғни елдің 10 тұрғынының 7-і қалаларда тұратын болады. Салыстыру үшін: әлем бойынша орташа болжамды көрсеткіш – 68,4%, Азия үшін – 66,2%, Орталық Азия үшін – барлығы 60,5%. Табыс деңгейі жоғары елдер үшін болжам – 88,4%, табысы төмен елдер үшін-бар болғаны 50,2%. Осыған орай, Қазақстан үшін болжам өте оптимистік болып көрінеді.
Толығырақ: https://inbusiness.kz/ru/news/po-prognozam-oon-k-2050-godu-7-iz-10-zhitelej-rk-budut-zhit-v-gorodah
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Урбанизация #БҰҰ
Қазақстанға келетін болсақ, урбандалу тұрғысынан біздің елдегі жағдай айтарлықтай оң. Бұл міндетке табысты қол жеткізу көрсеткіштері – құрылыс қарқыны мен халықтың өсу қарқынының арақатынасы, сондай-ақ бір тұрғынға тұрғын үймен қамтамасыз етілу. Құрылыс қарқыны ҚР-да халықтың өсу қарқынынан бірнеше есе жоғары. Мәселен, ағымдағы жылдың жеті айының қорытындысы бойынша 7,7 млн ш. м. тұрғын үй пайдалануға берілді – бұл бір жыл бұрынғыға қарағанда 10,3%-ға артық. Бұл ретте жалпы көлемнің төрттен үш бөлігі қалаларда тапсырылды: 5,7 млн ш. м., оған қоса жылына 9,8%. Биыл барлығы 17 млн ш. м. астам тұрғын үйді пайдалануға беру жоспарланып отыр – бұл жаңа рекордтық көрсеткіш. Салыстыру үшін: 2020 жылы 15,3 млн ш. м. тұрғын үй тапсырылды – 2019 жылғы "дағдарысқа дейінгі" жылмен салыстырғанда бірден 16,7%-ға артық.
Бұл ретте Қазақстандағы халық өсімі жыл сайын шамамен 1,3%-ды ғана құрайды. Ағымдағы жылдың 1 шілдесіне ҚР-да 19 млн адам тұрған. Қала халқының өсімі 2%-ға жуық, 11,3 млн адамға дейін құрады. Бұл бір жыл бұрын бірінші тоқсандағы 58,8%-ға, бес жыл бұрын 57%-ға және он жыл бұрын 54,6%-ға қарсы ҚР бүкіл халқының 59,2%-ы.
Қазақстандағы урбандалу көрсеткіштері БҰҰ бағалауы бойынша 2050 жылға дейінгі ағымдағы және болжамды көрсеткіштер жалпы Азия бойынша да, атап айтқанда Орталық Азия бойынша да орташа көрсеткіштерден асады. ҚР көрсеткіштері, сондай-ақ бүкіл әлем бойынша қарағанда жақсы және табыс деңгейі жоғары елдерге ұмтыла отырып, табыс деңгейі төмен, сондай-ақ орташа елдердің көрсеткіштерінен айтарлықтай асып түседі. Бұл елдің дұрыс бағытта дамуын көрсетеді. БҰҰ Экономикалық және әлеуметтік мәселелер жөніндегі департаментінің болжамы бойынша 2050 жылға қарай ҚР-да урбандалу деңгейі 69,1%-ға жетеді, яғни елдің 10 тұрғынының 7-і қалаларда тұратын болады. Салыстыру үшін: әлем бойынша орташа болжамды көрсеткіш – 68,4%, Азия үшін – 66,2%, Орталық Азия үшін – барлығы 60,5%. Табыс деңгейі жоғары елдер үшін болжам – 88,4%, табысы төмен елдер үшін-бар болғаны 50,2%. Осыған орай, Қазақстан үшін болжам өте оптимистік болып көрінеді.
Толығырақ: https://inbusiness.kz/ru/news/po-prognozam-oon-k-2050-godu-7-iz-10-zhitelej-rk-budut-zhit-v-gorodah
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Урбанизация #БҰҰ
БҰҰ Экономикалық және әлеуметтік мәселелер жөніндегі департаментінің болжамы бойынша 2050 жылға қарай қалаларда әлем халқының 2/3 бөлігі тұратын болады.
Орталық Азия өңіріне келетін болсақ, мұнда барынша урбандалған ел нақ Қазақстан болып табылады. Қазіргі кезде Қазақстанда урбандалу деңгейі 58,5%-ды құрайды, бұл жаһандық медианалық көрсеткіштен (54%) біршама асып түседі.
Өңірлік бөліністе урбандалудың неғұрлым жоғары деңгейі Қарағанды (80%), Павлодар (71%), Ақтөбе (71%) облыстарында және ШҚО (62%) тіркеледі.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 89 қала бар. Оның ішінде 3 қаланың Республикалық маңызы бар, 38 қаланың облыстық маңызы бар және 47 қаланың аудандық маңызы бар. Миллион тұрғыны бар қалалар - Алматы, Нұр-сұлтан және Шымкент еліміздің ғылыми, білім беру және мәдени өмірінің орталықтары бола отырып, неғұрлым серпінді дамып келе жатқан қалалар болып табылады.
Тәуелсіздік жылдарында Қазақстандағы қалалардың жалпы саны аздап өскеніне қарамастан, қалалар философиясының өзгеруі әлдеқайда маңызды.
Біріншіден, қалаларды басқару тәсілдері өзгерді. Мемлекет бұдан былай қала құрылысы мен қалалардағы өмірді ұйымдастырудың жалғыз қатысушысы болып табылмайды. Қазіргі заманғы қазақстандық қалалар жергілікті атқарушы органдар мен қалалық қоғамдастықтардың әріптестік жауапкершілігі негізінде жұмыс істейді.
Екіншіден, қалалық кеңістіктер әртүрліліктегі бірлік принципін айқын көрсете отырып, оның кең мағынасында инклюзивті дамудың орталықтарына айналды. Инклюзияны дамыту тетіктерінің бірі Халықтық қатысу бюджетін енгізу болды. Пилоттық жобалар Нұр-сұлтан және Алматы қалаларында сәтті жүзеге асырылды және бүгінде бұл тәжірибе Қазақстанның басқа қалаларына таралады.
Үшіншіден, қазақстандық қалалар Қазақстандағы цифрландырудың тірек пункттеріне айналды. Бүгінде еліміздің барлық қалаларында «Ақылды» технологияларды дамытуға бағытталған жобалар іске асырылуда. «Smart City» тұжырымдамасын іске асыру Алматы мен Нұр-сұлтанға «ақылды қалалардың» әлемдік рейтингіне кіруге мүмкіндік берді. Мысалы, БҰҰ local Online Service Index рейтингінде 2020 жылы Алматы 100 қаланың ішінде 29-шы орынға ие болды. Mercer's Quality of Living рейтингінде Алматы 231 қала арасында 177-орынды иеленеді. Екі қазақстандық мегаполис әлемнің 500 инновациялық қалаларының қатарына кіреді.
«Ақылды» технологиялар Қазақстанның барлық қалаларында 2019 жылы бекітілген «ақылды қалалардың» эталондық стандарттарының негізінде дамуда. «Ақылды қала» өмірінің басым салалары қауіпсіздік, көлік, ТКШ, білім беру, денсаулық сақтау және қаланы басқару болып табылады.
Біздің елімізде урбанизация процесі қалай жүретіні туралы толығырақ аналитикалық материалдан сілтеме бойынша оқыңыз: https://strategy2050.kz/ru/news/urbanizatsiya-v-kazakhstane-progressivnoe-razvitie/
#ӘЭСИ #Урбанизация #Қазақстан #БҰҰ
Орталық Азия өңіріне келетін болсақ, мұнда барынша урбандалған ел нақ Қазақстан болып табылады. Қазіргі кезде Қазақстанда урбандалу деңгейі 58,5%-ды құрайды, бұл жаһандық медианалық көрсеткіштен (54%) біршама асып түседі.
Өңірлік бөліністе урбандалудың неғұрлым жоғары деңгейі Қарағанды (80%), Павлодар (71%), Ақтөбе (71%) облыстарында және ШҚО (62%) тіркеледі.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 89 қала бар. Оның ішінде 3 қаланың Республикалық маңызы бар, 38 қаланың облыстық маңызы бар және 47 қаланың аудандық маңызы бар. Миллион тұрғыны бар қалалар - Алматы, Нұр-сұлтан және Шымкент еліміздің ғылыми, білім беру және мәдени өмірінің орталықтары бола отырып, неғұрлым серпінді дамып келе жатқан қалалар болып табылады.
Тәуелсіздік жылдарында Қазақстандағы қалалардың жалпы саны аздап өскеніне қарамастан, қалалар философиясының өзгеруі әлдеқайда маңызды.
Біріншіден, қалаларды басқару тәсілдері өзгерді. Мемлекет бұдан былай қала құрылысы мен қалалардағы өмірді ұйымдастырудың жалғыз қатысушысы болып табылмайды. Қазіргі заманғы қазақстандық қалалар жергілікті атқарушы органдар мен қалалық қоғамдастықтардың әріптестік жауапкершілігі негізінде жұмыс істейді.
Екіншіден, қалалық кеңістіктер әртүрліліктегі бірлік принципін айқын көрсете отырып, оның кең мағынасында инклюзивті дамудың орталықтарына айналды. Инклюзияны дамыту тетіктерінің бірі Халықтық қатысу бюджетін енгізу болды. Пилоттық жобалар Нұр-сұлтан және Алматы қалаларында сәтті жүзеге асырылды және бүгінде бұл тәжірибе Қазақстанның басқа қалаларына таралады.
Үшіншіден, қазақстандық қалалар Қазақстандағы цифрландырудың тірек пункттеріне айналды. Бүгінде еліміздің барлық қалаларында «Ақылды» технологияларды дамытуға бағытталған жобалар іске асырылуда. «Smart City» тұжырымдамасын іске асыру Алматы мен Нұр-сұлтанға «ақылды қалалардың» әлемдік рейтингіне кіруге мүмкіндік берді. Мысалы, БҰҰ local Online Service Index рейтингінде 2020 жылы Алматы 100 қаланың ішінде 29-шы орынға ие болды. Mercer's Quality of Living рейтингінде Алматы 231 қала арасында 177-орынды иеленеді. Екі қазақстандық мегаполис әлемнің 500 инновациялық қалаларының қатарына кіреді.
«Ақылды» технологиялар Қазақстанның барлық қалаларында 2019 жылы бекітілген «ақылды қалалардың» эталондық стандарттарының негізінде дамуда. «Ақылды қала» өмірінің басым салалары қауіпсіздік, көлік, ТКШ, білім беру, денсаулық сақтау және қаланы басқару болып табылады.
Біздің елімізде урбанизация процесі қалай жүретіні туралы толығырақ аналитикалық материалдан сілтеме бойынша оқыңыз: https://strategy2050.kz/ru/news/urbanizatsiya-v-kazakhstane-progressivnoe-razvitie/
#ӘЭСИ #Урбанизация #Қазақстан #БҰҰ
Адам капиталын дамытудағы аса маңызды фактор білім беруді жүйелі мемлекеттік қолдау болып табылады. Дүниежүзілік Банктің деректері бойынша Адам капиталының сапасы мемлекеттердің экономикалық даму деңгейіндегі 30%-ға дейінгі айырманы айқындайды.
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақовтың айтуынша, Тәуелсіздік жылдары Қазақстанда негізінен адами ресурстарды даярлау сапасын арттыруға бағытталған ұлттық білім беру моделі құрылды.
Тиімді білім беру саясатын іске асыру мақсатында Білім мен ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қабылданды, онда негізгі мақсат қазақстандық білім мен ғылымның жаһандық бәсекеге қабілеттілігін арттыру болып табылады.
Еліміздің түрлі халықаралық рейтингтердегі орын алуы - Қазақстанның білім беру саласындағы жетістіктерін мойындаудың айғағы. Мәселен, БҰҰ білім беру деңгейінің индексі бойынша әлем елдерінің рейтингіне сәйкес, өткен жылы Қазақстан 0,83 көрсеткішімен 189 елдің ішінде 35 орынға ие болды.
А.Тоқтушаков бұл индекс ересек халықтың сауаттылығы және бастауыш, орта және жоғары білім алатын оқушылардың жиынтық үлесі тұрғысынан елдің жетістіктерін өлшейтініне назар аударады.
Қазақстан орта және жоғары білім беруді дамыту тұрғысынан қандай нәтижелерге қол жеткізді? Соңғы жылдары елде ғылымды қаржыландыру артып келеді ме? Аймақтарда білім берудің халықаралық стандарттары қалай енгізілуде?
Толығырақ төмендегі сілтеме бойынша біздің соңғы жарияланымымызда.
https://iwep.kz/#/posts/615eeead5fb3932faa0f56c5/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_ӘлеуметТану #Білім #Қазақстан #БҰҰ #ДүниежүзілікБанк
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақовтың айтуынша, Тәуелсіздік жылдары Қазақстанда негізінен адами ресурстарды даярлау сапасын арттыруға бағытталған ұлттық білім беру моделі құрылды.
Тиімді білім беру саясатын іске асыру мақсатында Білім мен ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қабылданды, онда негізгі мақсат қазақстандық білім мен ғылымның жаһандық бәсекеге қабілеттілігін арттыру болып табылады.
Еліміздің түрлі халықаралық рейтингтердегі орын алуы - Қазақстанның білім беру саласындағы жетістіктерін мойындаудың айғағы. Мәселен, БҰҰ білім беру деңгейінің индексі бойынша әлем елдерінің рейтингіне сәйкес, өткен жылы Қазақстан 0,83 көрсеткішімен 189 елдің ішінде 35 орынға ие болды.
А.Тоқтушаков бұл индекс ересек халықтың сауаттылығы және бастауыш, орта және жоғары білім алатын оқушылардың жиынтық үлесі тұрғысынан елдің жетістіктерін өлшейтініне назар аударады.
Қазақстан орта және жоғары білім беруді дамыту тұрғысынан қандай нәтижелерге қол жеткізді? Соңғы жылдары елде ғылымды қаржыландыру артып келеді ме? Аймақтарда білім берудің халықаралық стандарттары қалай енгізілуде?
Толығырақ төмендегі сілтеме бойынша біздің соңғы жарияланымымызда.
https://iwep.kz/#/posts/615eeead5fb3932faa0f56c5/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_ӘлеуметТану #Білім #Қазақстан #БҰҰ #ДүниежүзілікБанк
Оның айтуынша, өлім жазасын жоюдың міндетті шарты Еуропа Кеңесіне қосылу үшін де қажет: Ресей үкіметінің өлім жазасын орындауға мораторий жариялауының басты себебі де осы.
«Дәл осындай тәжірибе Еуропалық одақта да қолданылады. Греция екінші Хаттамадағы ескертпесіне қарамастан, ЕО мүшесі ретінде 2005 жылы кез-келген жағдайда өлім жазасын жою туралы ЭСАЖ-ға № 13 хаттаманы ратификациялауға мәжбүр болды. Осылайша, әлемдік үрдіс демократиялық және әлеуметтік дамыған елдердің басым бөлігі заңнаманы ізгілендіріп, өлім жазасынан бас тартатындай қалыптасты», - деп қосты спикер.
ӘЭСИ сарапшысы «қанға қан» қағидаты өткенге кетіп, үкіметтер ізгілендіруге бағыт алып отырғанына қарамастан, ескертпе көптеген өлім-жітімге алып соқтырған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасы түріндегі жазаға жүгінуге мүмкіндік беретінін және мемлекеттер бұл құқықты өзінде қалдыратынын атап өтті. Өлім жазасы - бұл жазаның ерекше шарасы. Мәжіліс қалдырған 17 баптың 4-інде әскери қылмыстар үшін өлім жазасы көзделеді.
АҚШ университетінің екі профессорының айтуынша, әлемде өлім жазасы жыл сайын 75-ке азайып келеді. 2020 жылы 483 адам өлім жазасына кесілді, бұл 2019 жылғы көрсеткіштен 26%-ға төмен және 2015 жылғы көрсеткіштен 70%-ға төмен.
«Қазақстан қабылдаған заң жобасы қылмыстық заңнаманы ізгілендірудің әлемдік тәжірибесіне сәйкес келеді. Көптеген елдер өлім жазасынан бас тартып, әлемдік қоғамдастықтың көпшілігін құрып жатыр, бұл өлтіруді жаза ретінде таңдаған елдерге қысым жасайды. Уақыт өте келе бұл барлық елдердің көпшілік тәжірибесін ұстануына алып келуі мүмкін. Болашақта Қазақстан, ескертуге жүгінген басқа да бірқатар елдер сияқты, өлім жазасын қылмыстық заңнамадан толық алып тастауға баруы мүмкін», - деп ескерді Нұрсұлтан Назарбаев Қоры жанындағы ӘЭСИ сарапшысы.
Айта кетейік, 14 қазанда БҰҰ Бас Ассамблеясының Нью-Йорктегі 76-сессиясы барысында Қазақстан Республикасы 2022-2024 жылдарға БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесінің (АҚК) мүшесі болып сайланды.
ҚР СІМ хабарлағандай, Кеңестегі Қазақстан жұмысының басым бағыттары ретінде гендерлік теңдікті ілгерілету және әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейту, өлім жазасын жаппай жою, төзбеушіліктің барлық түрлеріне қарсы күрес, дін мен сенім бостандығы, инклюзивті және жалпыға бірдей білім беруді қамтамасыз ету, сондай-ақ COVID-19 пандемиясы жағдайында адам құқықтарын құрметтеу айқындалған.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Адам_Құқығы #БҰҰ
https://www.inform.kz/ru/otmena-smertnoy-kazni-kazahstan-posledoval-za-opytom-mirovogo-soobschestva-ekspert-imep_a3849135
https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa/press/news/details/269720?lang=ru
«Дәл осындай тәжірибе Еуропалық одақта да қолданылады. Греция екінші Хаттамадағы ескертпесіне қарамастан, ЕО мүшесі ретінде 2005 жылы кез-келген жағдайда өлім жазасын жою туралы ЭСАЖ-ға № 13 хаттаманы ратификациялауға мәжбүр болды. Осылайша, әлемдік үрдіс демократиялық және әлеуметтік дамыған елдердің басым бөлігі заңнаманы ізгілендіріп, өлім жазасынан бас тартатындай қалыптасты», - деп қосты спикер.
ӘЭСИ сарапшысы «қанға қан» қағидаты өткенге кетіп, үкіметтер ізгілендіруге бағыт алып отырғанына қарамастан, ескертпе көптеген өлім-жітімге алып соқтырған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасы түріндегі жазаға жүгінуге мүмкіндік беретінін және мемлекеттер бұл құқықты өзінде қалдыратынын атап өтті. Өлім жазасы - бұл жазаның ерекше шарасы. Мәжіліс қалдырған 17 баптың 4-інде әскери қылмыстар үшін өлім жазасы көзделеді.
АҚШ университетінің екі профессорының айтуынша, әлемде өлім жазасы жыл сайын 75-ке азайып келеді. 2020 жылы 483 адам өлім жазасына кесілді, бұл 2019 жылғы көрсеткіштен 26%-ға төмен және 2015 жылғы көрсеткіштен 70%-ға төмен.
«Қазақстан қабылдаған заң жобасы қылмыстық заңнаманы ізгілендірудің әлемдік тәжірибесіне сәйкес келеді. Көптеген елдер өлім жазасынан бас тартып, әлемдік қоғамдастықтың көпшілігін құрып жатыр, бұл өлтіруді жаза ретінде таңдаған елдерге қысым жасайды. Уақыт өте келе бұл барлық елдердің көпшілік тәжірибесін ұстануына алып келуі мүмкін. Болашақта Қазақстан, ескертуге жүгінген басқа да бірқатар елдер сияқты, өлім жазасын қылмыстық заңнамадан толық алып тастауға баруы мүмкін», - деп ескерді Нұрсұлтан Назарбаев Қоры жанындағы ӘЭСИ сарапшысы.
Айта кетейік, 14 қазанда БҰҰ Бас Ассамблеясының Нью-Йорктегі 76-сессиясы барысында Қазақстан Республикасы 2022-2024 жылдарға БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесінің (АҚК) мүшесі болып сайланды.
ҚР СІМ хабарлағандай, Кеңестегі Қазақстан жұмысының басым бағыттары ретінде гендерлік теңдікті ілгерілету және әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейту, өлім жазасын жаппай жою, төзбеушіліктің барлық түрлеріне қарсы күрес, дін мен сенім бостандығы, инклюзивті және жалпыға бірдей білім беруді қамтамасыз ету, сондай-ақ COVID-19 пандемиясы жағдайында адам құқықтарын құрметтеу айқындалған.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Адам_Құқығы #БҰҰ
https://www.inform.kz/ru/otmena-smertnoy-kazni-kazahstan-posledoval-za-opytom-mirovogo-soobschestva-ekspert-imep_a3849135
https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa/press/news/details/269720?lang=ru
2021 жылғы 31 қазаннан 12 қарашаға дейін Глазгода климаттың өзгеруі жөніндегі БҰҰ-ның 26-шы конференциясы (КС-26) өтуде.
Конференция қатысушыларының назарында атмосферадағы көмірқышқыл газының мөлшерін азайту жөніндегі шараларды реттейтін 2015 жылғы Париж келісімі тұр.
Сарапшылардың өздеріне осы іс-шараға қатысты қоятын басты сұрағы - әлемдік державалар төмен көміртекті экономикаға көшу және жаһандық жылынудың алдын алу жөніндегі шаралар бойынша келісе ме? Оған берілген жауап жақында өткен «Үлкен жиырмалықтың» саммитінде елдер парниктік газдар шығарындыларын азайту жөніндегі нақты міндеттемелер туралы келісе алмағандығын ескере отырып аса өзекті.
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик ескергендей, G20 қорытындысы бойынша ең шешуші шара 2021 жылдан бастап көмір энергетикасына халықаралық инвестицияларды шектеу ниеті туралы хабарландыру болды. Саммитке қатысушылар планетадағы орташа жылдық температураның 1,5 градустан жоғары көтерілуін және 2050 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуге деген шешімін растады. Алайда, Л.Пархомчиктің пікірінше, мұндай тұжырымдарды өте анық емес деп санауға болады.
ӘЭСИ сарапшысы КС-26 қарсаңында БҰҰ-ның климат жөніндегі Хатшылығы көмірқышқыл газының шығарылуын азайту жөніндегі ұлттық міндеттемелерді талдайтын жаңартылған баяндама жариялағанын еске салды. Құжат авторлары көңіл көншітпейтін тұжырымдарға келеді: егер көміртегі шығарындыларын азайту бойынша қабылданған міндеттемелерді түбегейлі арттырмаса, онда 2030 жылға қарай атмосферадағы парниктік газдардың көлемі 2010 жылғы деңгеймен салыстырғанда 16%-ға артады, бұл ғасырдың соңына қарай температураның шамамен 2,7 градусқа көтерілуіне тең болады.
Пархомчик мінсіз сценарийде адамзат 2025 жылға қарай орманды кесуді тоқтатуы керек, 2035 жылға қарай көмір ЖЭО-да электр энергиясын өндіруді толығымен тоқтатуы керек, 2040 жылға қарай бүкіл көлікті электрлендіріп, 2045 жылға қарай энергетикалық секторды декарбонизациялауды аяқтауы керек деп қосты.
Глазгодағы конференцияға келетін болсақ, сарапшы атап өткендей, әлемдік державалар экономиканы «көгалдандыру» бойынша түрлі мақсатты қондырғылармен келді.
«Елдер арасындағы энергетиканы декарбонизациялау бойынша бастапқы мүмкіндіктердегі алшақтық тым үлкен. Алайда, климаттың өзгеруімен күрес мәселесі соншалықты ушығып кетті, тіпті келіспеушіліктер жағдайында да елдер Париж келісімін жүзеге асыру тетіктерін келісуге тырысудан бас тартпауы керек», - деп қорытындылады әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз: https://iwep.kz/#/posts/618359e65fb3932faa0f56e3/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Экология #КлиматтыңӨзгеруі #ЖасылЭкономика #КС26 #БҰҰ #G20
Конференция қатысушыларының назарында атмосферадағы көмірқышқыл газының мөлшерін азайту жөніндегі шараларды реттейтін 2015 жылғы Париж келісімі тұр.
Сарапшылардың өздеріне осы іс-шараға қатысты қоятын басты сұрағы - әлемдік державалар төмен көміртекті экономикаға көшу және жаһандық жылынудың алдын алу жөніндегі шаралар бойынша келісе ме? Оған берілген жауап жақында өткен «Үлкен жиырмалықтың» саммитінде елдер парниктік газдар шығарындыларын азайту жөніндегі нақты міндеттемелер туралы келісе алмағандығын ескере отырып аса өзекті.
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик ескергендей, G20 қорытындысы бойынша ең шешуші шара 2021 жылдан бастап көмір энергетикасына халықаралық инвестицияларды шектеу ниеті туралы хабарландыру болды. Саммитке қатысушылар планетадағы орташа жылдық температураның 1,5 градустан жоғары көтерілуін және 2050 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуге деген шешімін растады. Алайда, Л.Пархомчиктің пікірінше, мұндай тұжырымдарды өте анық емес деп санауға болады.
ӘЭСИ сарапшысы КС-26 қарсаңында БҰҰ-ның климат жөніндегі Хатшылығы көмірқышқыл газының шығарылуын азайту жөніндегі ұлттық міндеттемелерді талдайтын жаңартылған баяндама жариялағанын еске салды. Құжат авторлары көңіл көншітпейтін тұжырымдарға келеді: егер көміртегі шығарындыларын азайту бойынша қабылданған міндеттемелерді түбегейлі арттырмаса, онда 2030 жылға қарай атмосферадағы парниктік газдардың көлемі 2010 жылғы деңгеймен салыстырғанда 16%-ға артады, бұл ғасырдың соңына қарай температураның шамамен 2,7 градусқа көтерілуіне тең болады.
Пархомчик мінсіз сценарийде адамзат 2025 жылға қарай орманды кесуді тоқтатуы керек, 2035 жылға қарай көмір ЖЭО-да электр энергиясын өндіруді толығымен тоқтатуы керек, 2040 жылға қарай бүкіл көлікті электрлендіріп, 2045 жылға қарай энергетикалық секторды декарбонизациялауды аяқтауы керек деп қосты.
Глазгодағы конференцияға келетін болсақ, сарапшы атап өткендей, әлемдік державалар экономиканы «көгалдандыру» бойынша түрлі мақсатты қондырғылармен келді.
«Елдер арасындағы энергетиканы декарбонизациялау бойынша бастапқы мүмкіндіктердегі алшақтық тым үлкен. Алайда, климаттың өзгеруімен күрес мәселесі соншалықты ушығып кетті, тіпті келіспеушіліктер жағдайында да елдер Париж келісімін жүзеге асыру тетіктерін келісуге тырысудан бас тартпауы керек», - деп қорытындылады әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз: https://iwep.kz/#/posts/618359e65fb3932faa0f56e3/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Экология #КлиматтыңӨзгеруі #ЖасылЭкономика #КС26 #БҰҰ #G20
