Forwarded from Onlíner па-беларуску
Сярод гербаў беларускіх гарадоў гэты — адзін з самых незвычайных. Ён належыць Браславу і існуе з 1792 года, быў прысвоены гораду ў адпаведнасці з прывілеем караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.
Пагаворваюць, не абышлося без уплыву на Панятоўскага ідэй масонства. Аднак, афіцыйная трактоўка трыкутніка з выявай вока гучыць інакш і звязана з хрысціянствам. Вока сімвалізуе назіранне Бога за жыццём і ўчынкамі людзей, а трыкутнік — старажытны сімвал Святой Тройцы.
Такім чынам, герб Браслава абазначае, што горад знаходзіцца пад апекай Божай.
Браслаўчане любяць і паважаюць свой герб. Яго можна ўбачыць на дарожных указальніках пры ўездзе ў горад, а таксама на розных турыстычных аб’ектах і сувенірах.
Пагаворваюць, не абышлося без уплыву на Панятоўскага ідэй масонства. Аднак, афіцыйная трактоўка трыкутніка з выявай вока гучыць інакш і звязана з хрысціянствам. Вока сімвалізуе назіранне Бога за жыццём і ўчынкамі людзей, а трыкутнік — старажытны сімвал Святой Тройцы.
Такім чынам, герб Браслава абазначае, што горад знаходзіцца пад апекай Божай.
Браслаўчане любяць і паважаюць свой герб. Яго можна ўбачыць на дарожных указальніках пры ўездзе ў горад, а таксама на розных турыстычных аб’ектах і сувенірах.
#Літаратура
* * *
Каб хлеб, як сонца, палымнеў
У кожным нашым доме,
Каб сэрцы грэў і ў жылах пеў
Вясёлым летнім громам –
Пад ветру сіні перасвіст,
Шум вербалозаў ніцых
Кляновы ліст, асенні ліст
Збіраюць маладзіцы.
І колер хустак і спадніц
З барвовасцю прысадаў
Імпрэсіянісцкім зіхаціць
Шаленствам лістапада.
1972
Максім Танк
* * *
Каб хлеб, як сонца, палымнеў
У кожным нашым доме,
Каб сэрцы грэў і ў жылах пеў
Вясёлым летнім громам –
Пад ветру сіні перасвіст,
Шум вербалозаў ніцых
Кляновы ліст, асенні ліст
Збіраюць маладзіцы.
І колер хустак і спадніц
З барвовасцю прысадаў
Імпрэсіянісцкім зіхаціць
Шаленствам лістапада.
1972
Максім Танк
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Добрага дня, паважанае спадарства!
Сёння мой любімы Ілья Шынкарэнка для вас! Ну што зробіш, калі такі ён слаўны хлапчук у нас! Сапраўдны беларусік!
Сёння мой любімы Ілья Шынкарэнка для вас! Ну што зробіш, калі такі ён слаўны хлапчук у нас! Сапраўдны беларусік!
Forwarded from Сила Традиций
Ежа ў беларускай культуры: Хлеб. 🍞
Пачынаем новую рубрыку пастоў, у якой будзем расказваць пра традыцыйную беларускую ежу, спосабы яе прыгатавання, а таксама абрадавую ролю і павер'і.
🌾 Хлеб ва ўсіх усходнеславянскіх народаў заўсёды ўспрымаўся як дар Божы, лічыўся сімвалам дастатку, дабрабыту, долі і шчасця. Можна сказаць, што яго амаль абагаўлялі, стаўленне да яго было практычна рэлігійнае. Беларусы ставіліся да хлеба як да жывой істоты.
Працэс прыгатавання хлеба прыраўноўваўся да свяшчэннага дзейства, з якім было звязана мноства правілаў, абрадавых нормаў, павер'яў і абярэгаў.
Пяклі хлеб звычайна адзін-два разы на тыдзень. За адзін раз з печы выходзіла ад пяці да васьмі даволі вялікіх «боханаў». Перш чым замясіць цеста, гаспадыня абавязкова чыста мылася і, перахрысціўшыся, прасіла дапамогі ў Бога, каб хлеб атрымаўся і добра падышоў.
👉🏻 Не дазвалялася пачынаць ставіць хлеб з дрэнным настроем, бо гэта магло негатыўна паўплываць на яго смакавыя якасці.
Па гатоваму «бохану» хлеба судзілі пра многае. Калі развальваўся на дзве часткі, у мякішы атрымліваліся вертыкальныя расколіны, то гэта магло насцярожыць гаспадароў і прымусіць задумацца аб сваім здароўі. Гарызантальныя расколіны — знак таго, што дзеці, якія падраслі, знойдуць сабе пару ў бліжэйшы час і хутка будзе вяселле. 💒
Да XI ст. хлеб гатавалі з пшанічнай мукі, а затым жытні хлеб на заквасцы стаў асноўным прадуктам харчавання. Для асаблівых выпадкаў (хрысціны, сватаўство, вяселле і інш.) выпякалі упрыгожаны фігуркамі з цеста каравай. 🥮
⛪️ Нездарма галоўным сімвалам Вялікадня з'яўляецца велікодная баба — высокі круглы хлеб з пшанічнай мукі, на версе якога выкладвалі крыж з цеста. Астатнія скарынкі сушылі, таўклі і клалі ў гарэлку — гэта засцерагала ад нячыстай сілы.
А якія традыцыі, звязаныя з хлебам, ведаеце вы? Дзяліцеся ў каментарыях!
Крыніцы: Государственная национальная библиотека КБР им. Т. К. Мальбахова «Электронная энциклопедия».
СБ Беларусь Сегодня (электронный сайт sb.by) «Хлебный Спас в традициях белорусов», 20.08.2021.
Пачынаем новую рубрыку пастоў, у якой будзем расказваць пра традыцыйную беларускую ежу, спосабы яе прыгатавання, а таксама абрадавую ролю і павер'і.
🌾 Хлеб ва ўсіх усходнеславянскіх народаў заўсёды ўспрымаўся як дар Божы, лічыўся сімвалам дастатку, дабрабыту, долі і шчасця. Можна сказаць, што яго амаль абагаўлялі, стаўленне да яго было практычна рэлігійнае. Беларусы ставіліся да хлеба як да жывой істоты.
Працэс прыгатавання хлеба прыраўноўваўся да свяшчэннага дзейства, з якім было звязана мноства правілаў, абрадавых нормаў, павер'яў і абярэгаў.
Пяклі хлеб звычайна адзін-два разы на тыдзень. За адзін раз з печы выходзіла ад пяці да васьмі даволі вялікіх «боханаў». Перш чым замясіць цеста, гаспадыня абавязкова чыста мылася і, перахрысціўшыся, прасіла дапамогі ў Бога, каб хлеб атрымаўся і добра падышоў.
👉🏻 Не дазвалялася пачынаць ставіць хлеб з дрэнным настроем, бо гэта магло негатыўна паўплываць на яго смакавыя якасці.
Па гатоваму «бохану» хлеба судзілі пра многае. Калі развальваўся на дзве часткі, у мякішы атрымліваліся вертыкальныя расколіны, то гэта магло насцярожыць гаспадароў і прымусіць задумацца аб сваім здароўі. Гарызантальныя расколіны — знак таго, што дзеці, якія падраслі, знойдуць сабе пару ў бліжэйшы час і хутка будзе вяселле. 💒
Да XI ст. хлеб гатавалі з пшанічнай мукі, а затым жытні хлеб на заквасцы стаў асноўным прадуктам харчавання. Для асаблівых выпадкаў (хрысціны, сватаўство, вяселле і інш.) выпякалі упрыгожаны фігуркамі з цеста каравай. 🥮
⛪️ Нездарма галоўным сімвалам Вялікадня з'яўляецца велікодная баба — высокі круглы хлеб з пшанічнай мукі, на версе якога выкладвалі крыж з цеста. Астатнія скарынкі сушылі, таўклі і клалі ў гарэлку — гэта засцерагала ад нячыстай сілы.
А якія традыцыі, звязаныя з хлебам, ведаеце вы? Дзяліцеся ў каментарыях!
Крыніцы: Государственная национальная библиотека КБР им. Т. К. Мальбахова «Электронная энциклопедия».
СБ Беларусь Сегодня (электронный сайт sb.by) «Хлебный Спас в традициях белорусов», 20.08.2021.
#ЛюдзіБеларусі
20 кастрычніка 1733 года — нарадзіўся (мястэчка Лагішына Пінскага павету) Адам Станіслаў Нарушэвіч, рэлігійны і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, гісторык, паэт і асветнік. Пісар вялікі літоўскі.
З шляхецкага роду Нарушэвічаў гербу Вадвіч, сын Юрыя, лоўчага пінскага, і Паўліны з Абрамовічаў.
Аўтар шматлікіх одаў, ідыліяў, сатырычных і лірычных твораў, баек. Збіраў гістарычныя крыніцы, здымаў копіі з гістарычных дакументаў. Назапашаны ім 231 том матэрыялаў, т.зв. «тэчка Нарушэвіча», мае вялікую каштоўнасць і для сучаснай навукі.
На фарміраванне ягоных поглядаў паўплывалі ідэалогія Вальтэра, Мантэск’ё і іншых асветнікаў
Падрабязна чытайце тут
https://pinsklib.by/naruszewicz-adam/
20 кастрычніка 1733 года — нарадзіўся (мястэчка Лагішына Пінскага павету) Адам Станіслаў Нарушэвіч, рэлігійны і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, гісторык, паэт і асветнік. Пісар вялікі літоўскі.
З шляхецкага роду Нарушэвічаў гербу Вадвіч, сын Юрыя, лоўчага пінскага, і Паўліны з Абрамовічаў.
Аўтар шматлікіх одаў, ідыліяў, сатырычных і лірычных твораў, баек. Збіраў гістарычныя крыніцы, здымаў копіі з гістарычных дакументаў. Назапашаны ім 231 том матэрыялаў, т.зв. «тэчка Нарушэвіча», мае вялікую каштоўнасць і для сучаснай навукі.
На фарміраванне ягоных поглядаў паўплывалі ідэалогія Вальтэра, Мантэск’ё і іншых асветнікаў
Падрабязна чытайце тут
https://pinsklib.by/naruszewicz-adam/
#Падарожжа
Сула. Інтэрактыўны музей беларускай гісторыі і культуры, які мяне ўразіў.
У ткацкай майстэрні.
Сула. Інтэрактыўны музей беларускай гісторыі і культуры, які мяне ўразіў.
У ткацкай майстэрні.
#ГісторыяБеларусі
20 кастрычніка 1655 года была падпісана Кейданская унія
Кейданская унія — дамова паміж магнатамі Вялікага княства Літоўскага і Каралём Швецыі Карлам X Густавам, падпісанная па ініцыятыве Януша Радзівіла у 1655 годзе падчас “Крывавага Патопа” 1654-1667.
Падчас “Патопа” ішла яшчэ і Паўночная вайна 1655-60 гг. паміж Рэччу Паспалітай і Швецыяй. Незадоўга да падзення Вільні групоўка магнатаў і шляхты ВКЛ на чале з вялікім гетманам Янушам Радзівілам і яго племяннікам Багуславам у пошуках выхаду з трагічнай сітуацыі звярнулася да шведскага караля Карла X з прозьбай аб заступніцтве Швецыі над ВКЛ.
Польшча ўспрыняла ўнію як дзяржаўную здраду. Бо па ўмовах Люблінскай уніі ВКЛ не мела права ўступаць у сепаратныя дыпламатычныя адносіны і заключаць міжнародныя дамовы. Але Статут ВКЛ 1588 года тлумачыў Вялікае Княства як незалежную дзяржаву, якая мае права весці самастойную замежную палітыку.
За два месяцы, якія прайшлі з моманту аб’яўлення Кейданскай уніі палітычнае становішча ВКЛ і Польшчы рэзка змянілася.
Шведскі корпус (звыш 10 тыс. чал.) заняў паўночную частку ВКЛ. Шведы патрабавалі рэкрутаў, спаганялі падымны падатак, рэквізавалі коней і фураж. Гэта выклікала супраціў шляхты і сялянства, якія перайшлі ў некаторых месцах да партызанскай барацьбы. Частка войска ВКЛ пакінула лагер у Кейданах, перайшла ў Вярбілава і стварыла канфедэрацыю, супраць Радзівілаў.
У Польшчы шведскія войскі 8 верасня занялі Варшаву, а 25 верасня – Кракаў. Да кастрычніка больш за дзве траціны тэрыторыі Польшчы апынуліся пад уладай шведскага ваеннага камандавання і прызначанай ім адміністрацыі.
Цяпер шведскія прадстаўнікі маглі навязаць Радзівілам свае ўмовы. Насуперак жаданню апошніх, ВКЛ станавілася пратэктаратам Швецыі, а не раўнапраўным партнёрам. Вярхоўную ўладу ў ВКЛ павінен быў ажыццяўляць намеснік караля. Толькі кароль (а не вальны сойм) меў права аб’яўляць вайну і заключаць мір. Але ўсе юрыдычныя і маёмасныя правы шляхты захоўваліся, роўна як правы і маёмасць рымска-каталіцкай, уніяцкай і праваслаўнай цэркваў.
20 кастрычніка 1655 года ў Кейданах быў падпісаны акт уніі паміж ВКЛ і Швецыяй. Дакумент падпісалі 1172 прадстаўніка ВКЛ, у тым ліку 75 ураднікаў (дзяржаўных чыноўнікаў), шмат афіцэраў і святароў, вялікая група лютэранскіх баронаў з Лівоніі.
Аднак большасць магнатаў і шляхты ВКЛ не падтрымалі новую унію. У першую чаргу іх не задавальняла ліквідацыя выбараў караля і патрабаванне ваяваць супраць Польшчы.
Неўзабаве Януш Радзівіл памёр у Тыкоціне (31 снежня 1655 года), мяркуючы па абставінах смерці – у выніку атручвання
20 кастрычніка 1655 года была падпісана Кейданская унія
Кейданская унія — дамова паміж магнатамі Вялікага княства Літоўскага і Каралём Швецыі Карлам X Густавам, падпісанная па ініцыятыве Януша Радзівіла у 1655 годзе падчас “Крывавага Патопа” 1654-1667.
Падчас “Патопа” ішла яшчэ і Паўночная вайна 1655-60 гг. паміж Рэччу Паспалітай і Швецыяй. Незадоўга да падзення Вільні групоўка магнатаў і шляхты ВКЛ на чале з вялікім гетманам Янушам Радзівілам і яго племяннікам Багуславам у пошуках выхаду з трагічнай сітуацыі звярнулася да шведскага караля Карла X з прозьбай аб заступніцтве Швецыі над ВКЛ.
Польшча ўспрыняла ўнію як дзяржаўную здраду. Бо па ўмовах Люблінскай уніі ВКЛ не мела права ўступаць у сепаратныя дыпламатычныя адносіны і заключаць міжнародныя дамовы. Але Статут ВКЛ 1588 года тлумачыў Вялікае Княства як незалежную дзяржаву, якая мае права весці самастойную замежную палітыку.
За два месяцы, якія прайшлі з моманту аб’яўлення Кейданскай уніі палітычнае становішча ВКЛ і Польшчы рэзка змянілася.
Шведскі корпус (звыш 10 тыс. чал.) заняў паўночную частку ВКЛ. Шведы патрабавалі рэкрутаў, спаганялі падымны падатак, рэквізавалі коней і фураж. Гэта выклікала супраціў шляхты і сялянства, якія перайшлі ў некаторых месцах да партызанскай барацьбы. Частка войска ВКЛ пакінула лагер у Кейданах, перайшла ў Вярбілава і стварыла канфедэрацыю, супраць Радзівілаў.
У Польшчы шведскія войскі 8 верасня занялі Варшаву, а 25 верасня – Кракаў. Да кастрычніка больш за дзве траціны тэрыторыі Польшчы апынуліся пад уладай шведскага ваеннага камандавання і прызначанай ім адміністрацыі.
Цяпер шведскія прадстаўнікі маглі навязаць Радзівілам свае ўмовы. Насуперак жаданню апошніх, ВКЛ станавілася пратэктаратам Швецыі, а не раўнапраўным партнёрам. Вярхоўную ўладу ў ВКЛ павінен быў ажыццяўляць намеснік караля. Толькі кароль (а не вальны сойм) меў права аб’яўляць вайну і заключаць мір. Але ўсе юрыдычныя і маёмасныя правы шляхты захоўваліся, роўна як правы і маёмасць рымска-каталіцкай, уніяцкай і праваслаўнай цэркваў.
20 кастрычніка 1655 года ў Кейданах быў падпісаны акт уніі паміж ВКЛ і Швецыяй. Дакумент падпісалі 1172 прадстаўніка ВКЛ, у тым ліку 75 ураднікаў (дзяржаўных чыноўнікаў), шмат афіцэраў і святароў, вялікая група лютэранскіх баронаў з Лівоніі.
Аднак большасць магнатаў і шляхты ВКЛ не падтрымалі новую унію. У першую чаргу іх не задавальняла ліквідацыя выбараў караля і патрабаванне ваяваць супраць Польшчы.
Неўзабаве Януш Радзівіл памёр у Тыкоціне (31 снежня 1655 года), мяркуючы па абставінах смерці – у выніку атручвання
Forwarded from Звязда
👨👧👦👨🏻У Белстаце склалі партрэт сярэднестатыстычнага беларускага бацькі
⚪️ Большасць бацькоў у краіне — гэта гарадскія жыхары, якія працуюць у будаўнічай або транспартнай сферах і маюць сярэднюю спецыяльную адукацыю.
⚪️ Сярэдні ўзрост для першага шлюбу складае 28,8 года, а для паўторнага — 42,8 года.
⚪️ 64,7% бацькоў гуляюць з дзецьмі на вуліцы, 64% гуляюць з імі ў розныя гульні, а 39,4% чытаюць дзіцячыя кнігі. Таксама таты расказваюць казкі (29,4 %) і спяваюць калыханкі (17 %).
zviazda.by
⚪️ Большасць бацькоў у краіне — гэта гарадскія жыхары, якія працуюць у будаўнічай або транспартнай сферах і маюць сярэднюю спецыяльную адукацыю.
⚪️ Сярэдні ўзрост для першага шлюбу складае 28,8 года, а для паўторнага — 42,8 года.
⚪️ 64,7% бацькоў гуляюць з дзецьмі на вуліцы, 64% гуляюць з імі ў розныя гульні, а 39,4% чытаюць дзіцячыя кнігі. Таксама таты расказваюць казкі (29,4 %) і спяваюць калыханкі (17 %).
zviazda.by
#РазважанніПраГісторыю
У гістарычным часопісе "Архіварыус" трапіў мне вось такі цікавы артыкул. Пра адаптацыю ў сябе на радзіме ссыльных удзельнікаў паўстання 1863 года.
Што тут цікавага, я вылучыў чырвоным прамавугольнікам. Не гледзячы на тое, што наша панства тых часоў адносіла сябе да палякаў, а савецкая гістарыяграфія і сучасныя некаторыя нашы прапагандысты зараз проста прама так і называюць іх палякамі, у тыя часы ў самой Польшчы так не лічылі. Самі палякі да нашых землякоў адносіліся пагардліва, называя літвінамі, як быццам людзей другога гатунку. Магчыма, гэта адна з прычын таго, што частка гэтага панства пайшло ў беларускае адраджэнне, пачало вяртацца да сваіх каранёў.
І яшчэ я там падкрэсліў адзін момант. На статыстыку розных Дзюкавых пра рост насельніцтва беларускіх губерній. Дзюкавымі і Гігіным гэта падаецца як росквіт. Але, як бачым, і гэта лагічна, калі насельніцтва расце, то адпаведна плошча земляробчай зямлі на кожнага чалавека становіцца меншай.
У гістарычным часопісе "Архіварыус" трапіў мне вось такі цікавы артыкул. Пра адаптацыю ў сябе на радзіме ссыльных удзельнікаў паўстання 1863 года.
Што тут цікавага, я вылучыў чырвоным прамавугольнікам. Не гледзячы на тое, што наша панства тых часоў адносіла сябе да палякаў, а савецкая гістарыяграфія і сучасныя некаторыя нашы прапагандысты зараз проста прама так і называюць іх палякамі, у тыя часы ў самой Польшчы так не лічылі. Самі палякі да нашых землякоў адносіліся пагардліва, называя літвінамі, як быццам людзей другога гатунку. Магчыма, гэта адна з прычын таго, што частка гэтага панства пайшло ў беларускае адраджэнне, пачало вяртацца да сваіх каранёў.
І яшчэ я там падкрэсліў адзін момант. На статыстыку розных Дзюкавых пра рост насельніцтва беларускіх губерній. Дзюкавымі і Гігіным гэта падаецца як росквіт. Але, як бачым, і гэта лагічна, калі насельніцтва расце, то адпаведна плошча земляробчай зямлі на кожнага чалавека становіцца меншай.
Forwarded from Звязда
Справа гонару для кожнага беларуса
▫️Адзіны Дзень азелянення прайшоў у сталіцы. Сто маладых ліп пасадзілі прадстаўнікі сістэмы Мінпрыроды, адміністрацыі Заводскага раёна і Зелянбуда на маляўнічым беразе Свіслачы ў раёне экасцежкі «Чырвоная Слабада».
▫️У рамках рэалізацыі рэспубліканскага плана па навядзенні парадку на зямлі, па стану на 1 кастрычніка ўжо высаджана больш за 360 тыс. кустоў і амаль 230 тыс. дрэў. Вядзецца актыўная работа на месцах па азеляненні не толькі населеных пунктаў, але і тэрыторый.
zviazda.by
▫️Адзіны Дзень азелянення прайшоў у сталіцы. Сто маладых ліп пасадзілі прадстаўнікі сістэмы Мінпрыроды, адміністрацыі Заводскага раёна і Зелянбуда на маляўнічым беразе Свіслачы ў раёне экасцежкі «Чырвоная Слабада».
▫️У рамках рэалізацыі рэспубліканскага плана па навядзенні парадку на зямлі, па стану на 1 кастрычніка ўжо высаджана больш за 360 тыс. кустоў і амаль 230 тыс. дрэў. Вядзецца актыўная работа на месцах па азеляненні не толькі населеных пунктаў, але і тэрыторый.
zviazda.by
Forwarded from Звязда
🌌👩🏻🎨Праз жывапіс да зорак
▫️Тэма космасу апошнім часам набірае папулярнасць сярод творчых асоб сучаснасці, але зацікаўленасць далёкімі галактыкамі выказвалі яшчэ нашы продкі.
▫️Яркім прыкладам з’яўляецца Язэп Драздовіч, якому прысвечана часовая экспазіцыя «Космас — наш!», што працуе ў Дзяржаўным літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа.
zviazda.by
▫️Тэма космасу апошнім часам набірае папулярнасць сярод творчых асоб сучаснасці, але зацікаўленасць далёкімі галактыкамі выказвалі яшчэ нашы продкі.
▫️Яркім прыкладам з’яўляецца Язэп Драздовіч, якому прысвечана часовая экспазіцыя «Космас — наш!», што працуе ў Дзяржаўным літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа.
zviazda.by