Рагоз вузкалісты

Рагоз упрыгожвае сваімі суквеццямі берагі рэк і азёр. Валодае бактэрыцыдным, антысептычным і ранозажыўляюшчым дзеяннем. Карэнішчы рагоза ядомыя.
У печаным выглядзе па гусце нагадвае бабы, свежыя падобныя па гусце на саранкі, адвараныя - на спаржу.
Пры цукровым дыябеце і панкрэатыце: сталовую лыжку здробненага лісця заліць шклянкай кіпеню, пракіпяціць 3–5 хвілін, настаяць 2 гадзіны, выпіць на працягу дня.

Пры гастрыце, каліце, энтэракаліце, дыярэі, дызентэрыі: заліць 2 шклянкамі кіпеню 4 ст. л. здробненага карэнішчы, пракіпяціць 10 мін., настаяць гадзіну, выпіць на працягу дня.

#ГісторыяБеларусі

Нарачанская вузкакалейка Частка 2

Нягледзячы на такі рамантычны статус, як "курортная", у нарачанскай вузкакалейкі быў куды менш аптымістычны пачатак - гэта была прыфрантавая чыгунка, пабудаваная нямецкімі войскамі у 1916-ым годзе. Не турыстаў, а зброю і салдат, жывых, параненых і мёртвых, вазілі тады паязды.

Падчас Першай сусветнай вайны Нарачанскі край стаў месцам самых крывапралітных баёў.
Нарачанская наступальная аперанецыя забрала жыцці дзесяткі тысяч чалавек.
Трэба было забяспечваць фронт, трэба было вывазіць параненых і забітых і таму з восені 1915 пачалося актыўнае будаўніцтва прыфрантавых дарог.

Ад станцыі Лынтупы Свянтянска-Бязвечскага пад'язднога шляху будуецца ветка працягласцю 74 км, якая праз сёлы Канстанцінава, Кабыльнік, Свіраны замыкаецца колам на станцыі Гадуцішкі.

Пасля ПСВ, заключэння Рыжскага мірнага дагавора 1921г. паміж СССР і Польшчай, заходняя частка Беларусі ўвайшла ў склад Другой Рэчы Паспалітай. Да гэтага часу Нарачанская вузкакалейка стала прывычным транспартным сродкам для жыхароў такіх буйных мястэчак, якія потым сталі цэнтрамі гміны, як Свір, Канстанцінава, Кабыльнік, Мядзел, Занарач, Шэметава і інш. Акрамя таго, у наваколлі Нарачы знаходзілася яшчэ каля 40 муніцыпальных утварэнняў, для якіх бліжэйшая станцыя была - Лынтупы, якая дазваляла дабрацца да галоўнага цэнтра куплі-продажу - г.Вільня, знаходзілася на адлегласці 50 км.

Дзякуючы свайму высокаму сацыяльна-эканамічнаму прызначэнню, у адрозненні ад мноства іншых вузкакалеек, яна была захавана, хоць і ў урэзаным да мястэчка Кабыльнік выглядзе.
Аднак 1 кастрычніка 1924 года рух па чыгунцы спыніўся і пайшлі гаворкі, што дарогу ліквідуюць.

Дзякуючы адкрыццю курорта,  Нарачанская вузкакалейка была адноўлена і пачала новае жыццё.

Пачатак https://yangx.top/verashchaka_by/322

КРЫГА (kryha)
(назоўнік, жаночы род)

1. Ільдзіна на рацэ, на возеры.

🔸️З глухім шумам і скрыгатам, напаўзаючы адна на адну, плылі вялізныя крыгі. (Краўчанка)
  
2. Рыбалоўная снасьць у выглядзе двух рухомых палазоў зь сеткамі, якою ловяць рыбу ў неглыбокіх зарослых месцах.
#словы_К

#ГісторыяБеларусі

Заходнерусізм і краёвасць
Частка 1

У сярэдзіне XIX ст. сфарміраваліся інтэлектуальныя асяродкі А.Кіркора ў Вільні, В.Дуніна-Марцінкевіча ў Мінску, А.Вярыгі-Дарэўскага ў Віцебску.
Беларуская інтэлігенцыя, якая гартавалася вакол іх, па грамадска-палітычных поглядах знаходзілася пераважна на ліберальных пазіцыях. Па нацыянальна-культурнай праграме прадстаўнікі названых асяродкаў з'яўляліся прыхільнікамі "краёвага", блізкага да беларускага па сваёй сутнасці патрыятызму.

Адзін з найбольш яркіх прадстаўнікоў беларускага лібералізму А. Кіркор зведаў нападкі як з боку прадстаўнікоў польскага грамадскага руху, так і з боку расійскага. Першыя абвінавачвалі яго ў здрадзе польскім нацыянальным інтарэсам, другія бачылі ў ім ўамаскіраванага ворага Расіі, які служыць польскім экстрэмістам.

"Краёвая" ідэя была шмат у чым працягам "літвінскага" патрыятызму ў Рэчы Паспалітай, звязанага з аўтаноміяй ВКЛ у складзе дзяржавы.
Моцным фактарам фарміравання "краёвасці" стала палітыка русіфікацыі і абмежаванняў у дачыненні да католікаў і яўрэяў, якая праводзілася ўрадам Расійскай імперыі на тэрыторыі Беларусі і Літвы пасля падаўлення паўстання 1863 - 1864 гг.

Канчаткова "краёвасць" аформілася ў пачатку XX ст. Яе цэнтральнай ідэяй было сцвярджэнне адміністрацыйнай аўтаноміі з парламентам у Вільні для беларускіх і літоўскіх губерняў.

У гады Першай сусветнай вайны гэта ідэя трансфармавалася ў праект дзяржаўнай самастойнасці зямель былога Вялікага Княства Літоўскага.

Адным з лідараў краёўцаў у пачатку XX ст. быў Р.Скірмунт, якога складаны асабісты і супярэчлівы палітычны лёс прывёў да актыўнага ўдзелу ў абвяшчэнні Беларускай народнай Рэспублікі.

(Працяг будзе)