ПАПÓЎНІЦЫ (papoŭnicy)
(прыслоўе)

На поўны рот, прагна (есьці).

🔸Смачна апёкшы рот і ўсё нутро пахучаю, моцнаю вадкасьцю, Іван пачаў жаваць папоўніцы. (Брыль)
🔸Яўхім і Даніла слухалі гаворку і ўміналі папоўніцы сьвежы пшанічны хлеб. (Пальчэўскі)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ПАЦÉПВАЦЦА (paciepvacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

Час ад часу зьлёгку сьцепацца, рабіць сутаргавыя рухі.

🔸У засені было халаднавата. Віцька пацепваўся, стараўся як мага глыбей засунуць у кішэні рукі. (Асіпенка)
🔸Ласяняты дрыготка пацепваліся ад холаду і туліліся да ласіхі. (Кірэйчык)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Добрага восеньскага дня, сябры 💛

СПРЭС (spres)
(прыслоўе)

Поўнасьцю, цалкам; зусім. Скрозь, усюды.

🔸Аднекуль навалакліся хмары — спрэс зацягнулі неба. (Сабаленка)
🔸За ноч наваліла столькі сьнегу, што нідзе не было ні сьцежкі, ні дарогі, спрэс цалік. (Чарнышэвіч)
🔸[Колас:] — Я думаю пра Аляксандра Грына. Яго летуценьнікі.. — гэта ўжо нешта спрэс новае. (Лужанін)
🔸Карані спрэс павыпіналіся зь зямлі цэлымі вузламі. (Сачанка)
🔸Рудымі жалудамі была засыпана спрэс уся зямля. (Чорны)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ШАЎЛЮЖКА (šaŭlužka)
(назоўнік, жаночы род)

Стары конь.

🔸Дрогкія, убогія калёсікі, калматая, слабасільная шаўлюжка і пануры, бедны вілянчук-фурманшчык не весялілі вока. (Гарэцкі)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Прыгожая і такая імклівая восень 🤎

КАСТРЫ́ЧНІК (kastryčnik)
(назоўнік мужчынскі род)

Дзясяты месяц каляндарнага года.

🔸Быў цёплы кастрычнік. Бярозы ў залатым убраньні кланяліся цягніку. (Шамякін)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ПРЫКЛАД (prykład)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. Учынак, паводзіны або зьява, якая служыць узорам для каго-н.

🔸Па прыкладу дарослых хлопцы зграбалі сена у валы. (Чарнышэвіч)

2. Той, хто можа быць узорам для іншых у сваіх дзеяньнях, учынках.

🔸Марына — прыклад гаспадыні. (Колас)

3. Яркі ўзор чаго-н.

🔸Дзед Міхалка і ўнук Грыша — Прыклад дружбы ў хаце. (Колас)

4. Канкрэтная зьява, факт, які прыводзіцца для тлумачэньня чаго-н., як доказ чаго-н.

🔸Цімка цярпліва паўтараў, тлумачыў, прыводзіў прыклады. (Карпаў)

5. Матэматычны выраз, які патрабуе рашэньня.

🔸Рашаць арыфмэтычныя прыклады.

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Віншуем са Сьвятам усіх Матулечак 💓

ПЭЎНЫ (peŭny)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Дакладна вызначаны, прызначаны.

🔸Тарыел і Тапурыя ўгаварыліся сустрэцца на пэўным месцы, на паўднёвай ўскраіне лесу. (Самуйлёнак)

2. Выразны, акрэсьлены, які склаўся канчаткова.

🔸Бяз пэўнае думкі расчыніў.. [Раман] у клуню вароты, зайшоў туды, агледзеў сьцены, зірнуў на кучы саломы і выйшаў на двор. (Колас)

3. Некаторы, той ці іншы.

🔸Кожны будаўнік — у пэўнай ступені паэт і летуценьнік, зь вялікаю вераю ў свае сілы і магчымасьці. (Грахоўскі)

4. Перакананы ў чым-н.; упэўнены.

🔸Аўгеня пайшла дадому, пэўная ў тым, што сёньня сьвята. (Колас)

5. Такі, якому можна даверыцца; надзейны.

🔸[Алалоўнік] быў чалавекам пэўным у палітычным сэньсе... (Бядуля)

6. Упэўнены, цьвёрды.

🔸Спрактыкаваныя, пэўныя рукі паклалі пад рэйку адну з «мышаловак». (Брыль)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Добрага восеньскага панядзелка, даражэнькія! 🧡

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ТЫШЧЫЦЦА (tyščycca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

Пралазіць, прабірацца зь цяжкасьцю; лезьці куды-н.

🔸Няхутка задрамаў... Чую, што нехта пад коўдру тышчыцца. (Мысьлівец)
🔸То перад вачыма, то тамака вунь, уводдалі — тышчылася вясеньняе зяленіва, лезла напралом. (Баранавых)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Новых словаў вам у скарбоначку 🥰

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

​🇧🇾🇧🇾 Насекомые :: Словарь белорусского 🇧🇾🇧🇾

Пчела - Пчала
Комар - Камар
Паук - Павук
Кузнечик - Конік
Оса - Аса

Стрекоза - Страказа
Червяк - Чарвяк
Бабочка - Матылёк
Божья коровка - Божая кароўка
Муравей - Мурашка

Гусеница - Вусень
Сверчок - Цвыркун
Таракан - Таракан
Жук - Жук

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

МАЦАВА́ЦЬ (macavać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Трывала прымацоўваць.

🔸Чалавек шэсьць грузчыкаў завіхаліся на плятформах, мацавалі станкі сталёвымі тросамі. (Асіпенка).

2. У горнай справе — устанаўліваць крапеж.

🔸Аглядалі [крапеж] ў забоях дбайна, Як мацуюць шахцёры столь. (Аўрамчык).

3. У марской і авіяцыйнай справе — моцна прывязваць.

🔸Мацаваць трос.

4. Пераноснае значэньне: рабіць моцным, узмацняць.

🔸Мацаваць сяброўства.

5. Размоўнае слова: прабаваць моц чаго-н.

🔸[Наўмысьнік] паднімаўся кожны дзень на ўзровень сьцяны і кожны раз перад тым, як стаць мураваць, мацаваў нагой дошку пад нагамі. (Чорны).

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Апошні месяц восені, сябры! 🥰

ЛІСТАПÁД (listapad)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. (у родным склоне канчатак -а). Адзінаццаты месяц каляндарнага года.

🔸Ужо ў пачатку лістапада станавіўся сухі холад, а пад сярэдзіну таго ж месяца нападаў зьмёрзлы і сьцёрты ветрам на муку сьнег. (Чорны).

2. (у родным склоне канчатак -у). Ападаньне лісьця восеньню (у цёплых краінах — перад наступленьнем засухі); час гэтага ападаньня.

🔸Шуміць лістапад. Хвоі ў лесе панура рыпяць. (Панчанка).

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

БАЛÓНКА (bałonka)
(назоўнік, жаночы род)

1.  Тонкая плёнка, якая зьяўляецца перагародкаю ці абалонкаю ў жывым арганізьме.

2.  Аконнае шкло, шыба.

🔸Побач лена (рас. "лениво"), нібы засынаючы на зіму, гудзе муха: спрабуе пераадолець незразумелую перашкоду — балонку акна, празь якую і ўсё відно і не вылеціш... (Сіпакоў)

3. Устарэлае слова, устарэлы выраз: старонка кнігі, часопіса.

🔸Не кранулі мае пальцы ні балонкі з гэтых твораў. (Глебка)

4. Парода маленькіх хатніх сабачак з доўгаю мяккаю поўсьцю.

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Вось вам харошага Мурчыка на добрую ноч 🐱

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск