Өткен аптада Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Қазақстан Республикасының кейбір жер қатынастары мәселелері бойынша заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға қол қойды.
Түзетулерге сәйкес шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар, шетелдік заңды тұлғалар, шетелдік қатысуы бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары, халықаралық ұйымдар, халықаралық қатысуы бар ғылыми орталықтар, сондай-ақ қандастар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін жеке меншік немесе жер пайдалану құқығымен иелене алмайды.
Нұрсұлтан Назарбаев Қоры жанындағы Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Айман Жүсіпова атап өткендей, заңға түзетулер қоғамда қызу талқыланып жатқан мәселеге түпкілікті нүкте қойды. Сарапшы жер пайдалану мәселелері бойынша нақты шешімдер қабылдау өте маңызды екеніне назар аударды, өйткені биыл ҚР Жер кодексінің даулы баптарына мораторий мерзімі өтіп кетті.
Ауыл шаруашылығы министрлігінің ақпараты бойынша, қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер шетелдік қатысуы бар жеті заңды тұлғадан жалға алынған, олардың жалға алған алаңы – 74,4 мың гектар. Бұл шетелдік компаниялардың ауылшаруашылық жерлерін жалға алуды аяқтау мерзімі 2022 жылдан 2025 жылға дейін аяқталады.
Айман Жүсіпованың айтуынша, бұл Президенттің заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген алғашқы заң жобасы. Сонымен қатар, Президент «тәуелсіздік бәрінен қымбат» мақаласында да, 2020 жылғы Жолдауында да қазақстандық жерді пайдалану мәселесіне қатысты өзінің көзқарасы мен нақты ұстанымын бірнеше рет атап өтті. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің V отырысында Ауыл шаруашылығы жерлерін шетелдіктерге сатуға заң жүзінде тыйым салуды тапсырды.
«Әрине, ел халқы үшін жер мәселесі ең маңызды және тіпті қасиетті мәселелердің бірі болып табылады. Жер, жер ресурстары ұлттық байлықтың қайнар көзі болып табылады және елдің тұрақты экономикалық дамуы мен оның азаматтарының өмір сүру деңгейі оларды пайдалануға байланысты екендігімен келісу керек. Сондықтан дәл осы жер мәселелері қазақстандық азаматтарды бей-жай қалдырмады. Заңның қабылдануы қоғаммен өзара іс-қимыл моделінің тиімділігінің айғағы болды», - деп атап өтті А.Жүсіпова.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #ЖерМәселесі #ЖерКодексі #Заң #Президент
https://iwep.kz/#/posts/60a23e425fb3932faa0f560f/#header
Түзетулерге сәйкес шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар, шетелдік заңды тұлғалар, шетелдік қатысуы бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары, халықаралық ұйымдар, халықаралық қатысуы бар ғылыми орталықтар, сондай-ақ қандастар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін жеке меншік немесе жер пайдалану құқығымен иелене алмайды.
Нұрсұлтан Назарбаев Қоры жанындағы Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Айман Жүсіпова атап өткендей, заңға түзетулер қоғамда қызу талқыланып жатқан мәселеге түпкілікті нүкте қойды. Сарапшы жер пайдалану мәселелері бойынша нақты шешімдер қабылдау өте маңызды екеніне назар аударды, өйткені биыл ҚР Жер кодексінің даулы баптарына мораторий мерзімі өтіп кетті.
Ауыл шаруашылығы министрлігінің ақпараты бойынша, қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер шетелдік қатысуы бар жеті заңды тұлғадан жалға алынған, олардың жалға алған алаңы – 74,4 мың гектар. Бұл шетелдік компаниялардың ауылшаруашылық жерлерін жалға алуды аяқтау мерзімі 2022 жылдан 2025 жылға дейін аяқталады.
Айман Жүсіпованың айтуынша, бұл Президенттің заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген алғашқы заң жобасы. Сонымен қатар, Президент «тәуелсіздік бәрінен қымбат» мақаласында да, 2020 жылғы Жолдауында да қазақстандық жерді пайдалану мәселесіне қатысты өзінің көзқарасы мен нақты ұстанымын бірнеше рет атап өтті. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің V отырысында Ауыл шаруашылығы жерлерін шетелдіктерге сатуға заң жүзінде тыйым салуды тапсырды.
«Әрине, ел халқы үшін жер мәселесі ең маңызды және тіпті қасиетті мәселелердің бірі болып табылады. Жер, жер ресурстары ұлттық байлықтың қайнар көзі болып табылады және елдің тұрақты экономикалық дамуы мен оның азаматтарының өмір сүру деңгейі оларды пайдалануға байланысты екендігімен келісу керек. Сондықтан дәл осы жер мәселелері қазақстандық азаматтарды бей-жай қалдырмады. Заңның қабылдануы қоғаммен өзара іс-қимыл моделінің тиімділігінің айғағы болды», - деп атап өтті А.Жүсіпова.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #ЖерМәселесі #ЖерКодексі #Заң #Президент
https://iwep.kz/#/posts/60a23e425fb3932faa0f560f/#header
25 мамыр күні Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ««Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» конституциялық заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы конституциялық заңға және «кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»» заңға қол қойды.
Ауыл әкімдерінің сайлауы заңнамаға енгізіледі, Мәжіліс сайлауындағы саяси партиялар шегін 7-ден 5 пайызға дейін төмендетеді және барлық деңгейдегі бюллетеньдерге «Барлығына қарсы» бағанын қосады.
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов жаңа енгізілімдер ҚР Президенті іске қосқан ауқымды және жүйелі саяси реформалардың бір бөлігі болып табылатынын ескерді. Бұрын іске асырылған бастамалардың ішінде саяси партиялар үшін тіркеу тосқауылының төмендегенін, партиялық тізімдерге әйелдер мен жастар үшін 30 пайыздық квота енгізілгенін, митингілер туралы жаңа заңның қабылданғанын атап өткен жөн.
Сайлау туралы жаңа заңда көзделген ауыл әкімдерінің сайлануы, ең алдымен, азаматтарды елді басқару процесіне кең әрі белсенді тартуға бағытталған. Бұл Қазақстандағы сайлау процесін одан әрі демократияландыруды айғақтайды.
«Ауыл әкімдерін сайлау азаматтарға өздерінің конституциялық құқықтарын іске асырудағы саяси белсенділікті арттыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ жергілікті мемлекеттік басқару органдарының халықтың өзекті мәселелеріне одан да бейім болуына ықпал ететін болады.
Мәжіліске саяси партиялардың өту шегін 7%-дан 5%-ға дейін төмендетуге қатысты, бұл, ең алдымен, парламенттік сайлау барысында елдегі саяси бәсекелестікті күшейтуге және мемлекеттік саясатты әзірлеу кезінде халықтың барынша кең топтарының пікірін қамтуға мүмкіндік беретінін ескеру қажет», - деп пайымдады ӘЭСИ сарапшысы.
Сондай-ақ, аталған норма жұмыс істеп тұрған саяси партиялардың Парламентке өту мүмкіндігін арттыра отырып, жоғары заң шығарушы органда азаматтардың әртүрлі топтарының мүдделерін барынша қамтуға ықпал ететін болады.
Өз кезегінде, Арман Тоқтышақов «Барлығына қарсы» бағанын енгізу сайлаудағы өз еріктерін білдіруде сайлаушылардың мүмкіндіктерін кеңейтіп, азаматтарға сайлаудағы баламалы ұстанымын білдіруге арналған пәрменді құралға айналатынына сенімді.
Осылайша, Қазақстандағы саяси сайлауды реттейтін жаңа заңдардың қабылдануы демократияландыру процестерін дамыту, елдегі парламентаризм мен көппартиялықты күшейту тұрғысынан кезекті маңызды қадам болып табылады.
Жалпы, қабылданған заңдар саяси жаңғыртуды жүзеге асыруды жалғастыруға және Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев бастамашылық еткен халық үніне «құлақ асатын» мемлекет тұжырымдамасын іске асыруға ықпал ететін болады.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Сайлау #Заң
https://baq.kz/news/othernews/barlygyna-karsy-baganyn-engizu-azamattardyn-kozkarasyn-bildiru-mumkindigin-keneytedi-sarapshy/
Ауыл әкімдерінің сайлауы заңнамаға енгізіледі, Мәжіліс сайлауындағы саяси партиялар шегін 7-ден 5 пайызға дейін төмендетеді және барлық деңгейдегі бюллетеньдерге «Барлығына қарсы» бағанын қосады.
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов жаңа енгізілімдер ҚР Президенті іске қосқан ауқымды және жүйелі саяси реформалардың бір бөлігі болып табылатынын ескерді. Бұрын іске асырылған бастамалардың ішінде саяси партиялар үшін тіркеу тосқауылының төмендегенін, партиялық тізімдерге әйелдер мен жастар үшін 30 пайыздық квота енгізілгенін, митингілер туралы жаңа заңның қабылданғанын атап өткен жөн.
Сайлау туралы жаңа заңда көзделген ауыл әкімдерінің сайлануы, ең алдымен, азаматтарды елді басқару процесіне кең әрі белсенді тартуға бағытталған. Бұл Қазақстандағы сайлау процесін одан әрі демократияландыруды айғақтайды.
«Ауыл әкімдерін сайлау азаматтарға өздерінің конституциялық құқықтарын іске асырудағы саяси белсенділікті арттыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ жергілікті мемлекеттік басқару органдарының халықтың өзекті мәселелеріне одан да бейім болуына ықпал ететін болады.
Мәжіліске саяси партиялардың өту шегін 7%-дан 5%-ға дейін төмендетуге қатысты, бұл, ең алдымен, парламенттік сайлау барысында елдегі саяси бәсекелестікті күшейтуге және мемлекеттік саясатты әзірлеу кезінде халықтың барынша кең топтарының пікірін қамтуға мүмкіндік беретінін ескеру қажет», - деп пайымдады ӘЭСИ сарапшысы.
Сондай-ақ, аталған норма жұмыс істеп тұрған саяси партиялардың Парламентке өту мүмкіндігін арттыра отырып, жоғары заң шығарушы органда азаматтардың әртүрлі топтарының мүдделерін барынша қамтуға ықпал ететін болады.
Өз кезегінде, Арман Тоқтышақов «Барлығына қарсы» бағанын енгізу сайлаудағы өз еріктерін білдіруде сайлаушылардың мүмкіндіктерін кеңейтіп, азаматтарға сайлаудағы баламалы ұстанымын білдіруге арналған пәрменді құралға айналатынына сенімді.
Осылайша, Қазақстандағы саяси сайлауды реттейтін жаңа заңдардың қабылдануы демократияландыру процестерін дамыту, елдегі парламентаризм мен көппартиялықты күшейту тұрғысынан кезекті маңызды қадам болып табылады.
Жалпы, қабылданған заңдар саяси жаңғыртуды жүзеге асыруды жалғастыруға және Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев бастамашылық еткен халық үніне «құлақ асатын» мемлекет тұжырымдамасын іске асыруға ықпал ететін болады.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Сайлау #Заң
https://baq.kz/news/othernews/barlygyna-karsy-baganyn-engizu-azamattardyn-kozkarasyn-bildiru-mumkindigin-keneytedi-sarapshy/
5 қарашада Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанның жаңартылған мемлекеттік моделінің саяси-құқықтық негізін қалайтын бірқатар заңдарға, соның ішінде 4 Конституциялық заңға қол қойды. Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Арман Тоқтышақов атап өткендей, аталған нормативтік актілер Президенттің наурыз айындағы Жолдауында ұсынылған конституциялық реформаны және ауқымды саяси реформалар бағдарламасын іс жүзінде іске асыру болып табылады.
«Социологиялық сауалнамалардың нәтижелері қоғамның конституциялық реформадан жоғары үміттерін көрсетеді. Осы жылдың маусым айында ӘЭСИ жүргізген қоғамдық пікір мониторингіне сәйкес, сауалнамаға қатысқан қазақстандықтардың 77%-ы Конституцияға енгізілген түзетулер елдегі жағдайды жақсартады деп санайды. Осыған байланысты, қоғамда мемлекеттік басқару жүйесінде сапалы өзгерістерге елеулі сұраныс бар деп болжануда», - деп атап өтті спикер.
Ол өзінің бағыты мен мазмұны бойынша қабылданған заңдарды бірнеше блокқа бөлуге болатындығын атап өтті. Бірінші блок-азаматтардың құқықтарын қорғау тетігін күшейтуге бағытталған заңнамалық бастамалар.
«Ең алдымен, конституциялық сот құрылып, 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап жұмыс істей бастайды. Әрбір азамат өзінің іргелі конституциялық құқықтары мен бостандықтарын тікелей қорғай отырып, оған жүгіне алады. Егер кез келген қазақстандық қандай да бір Нормативтік-құқықтық акт оның Конституцияда бекітілген құқықтарын бұзады деп есептесе, онда ол Конституциялық сотқа жүгіне алады», - деп түсіндірді сарапшы.
Сонымен қатар, оның айтуынша, адам құқықтары жөніндегі уәкілдің мәртебесі нығайып келеді – ол тәуелсіз және бірде-бір мемлекеттік органға немесе лауазымды тұлғаға есеп бермейді, бұл осы институттың мәртебесі мен жағдайын күшейтеді. Азаматтар Адам құқықтарының бұзылуына байланысты өткір мәселелер бойынша омбудсменге жүгіне алады. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл мемлекеттік органдар, ұйымдар мен азаматтар арасындағы дауларды реттеуге қатысуға мүмкіндік алады.
«Бас прокурордың құқық қорғау функциясы да артып келеді – омбудсменмен бірге оған Конституция нормаларын түсіндіру тұрғысынан Конституциялық сотқа жүгіну құқығы беріледі. Заңнамалық өзгерістерге сәйкес прокуратура маңызды мемлекеттік орган ретінде тұтастай алғанда өзінің құқық қорғау әлеуетін күшейтеді. Барлық 3 институттың (Конституциялық сот, Омбудсмен, прокуратура) жұмысы Конституциялық заңмен айқындалатын болады, бұл мемлекет үшін құқық қорғау проблематикасының ерекше басымдылығын көрсетеді», - деп толықтырды А.Тоқтышақов.
Неліктен сот және құқық қорғау саласын жетілдіру қоғамдық қабылдау тұрғысынан соншалықты маңызды? Сайлау процесін модернизациялауға қатысты заңдардың қабылдануы қоғамдағы саяси белсенділіктің артуына қалай әсер етуі мүмкін? Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз.
https://iwep.kz/#/posts/636a328cbfc8dd06d1a4d509/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_саясат #Заң #Президент #Қазақстан
«Социологиялық сауалнамалардың нәтижелері қоғамның конституциялық реформадан жоғары үміттерін көрсетеді. Осы жылдың маусым айында ӘЭСИ жүргізген қоғамдық пікір мониторингіне сәйкес, сауалнамаға қатысқан қазақстандықтардың 77%-ы Конституцияға енгізілген түзетулер елдегі жағдайды жақсартады деп санайды. Осыған байланысты, қоғамда мемлекеттік басқару жүйесінде сапалы өзгерістерге елеулі сұраныс бар деп болжануда», - деп атап өтті спикер.
Ол өзінің бағыты мен мазмұны бойынша қабылданған заңдарды бірнеше блокқа бөлуге болатындығын атап өтті. Бірінші блок-азаматтардың құқықтарын қорғау тетігін күшейтуге бағытталған заңнамалық бастамалар.
«Ең алдымен, конституциялық сот құрылып, 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап жұмыс істей бастайды. Әрбір азамат өзінің іргелі конституциялық құқықтары мен бостандықтарын тікелей қорғай отырып, оған жүгіне алады. Егер кез келген қазақстандық қандай да бір Нормативтік-құқықтық акт оның Конституцияда бекітілген құқықтарын бұзады деп есептесе, онда ол Конституциялық сотқа жүгіне алады», - деп түсіндірді сарапшы.
Сонымен қатар, оның айтуынша, адам құқықтары жөніндегі уәкілдің мәртебесі нығайып келеді – ол тәуелсіз және бірде-бір мемлекеттік органға немесе лауазымды тұлғаға есеп бермейді, бұл осы институттың мәртебесі мен жағдайын күшейтеді. Азаматтар Адам құқықтарының бұзылуына байланысты өткір мәселелер бойынша омбудсменге жүгіне алады. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл мемлекеттік органдар, ұйымдар мен азаматтар арасындағы дауларды реттеуге қатысуға мүмкіндік алады.
«Бас прокурордың құқық қорғау функциясы да артып келеді – омбудсменмен бірге оған Конституция нормаларын түсіндіру тұрғысынан Конституциялық сотқа жүгіну құқығы беріледі. Заңнамалық өзгерістерге сәйкес прокуратура маңызды мемлекеттік орган ретінде тұтастай алғанда өзінің құқық қорғау әлеуетін күшейтеді. Барлық 3 институттың (Конституциялық сот, Омбудсмен, прокуратура) жұмысы Конституциялық заңмен айқындалатын болады, бұл мемлекет үшін құқық қорғау проблематикасының ерекше басымдылығын көрсетеді», - деп толықтырды А.Тоқтышақов.
Неліктен сот және құқық қорғау саласын жетілдіру қоғамдық қабылдау тұрғысынан соншалықты маңызды? Сайлау процесін модернизациялауға қатысты заңдардың қабылдануы қоғамдағы саяси белсенділіктің артуына қалай әсер етуі мүмкін? Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз.
https://iwep.kz/#/posts/636a328cbfc8dd06d1a4d509/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_саясат #Заң #Президент #Қазақстан
ҚР Парламенті Сенатының спикері Мәулен Әшімбаевтың төрағалығымен Палата отырысы өтті. Сенаторлар бірқатар заңдарды қарап, мақұлдады, сондай-ақ депутаттық сауалдарын жариялады.
Отырыс барысында депутаттар «Түркі инвестициялық қорын құру туралы келісімді ратификациялау туралы» заңды қарады, оның нормалары, Сенат спикері атап өткендей, келісімге қатысушы мемлекеттердің экономикалық дамуына жәрдемдесуге бағытталған.
«Ратификацияланған келісім негізінде арнайы инвестициялық қор құрылады. Ол түркітілдес елдердегі инфрақұрылымдық, өнеркәсіптік, сондай-ақ шағын және орта бизнес жобаларын қаржыландыратын болады. Жалпы, заң түркі мемлекеттерінің ұйымына кіретін елдер арасындағы экономикалық қатынастарды нығайтады деп сенеміз», – деді Мәулен Әшімбаев мақұлданған заңға түсініктеме бере отырып.
Осылайша, Сенаттың баспасөз қызметінің хабарламасында келісімді ратификациялау Қазақстан Республикасына экономиканың басым секторларындағы жобаларды қаржыландыруға, жаңа жұмыс орындарын құруға, елдегі шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесуге мүмкіндік беретіні атап өтілген.
Қазіргі уақытта Түркі мемлекеттері ұйымының мүшелері Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Әзірбайжан және Түркия болып табылады. Бақылаушылар қатарында Венгрия, Түркіменстан, Солтүстік Кипр бар.
#Қазақстан #Заң #Сенат #Парламент
Отырыс барысында депутаттар «Түркі инвестициялық қорын құру туралы келісімді ратификациялау туралы» заңды қарады, оның нормалары, Сенат спикері атап өткендей, келісімге қатысушы мемлекеттердің экономикалық дамуына жәрдемдесуге бағытталған.
«Ратификацияланған келісім негізінде арнайы инвестициялық қор құрылады. Ол түркітілдес елдердегі инфрақұрылымдық, өнеркәсіптік, сондай-ақ шағын және орта бизнес жобаларын қаржыландыратын болады. Жалпы, заң түркі мемлекеттерінің ұйымына кіретін елдер арасындағы экономикалық қатынастарды нығайтады деп сенеміз», – деді Мәулен Әшімбаев мақұлданған заңға түсініктеме бере отырып.
Осылайша, Сенаттың баспасөз қызметінің хабарламасында келісімді ратификациялау Қазақстан Республикасына экономиканың басым секторларындағы жобаларды қаржыландыруға, жаңа жұмыс орындарын құруға, елдегі шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесуге мүмкіндік беретіні атап өтілген.
Қазіргі уақытта Түркі мемлекеттері ұйымының мүшелері Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Әзірбайжан және Түркия болып табылады. Бақылаушылар қатарында Венгрия, Түркіменстан, Солтүстік Кипр бар.
#Қазақстан #Заң #Сенат #Парламент
