Гэтак:
📍У літаратурным маўленьні вельмі шырока можна выкарыстоўваць назоўнік дах — называць гэтым словам самыя розныя паводле формы й матэрыялу верхнія часткі будынкаў.
📍Страхою можам назваць няплоскі дах — ня толькі вясковае хаты, але й сучаснага катэджу.
Гаворым па-беларуску:
🔸дах гаража, дах палацу,
🔸шыфэрны дах або шыфэрная страха,
🔸двухсхільны дах мураванкі або двухсхільная страха мураванкі,
🔸саламяная страха."
📍У літаратурным маўленьні вельмі шырока можна выкарыстоўваць назоўнік дах — называць гэтым словам самыя розныя паводле формы й матэрыялу верхнія часткі будынкаў.
📍Страхою можам назваць няплоскі дах — ня толькі вясковае хаты, але й сучаснага катэджу.
Гаворым па-беларуску:
🔸дах гаража, дах палацу,
🔸шыфэрны дах або шыфэрная страха,
🔸двухсхільны дах мураванкі або двухсхільная страха мураванкі,
🔸саламяная страха."
РАЁК (rajok)
(назоўнік, мужчынскі род)
Радужная абалонка вока.
🔸Але самыя дзіўныя былі Раўбічавы вочы: халодныя, карыя, з такімі пашыранымі зрэнкамі, што райка, здаецца, зусім не было. (Караткевіч).
#словы_Р
(назоўнік, мужчынскі род)
Радужная абалонка вока.
🔸Але самыя дзіўныя былі Раўбічавы вочы: халодныя, карыя, з такімі пашыранымі зрэнкамі, што райка, здаецца, зусім не было. (Караткевіч).
#словы_Р
ПАДБÉЛ (padbieł)
(назоўнік, мужчынскі род)
Лекавая расьліна сямейства складанакветных з шырокімі лістамі, пакрытымі спаднізу белымі варсінкамі, і жоўтымі кветкамі.
🔸На рачных абрывах гараць залатыя чародкі падбелу з яшчэ кволымі бязьлістымі сьцяблінкамі. (Хомчанка).
#словы_П
(назоўнік, мужчынскі род)
Лекавая расьліна сямейства складанакветных з шырокімі лістамі, пакрытымі спаднізу белымі варсінкамі, і жоўтымі кветкамі.
🔸На рачных абрывах гараць залатыя чародкі падбелу з яшчэ кволымі бязьлістымі сьцяблінкамі. (Хомчанка).
#словы_П
Келіх за Беларусь! ❤️
КÉЛІХ (kielich)
(назоўнік, мужчынскі род)
Можа, сьвет пераменіцца тройчы — келіх роднага неба адзін! (Янішчыц).
#словы_К
КÉЛІХ (kielich)
(назоўнік, мужчынскі род)
Можа, сьвет пераменіцца тройчы — келіх роднага неба адзін! (Янішчыц).
#словы_К
ЗЁЛКА (ziołka)
(назоўнік, жаночы род)
Засушаная трава; лекавыя травы.
🔸Я часта прыпыняюся каля сталоў, дзе разлажылі прадаўшчыцы зёлкі, сабраныя з усіх лугоў, палёў, на скрыжаваньнях і на валатоўках. (Танк).
#словы_З
(назоўнік, жаночы род)
Засушаная трава; лекавыя травы.
🔸Я часта прыпыняюся каля сталоў, дзе разлажылі прадаўшчыцы зёлкі, сабраныя з усіх лугоў, палёў, на скрыжаваньнях і на валатоўках. (Танк).
#словы_З
МІТРЭ́НГА (mitrenha)
(назоўнік, жаночы роды)
Размоўнае слова: трывога, неспакой, сумятня, разлад.
🔸Там, на суседзкім агародзе, перапалох, мітрэнга. – Анютка, галубка! Пакліч свайго Васіля, няхай бярэ пілу і сякеру і хутчэй бяжыць сюды!.. – на ўсю сядзібу лямантуе баба Алімпа. (Васілевіч).
🔸[Грасыльда:] Заснуць я, сын, тады не магла. Такая мітрэнга ў вёсцы.. [Бацьку] у штаб да Міхала цягалі, на калені ставілі, аўтамат чорны да грудзей прыстаўлялі. (Пташнікаў).
🔸Мітрэнга цэлая ўзьнялася пасьля слоў чарнявага.. Усе паўставалі, хто сядзеў. Ігнась паспрабаваў загаманіць, але яго не слухалі. Гаварылі ўсе. (Мурашка).
#словы_М
(назоўнік, жаночы роды)
Размоўнае слова: трывога, неспакой, сумятня, разлад.
🔸Там, на суседзкім агародзе, перапалох, мітрэнга. – Анютка, галубка! Пакліч свайго Васіля, няхай бярэ пілу і сякеру і хутчэй бяжыць сюды!.. – на ўсю сядзібу лямантуе баба Алімпа. (Васілевіч).
🔸[Грасыльда:] Заснуць я, сын, тады не магла. Такая мітрэнга ў вёсцы.. [Бацьку] у штаб да Міхала цягалі, на калені ставілі, аўтамат чорны да грудзей прыстаўлялі. (Пташнікаў).
🔸Мітрэнга цэлая ўзьнялася пасьля слоў чарнявага.. Усе паўставалі, хто сядзеў. Ігнась паспрабаваў загаманіць, але яго не слухалі. Гаварылі ўсе. (Мурашка).
#словы_М
ГРАЙ (hraj)
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Размоўнае слова: моцны птушыны крык; карканьне.
⠀
🔸Зноў чуваць у нашым краі
Грай прадвесьнікаў-гракоў,
Весела вясна іграе
На цымбалах ручайкоў. (Смагаровіч).
#словы_Г
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Размоўнае слова: моцны птушыны крык; карканьне.
⠀
🔸Зноў чуваць у нашым краі
Грай прадвесьнікаў-гракоў,
Весела вясна іграе
На цымбалах ручайкоў. (Смагаровіч).
#словы_Г
ЗАЛЯЦА́ЦЦА (zalacacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
Аказваць увагу каму-н., імкнучыся выклікаць прыхільнасьць.
⠀
🔸Заляцацца ДА жанчыны.
🔸Усе ў брыгадзе ведалі, што Віталь заляцаецца да Тамары, але ці карыстаецца ён посьпехам у яе, пра гэта нічога пэўнага вядома не было. (Васілёнак).
⠀
❗Назоўнік: ЗАЛЯЦА́НЬНЕ.
#словы_З
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
Аказваць увагу каму-н., імкнучыся выклікаць прыхільнасьць.
⠀
🔸Заляцацца ДА жанчыны.
🔸Усе ў брыгадзе ведалі, што Віталь заляцаецца да Тамары, але ці карыстаецца ён посьпехам у яе, пра гэта нічога пэўнага вядома не было. (Васілёнак).
⠀
❗Назоўнік: ЗАЛЯЦА́НЬНЕ.
#словы_З
ДЫ́БАЧКІ (dybački)
(назоўнік, множны лік)
⠀
У выразах: НА ДЫБАЧКАХ або НА ДЫБАЧКІ — на кончыках (на кончыкі) пальцаў ног (падысьці, стаць і пад.).
⠀
🔸Даніла падкраўся на дыбачках ззаду да Маланьні, каб яна не пачула — папужаць яе надумаўся. (Капыловіч).
🔸Алаіза ўзьнімалася на дыбачкі, каб убачыць, хто нясе сьцяг. (Арабей).
#словы_Д
(назоўнік, множны лік)
⠀
У выразах: НА ДЫБАЧКАХ або НА ДЫБАЧКІ — на кончыках (на кончыкі) пальцаў ног (падысьці, стаць і пад.).
⠀
🔸Даніла падкраўся на дыбачках ззаду да Маланьні, каб яна не пачула — папужаць яе надумаўся. (Капыловіч).
🔸Алаіза ўзьнімалася на дыбачкі, каб убачыць, хто нясе сьцяг. (Арабей).
#словы_Д
КУ́КІШКІ (kukiški)
(назоўнік)
⠀
Сядзець на кукішках — сядзець, сагнуўшы ногі ў каленях.
⠀
🔸Вера прысела на кукішкі, прымасьціла між каленяў даёнку. (Асіпенка).
🔸Чалавек дваццаць маладых байцоў сядзелі на кукішках наўкол агню. (Сяргейчык).
#словы_К
(назоўнік)
⠀
Сядзець на кукішках — сядзець, сагнуўшы ногі ў каленях.
⠀
🔸Вера прысела на кукішкі, прымасьціла між каленяў даёнку. (Асіпенка).
🔸Чалавек дваццаць маладых байцоў сядзелі на кукішках наўкол агню. (Сяргейчык).
#словы_К
АНІГÁДКІ (anihadki)
(прыслоўе, размоўнае слова)
⠀
1. Адпавядае выразу "хоць бы што".
⠀
🔸Нашкодзіў і анігадкі.
🔸Іменна, галубок, драч. Мы яго дзеркачом завём, — разгаварыўся дзед Мікалай. — Кажуць, птушка тая пехатой шыбуе з самой Афрыкі. Ідзе і ідзе сабе і анігадкі. (Даніленка).
⠀
2. Спакойна, са спакойнай душой.
#словы_А
(прыслоўе, размоўнае слова)
⠀
1. Адпавядае выразу "хоць бы што".
⠀
🔸Нашкодзіў і анігадкі.
🔸Іменна, галубок, драч. Мы яго дзеркачом завём, — разгаварыўся дзед Мікалай. — Кажуць, птушка тая пехатой шыбуе з самой Афрыкі. Ідзе і ідзе сабе і анігадкі. (Даніленка).
⠀
2. Спакойна, са спакойнай душой.
#словы_А
КАЗЫТА́ЦЬ (kazytać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
1. Выклікаць лёгкае нэрвовае раздражненьне, датыкаючыся да скуры.
⠀
🔸Казытаць пяты.
🔸Сена казытала то шчаку, то шыю, то забівалася за каўнер. (Лупсякоў).
⠀
2. Безасабовая форма: пра раздражненьне ў горле, носе (пра моцны пах, дым і пад.).
⠀
🔸У горле казыча.
🔸Пахла гарэлым, казытала ў носе, з вачэй сыпаліся сьлёзы. (Гурскі).
⠀
3. Пераноснае значэньне: прыемна ўзбуджаць.
⠀
🔸Казытаць гонар.
🔸Анежка ходзіць, і ўспаміны дзяцінства прыемна казычуць яе сэрца. (Броўка).
⠀
❗Назоўнік: КАЗЫТАНЬНЕ і КОЗЫТ;
Прыметнік: КАЗЫТЛІВЫ.
#словы_К
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
1. Выклікаць лёгкае нэрвовае раздражненьне, датыкаючыся да скуры.
⠀
🔸Казытаць пяты.
🔸Сена казытала то шчаку, то шыю, то забівалася за каўнер. (Лупсякоў).
⠀
2. Безасабовая форма: пра раздражненьне ў горле, носе (пра моцны пах, дым і пад.).
⠀
🔸У горле казыча.
🔸Пахла гарэлым, казытала ў носе, з вачэй сыпаліся сьлёзы. (Гурскі).
⠀
3. Пераноснае значэньне: прыемна ўзбуджаць.
⠀
🔸Казытаць гонар.
🔸Анежка ходзіць, і ўспаміны дзяцінства прыемна казычуць яе сэрца. (Броўка).
⠀
❗Назоўнік: КАЗЫТАНЬНЕ і КОЗЫТ;
Прыметнік: КАЗЫТЛІВЫ.
#словы_К
Ты, мой брат, каго зваць Беларусам,
Роднай мовы сваёй не цурайся;
Як ня зрокся яе пад прымусам,
Так і вольны цяпер не зракайся... (А. Гарун).
ЦУРА́ЦЦА (curacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
1. Пазьбягаць каго-, чаго-н.; ухіляцца ад зносін з кім-н., ад выкананьня чаго-н.
⠀
🔸Ня зьведаў хлапчук .. пяшчотаў змалку і цяпер цураўся іх. (Пальчэўскі).
🔸[Сымон:] — Ды гэта і няважна, дзе чалавек аблюбуе сабе прыстанішча — у вёсцы ці ў горадзе, важна тое, каб свайго люду не цураўся. (М. Ткачоў).
🔸Заўсёды жартаўлівы і вясёлы, ён [Міхал], здавалася, ніколі ні на каго не крыўдаваў, не цураўся ніякай працы. (Машара).
⠀
2. Адракацца ад каго-, чаго-н., выракацца каго-, чаго-н.
⠀
🔸[Ціток:] — Хоць ты бяры, чалавек, ды сваёй хаты цурайся. (Лобан).
#словы_Ц
Роднай мовы сваёй не цурайся;
Як ня зрокся яе пад прымусам,
Так і вольны цяпер не зракайся... (А. Гарун).
ЦУРА́ЦЦА (curacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
1. Пазьбягаць каго-, чаго-н.; ухіляцца ад зносін з кім-н., ад выкананьня чаго-н.
⠀
🔸Ня зьведаў хлапчук .. пяшчотаў змалку і цяпер цураўся іх. (Пальчэўскі).
🔸[Сымон:] — Ды гэта і няважна, дзе чалавек аблюбуе сабе прыстанішча — у вёсцы ці ў горадзе, важна тое, каб свайго люду не цураўся. (М. Ткачоў).
🔸Заўсёды жартаўлівы і вясёлы, ён [Міхал], здавалася, ніколі ні на каго не крыўдаваў, не цураўся ніякай працы. (Машара).
⠀
2. Адракацца ад каго-, чаго-н., выракацца каго-, чаго-н.
⠀
🔸[Ціток:] — Хоць ты бяры, чалавек, ды сваёй хаты цурайся. (Лобан).
#словы_Ц
Гатовы наш дзіцячы беларускамоўны стыкерпак!
Толькі паглядзіце на гэтую мілату!
http://yangx.top/addstickers/cultkids_mova
Толькі паглядзіце на гэтую мілату!
http://yangx.top/addstickers/cultkids_mova