​​ӘЭСИ сарапшысы Ерлан Мәдиев атап өткендей, Ұлы Жібек жолын жаңғырту идеясы бүгінде үлкен даму серпініне ие болды. Қытайдың «Белбеу және жол» жаһандық бастамасын қоса алғанда, бірқатар ірі жобаларды іске асырудың арқасында Еуразия санаулы жылдар ішінде сауда мен дамудың бірыңғай кеңістігіне айнала бастады.

«Осы ауқымды үдерістердің барлығы Нұрсұлтан Назарбаевтың есімімен тікелей байланысты. Өткен ғасырдың 90-жылдарынан бастап Қазақстанды Орталық Еуразияның басты транзиттік-көлік хабына айналдыру үшін нысаналы және табанды түрде жұмыс істеді және табысқа жетті», - деп ескерді Ерлан Мәдиев.

Осылай, 2012 жылғы мамырда Елбасы Ұлы Жібек жолын жаңғырту жөніндегі міндетті барынша егжей-тегжейлі тұжырымдады. Шетелдік инвесторлар кеңесінің 25-ші отырысында сөйлеген сөзінде Нұрсұлтан Назарбаев шетелдік серіктестерге «5С» қағидатына: жылдамдыққа, қызмет көрсетуге, құнға, түгелдік пен тұрақтылығына негізделетін «Жаңа Жібек жолы» ауқымды жобасын бірлесіп іске асыруды ұсынды.

Назарбаевтың пікірінше, Қазақстан қайта өркендеген Жібек жолының орталығына айналу үшін бірқатар бәсекелестік артықшылықтарға ие болды. Бүгінгі таңда Нұрсұлтан Назарбаевтың көреген стратегиясын жүзеге асырудың алғашқы бай жемісі Айқын.

ӘЭСИ сарапшысы 2020 жылы Қытай - Еуропа теміржол қатынасы бойынша 12 мыңнан астам рейс жіберілгеніне, 2019 жылмен салыстырғанда 50 пайыздан астам өсімге назар аударады. Бұл ретте Қытай мен Еуропа арасындағы жүк ағыны көлемінің жартысынан астамы бүгінде Қазақстанның инфрақұрылымы арқылы өтуде.

2020 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстан арқылы контейнерлік транзит 32 пайызға өсіп, еліміздің транзиттік жүк тасымалының жалпы көлемі 21 миллион тоннаға жетті. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің болжамы бойынша, ағымдағы жылы транзиттік жүк тасымалдау көлемі 25,3 миллион тоннаға жетуі тиіс. Және бұл шектеуден алыс.

Нұрсұлтан Назарбаевтың стратегиясы тарихи тұрғыдан қысқа мерзімде Орталық Азия өңірінің орасан зор транзиттік әлеуетін ашуға қалай ықпал етті? Толығырақ біздің жаңа басылымнан оқыңыз.

https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/nazarbaev-vozrojdenie-shelkovogo-puti-politolog-vyiskazalsya-442239/

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #ҰлыЖібекЖолы #Қазақстан

​​Как отмечает эксперт ИМЭП Ерлан Мадиев, идея возрождения Великого Шелкового пути сегодня получила огромный импульс развития. Благодаря реализации целого ряда крупнейших проектов, включая глобальную китайскую инициативу «Пояс и Путь», буквально за считанные годы Евразия стала превращаться в единое пространство торговли и развития.

«Все эти масштабные процессы напрямую связаны с именем Нурсултана Назарбаева, который начиная с 90-х годов прошлого века целенаправленно и настойчиво работал над тем, чтобы превратить Казахстан в главный транзитно-транспортный хаб Центральной Евразии, и добился успеха», - подчеркивает Ерлан Мадиев.

Так, в мае 2012 года Елбасы максимально детально сформулировал задачу по возрождению Великого Шелкового пути. Выступая на 25-м заседании Совета иностранных инвесторов, Нурсултан Назарбаев предложил зарубежным партнерам совместно начать реализовывать масштабный проект «Новый Шелковый путь», который будет базироваться на принципе «5С»: скорость, сервис, стоимость, сохранность и стабильность.

По мнению Назарбаева, Казахстан обладал целым рядом конкурентных преимуществ, для того чтобы стать центром возрождающегося Шелкового пути. И на сегодняшний день уже очевидны первые богатые плоды реализации дальновидной стратегии Нурсултана Назарбаева.

Эксперт ИМЭП обращает внимание, что в 2020 году по ж/д сообщению Китай - Европа было отправлено более 12 тыс. рейсов, прирост по сравнению с 2019 годом более чем 50 процентов. При этом больше половины объема грузопотока между Китаем и Европой сегодня проходит именно через инфраструктуру Казахстана.

По итогам 2020 года транзит контейнеров через Казахстан вырос на 32 процента, а общий объем транзитных грузоперевозок нашей страны достиг более 21 миллиона тонн. По прогнозам Министерства индустрии и инфраструктурного развития, в текущем году объем транзитных грузоперевозок должен достичь 25,3 миллиона тонн. И это далеко не предел.

Как именно стратегия Нурсултана Назарбаева в кратчайшие по историческим меркам сроки способствовала раскрытию огромного транзитного потенциала региона Центральной Азии? Читайте подробнее в нашей свежей публикации.

https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/nazarbaev-vozrojdenie-shelkovogo-puti-politolog-vyiskazalsya-442239/

#ИМЭП #ИМЭП_Экономика #ВеликийШелковыйПуть #Казахстан

Чем больше Нур-Султан будет выступать местом проведения международных мероприятий, тем чаще о Казахстане будут говорить как о независимом государстве – как о стране, которая ведет свою собственную политику и открыта в качестве площадки для проведения переговоров. Такое мнение высказал директор ИМЭП Ержан Салтыбаев в интервью Рахиму Ошакбаеву на телеканале «Хабар 24».

Директор ИМЭП также подчеркнул еще один принципиально важный момент: именно сейчас многие западные столицы утрачивают свой прежний статус в качестве безальтернативных дипломатических площадок. В чем же заключается причина подобного положения дел и как влияет на ситуацию имидж Казахстана?

Смотрите в нашем новом видео.

https://www.youtube.com/watch?v=ZRkl7o4ldI8

#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Международные_Отношения

​​Ұлттық мемлекеттердің қазіргі заманғы халықаралық жүйесі 1648 жылғы Вестфалия әлемі деп аталатын кезеңнен басталады. Нәтижесінде, 350 жылға жуық уақыт бойы «мемлекеттік егемендік» ұғымы халықаралық қатынастардағы негізгі қағидат болып табылады.

ӘЭСИ директоры Ержан Салтыбаев атап өткендей, соңғы онжылдықтарда ұлттық егемендік жаһанданудың ықпалымен өзінің бұрынғы маңызын жоғалтты деп мәлімдейтіндердің дауыстары күшейе түсті. Алайда, соңғы онжылдықтардағы індет және басқа да дағдарыстар кез-келген заманауи қоғамның қауіпсіздігі мен әл-ауқатының басты кепілі болып табылатын егемен ұлттық мемлекет екенін айқын көрсетті.

«Тәуелсіз Қазақстан дәуірінде туып-өскен жастар өз мемлекетінің өмір сүру негізін өзіндік болмыс ретінде қабылдайды. Бірақ «қырықтан» асқан ұрпақтың Қазақстанның егемендігі болмаған кезі мен барлық шешімдерді біз үшін басқалар қабылдағаны әлі есінде. Шын мәнінде, бүгінгі Егемен Қазақстан – бұл Нұрсұлтан Назарбаев еліміздің Тұңғыш Президенті ретінде қалдырған ең басты тарихи мұра», - деп атап өтті Ержан Салтыбаев.

Мемлекеттік егемендік ұғымының мәні неде? Елбасы қалаған егемендіктің іргесін және соның арқасында республика болашақта табысты дамудың барлық қажетті алғышарттарына ие болатын негізгі элементтері қандай?

Бұл сұрақтарға жауаптар біздің жаңа материалда берілген. Жарияланымды ӘЭСИ ресми сайтында төмендегі сілтеме бойынша оқыңыз.

https://iwep.kz/#/posts/60e42cfb5fb3932faa0f5656/#header

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Егемендік #Елбасы

​​Современная международная система национальных государств ведет свой отсчет со времен так называемого Вестфальского мира 1648 года. В результате на протяжении почти 350 лет понятие «государственный суверенитет» является ключевым принципом в международных отношениях.

Как отмечает директор ИМЭП Ержан Салтыбаев, в последние десятилетия усилились голоса тех, кто утверждает, будто национальный суверенитет утратил свою прежнюю значимость под натиском глобализации. Однако пандемия и другие кризисы последних десятилетий наглядно показали, что именно суверенное национальное государство по-прежнему является главным гарантом безопасности и благополучия любого современного общества.

«Молодежь, которая родилась и выросла в эпоху независимого Казахстана, воспринимает сам факт существования собственного государства как некую данность. Но поколение «от сорока» еще помнит времена, когда Казахстан не имел суверенитета, и все решения принимались за нас другими. По сути, сегодняшний суверенный Казахстан – это самое главное историческое наследие, которое Нурсултан Назарбаев оставляет нам в качестве Первого Президента страны», - подчеркнул Ержан Салтыбаев.

В чем заключается суть самого понятия государственного суверенитета? Каковы базовые элементы суверенитета, которые были заложены Елбасы и благодаря которым республика имеет все необходимые предпосылки успешного развития в будущем?

Ответы на эти вопросы представлены в нашем свежем материале. Читайте публикацию на официальном сайте ИМЭП по ссылке ниже.

https://iwep.kz/#/posts/60e42cfb5fb3932faa0f5656/#header

#ИМЭП #ИМЭП_Политика #Суверенитет #Елбасы

​​Әрбір ел үшін тұрақты дамудың негізгі кепілі болып табылатын этносаралық келісімнің өзіндік моделін қалыптастыру маңызды.

ҚР Ұлттық статистика бюросының деректері бойынша қазақтар 69,01%–ды, ал басқа этникалық топтар 30,99%-ды құрайтын Қазақстанның полиэтникалық деңгейінің жоғары болуы жағдайында этносаралық келісімді сақтау негізгі міндет болып табылады.

Нұрсұлтан Назарбаевтың этносаралық қатынастар саласындағы саясатының мәні «Бірлік ар алуандықта» деген тарихи маңызы зор тезисте тұжырымдалған.

Елбасы әрдайым: «...қазақстандық 100 этностың кемінде 100 қайталанбас ерекшеліктері бар, олар біздің Біртұтас Ұлтымызға бірегей артықшылық береді», - деп ескертеді.

1990-шы жылдардың басында Н. Назарбаев мемлекеттік құрылыс саласындағы жаңа саясаттың негізгі идеяларын – этностық және діни тиесілілігіне қарамастан этносаралық келісім мен азаматтық тең құқықты сақтауды белгіледі.

«30 жылдық табысты даму тәжірибесі көрсетіп отырғандай, Қазақстанның Тұңғыш Президентінің біртұтас азаматтық ұлттың құрылысына бағытталған саясаты дұрыс болды», - деп ескерді ӘЭСИ сарапшысы Айман Жүсіпова.

Этносаралық қатынастардың қазақстандық «тәсілінің» негіздері және осы бағыттағы Елбасы саясатының маңызды қағидаттары біздің жаңа жарияланымымызда толығырақ қарастырылған. Төмендегі сілтеме арқылы оқыңыз.

https://365info.kz/2021/07/grazhdanskaya-natsiya-kak-primer-30-let-uspeshnogo-razvitiya

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Этносаясат #Этносаралық_Қатынастар #Елбасы

​​Для каждой страны важно сформировать собственную модель межэтнического согласия, что является основным залогом стабильного развития.

В условиях высокого уровня полиэтничности Казахстана, в котором, по данным Бюро нацстатистики РК, казахи составляют 69,01%, а другие этнические группы – 30,99%, сохранение межэтнического согласия является базовой задачей.

Смысл политики Нурсултана Назарбаева в сфере межэтнических отношений сформулирован в исторически значимом тезисе - «Единство в многообразии».

Елбасы всегда подчеркивал: «…у 100 казахстанских этносов есть не менее 100 особых и неповторимых черт, которые в сумме дают уникальное преимущество нашей Единой Нации».

Еще в начале 1990-х Н. Назарбаев обозначил ключевые идеи новой политики в области государственного строительства – сохранение межэтнического согласия и гражданского равноправия независимо от этнической и религиозной принадлежности.

«Как демонстрирует опыт 30 лет успешного развития, политика Первого Президента Казахстана, направленная на строительство единой гражданской нации, оказалась единственно верной», - отмечает эксперт ИМЭП Айман Жусупова.

Более подробно основы казахстанского «рецепта» межэтнических отношений и важнейшие принципы политики Елбасы в этом направлении рассмотрены в нашей свежей публикации. Читайте по ссылке ниже.

https://365info.kz/2021/07/grazhdanskaya-natsiya-kak-primer-30-let-uspeshnogo-razvitiya

#ИМЭП #ИМЭП_Политика #Этнополитика #Межэтнические_Отношения #Елбасы

​​Елбасы мұрасы және оның бағытын дәйекті жалғастыру қазіргі заманғы Қазақстанның табысты дамуының аса маңызды факторы болып табылады.

ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов ескергендей, Тұңғыш Президенттің аса көрнекті көшбасшылық қасиеттері, прагматизм мен батылдық КСРО ыдырағаннан кейін елді дағдарыстан шығаруға, заманауи нарықтық экономикасы мен тұрақты саяси жүйесі бар жаңа табысты мемлекет құруға мүмкіндік берді.

Осылай, тәуелсіздік алған сәттен бастап ҚР Тұңғыш Президенті «алдымен экономика, содан кейін саясат» деген басты қағидаттардың бірін айқындады.

Нұрсұлтан Назарбаевтың өзі атап өткендей: «Әлсіз экономика мен кедей азаматтар жағдайында демократиялық институттар құру мүмкін болмады, сондықтан экономикалық даму мен азаматтардың әл-ауқатының өсуі басты назарда болды. Нәтижесінде экономика көлемін 15 есеге, ал халықтың табысын 9 есеге арттыруға мүмкіндік туды».

Елбасының елдің қалыптасуының алғашқы жылдарындағы бірінші кезектегі экономикалық бастамаларының қатарында ауқымды жекешелендіру, шетел инвестицияларын белсенді тарту, зейнетақы, банк және ақша реформалары болды.

Дүниежүзілік Банктің деректері бойынша, екі онжылдық ішінде Қазақстан табысы орташа деңгейден төмен елдер санатынан табысы орташа деңгейден жоғары елдер санатына өтті. Сондай-ақ, 2002 жылы жан басына шаққандағы ЖІӨ көрсеткіші алты есеге өсіп, кедейлік ауқымы күрт төмендегені атап өтілді.

«Берік экономикалық іргетас» негізінде қазақстандық қоғамда бейбітшілік пен келісімді сақтау және нығайту бойынша жоспарлы саясат жүргізіле бастады. Осыған байланысты, ең алдымен, Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқы Ассамблеясын құрғанын атап өткен жөн.

«Бұл органның жұмысының арқасында қоғамда барлық халықтар мен діни конфессиялар арасындағы үйлесімділік, келісім, толеранттылық атмосферасын қалыптастырған қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің бірегей қазақстандық моделі құрылды», - деп атап өтті А.Тоқтушаков.

Елбасының тағы қандай іргелі және стратегиялық бастамалары елдің барлық салада үдемелі және серпінді дамуына негіз болды?

Толығырақ төмендегі сілтемедегі біздің жаңа материалда.

#ӘЭСИ #ӘЭСИСаясат #ӘЭСИЭкономика #ӘЭСИ_Тарих

https://365info.kz/2021/07/zalog-uspeshnyh-30-let-nezavisimosti-nasledie-elbasy

​​Наследие Елбасы и последовательное продолжение его курса выступают важнейшим фактором успешного развития современного Казахстана.

Как подчеркнул эксперт ИМЭП Арман Токтушаков, выдающиеся лидерские качества Первого Президента, прагматизм и уверенность позволили вывести страну из кризиса после распада СССР, построить новое успешное государство с современной рыночной экономикой и стабильной политической системой.

Так, с самого начала обретения независимости Первым Президентом РК был определен один из главных принципов: «Сначала экономика, потом политика».

Как отмечал сам Нурсултан Назарбаев: «Нельзя было построить демократические институты при слабой экономике и бедствующих гражданах, поэтому во главу угла были поставлены экономическое развитие и рост благосостояния граждан. В результате удалось поднять объем экономики в 15 раз, а доходы населения в 9 раз».

В числе первоочередных экономических инициатив Елбасы в первые годы становления страны были масштабная приватизация, активное привлечение иностранных инвестиций, пенсионная, банковская и денежная реформы.

По данным Всемирного Банка, менее чем за два десятилетия Казахстан перешел из категории стран с доходом ниже среднего уровня в категорию стран с доходом выше среднего. Также отмечается, что в 2002 году показатель ВВП на душу населения вырос в шесть раз, резко снизились масштабы бедности.

На базе «прочного экономического фундамента» стала проводиться планомерная политика по сохранению и укреплению мира и согласия в казахстанском обществе. В этой связи прежде всего стоит отметить, что именно Первым Президентом Нурсултаном Назарбаевым была создана Ассамблея народа Казахстана.

«Во многом благодаря работе этого органа выстроена уникальная казахстанская модель общественного согласия и общенационального единства, сформировавшая в обществе атмосферу гармонии, согласия, толерантности между всеми народами и религиозными конфессиями», - отмечает А. Токтушаков.

Какие еще фундаментальные и стратегические инициативы Елбасы стали основой для дальнейшего поступательного и динамичного развития страны во всех сферах?

Подробнее в нашем свежем материале по ссылке ниже.

#ИМЭП #ИМЭП_Политика #ИМЭП_Экономика #ИМЭП_История

https://365info.kz/2021/07/zalog-uspeshnyh-30-let-nezavisimosti-nasledie-elbasy

​​5 шілдеде Ауғанстанда талибандар Ауғанстанның солтүстік-шығысындағы Бадахшан түкпіріндегі Хохон, Шикай, Нусай, Мохимай, Шугнан және Сұлтан Ишкашим үйездерін толық бақылауға алды. Бұл аумақта Тәжікстанмен ұзындығы 910 шақырым шекара өтеді.

Талибандардың елмен шекаралас Ауғанстанның солтүстік аудандарына шабуыл жасауына байланысты тәжік тарапы ҰҚШҰ-дағы әріптестеріне Ұжымдық Қауіпсіздік Кеңесінің 2013 жылғы шешіміне сәйкес тәжік-ауған шекарасының сақталуын қамтамасыз етуге шақырды. ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик бұл шешім 2014 жылы жоспарланған американдық әскерлер мен халықаралық қауіпсіздік күштерінің контингентін (ISAF) шығарудың бірінші кезеңіне жауап ретінде қабылданғанын еске салады. 2014 жылы АҚШ-тың «Мызғымас бостандық» негізгі миссиясы аяқталып, «Шешуші қолдау» әскери емес миссиясы басталды.

«Тәжікстан бірінші кезекте ҰҚШҰ бойынша әріптестеріне сенім артады, олар шекараларды күшейту бойынша тетіктерді жеткілікті түрде алдын ала әзірледі, сондай-ақ аумақтық тұтастыққа қауіп төнген жағдайда ықтимал әскери жауап тұрғысынан атқарымдар бар. Іс жүзінде, 2021 жылдың маусымынан бастап ҰҚШҰ Біріккен штабы тәжік-ауған шекарасындағы жағдай туралы тұрақты консультациялар өткізіп тұрады. 2021 жылдың шілде айының басында тәжік-ауған шекарасының аумақтарын нығайту бойынша ҰҚШҰ-ның мақсатты мемлекетаралық бағдарламасының жобасын талқылау жүргізілді», - деп ескерді Л.Пархомчик.

Жалпы, ӘЭСИ сарапшысының пікірінше, Ауғанстандағы оқиғалардың ағымдағы даму серпіні үкіметтік күштер мен «Талибан» қозғалысын жақтаушылар арасындағы «скери іс-қимылдар тек өсе түседі деп болжауға мүмкіндік береді.

Оқиғалардың оң сценарийі қандай жағдайда мүмкін? Талибан Орталық Азияға келе ме? Қазақстан өз әскерін шиеленістің ушығу аймағына жібере ала ма?

Осы жағдай туралы толығырақ біздің жаңа шолудан оқыңыз.

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #Ауғанстан #Тәжікстан #ОрталықАзия #Қазақстан

https://tengrinews.kz/news/tadjikistan-zaprosil-pomoschi-odkb-kakie-ugrozyi-sozdayut-442743/

​​5 июля в Афганистане талибы взяли под полный контроль уезды Хохон, Шикай, Нусай, Мохимай, Шугнан и Султан Ишкашим в северо-восточной афганской провинции Бадахшан. На данном участке проходит граница с Таджикистаном протяженностью 910 километров.

Ввиду наступления талибов на граничащие со страной северные районы Афганистана, таджикская сторона обратилась к своим коллегам по ОДКБ с призывом обеспечить сохранность таджикско-афганской границы в соответствии с решением Совета коллективной безопасности от 2013 года. Эксперт ИМЭП Лидия Пархомчик напоминает, что данное решение было принято в качестве ответной меры на планируемую в 2014 году первую фазу вывода американских войск и контингента Международных сил содействия безопасности (ISAF). Именно в 2014 году завершилась основная миссия США «Несокрушимая свобода» и началась небоевая миссия «Решительная поддержка».

«Таджикистан в первую очередь будет рассчитывать на партнеров по ОДКБ, которыми достаточно заблаговременно разработаны механизмы по усилению границ, а также имеются наработки в плане возможного военного ответа в случае угрозы территориальной целостности. Собственно, начиная с июня 2021 года, Объединенный штаб ОДКБ проводит регулярные консультации о положении дел на таджикско-афганской границе. И в начале июля 2021 года было проведено обсуждение проекта Целевой межгосударственной программы ОДКБ по укреплению участков таджикско-афганской границы», - отмечает Л. Пархомчик.

В целом, по мнению эксперта ИМЭП, текущая динамика развития событий в Афганистане позволяет прогнозировать, что военные действия между правительственными силами и сторонниками движения «Талибан» будут только нарастать.

При каком условии возможен позитивный сценарий развития событий? Придут ли талибы в Центральную Азию? И может ли Казахстан отправить своих военных в зону эскалации конфликта?

Читайте подробнее в нашем свежем обзоре ситуации.

#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Международные_Отношения #Афганистан #Таджикистан #ЦентральнаяАзия #Казахстан

https://tengrinews.kz/news/tadjikistan-zaprosil-pomoschi-odkb-kakie-ugrozyi-sozdayut-442743/

​​ӘЭСИ сарапшысы Мағбат Спанов әртүрлі елдердегі бизнестің даму деңгейін Дүниежүзілік экономикалық форумның, Дүниежүзілік Банктің, Халықаралық валюта қорының (ХВҚ), сондай-ақ экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) рейтингтері әділ бағалайды деп санайды.

Бұдан басқа, сарапшы нақты экономикалық көріністі — «Адамның даму индексі» көрсететін БҰҰ Даму бағдарламасының (БҰҰДБ) рейтингін атап өтті. Онда экономика, кәсіпкерлік және әлеуметтік көрсеткіштер динамикасы егжей-тегжейлі талданады.

Сондай-ақ, ұлттық компаниялар жүргізетін Doing Business рейтингінің маңызы зор, онда бизнесті дамыту бойынша көрсеткіштер толық көрсетілген.

Қандай рейтингтік жүйелер әділ емес және неге? Бұл тұрғыда респонденттердің аймақтық байланысы және олардың жалпы қол жетімділігі қаншалықты маңызды? Толығырақ біздің жаңа материалдан оқыңыз.

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Рейтинг

https://iwep.kz/#/posts/60dd9a5c5fb3932faa0f5646/#header

​​Как считает эксперт ИМЭП Магбат Спанов, наиболее объективно оценивают уровень развития бизнеса в разных странах рейтинги Всемирного экономического форума, Всемирного банка, Международного валютного фонда (МВФ), а также Организации экономического сотрудничества и развития (ОЭСР).

Помимо этого, эксперт отметил рейтинг Программы развития ООН (ПРООН), который отражает реальную экономическую картину — «Индекс человеческого развития». В нем детально анализируется экономика, предпринимательство и динамика социальных показателей.

Также большое значение имеет рейтинг Doing Business, который проводится национальными компаниями, где полно отражены показатели по развитию бизнеса.

А какие рейтинговые системы являются менее объективными и почему? Насколько важны в этом отношении региональная принадлежность респондентов и их общий охват? Читайте подробнее в нашем свежем материале.

#ИМЭП #ИМЭП_Экономика #Рейтинг

https://iwep.kz/#/posts/60dd9a5c5fb3932faa0f5646/#header

​​Бүгінгі шындық – «Талибан» қозғалысының әскери күш тұрғысынан да, ауған халқының едәуір бөлігін қолдау тұрғысынан да маңызды ресурстары бар. Бұл туралы Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Жұмабек Сарабеков мәлім етті.

ӘЭСИ сарапшысы Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы (ҰҚШҰ) үшін Ауғанстандағы қазіргі шиеленісу беріктікке маңызды сынақ болады деп есептейді.

Оның пікірінше, Талибан Ауған саясатында жетекші рөл атқарады және АҚШ пен НАТО әскери контингенті кеткеннен кейін ойын ережелерін анықтауға қатысады.

Сондықтан көптеген аймақтық ойыншылар, соның ішінде Ресей, Талибанмен келіссөздерді «қажетті зұлымдық» деп санайды. Жақында талибтердің Мәскеуге сапарын дәл осылай түсіндіруге болады.

«Сонымен бірге, Ресей тарапы Кабулдағы қазіргі билік Талибан өкілдері кіретін коалициялық үкімет құруы керек деп санайды. АҚШ та бірдей бітімгершілік формуласымен әрекет етеді. Сондай - ақ, Мәскеу, Вашингтон сияқты, Ауғанстанды түбегейлі тұрақсыздандыруға мүдделі емес, өйткені бұл Мәскеудің Орталық Азиядағы мүдделеріне тікелей әсер етеді», - дейді Жұмабек Сарабеков.

Бұл мәселе бойынша ресейлік ұстанымды қалай сипаттауға болады? Жалпы Ауғанстандағы оқиғалардың одан әрі дамуының сценарийлері қандай? Болып жатқан Орта Азия елдері үшін нақты сын-қатерлер мен қауіптер бар ма?

Бұл туралы біздің жаңа шолуымызда оқыңыз.

https://iwep.kz/#/posts/60ee6c3d5fb3932faa0f565b/#header

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #Ауғанстан #Талибан #Ресей #ОрталықАзия

​​Сегодняшние реалии таковы, что движение «Талибан» располагает серьезными ресурсами как в плане военной силы, так и в плане поддержки значительной части афганского населения. Об этом напоминает эксперт Института мировой экономики и политики Жумабек Сарабеков.

Эксперт ИМЭП считает, что для Организации договора о коллективной безопасности (ОДКБ) нынешнее обострение в Афганистане станет важным тестом на прочность.

По его мнению, талибы будут играть ведущую роль в афганской политике и принимать участие в определении правил игры после ухода военного контингента США и НАТО.

Поэтому многие региональные игроки, в том числе и Россия, видят переговоры с «Талибаном» как «необходимое зло». И недавний визит талибов в Москву можно объяснить именно этим.

«При этом российская сторона исходит из того, что действующие власти в Кабуле должны создать коалиционное правительство, куда вошли бы и представители талибов. С такой же формулой перемирия выступают и США. Также следует сказать, что Москва, как и Вашингтон, судя по всему, не заинтересована в радикальной дестабилизации Афганистана, так как это напрямую затрагивает интересы Москвы в Центральной Азии», - отмечает Жумабек Сарабеков.

Как можно охарактеризовать российскую позицию по этому вопросу? Каковы сценарии дальнейшего развития событий в Афганистане в целом? Имеются ли на фоне происходящего реальные вызовы и угрозы для стран Центральной Азии?

Читайте об этом в нашем свежем обзоре.

https://iwep.kz/#/posts/60ee6c3d5fb3932faa0f565b/#header

#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Афганистан #Талибан #Россия #ЦентральнаяАзия

​​ӘЭСИ сарапшысы Жұмабек Сарабеков назар аударғандай, тәжік-қырғыз шекарасындағы шиеленістің жалғасуы аймақтық қауіпсіздікке ешқандай ықпал етпейді, бірақ Ауғанстандағы шиеленістің аясында объективті түрде азаяды.

Оның пікірінше, шекара төңірегіндегі даулар Бішкек пен Душанбе арасындағы сенімді одан әрі төмендетеді, бұл сыртқы қатерлерге қарсы күресте Орталық Азия мемлекеттерінің жалпы өзара іс-қимылын әлсірету қаупін тудырады. Ауғанстан бойынша қадамдарды тиімді үйлестіру туралы да айту қиын, - деп есептейді ол.

«Қазір тараптар шекара бойынша келіссөздерді қайта бастау туралы мәлімдейді, бірақ біз қандай да бір серпінді келісімдерді көрмедік. Маусым айының соңында Қырғыз Президенті Тәжікстанға сапармен барды. Оның барысында келісімдер топтамасына қол қойылды, бірақ шекара мәселесі шешілмей қалды. Бұл Душанбе мен Бішкек әлі де дауларды шешудің қорытынды формуласымен келісе алмайтынын көрсетеді. Осы тұрғыда шекарашылар арасында тағы да қақтығыстар мен атыс-шабыс болып жатыр», - дейді Жұмабек Сарабеков.

Ол сонымен қатар қауіп-қатерлерге қарсы күресте күш-жігерді біріктіру тұрғысынан шығындардан басқа, Қырғызстан мен Тәжікстан арасындағы шиеленістер әр тараптың басқа қауіпсіздік сынақтарына қарсы тұруға бағытталған әскери ресурстарын алаңдатады. Сонымен бірге, Ауғанстандағы жағдай күрт нашарлап, қауіп-қатер туындаған жағдайда Душанбе мен Бішкек қарым-қатынасты анықтауды уақытша кейінге қалдыруға тура келетінін жоққа шығаруға болмайды. Әдеттегідей, ортақ жау немесе қауіп мемлекеттерді біріктіреді. Көп нәрсе екі ел басшылығының саяси еркіне байланысты болады.

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #Ауғанстан #Қырғызстан #Тәжікстан

https://iwep.kz/#/posts/60ee69475fb3932faa0f565a/#header

​​Как обращает внимание эксперт ИМЭП Жумабек Сарабеков, сохраняющаяся напряженность на таджикско-кыргызской границе никак не способствует региональной безопасности, которой объективно становится меньше на фоне обострения в Афганистане.

По его мнению, споры вокруг границ еще больше снижают доверие между Бишкеком и Душанбе, что рискует ослабить общее взаимодействие государств Центральной Азии в борьбе с внешними угрозами. О какой-либо эффективной координации шагов по Афганистану также сложно говорить, - считает он.

«Сейчас стороны заявляют о возобновлении переговоров по границе, однако каких-либо прорывных соглашений мы не увидели. В конце июня состоялся визит кыргызского президента в Таджикистан. В ходе него был подписан пакет соглашений, но проблема границ так и осталась неурегулированной. Это говорит о том, что Душанбе и Бишкек все еще не могут согласовать итоговую формулу разрешения споров. На этом фоне на границе вновь происходят стычки и перестрелки между пограничниками», - отмечает Жумабек Сарабеков.

Он также добавляет, что, помимо издержек с точки зрения объединения усилий в борьбе с угрозами, напряженность в отношениях Кыргызстана и Таджикистана будет отвлекать военные ресурсы у каждой из сторон, которые могли бы быть направлены на противодействие другим вызовам безопасности. В то же время нельзя исключать того, что в случае резкого ухудшения обстановки в Афганистане и возникновения критических угроз Душанбе и Бишкеку придется временно отложить выяснение отношений. Как это обычно бывает, общий враг или угроза сплачивают государства. Многое будет зависеть от политической воли руководства обеих стран.

#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Афганистан #Кыргызстан #Таджикистан

https://iwep.kz/#/posts/60ee69475fb3932faa0f565a/#header

6 шілдеде Иран Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттікті (АЭХА) реакторлық отын ретінде пайдалану үшін байыту деңгейі 20 пайызға дейінгі металл уранын өндіру ниеті туралы хабардар етті.

Нұрсұлтан Назарбаев Қоры жанындағы Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Лидия Пархомчик Тегеранның бұл шешімі «ядролық мәмілені» қалпына келтіру бойынша сәуірден бастап жүргізіліп жатқан келіссөздерге шиеленістің қосымша элементін енгізетінін атап өтті.

Осылайша, Иран өз шешімін жариялағаннан кейін Ұлыбритания, Франция және Германия СІМ басшылары бірлескен мәлімдемеде Тегеранның қадамдарын Бірлескен кешенді іс-қимыл жоспары (БКІЖ) бойынша міндеттемелерді елеулі бұзу деп атады. Сарапшы ұқсас саяси хабарламаны Джо Байден әкімшілігі өкілдерінің сөйлеген сөздерінен байқауға болатындығын еске салады. Атап айтқанда, АҚШ Мемлекеттік департаментінің ресми өкілі Нед Прайс «Иранның ядролық салада алға жылжуы АҚШ-тың «ядролық келісімге» оралуы туралы пікіріне әсер етеді» деп мәлімдеді.

Тегеранның соңғы әрекеттері Ресей тарапынан белгілі бір шатасуды тудырады, дейді Лидия Пархомчик. Сонымен, Ресейдің АЭХА және Венадағы басқа да халықаралық ұйымдар жанындағы тұрақты өкілі Михаил Ульянов келіссөздер процесін өз жағдайында жүргізуге деген ұмтылысында Иран «тым алысқа кетеді» деп қорқытты.

Алайда, сонымен бірге Мәскеу әлі де Тегеран жағында әрекет етуге бейім, байыту деңгейін 60 пайызға дейін көтеру, сондай-ақ металл уран өндірісін бастау туралы шешім АҚШ-тың «жағымсыз максималды қысым саясатына» жауап болып табылады.

Мұндай жағдайларда БКІЖ (Бірлескен кешенді іс-қимыл жоспары) қалпына келтіру жөніндегі келіссөздердің жетінші және мүмкін финалдық раундының басталуын кешіктіру тікелей емес АҚШ-Иран консультацияларына қауіп төндіріп қана қоймай, сонымен қатар «5+1» диалог форматындағы сенім деңгейін едәуір әлсіретуі мүмкін дейді ол.

Лидия Пархомчик БКІЖ қалпына келтіру шарттарын келісу бойынша консультациялардың өткен алты кезеңінде айтарлықтай прогреске қол жеткізілгенін мойындау керек деп санайды. Бұл туралы Венадағы келіссөздер процесіне жауапты Сыртқы істер министрі Мохаммад Джавад Зариф бірнеше рет мәлімдеді. Алайда, 20 маусымда, яғни ИРИ-дегі президенттік сайлаудың нәтижелері ресми жарияланғаннан кейін келесі күні Иран делегациясы қосымша нұсқаулар алу үшін шақырылды.

Күтілгендей, Эбрахим Раиси атынан ультра консервативті қанаттың өкілін сайлаудағы жеңіс сөзсіз келіссөздердің динамикасына әсер етті.

Жалғасы 🔽🔽🔽

​​Біріншіден, «ядролық мәміле» бойынша консультациялар раундтары арасындағы осындай елеулі үзіліс келіссөз жүргізу командасының ауысуына байланысты болды. Венадан оралғаннан кейін ИРИ СІМ басшысы сайланған президентке келіссөздердегі жағдай туралы хабарлағаны кездейсоқ емес, дегенмен Эбрахим Раисиді инаугурациялаудың ресми рәсімі тек 3 тамызда болады.

Екіншіден, консервативті қанат Венадағы консультацияларды толығымен бақылауға тырысады. БҚІЖ қалпына келтіру жөніндегі келіссөз жүргізушілер бұл процесті «ядролық мәміленің» 6 жылдығына, атап айтқанда 15 шілдеге дейін аяқтауды көздеді. Алайда, қазір Иранның келесі кезеңге қажетті дайындық жұмыстарын жүргізуге көп уақыт кететіні анық.

Сонымен, Иран Меджлисінде парламентшілер мақұлдаған жобаны қоспағанда, Иранның АҚШ-пен кез-келген келіссөздеріне тыйым салатын жоба дайындалды. 2015 жылы АҚШ-пен қол жеткізілген келісімдер, БҚІЖ-нің негізін қалаған, бастапқыда Мәжіліс мақұлдамағаны жайында айта кету керек.

Егер консерваторлар заң шығарушы билікті бақылайтын болса және сайланған президент Вашингтонға қатысты қатаң мінез-құлықты жақтаса, бұл жоба жақын арада заң мәртебесін алатынына күмән жоқ.

Үшіншіден, БКІЖ шарттарын бұзуды жалғастыра отырып, Иран тарапы мөлшерлемелерді көтеруге тырысады және ядролық бағдарламадан толығымен бас тартпайтынын көрсетеді. Тегеранның «ядролық келісімге» қайшы келетін қадамдарын салыстырмалы түрде оңай қайтаруға болатыны анық. БКІЖ-ні қалпына келтіру бойынша келіссөздер соңғы кезеңге шығуға дайындалып жатқан жағдайда Иранға қарсы жаңа ауқымды санкцияларды енгізу тәуекелі жоғары емес болып қала береді. Тегеран бұл жағдайды өзінің ядролық мүмкіндіктерін көрнекі түрде көрсету және ИРИ-дің келесі Үкіметі үшін ең жақсы келіссөздер позициясын қамтамасыз ету үшін қолданады.

«Қазіргі уақытта «ядролық мәмілені» қалпына келтіру жөніндегі келіссөз жүргізушілер БҚІЖ-ні қалпына келтіру жолындағы келіспеушіліктердің 90 пайыздан астамын сәтті еңсерді. Бұл ретте процеске тартылған тараптар консультациялардың кезекті раундын бастау үшін соңғы мерзімді белгілемейді. Тегеранның келіссөздердегі кідірісі көбінесе ішкі факторларға байланысты болғандықтан, келіссөздер процесін сәтті аяқтау мүмкіндігі жоғары болып қала береді», - деп қорытындылады сарапшы.

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Халықаралық_Қатынастар #Иран #ЯдролықКелісім

https://iwep.kz/#/posts/60efade65fb3932faa0f565d/#header

6 июля Иран уведомил Международное агентство по атомной энергии (МАГАТЭ) о намерении производить металлический уран с уровнем обогащения до 20 процентов для использования в качестве реакторного топлива.

Эксперт Института мировой экономики и политики (ИМЭП) при Фонде Нурсултана Назарбаева Лидия Пархомчик отметила, что данное решение Тегерана вносит дополнительный элемент напряженности в проводимые с апреля переговоры по восстановлению «ядерной сделки».

Так, после объявления Ираном своего решения главы МИД Великобритании, Франции и Германии в совместном заявлении назвали шаги Тегерана серьезным нарушением обязательств по Совместному всеобъемлющему плану действий (СВПД). Эксперт напоминает, что аналогичный политический месседж прослеживался в выступлениях представителей администрации Джо Байдена. В частности, официальный представитель Госдепартамента США Нед Прайс заявил, что «продвижение Ирана в ядерной сфере будет влиять на мнение» США о возвращении к «ядерной сделке».

Последние действия Тегерана вызывают определенную озадаченность и у российской стороны, говорит Лидия Пархомчик. Так, постоянный представитель России при МАГАТЭ и других международных организациях в Вене Михаил Ульянов выразил опасения, что в своем стремлении вести переговорный процесс на собственных условиях Иран «заходит слишком далеко».

Однако при этом Москва все же склонна выступать на стороне Тегерана, заявляя, что решение повысить уровень обогащения до 60 процентов, а также начать производство металлического урана является ответом на «безобразную политику максимального давления» со стороны США.

В подобных обстоятельствах затягивание начала седьмого и, возможно, финального раунда переговоров по восстановлению СВПД может не только поставить под угрозу непрямые американо-иранские консультации, но и значительно ослабить степень доверия в формате диалога «5+1», говорит эксперт ИМЭП.

Лидия Пархомчик считает, что нужно признать, что за прошедшие шесть раундов консультаций по согласованию условий восстановления СВПД был достигнут значительный прогресс. Об этом неоднократно заявлял ответственный за переговорный процесс в Вене министр иностранных дел Мохаммад Джавад Зариф. Однако 20 июня, то есть на следующий день после официального объявления результатов президентских выборов в ИРИ, иранская делегация была отозвана для получения дальнейших инструкций.

Как и ожидалось, победа на выборах представителя ультраконсервативного крыла в лице Эбрахима Раиси неминуемо отразилась на динамике переговоров.

Продолжение 🔽🔽🔽

​​Во-первых, столь значительная пауза между раундами консультаций по «ядерной сделке» вызвана сменой переговорной команды. Неслучайно по возвращении из Вены глава МИД ИРИ доложил о ситуации на переговорах избранному президенту, хотя официальная процедура инаугурации Эбрахима Раиси состоится только 3 августа.

Во-вторых, консервативное крыло стремится полностью контролировать консультации в Вене. Переговорщики по восстановлению СВПД рассчитывали завершить процесс к 6-й годовщине «ядерной сделки», а именно к 15 июля. Однако уже сейчас очевидно, что Ирану потребуется больше времени, чтобы провести необходимую подготовительную работу к следующему этапу.

Так, в иранском Меджлисе подготовили проект, запрещающий любые переговоры Ирана с США, за исключением одобренных парламентариями. Нужно отметить, что достигнутые в 2015 году договоренности с США, которые легли в основу СВПД, изначально не были одобрены Меджлисом.

При условии, что консерваторы контролируют законодательную власть, а избранный президент выступает за проведение жесткой линии поведения в отношении Вашингтона, можно не сомневаться, что проект в скором времени получит статус закона.

В-третьих, продолжая нарушать условия СВПД, иранская сторона пытается поднять ставки и показать, что не собирается полностью отказываться от ядерной программы. Очевидно, что предпринятые Тегераном шаги, которые идут вразрез с «ядерной сделкой», можно относительно легко отыграть назад. В условиях, когда переговоры по восстановлению СВПД готовятся выйти в финальную фазу, риски введения новых масштабных санкций против Ирана остаются невысокими. Тегеран использует данное обстоятельство, чтобы наглядно продемонстрировать свои ядерные возможности и обеспечить лучшие переговорные позиции для следующего правительства ИРИ.

«В настоящее время переговорщики по восстановлению «ядерной сделки» успешно преодолели свыше 90 процентов разногласий на пути к восстановлению СВПД. При этом вовлеченные в процесс стороны не устанавливают крайнего срока для старта очередного раунда консультаций. Так как взятая Тегераном пауза в переговорах во многом обусловлена факторами внутреннего характера, шансы на успешное завершение переговорного процесса остаются высокими», - заключила эксперт.

#ИМЭП #ИМЭП_Международные_Отношения #Иран #ЯдернаяСделка

https://iwep.kz/#/posts/60efade65fb3932faa0f565d/#header