Ееее! Сезон адкрыты! 😂❄️

Іра Шкадровіч, якая зрабіла відэа, расказвае, што гэты дах – сапраўдны парк забавак для шэрых варон. Калі прайшоў дождж ці снег, яны рэгулярна там катаюцца. А калі не слізка, то спускаюць каменьчыкі ўніз, потым падымаюцца з імі наверх і зноў скідваюць, і так па коле. 😅❤️

Адна з нашых задач у рамках праекта “Палессе – дзікая прырода без межаў” – падлічыць, колькі рысяў жыве на Альманскіх балотах.

Метад падліку ёсць! Фотапасткі на рысь ставяцца парамі, адна насупраць другой, і здымаюць звера з двух бакоў. 📷 Потым спецыялісты ўважліва разглядаюць здымкі і вызначаюць найбольш адметныя элементы афарбоўкі рысі: плямы на яе скуры непаўторныя, як адбіткі пальцаў.

🤗 Таму калі адна і тая ж рысь трапіць у аб’ектыў некалькі разоў, гэта абавязкова заўважаць, памылкі з падлікамі не будзе. #wildpolesia

💚 Ахова прыроды заключаецца не толькі ў тым, каб захаваць некранутыя прыродныя тэрыторыі. Для поўнага вырашэння крызісаў з кліматам і выміраннем відаў трэба яшчэ і аднавіць экасістэмы, якія дэградавалі або перайшлі ў гаспадарчае выкарыстанне.

❓А якія з гэтых экасістэм варта аднаўляць найперш?
У навуковым часопісе Nature апублікавана даследаванне “Глабальныя прыярытэтныя напрамкі для аднаўлення экасістэм”. Выснова вучоных: прыярытэт для аднаўлення маюць водна-балотныя ўгоддзі і трапічныя і субтрапічныя лясы.

☝🏻Аднаўленне 15% забраных пад гаспадарчае выкарыстанне зямель у прыярытэтных раёнах магло б дазволіць пазбегнуць 60% прагназаваных выміранняў і адначасова захапіць 299 гігатон CO2 – гэта 30% ад агульнага павелічэння парніковых газаў у атмасферы з часоў прамысловай рэвалюцыі.

📷 На фота балота Ельня, аўтар – Паліна Русаковіч.

МІХАІЛ ФЯДОТАЎ
БЕЛЫЯ ЛЕБЕДЗІ ВЯРТАЮЦЦА ❤️
(пераклад з удмурцкай Насты Кудасавай)

Лебедзі лятуць
да цёплых гоняў,
ледзь чуваць
узмахі белых крылаў…
Мабыць, толькі зараз я ўсвядоміў,
што ўжо восень
свет сабе скарыла.
Лебедзі сыходзяць
ціха, лёгка –
ветразем
плывуць па небе сінім…
Хай трывожным будзе
шлях далёкі –
рушыць ветразь напрасткі
няспынна!
А на апусцелым полі
моўчкі
дзед сівы стаіць
асцём самотным:
быццам шле дзяцей сваіх упрочкі,
з болем сочыць
за нямым адлётам.
Мкнуць і мкнуць…
Нібыта стрэлы з лука,
пушчаныя кімсьці ў золь паветра…
Але ўвесну
з пераможным гукам
вернуцца яны дамоў,
я веру!
Лебедзі лятуць…

Хто гэта свеціць вачыма на кадры з фотапасткі?

Мы ўпэўнены, ты пазнаў(ла) гэтых лясных жыхароў. 🐺 Яны траплялі ў аб’ектывы камер, усталяваных дзеля вывучэння рысі.

🤔 Чаму гэта важна для даследчыкаў?
Ваўкі і рысі – непасрэдныя канкурэнты. Яны палююць на адну і тую ж здабычу – капытных і зайцоў, супернічаюць за тэрыторыю. 🦌 Таму іх узаемаадносіны – цікавы і важны прадмет для вывучэння.

Даследаванне рысі на Альманскіх балотах праводзіцца ў рамках праекта “Палессе – дзікая прырода без межаў”. #wildpolesia

Круцігалоўка (вертишейка) – гэта дзяцел! 😍 І ў адрозненне ад сваіх сваякоў, зімуе ў Афрыцы.

З месцаў зімовак вяртаецца на старыя месцы гнездаванняў. Але яе дзюба не прыстасавана для дзяўбання – гэта амаль адзіны від дзятлаў, які сам не можа зрабіць сабе дупло. Таму часцей за ўсё уладкоўвае гняздо ў дупле, якое выдзеўблі іншыя дзятлы, або ў натуральных пустотах, поласцях прагнілых пнёў. Ахвотна займае штучныя гнёзды кшталту шпакоўняў. #птушыныяцікавосткі

📷 Фота: Arnstein Rønning, Wikimedia Сommons.

У Гродна з'явілася арт-кармушка! ❤️

IT-кампанія instinctools разам з АПБ адкрылі "Птушынае кафэ". Двухметровы арт-абʼект з лазы выканалі скульптары Васіль Цімашоў і Паліна Пірагова. Унутры скульптуры з лазы вісяць тры дамочкі з кормам.😋

"Усцешна, што грамадская кармушка дае магчымасць падтрымаць птушак у маразы і паназіраць за імі нават тым, хто не можа павесіць кармушку ў сябе дома. Лесапарк – цудоўная магчымасць паназіраць як за гарадскімі, так і за ляснымі відамі птушак", – кажа Анастасія Кузьмянкова, прыродаахоўная спецыялістка АПБ, якая ўдзельнічала ў распрацоўцы праекта.

🐦🐦 Крылатыя госці – сіняя, чубатая, вялікая, бурагаловая сініцы, папаўзень – завіталі ўжо нават на адкрыццё!

📍Шукай арт-кармушку насупраць сцэны ў лесапарку "Пышкі", прынось ласункі птушкам (несалёныя нясмажаныя семкі, арэхі, кавалачак сала, які можна павесіць побач) і адзначай нас на фота!

30 лістапада – Дзень барацьбы са зменамі клімату. ☀️

Папрасілі Наталлю Клявец, начальніка аддзела вывучэння змен клімату службы метэаралагічнага і кліматычнага маніторынгу, фонду дадзеных Белгідрамета, адказаць на пытанні пра змены клімату, якія хвалююць кожнага з нас.

❓Чаму змяняецца клімат?
❓На што ўплываюць гэтыя змены?
❓Як уплывае на змену клімату тое, што мы спальваем выкапнёвае паліва?
❓Што сведчыць аб змене клімату ў Беларусі?
❓Як змагаюцца са зменай клімату ў нашай краіне?

Чытай адказы на ptushki.org/news/681567.html.

Падкармі птушак у марозныя дні! ❄️ Але рабі гэта правільна! 🐦

👫 Захоўвай памятку сабе і перадай сябрам!
Давай клапаціцца пра птушак разам! 💚

Калі ты сініца-апалонік (длиннохвостая синица), але вельмі хочаш быць чубатай сініцай (хохлатой синицей)! 🙈😅

📷 Дзякуем за фота каналу t.me/ptu6ki.

Пачаўся кругласуткавы зімовы стрым ад птушак і звяроў з Белавежскай пушчы! 🐦🐭
👩‍💻 Заходзь на birdwatch.by/stalouka-2022 і падглядай, хто завітвае на кармушку!

Птушыная сталоўка з разнастайным пачастункам знаходзіцца на беразе рэчкі Лясной. Таму сёлета ў трансляцыі можна пабачыць не толькі лясныя віды, але і вадаплаўных, і зімародка, драпежных птушак і нават звяроў (чакаем норак, выдр, лісаў)! 🦊

Для нашай краіны гэта ўнікальная магчымасць і неверагодны антыстрэс, вельмі раім! 🤗 #птушкілякармушкі

Глядзі, хто ў нас зноў на лясных фота – палескія ваўкі! 🐺 Але… у ашыйніках?!

Тут мы бачым адначасова два сучасныя спосабы вывучэння дзікіх жывёл! Першы – фотапастка. А другі – спецыяльныя ашыйнікі са спадарожнікавымі перадатчыкамі, якія дазваляюць сачыць за тым, як перасоўваюцца і паводзяць сябе ваўкі. 👀

Сам ашыйнік не робіць шкоды і дыскамфорту жывёле. А калі тэрмін яго працы заканчваецца, ён аўтаматычна адшпільваецца – вучоныя потым знаходзяць прыладу па радыёсігнале.

Сачэнне за ваўкамі адбываецца ў межах праекта "Палессе – дзікая прырода без межаў". #wildpolesia

💥 Сустракай птушку 2022 года ў Беларусі – патрыётку Палесся, паляшучку – белую сініцу (белую лазоревку)!
Гэта невялікая прыгожая пеўчая птушка, якая жыве ў нас толькі на Палессі. Менавіта за яе кандыдатуру прагаласавалі сябры АПБ.

🐦 Што гэта за птушка, чым яна адметная, што ёй пагражае і якія мерапрыемствы па яе ахове мы плануем – чытай па спасылцы ➡️ ptushki.org/news/709265.html.

📷 Фота Андрэя Шэўчыка (АПБ). #птушкагода

Кармушка вісіць, птушкі прылятаюць, а ты не пазнаеш нікога, акрамя вераб’ёў ды вялікіх сініц? 🤔

📌 Захоўвай сабе міні-вызначальнік і трэніруйся вызначаць крылатых гасцей! А 15-16 студзеня далучайся да акцыі #птушкілякармушкі, падлічым птушак усёй Беларуссю! 🐦😊

Памятка ад нашых калег чэшскіх калег LBV. Усіх гэтых птушак, акрамя малінаўкі, можна ўбачыць на нашых кармушках.

Віні-пух, які схадзіў у госці да Труса. 😅🐷
#птушкілякармушкі

📷 Вялікая сініца, фота Анастасіі Бузінаевай.

Таўстадзюб (дубонос) проста чароўны, і здаецца, ён пра гэта ведае! 😁
Толькі паглядзі на гэтыя пёры! 😍

Таўстадзюбы ўжо актыўна прылятаюць на кармушкі, рыхтуй несалёныя нясмажаныя семкі сланечніка, якія ім так падабаюцца. 😋 #птушкілякармушкі

📷 Фота: Іна Шкурко, t.me/ptushkafota.

5 снежня адзначаюць адно з самых добрых святаў – Міжнародны дзень валанцёра. 💚👫

Валанцёры – гэта сапраўдны прыклад дабрыні, чалавечнасці і бескарыслівасці. 😌

Не кожны зможа, адкінуўшы ўсе справы і патрэбы, прыехаць прыбіраць Тураўскае балонне ад хмызняку, каб дапамагчы кулічкам, збіраць смецце на Альманскіх балотах, рамантаваць плаціны на балоце Ельня, ратаваць кажаноў, будаваць штучныя гнёзды для птушак, перакладаць артыкулы, дапамагаць ладзіць мерапрыемствы. 🙌🏻

Мы вельмі цэнім ўсіх, хто нам дапамагае. Мы з вамі адна сям'я!🦉

📷 Фота валанцёрцы АПБ Марыі Шуманскай.

Глядзі, якія атмасферныя фота часам выдаюць аўтаматычныя камеры!

💚 Сакавітая зеляніна, ранішні туман, грацыёзная казуля… Але гэтая ідылія ўяўная: дзе хутканогія капытныя, там і драпежнікі – ваўкі і рысі. Такі закон прыроды! Таму звер на фота не губляе пільнасці: няўважлівасць можа каштаваць яму жыцця. Уцякаючы ад драпежнікаў, казуля можа развіваць хуткасць да 60 кіламетраў за гадзіну!😯

🦌Даследаванне папуляцый капытных жывёл пры дапамозе фотапастак вядзецца ў рамках праекта “Палессе – дзікая прырода без межаў”. #wildpolesia

Яшчэ не прыкупіў_ла паштовак для дарагіх людзей на святы? 🎄

❤️🐦 Выберы паштоўкі з птушкамі – так ты яшчэ і падтрымаеш ахову дзікай прыроды Беларусі – частка прыбытку будзе ахвяравана АПБ.

Паштоўкі з малюнкамі супрацоўніцы АПБ Алесі Башарымавай выпусціла выдавецтва "Тэхналогія".

💌 Набыць можна па адрасе: г. Мінск, вул. Ляўкова, 19, офіс 2Н. Або заказаць на сайце 👉🏻 https://tn.by/product/5-pastovak-apb/.
Першая серыя 👉🏻 https://tn.by/product-tag/apb/.

Сезон прыгожых марозных і снежных фатаграфій! 📸❄️

Ну хіба магчыма ўбачыць штосьці больш святочнае за гэтых таўстунчыкаў у снезе? ❤️

📷 Фота: гілі (снегири), Павел Іваноў, @ptushkafota.

​​Як птушкі выкарыстоўваюць натуральныя лекі для самалячэння? 💊🐦

Адным з самых вядомых прыкладаў заафармакагнозіі з'яўляецца выкарыстанне сойкамі мурашак (дакладней, іх кіслаты) для ачысткі апярэння ад паразітаў.🐜 “Мурашкаванне” або мурашыныя ванны сустракаюцца не толькі сярод соек, але і ў больш чым 200 відаў птушак.

Чыстка ад паразітаў з дапамогай мурашак можа набываць актыўную форму, калі птушка ловіць мурашку дзюбай і ўцірае яе ў пёры, або пасіўную, калі яна сядае на мурашнік, распраўляе крылы і хвост і чакае, каб мурашы самі распылялі кіслату на яе пёры, час ад часу дражнячы іх, каб “матываваць” на працу.

Бывае, што ў такіх выпадках гаворка ідзе не пра касметычныя працэдуры, а пра падрыхтоўку ежы – мурашак можна есці пасля таго, як пазбавіш іх ад непрыемнай мурашынай кіслаты. Так робяць шпакі, якія спачатку выціраюць мурашак аб пёры, а потым іх ядуць.

Птушкі гуахара, якія сустракаюцца ў Паўночнай Амерыцы, для догляду за апярэннем выкарыстоўваюць сок зялёнай шкарлупіны грэцкага арэха.

У Белавежскай пушчы сініцы прыносяць у свае гнёзды 12 відаў мохападобных раслін, якія яны збіраюць са ствалоў дрэў і ляснога падсцілу. Гэтыя расліны выдатна ўбіраюць ваду, што не дазваляе гнязду прамокнуць. Акрамя таго, яны, верагодна, абараняюць дарослых птушак і птушанят ад патагенных узбуджальнікаў хвароб. Гэта яшчэ не даказана, але чаму б і не? Даследаванні паказваюць, што шпакі паводзяць сябе падобным чынам, прыносячы ў свае гнёзды расліны з інсектыцыднымі і акарыцыднымі ўласцівасцямі, напрыклад, звычайную моркву або купалку.

🦜 Напэўна, ты памятаеш фільмы пра прыроду, у якіх папугаі, у асноўным ара, чапляюцца да вертыкальных скал над Амазонкай і ядуць гліну. Ёсць два асноўныя тлумачэнні такіх паводзін. Першае тычыцца нейтралізацыі таксічных уласцівасцяў атрутных раслін, якія яны ядуць. Другое тлумачэнне кажа пра багатыя рэсурсы натрыю, які птушкі такім чынам спажываюць (у мясцовай гліне яго ў 40 разоў больш, чым у раслінах).
Аднак у дадзеным выпадку з’явілася і трэцяе тлумачэнне. Гэта з'ява ўзмацняецца ў перыяд размнажэння. Геафагія дазваляе самкам кампенсаваць дэфіцыт макра- і мікраэлементаў.

🚬 Мексіканскія чаромашнікі збіраюць недакуркі і, выцягнуўшы з фільтра валокны, высцілаюць імі свае гнёзды. Яны навучыліся гэта рабіць, каб пазбавіцца ад паразітаў. Але ў гэтага метаду ёсць сур'ёзны недахоп - ён выклікае генатаксічнасць (то бок выклікае мутацыі, якія ў сваю чаргу могуць прывесці да раку). Эфекты гэтага дзеяння, аднак, расцягваюцца ў часе. Птушкі бачаць хуткі станоўчы эфект ад ужывання валокнаў, насычаных хімічнымі рэчывамі, – менш паразітаў у гнёздах. Але яны не могуць прадбачыць доўгатэрміновых наступстваў такіх паводзінаў – ранняй смяротнасці.

На поўдні Польшчы адзначана некалькі цікавых выпадкаў, калі крыжадзюбы-яловікі спажывалі розныя рэчывы. Некаторыя з іх елі гліну, змяшаную з попелам, у ачагу старой хаты, якая служыла прытулкам для турыстаў. Яны рабілі гэта ў прысутнасці сонных людзей! Іншыя елі драўняны вугаль, багаты кальцыем. Некаторыя елі глебу з гаршкоў з кветкамі.
Але, бадай, самае цікавае назіранне было пра паяданне раствору і цэглы з коміна, тынкоўкі са сцен будынкаў, іржы з чыгуначных рэек і старых сталёвых канатаў. 😯 Паколькі птушкі робяць гэта ў асноўным зімой, гаворка, верагодна, ідзе аб патрэбе ў пажыўных рэчывах і палягчэнні стрававання іх асноўнай ежы – насычанага смоламі цвёрдага насення іглічных.

👀 Назіранне за паводзінамі жывёл можа многаму навучыць нас і прывесці да адкрыцця новых, невядомых сродкаў і метадаў лячэння, у тым ліку людзей. Нічога дзіўнага ў гэтым няма, урэшце, мы таксама з’яўляемся жывёламі. Аказваецца, што многія метады лячэння, якія выкарыстоўваюцца ў народнай медыцыне, асабліва ў найменш развітых краінах, верагодна, паходзяць ад знахараў, якія назіралі за жывёламі падчас іх самалячэння.

Тэкст: Adam Zbyryt.
Пераклад: Алеся Птушка.
Фота: Мікалай Марозаў, https://elementy.ru/nauchno-populyarnaya_biblioteka/434425/Ptitsa_v_muraveynike.
#птушыныяцікавосткі