Қарттардың негізгі қажеттіліктері мен мәселелері қандай
Зерттеу медициналық қызметтердің қол жетімділігіне сұраныстың артқанын көрсетеді. Атап айтқанда, Қазақстанның әрбір екінші егде азаматы медициналық қызметтер қолжетімді болуы тиіс деп есептейді (47,7%). Осы көзқарасты ұстанатын респонденттердің саны 2008 жылғы 35%-дан 2020 жылы 48%-ға дейін өсті.
Осы тұрғыда Қазақстанның егде жастағы азаматтары мемлекет тарапынан оларға тиісті қолдау шаралары, оның ішінде медициналық қамтамасыз ету туралы қаншалықты хабардар болғаны, ақпараттың мақсатты аудиторияға қаншалықты «жететіні» туралы мәселеге қайта жүгінген жөн.
Қарт адамдарды толық және сапалы ақпараттық қамту үшін тиімді шаралар жүргізілмейтіні анық.
Бұл ретте, ӘЭСИ сарапшысы, егер мемлекет тарапынан қолдау шаралары туралы хабардар болу мәселелері әлеуметтік желілерде «өмір сүретін» жастарға қатысты болса, онда олар көбінесе интернеттен ақпарат іздеу дағдылары жоқ қарт адамдар үшін де бар.
Сонымен қатар, мәселе аймақтық қиылыста егде жастағы адамдарға медициналық көмек көрсетудің дифференциалды тәсілі болып табылады - мысалы, орталықтағы зейнеткерлерге медициналық көмектің сапасы мен толықтығы күмән тудыратын шалғай аймақтардағы қарт адамдарға қарағанда артықшылықтары айтарлықтай көп.
Жеке және жиі құпия болып табылатын егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылық, оның бар екендігі зерттеуде айқын көрінеді. Сонымен, 2020 жылы қарттардың 61%-ы осындай мәселелерге тап болатынын айтты. Сонымен бірге, 2008 жылы елдің егде жастағы азаматтарының едәуір аз бөлігі сол сұраққа оң жауап берді - 45%.
Аға буын адамдар зорлық-зомбылық фактілері туралы жиі үндемейді, тек төтенше жағдайларда көмек сұрайды.
Сонымен қатар, қарттарға қатысты зорлық-зомбылық көбінесе экономикалық және психологиялық бағытқа ие: зейнеткерлерден ақшаларын жақын туыстарының алып қоюы, оның ішінде институционалдық құрылымдардың өкілдері тарапынан да немқұрайлы қарау.
Егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу жөніндегі арнайы қызметтердің немесе олар туралы ақпараттың, сондай-ақ арнайы нормативтік құжаттардың болмауы жағдайды ушықтырады. Қарт адамдар үшін арнайы дағдарыс орталықтарын құру бойынша әлемдік тәжірибені белсенді қолдану қажет екені анық.
Осылайша, Айман Жүсіпованың айтуынша, зерттеу Қазақстанда қарт азаматтар өмірінің белгілі бір салаларында сапалы оң өзгерістер болғанын көрсетеді. Бұл әсіресе 2008 жылдан бастап динамикада, тақырып бойынша ұқсас зерттеу жүргізу уақытында көрінеді.
Атап айтқанда, бұл денсаулық жағдайы мәселелеріне қатысты, 2020 жылы өзінің жай-күйін «қанағаттанарлық» (2008 жылғы 59%-дан 2020 жылы 79%-ға дейін) және «жақсы» (5%-дан 18,6%-ға дейін) деп бағалайтын егде жастағы азаматтардың үлесі айтарлықтай өсті.
Осы факторлардың барлығы, оның ішінде Қазақстанның Белсенді ұзақ өмір сүру индексіндегі (БҰИ) жоғары көрсеткіштеріне әсер етеді.
Сонымен қатар Қазақстанда қарт адамдардың белгілі бір бөлігінің кедейлік мәселесі және олардың материалдық қызметтерге қол жеткізу мәселелері бұрынғысынша өзекті болып отыр.
«Бұл тұрғыда, сондай-ақ Қазақстан халқының жалпы санындағы егде адамдар үлесінің болжамды өсуін ескере отырып, қарттыққа қызмет көрсетумен тікелей байланысты салаларды дамыту ерекше маңызға ие болып отыр. Бұл егде жастағы адамдарға мүмкіндігінше қоғамның белсенді мүшесі болып қалуға мүмкіндік береді», - деп түйіндеді Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_ӘлеуметТану #БҰИ
https://iwep.kz/#/posts/609cfa435fb3932faa0f560d/#header
Зерттеу медициналық қызметтердің қол жетімділігіне сұраныстың артқанын көрсетеді. Атап айтқанда, Қазақстанның әрбір екінші егде азаматы медициналық қызметтер қолжетімді болуы тиіс деп есептейді (47,7%). Осы көзқарасты ұстанатын респонденттердің саны 2008 жылғы 35%-дан 2020 жылы 48%-ға дейін өсті.
Осы тұрғыда Қазақстанның егде жастағы азаматтары мемлекет тарапынан оларға тиісті қолдау шаралары, оның ішінде медициналық қамтамасыз ету туралы қаншалықты хабардар болғаны, ақпараттың мақсатты аудиторияға қаншалықты «жететіні» туралы мәселеге қайта жүгінген жөн.
Қарт адамдарды толық және сапалы ақпараттық қамту үшін тиімді шаралар жүргізілмейтіні анық.
Бұл ретте, ӘЭСИ сарапшысы, егер мемлекет тарапынан қолдау шаралары туралы хабардар болу мәселелері әлеуметтік желілерде «өмір сүретін» жастарға қатысты болса, онда олар көбінесе интернеттен ақпарат іздеу дағдылары жоқ қарт адамдар үшін де бар.
Сонымен қатар, мәселе аймақтық қиылыста егде жастағы адамдарға медициналық көмек көрсетудің дифференциалды тәсілі болып табылады - мысалы, орталықтағы зейнеткерлерге медициналық көмектің сапасы мен толықтығы күмән тудыратын шалғай аймақтардағы қарт адамдарға қарағанда артықшылықтары айтарлықтай көп.
Жеке және жиі құпия болып табылатын егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылық, оның бар екендігі зерттеуде айқын көрінеді. Сонымен, 2020 жылы қарттардың 61%-ы осындай мәселелерге тап болатынын айтты. Сонымен бірге, 2008 жылы елдің егде жастағы азаматтарының едәуір аз бөлігі сол сұраққа оң жауап берді - 45%.
Аға буын адамдар зорлық-зомбылық фактілері туралы жиі үндемейді, тек төтенше жағдайларда көмек сұрайды.
Сонымен қатар, қарттарға қатысты зорлық-зомбылық көбінесе экономикалық және психологиялық бағытқа ие: зейнеткерлерден ақшаларын жақын туыстарының алып қоюы, оның ішінде институционалдық құрылымдардың өкілдері тарапынан да немқұрайлы қарау.
Егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу жөніндегі арнайы қызметтердің немесе олар туралы ақпараттың, сондай-ақ арнайы нормативтік құжаттардың болмауы жағдайды ушықтырады. Қарт адамдар үшін арнайы дағдарыс орталықтарын құру бойынша әлемдік тәжірибені белсенді қолдану қажет екені анық.
Осылайша, Айман Жүсіпованың айтуынша, зерттеу Қазақстанда қарт азаматтар өмірінің белгілі бір салаларында сапалы оң өзгерістер болғанын көрсетеді. Бұл әсіресе 2008 жылдан бастап динамикада, тақырып бойынша ұқсас зерттеу жүргізу уақытында көрінеді.
Атап айтқанда, бұл денсаулық жағдайы мәселелеріне қатысты, 2020 жылы өзінің жай-күйін «қанағаттанарлық» (2008 жылғы 59%-дан 2020 жылы 79%-ға дейін) және «жақсы» (5%-дан 18,6%-ға дейін) деп бағалайтын егде жастағы азаматтардың үлесі айтарлықтай өсті.
Осы факторлардың барлығы, оның ішінде Қазақстанның Белсенді ұзақ өмір сүру индексіндегі (БҰИ) жоғары көрсеткіштеріне әсер етеді.
Сонымен қатар Қазақстанда қарт адамдардың белгілі бір бөлігінің кедейлік мәселесі және олардың материалдық қызметтерге қол жеткізу мәселелері бұрынғысынша өзекті болып отыр.
«Бұл тұрғыда, сондай-ақ Қазақстан халқының жалпы санындағы егде адамдар үлесінің болжамды өсуін ескере отырып, қарттыққа қызмет көрсетумен тікелей байланысты салаларды дамыту ерекше маңызға ие болып отыр. Бұл егде жастағы адамдарға мүмкіндігінше қоғамның белсенді мүшесі болып қалуға мүмкіндік береді», - деп түйіндеді Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_ӘлеуметТану #БҰИ
https://iwep.kz/#/posts/609cfa435fb3932faa0f560d/#header
