1 қыркүйекте ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жолдауы барысында бірқатар тарихи бастамалар айтылды. 2022 жылдың күзінде ҚР Президентінің мерзімінен бұрын сайлауын өткізу және 2023 жылдың бірінші жартысында парламенттік сайлау өткізу жөніндегі ұсыныстар ең маңызды болды.
Сондай-ақ Қ.Қ. Тоқаев басқа да өзекті тақырыптарды қозғады. ӘЭСИ сарапшысы Ерсұлтан Жансейітов атап өткендей, елдегі су тапшылығының артуы аса маңызды мәселе болып табылады. Сонымен, Президент атап өтті:
«Су ресурстарының тапшылығы елдің тұрақты дамуына кедергі болып табылады. Қазір бұл ұлттық қауіпсіздік мәселесіне айналды. Сырттан келетін судың мөлшері азаяды, бірақ ол тіпті тиімсіз қолданылады. 40% - дан астамы құмға сіңеді. Инфрақұрылым ескірді. Автоматтандыру және цифрландыру деңгейі төмен. Мамандар жоқ».
Мемлекет басшысы мәселені шешу үшін үкімет жанындағы су ресурстары жөніндегі кеңестің жұмысы қалпына келтіріліп, су ресурстарын дамыту жөніндегі үш жылдық жоба құрылып, қажетті мамандар даярланатынын мәлімдеді.
Трансшекаралық ағындарға және ел аумағында су ресурстарының біркелкі бөлінбеуіне байланысты Қазақстан үшін жаһандық жылыну судың өткір жетіспеушілігіне қауіп төндіреді.
ӘЭСИ сарапшысы Президент халықаралық кездесулер барысында осы маңызды тақырыпты тұрақты түрде қозғайтынын атап өтті.
Е. Жансейітовтың айтуынша, алдағы уақытта өтетін Қытай Халық Республикасы төрағасының сапары барысында трансшекаралық өзендер мәселесін талқылау күтілуде
Си Цзиньпин Қазақстанға 2022 жылдың қыркүйегінде келді. Қазақстанның ең ірі екі өзені — Іле мен Ертіс ҚХР-дан бастау алады.
«Тұтастай алғанда, бұл мәселеде таяу перспективадағы маңызды бағыт елдегі су ресурстарының шығындарын барынша азайта отырып, есепке алу, талдау және тиімді пайдалану болып табылады.
Жұмыстың тағы бір бағыты халықаралық ынтымақтастықты арттыру, қабылданатын шешімдерді ғылыми сүйемелдеу және білікті кадрларды даярлау болып табылады», - деп түйіндеді сарапшы.
https://365info.kz/2022/09/vopros-defitsita-vody-v-poslanii-prezidenta
#ӘЭСИ #Қазақстан #Президент #Жолдау
Сондай-ақ Қ.Қ. Тоқаев басқа да өзекті тақырыптарды қозғады. ӘЭСИ сарапшысы Ерсұлтан Жансейітов атап өткендей, елдегі су тапшылығының артуы аса маңызды мәселе болып табылады. Сонымен, Президент атап өтті:
«Су ресурстарының тапшылығы елдің тұрақты дамуына кедергі болып табылады. Қазір бұл ұлттық қауіпсіздік мәселесіне айналды. Сырттан келетін судың мөлшері азаяды, бірақ ол тіпті тиімсіз қолданылады. 40% - дан астамы құмға сіңеді. Инфрақұрылым ескірді. Автоматтандыру және цифрландыру деңгейі төмен. Мамандар жоқ».
Мемлекет басшысы мәселені шешу үшін үкімет жанындағы су ресурстары жөніндегі кеңестің жұмысы қалпына келтіріліп, су ресурстарын дамыту жөніндегі үш жылдық жоба құрылып, қажетті мамандар даярланатынын мәлімдеді.
Трансшекаралық ағындарға және ел аумағында су ресурстарының біркелкі бөлінбеуіне байланысты Қазақстан үшін жаһандық жылыну судың өткір жетіспеушілігіне қауіп төндіреді.
ӘЭСИ сарапшысы Президент халықаралық кездесулер барысында осы маңызды тақырыпты тұрақты түрде қозғайтынын атап өтті.
Е. Жансейітовтың айтуынша, алдағы уақытта өтетін Қытай Халық Республикасы төрағасының сапары барысында трансшекаралық өзендер мәселесін талқылау күтілуде
Си Цзиньпин Қазақстанға 2022 жылдың қыркүйегінде келді. Қазақстанның ең ірі екі өзені — Іле мен Ертіс ҚХР-дан бастау алады.
«Тұтастай алғанда, бұл мәселеде таяу перспективадағы маңызды бағыт елдегі су ресурстарының шығындарын барынша азайта отырып, есепке алу, талдау және тиімді пайдалану болып табылады.
Жұмыстың тағы бір бағыты халықаралық ынтымақтастықты арттыру, қабылданатын шешімдерді ғылыми сүйемелдеу және білікті кадрларды даярлау болып табылады», - деп түйіндеді сарапшы.
https://365info.kz/2022/09/vopros-defitsita-vody-v-poslanii-prezidenta
#ӘЭСИ #Қазақстан #Президент #Жолдау
Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Әлия Оразғалиеваның бағалауы бойынша ҚР Президентінің жолдауы білім беру, медицина және әлеуметтік-экономикалық салалар мәселелерін толық қамтиды. Сарапшы атап өткендей, үкімет қысқа мерзімде шешуі тиіс өзекті міндеттерді белгілей отырып, олардың әрқайсысының проблемалық тараптарына жасалған талдау көрінеді.
«Осы жылдың басында біздің елге әсер еткен сыртқы және ішкі күйзелістер, сондай-ақ өтіп жатқан пандемияның әлеуметтік-экономикалық салдары ел экономикасына теріс әсер етіп, оның Тоқырауын күшейтті. ӘЭСИ зерттеуіне сәйкес, әлеуметтік-экономикалық мәселелер халықтың алаңдаушылығының негізгі көзі болып табылады. Осыған байланысты, Мемлекет басшысының бүгінгі Жолдауынан негізгі үміт әлеуметтік-экономикалық мәселелер бойынша негізгі қоғамдық сауалдарды шешумен байланысты болды», - дейді Әлия Оразғалиева.
Президент ұсынған барлық бастамалар қоғамда бар сұраныстарға толық жауап береді және билікті орталықсыздандыру, экономиканы монополиясыздандыру және экономиканың нарықтық құралдарына мемлекеттің араласуынан Елеулі бас тарту есебінен базалық экономикалық институттарды одан әрі нығайтуға бағытталған қазіргі әлеуметтік-экономикалық стратегияны күшейтуді көздейді.
Сонымен қатар, А.Оразғалиева жүйелі өзгерістермен қатар, Мемлекет басшысы қоғамдағы әлеуметтік әділеттілікті арттыру арқылы әлеуметтік көңіл-күйге оң әсер ететін жекелеген ұсыныстарды да ұсынды.
ӘЭСИ сарапшыларымен сұралған Қазақстандықтар қандай әлеуметтік-экономикалық проблемаларға алаңдаулы? Мемлекеттің баға белгілеуге араласуынан кезең-кезеңімен бас тарту не әсер етеді? Президент Жолдауында ана мен баланы әлеуметтік қолдау, сондай-ақ білім беру инфрақұрылымын дамыту мәселелері қандай көрініс тапты?
Толығырақ біздің ресми сайтта: https://iwep.kz/#/posts/6311afe74ca76f0cd65ecd62/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ\_Экономика #ӘЭСИ\_ӘлеуметТану #Жолдау #Президент #Қазақстан
«Осы жылдың басында біздің елге әсер еткен сыртқы және ішкі күйзелістер, сондай-ақ өтіп жатқан пандемияның әлеуметтік-экономикалық салдары ел экономикасына теріс әсер етіп, оның Тоқырауын күшейтті. ӘЭСИ зерттеуіне сәйкес, әлеуметтік-экономикалық мәселелер халықтың алаңдаушылығының негізгі көзі болып табылады. Осыған байланысты, Мемлекет басшысының бүгінгі Жолдауынан негізгі үміт әлеуметтік-экономикалық мәселелер бойынша негізгі қоғамдық сауалдарды шешумен байланысты болды», - дейді Әлия Оразғалиева.
Президент ұсынған барлық бастамалар қоғамда бар сұраныстарға толық жауап береді және билікті орталықсыздандыру, экономиканы монополиясыздандыру және экономиканың нарықтық құралдарына мемлекеттің араласуынан Елеулі бас тарту есебінен базалық экономикалық институттарды одан әрі нығайтуға бағытталған қазіргі әлеуметтік-экономикалық стратегияны күшейтуді көздейді.
Сонымен қатар, А.Оразғалиева жүйелі өзгерістермен қатар, Мемлекет басшысы қоғамдағы әлеуметтік әділеттілікті арттыру арқылы әлеуметтік көңіл-күйге оң әсер ететін жекелеген ұсыныстарды да ұсынды.
ӘЭСИ сарапшыларымен сұралған Қазақстандықтар қандай әлеуметтік-экономикалық проблемаларға алаңдаулы? Мемлекеттің баға белгілеуге араласуынан кезең-кезеңімен бас тарту не әсер етеді? Президент Жолдауында ана мен баланы әлеуметтік қолдау, сондай-ақ білім беру инфрақұрылымын дамыту мәселелері қандай көрініс тапты?
Толығырақ біздің ресми сайтта: https://iwep.kz/#/posts/6311afe74ca76f0cd65ecd62/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ\_Экономика #ӘЭСИ\_ӘлеуметТану #Жолдау #Президент #Қазақстан
Қазақстанда орныққан дәстүрге сәйкес, Президенттің жыл сайынғы Жолдаулары, әдетте, елдегі жаңа саяси маусымның бастауы болады. Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы сөйлеген сөзі бүкіл ұлттық экономиканы дамытудағы құрылымдық реформаларды қамтиды.
ӘЭСИ сарапшысы Жұмабек Сарабеков атап өткендей, Жолдаудың басым бөлігі экономика тақырыбына арналды. Өткен жылы әлеуметтік-экономикалық сын-тегеуріндердің, соның ішінде елдегі бағаның тұрақты өсуінің өскенін ескерсек, мұның өзі түсінікті.
Мәселен, тамыз айында инфляция соңғы 7-8 жылда жыл сайын антирекордқа жетті. Ішінара, инфляцияның күрт өсуі жаһандық экономикадағы қиындықтарға және әлі де жалғасып жатқан пандемияға байланысты. Тұтастай алғанда, таяу перспективада әлемдік экономикадағы стресстік жағдайлар сақталады.
Бұл жағдайда Қазақстан билігі ұлттық экономиканы тез өзгеретін жағдайға бейімдеуге ниетті екенін атап өтті. Президент Тоқаев экономиканың жүйелі проблемаларын атап өтіп, жаңа экономикалық саясат (ҰЭП) туралы жариялады.
Ол өзіне бірнеше элементті, соның ішінде жеке кәсіпкерлік бастаманы ынталандыруды, мемлекеттік капитализмнен алшақтауды, бәсекелестікті дамытуды және ұлттық табысты әділ бөлуді қамтуға тиіс.
Жұмабек Сарабеков әрбір міндеттерді шешу үшін Президент Тоқаев та нақты шаралар қабылдағанын атап өтті.
Мысалы, бәсекеге қабілетсіз нарықтарды қоспағанда, баға белгілеуге мемлекеттің араласуынан кезең-кезеңімен бас тарту күтілуде.
Жаңа Салық Кодексі мен бюджет саясатының жаңартылған моделі ҰЭП-тің маңызды бөліктері болуға тиіс.
Жолдауда ұлттық экономиканың нақты секторын дамытуға да басым көңіл бөлінген. Атап айтқанда, президент инвесторлармен неғұрлым икемді және белсенді жұмыс істеу қажеттігін атап өтті.
Жолдауда сондай-ақ кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі жүйелі шаралар белгіленген. Атап айтқанда, кәсіпорындардың несие ресурстарына қол жетімділігін жақсарту.
«Президент Тоқаевтың биылғы Жолдауы еліміздің алдағы онжылдықтардағы экономикалық дамуының негізгі бағыттарын айқындайтын ауқымды бағдарламалық құжат болды. Бұл жерде геосаяси қиындықтар мен әлемдік экономикадағы теріс күн тәртібіне қарамастан, Қазақстан ашық және бәсекеге қабілетті экономиканы дамыту бағытын сақтап отырғанын атап өту маңызды», - деп түйіндеді Ж.Сарабеков.
Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз: https://iwep.kz/#/posts/6311ac974ca76f0cd65ecd61/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Жолдау #Президент #Қазақстан
ӘЭСИ сарапшысы Жұмабек Сарабеков атап өткендей, Жолдаудың басым бөлігі экономика тақырыбына арналды. Өткен жылы әлеуметтік-экономикалық сын-тегеуріндердің, соның ішінде елдегі бағаның тұрақты өсуінің өскенін ескерсек, мұның өзі түсінікті.
Мәселен, тамыз айында инфляция соңғы 7-8 жылда жыл сайын антирекордқа жетті. Ішінара, инфляцияның күрт өсуі жаһандық экономикадағы қиындықтарға және әлі де жалғасып жатқан пандемияға байланысты. Тұтастай алғанда, таяу перспективада әлемдік экономикадағы стресстік жағдайлар сақталады.
Бұл жағдайда Қазақстан билігі ұлттық экономиканы тез өзгеретін жағдайға бейімдеуге ниетті екенін атап өтті. Президент Тоқаев экономиканың жүйелі проблемаларын атап өтіп, жаңа экономикалық саясат (ҰЭП) туралы жариялады.
Ол өзіне бірнеше элементті, соның ішінде жеке кәсіпкерлік бастаманы ынталандыруды, мемлекеттік капитализмнен алшақтауды, бәсекелестікті дамытуды және ұлттық табысты әділ бөлуді қамтуға тиіс.
Жұмабек Сарабеков әрбір міндеттерді шешу үшін Президент Тоқаев та нақты шаралар қабылдағанын атап өтті.
Мысалы, бәсекеге қабілетсіз нарықтарды қоспағанда, баға белгілеуге мемлекеттің араласуынан кезең-кезеңімен бас тарту күтілуде.
Жаңа Салық Кодексі мен бюджет саясатының жаңартылған моделі ҰЭП-тің маңызды бөліктері болуға тиіс.
Жолдауда ұлттық экономиканың нақты секторын дамытуға да басым көңіл бөлінген. Атап айтқанда, президент инвесторлармен неғұрлым икемді және белсенді жұмыс істеу қажеттігін атап өтті.
Жолдауда сондай-ақ кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі жүйелі шаралар белгіленген. Атап айтқанда, кәсіпорындардың несие ресурстарына қол жетімділігін жақсарту.
«Президент Тоқаевтың биылғы Жолдауы еліміздің алдағы онжылдықтардағы экономикалық дамуының негізгі бағыттарын айқындайтын ауқымды бағдарламалық құжат болды. Бұл жерде геосаяси қиындықтар мен әлемдік экономикадағы теріс күн тәртібіне қарамастан, Қазақстан ашық және бәсекеге қабілетті экономиканы дамыту бағытын сақтап отырғанын атап өту маңызды», - деп түйіндеді Ж.Сарабеков.
Толығырақ біздің ресми сайттан оқыңыз: https://iwep.kz/#/posts/6311ac974ca76f0cd65ecd61/#header
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Жолдау #Президент #Қазақстан
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына жаңа Жолдауымен сөйлеген сөзі кезекті рет елдің таяудағы перспективаға арналған саяси күн тәртібін белгіледі. Биыл Мемлекет басшысы қазақстандықтарға екі рет Жолдау жасады.
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик атап өткендей, Қазақстандағы ішкі тұрақтылықты сақтау үшін саяси трансформацияның жоғары қарқынын қамтамасыз ету қажет. Конституцияға енгізілетін түзетулер бойынша Республикалық референдумның табысты өткізілуі барлық саяси институттарды жаңарту, ойынның адал және ашық ережелері бар жүйе стандарттарын жасау үшін қолайлы жағдайлар жасады.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев орталық ведомстволардың вертикалын оңтайландырудың маңыздылығын түсіне отырып, мемлекеттік басқару жүйесін орталықсыздандыруға баса назар аударды.
Лидия Пархомчик парламентаризмнің дамуы ұлттық ынтымақтастық пен мемлекет пен қоғам арасындағы серіктестікті нығайтуы керек деп атап өтті, дейді сарапшы.
Конституциялық реформада көзделген өзгерістерді институттандырғаннан кейін Парламент пен мәслихаттарды қалыптастырудың жаңа тетіктері жұмыс істей бастайды, саяси партиялардың саны артады, саяси бәсекелестік күшейеді.
«Мемлекет басшысы ауқымды саяси өзгерістер транспаренттілік режимінде өтуі тиіс екенін әділ атап өтті. Бұл бекіту Жаңа электоралдық циклдің мерзімі мен реттілігін жариялауға тікелей әсер етеді», - дейді ӘЭСИ сарапшысы.
Осылайша, «күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет» негізгі формуласын нақты мазмұнмен толықтыру үшін 2022 жылдың күзінде кезектен тыс Президент сайлауын өткізу туралы, сондай-ақ 2023 жылдың бірінші жартысындағы Мәжіліс пен мәслихат сайлауы туралы жарияланды. Қайта сайлауға тыйым салумен бірге президенттік мерзімнің ұлғаюы биліктің монополиялану қаупін едәуір төмендететіні анық.
«Қазіргі кезеңде Қазақстан үшін саяси тұрақтылықты нығайту, қоғамдық құрылыстың қазақстандық моделінің тұрақтылығын арттыру маңызды деп қорытынды жасауға болады. Осы тұрғыда Мемлекет басшысы Жолдауда ұсынған барлық бастамалар азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға және әділетті Қазақстанды құруға бағытталған», - деп түйіндеді сарапшы.
Президент Жолдауының аясында ұсынылған бастамаларға толық талдауды сілтеме бойынша оқыңыз:
https://www.zakon.kz/6023680-zapret-na-pereizbranie-prezidenta-snizit-monopolizatsiiu-vlasti-ekspert.html
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Жолдау #Президент #Қазақстан
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик атап өткендей, Қазақстандағы ішкі тұрақтылықты сақтау үшін саяси трансформацияның жоғары қарқынын қамтамасыз ету қажет. Конституцияға енгізілетін түзетулер бойынша Республикалық референдумның табысты өткізілуі барлық саяси институттарды жаңарту, ойынның адал және ашық ережелері бар жүйе стандарттарын жасау үшін қолайлы жағдайлар жасады.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев орталық ведомстволардың вертикалын оңтайландырудың маңыздылығын түсіне отырып, мемлекеттік басқару жүйесін орталықсыздандыруға баса назар аударды.
Лидия Пархомчик парламентаризмнің дамуы ұлттық ынтымақтастық пен мемлекет пен қоғам арасындағы серіктестікті нығайтуы керек деп атап өтті, дейді сарапшы.
Конституциялық реформада көзделген өзгерістерді институттандырғаннан кейін Парламент пен мәслихаттарды қалыптастырудың жаңа тетіктері жұмыс істей бастайды, саяси партиялардың саны артады, саяси бәсекелестік күшейеді.
«Мемлекет басшысы ауқымды саяси өзгерістер транспаренттілік режимінде өтуі тиіс екенін әділ атап өтті. Бұл бекіту Жаңа электоралдық циклдің мерзімі мен реттілігін жариялауға тікелей әсер етеді», - дейді ӘЭСИ сарапшысы.
Осылайша, «күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет» негізгі формуласын нақты мазмұнмен толықтыру үшін 2022 жылдың күзінде кезектен тыс Президент сайлауын өткізу туралы, сондай-ақ 2023 жылдың бірінші жартысындағы Мәжіліс пен мәслихат сайлауы туралы жарияланды. Қайта сайлауға тыйым салумен бірге президенттік мерзімнің ұлғаюы биліктің монополиялану қаупін едәуір төмендететіні анық.
«Қазіргі кезеңде Қазақстан үшін саяси тұрақтылықты нығайту, қоғамдық құрылыстың қазақстандық моделінің тұрақтылығын арттыру маңызды деп қорытынды жасауға болады. Осы тұрғыда Мемлекет басшысы Жолдауда ұсынған барлық бастамалар азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға және әділетті Қазақстанды құруға бағытталған», - деп түйіндеді сарапшы.
Президент Жолдауының аясында ұсынылған бастамаларға толық талдауды сілтеме бойынша оқыңыз:
https://www.zakon.kz/6023680-zapret-na-pereizbranie-prezidenta-snizit-monopolizatsiiu-vlasti-ekspert.html
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Жолдау #Президент #Қазақстан
Қазақстан халқына Жолдауы аясында 1 қыркүйекте Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылдың күзінде кезектен тыс президенттік сайлау өтетінін жариялады.
«Биылғы жылдың күзінде кезектен тыс Президент сайлауын өткізуді ұсынамын. Әділ Қазақстанды құруға бағытталған түбегейлі және жан-жақты реформаларды табысты іске асыру үшін халық сенімінің жаңа мандаты талап етіледі», - деді Мемлекет басшысы.
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик атап өткендей, алдағы сайлау науқанының мәнін түсіну үшін бірқатар сәттерді бөліп көрсету маңызды.
Біріншіден, кезектен тыс сайлау өткізу туралы шешімді жариялау еліміздің қазіргі басшылығының саяси өзгерістерді транспаренттілік режимінде жүзеге асыруға деген ұмтылысымен тікелей байланысты. Мәжіліс пен мәслихатқа сайлауды 2023 жылдың бірінші жартысында өткізу ұсынысымен бірге бұл жаңа сайлау циклінің мерзімдері мен реттілігінің нақты көрінісін қалыптастырады.
Екіншіден, сайлау өткізу ҚР басшылығы өкілеттігінің заңдылығына қатысты алып-сатарлықты жоюға тиіс. Қаңтардағы оқиғалар әлеуметтік наразылықтың жарылуы билеуші элита өкілдерінің наразылығымен қатар жүргенін көрсетті, олардың бір бөлігі жағдайларды өз мақсаттары үшін пайдалануға тырысты. Ішкі саяси жағдайды тұрақтандыруға қол жеткізілгенімен, бүгінде жаңа өршу қаупін азайту маңызды. Сайлау өткізу оппозициялық көзқарастағы күштерді олардың нәтижелерін екі жолмен түсіндіру мүмкіндігінен айырады.
«Алдағы дауыс берудің фавориті қазіргі Мемлекет басшысы екені анық. Жақында өткен Республикалық референдумның қорытындылары көрсеткендей, ол халық тарапынан жоғары сенім кредитіне сенім арта алады. Бірқатар саяси партиялар, атап айтқанда «AMANAT» және ҒТК Қасым-Жомарт Тоқаевтың қолдауын мәлімдеді. Жақын арада басқа саяси бірлестіктер де Мемлекет басшысы лауазымына кандидатураға қатысты өз ұстанымдарын айқындауға тиіс», - деп назар аударады Лидия Пархомчик.
Оның пікірінше, 2019 жылғы сайлауда қазіргі президенттің бұрынғы қарсыласы Әміржан Қосановтың да сайлау жарысына қатысу мүмкіндігі жоққа шығарылмайды. Саясаткер биліктің қарсыласы ретінде әрекет ететін кандидатты қолдауға дайын екенін және қажет болған жағдайда елдегі ең жоғары лауазымға қайта сайлануға дайын екенін мәлімдеді.
«Халықтық қолдаудың жоғары деңгейінде де фавориттің пайдасына емес, дауыс берудің нәтижесі қаупі бар екені түсінікті. Алайда, Қасым - Жомарт Тоқаев саналы түрде бұл қадамға барады, өйткені ішкі саяси тұрақтылықты сақтау басты ұлттық басымдық болып табылады», - деп санайды ӘЭСИ сарапшысы.
Өз кезегінде, жеті жылға созылатын бір президенттік мерзімді белгілеу бастамасы да ішкі саяси өрістің тұрақтылығын сақтау логикасына сәйкес келеді. Мемлекет басшысының өтініші бойынша бұл ұсыныс сайлау өткізілгеннен кейін Парламенттің қарауына ұсынылатын болады. Саяси процестердің жоғары турбуленттілігін ескере отырып, жеті жылдық мерзім жоспарланған реформалар бағдарламасын жүзеге асыруға кепілдік беру үшін жеткілікті болуы керек.
Л. Пархомчик кейінгі қайта сайланудың мүмкін еместігі туралы хабардың маңызды екенін атап өтті. Қазақстанда табысты саяси жаңғыру үшін билікті орталықсыздандыру мен монополиясыздандыруды қамтамасыз ету маңызды. Ұсынылған норма саяси басшылықтың ауысуына кепілдік беруі керек.
«Жыл басынан бері еліміз өте күрделі, ал көп жағдайда өз дамуының бетбұрыс кезеңіне аяқ басты. Қазақстандағы ішкі саяси жағдай реформалау бағытын жеделдетуді талап етеді. Сыртқы саяси фактор қысымының күшеюіне байланысты дағдарысқа қарсы әрекет ету қажеттілігі артып келеді. Азаматтардың әлеуметтік-экономикалық әл-ауқаты ел басшылығының екі бағытты қаншалықты сәтті үйлестіре алатындығына байланысты болады. Сайлау өткізілгеннен кейін сайланған Президент қазақстандықтардың әл - ауқатының деңгейін арттыру жөніндегі міндеттерді шешуге толық көңіл бөлуге мүмкіндік алады», - деп түйіндеді Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Жолдау #Президент #Қазақстан
https://qmonitor.kz/politics/4387
«Биылғы жылдың күзінде кезектен тыс Президент сайлауын өткізуді ұсынамын. Әділ Қазақстанды құруға бағытталған түбегейлі және жан-жақты реформаларды табысты іске асыру үшін халық сенімінің жаңа мандаты талап етіледі», - деді Мемлекет басшысы.
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик атап өткендей, алдағы сайлау науқанының мәнін түсіну үшін бірқатар сәттерді бөліп көрсету маңызды.
Біріншіден, кезектен тыс сайлау өткізу туралы шешімді жариялау еліміздің қазіргі басшылығының саяси өзгерістерді транспаренттілік режимінде жүзеге асыруға деген ұмтылысымен тікелей байланысты. Мәжіліс пен мәслихатқа сайлауды 2023 жылдың бірінші жартысында өткізу ұсынысымен бірге бұл жаңа сайлау циклінің мерзімдері мен реттілігінің нақты көрінісін қалыптастырады.
Екіншіден, сайлау өткізу ҚР басшылығы өкілеттігінің заңдылығына қатысты алып-сатарлықты жоюға тиіс. Қаңтардағы оқиғалар әлеуметтік наразылықтың жарылуы билеуші элита өкілдерінің наразылығымен қатар жүргенін көрсетті, олардың бір бөлігі жағдайларды өз мақсаттары үшін пайдалануға тырысты. Ішкі саяси жағдайды тұрақтандыруға қол жеткізілгенімен, бүгінде жаңа өршу қаупін азайту маңызды. Сайлау өткізу оппозициялық көзқарастағы күштерді олардың нәтижелерін екі жолмен түсіндіру мүмкіндігінен айырады.
«Алдағы дауыс берудің фавориті қазіргі Мемлекет басшысы екені анық. Жақында өткен Республикалық референдумның қорытындылары көрсеткендей, ол халық тарапынан жоғары сенім кредитіне сенім арта алады. Бірқатар саяси партиялар, атап айтқанда «AMANAT» және ҒТК Қасым-Жомарт Тоқаевтың қолдауын мәлімдеді. Жақын арада басқа саяси бірлестіктер де Мемлекет басшысы лауазымына кандидатураға қатысты өз ұстанымдарын айқындауға тиіс», - деп назар аударады Лидия Пархомчик.
Оның пікірінше, 2019 жылғы сайлауда қазіргі президенттің бұрынғы қарсыласы Әміржан Қосановтың да сайлау жарысына қатысу мүмкіндігі жоққа шығарылмайды. Саясаткер биліктің қарсыласы ретінде әрекет ететін кандидатты қолдауға дайын екенін және қажет болған жағдайда елдегі ең жоғары лауазымға қайта сайлануға дайын екенін мәлімдеді.
«Халықтық қолдаудың жоғары деңгейінде де фавориттің пайдасына емес, дауыс берудің нәтижесі қаупі бар екені түсінікті. Алайда, Қасым - Жомарт Тоқаев саналы түрде бұл қадамға барады, өйткені ішкі саяси тұрақтылықты сақтау басты ұлттық басымдық болып табылады», - деп санайды ӘЭСИ сарапшысы.
Өз кезегінде, жеті жылға созылатын бір президенттік мерзімді белгілеу бастамасы да ішкі саяси өрістің тұрақтылығын сақтау логикасына сәйкес келеді. Мемлекет басшысының өтініші бойынша бұл ұсыныс сайлау өткізілгеннен кейін Парламенттің қарауына ұсынылатын болады. Саяси процестердің жоғары турбуленттілігін ескере отырып, жеті жылдық мерзім жоспарланған реформалар бағдарламасын жүзеге асыруға кепілдік беру үшін жеткілікті болуы керек.
Л. Пархомчик кейінгі қайта сайланудың мүмкін еместігі туралы хабардың маңызды екенін атап өтті. Қазақстанда табысты саяси жаңғыру үшін билікті орталықсыздандыру мен монополиясыздандыруды қамтамасыз ету маңызды. Ұсынылған норма саяси басшылықтың ауысуына кепілдік беруі керек.
«Жыл басынан бері еліміз өте күрделі, ал көп жағдайда өз дамуының бетбұрыс кезеңіне аяқ басты. Қазақстандағы ішкі саяси жағдай реформалау бағытын жеделдетуді талап етеді. Сыртқы саяси фактор қысымының күшеюіне байланысты дағдарысқа қарсы әрекет ету қажеттілігі артып келеді. Азаматтардың әлеуметтік-экономикалық әл-ауқаты ел басшылығының екі бағытты қаншалықты сәтті үйлестіре алатындығына байланысты болады. Сайлау өткізілгеннен кейін сайланған Президент қазақстандықтардың әл - ауқатының деңгейін арттыру жөніндегі міндеттерді шешуге толық көңіл бөлуге мүмкіндік алады», - деп түйіндеді Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Жолдау #Президент #Қазақстан
https://qmonitor.kz/politics/4387
