#публікуеццаўпершыню
Чарговы архіўны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра".
Аказваецца, вежа езуіцкага калегіюма, якая ў міжваенныя часы была самым сапраўдным архітэктурным сімвалам Менска, прыцягвала фатографаў, мастакоў і адлюстроўвала горад на вокладках кніг (малюнкі 1-4), у пасляваенныя гады магла захавацца (яна была пашкоджана ад бамбардзіровак напрыканцы вайны).
У архівае БДАНТД захоўваецца праект аднаўлення будынка калегіюма з вежай для патрэб Мінскага аблвыканкама, зроблены ў 1945 годзе (малюнкі 6-7). Але, ня гледзячы на гэты праект, улады горада ўсё-ткі вырашылі знесці пашкоджаны будынак і вежу і цяпер на гэтым месцы стаіць "сталінка" з керамічнай абліцоўкай (малюнак 10).
Чарговы архіўны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра".
Аказваецца, вежа езуіцкага калегіюма, якая ў міжваенныя часы была самым сапраўдным архітэктурным сімвалам Менска, прыцягвала фатографаў, мастакоў і адлюстроўвала горад на вокладках кніг (малюнкі 1-4), у пасляваенныя гады магла захавацца (яна была пашкоджана ад бамбардзіровак напрыканцы вайны).
У архівае БДАНТД захоўваецца праект аднаўлення будынка калегіюма з вежай для патрэб Мінскага аблвыканкама, зроблены ў 1945 годзе (малюнкі 6-7). Але, ня гледзячы на гэты праект, улады горада ўсё-ткі вырашылі знесці пашкоджаны будынак і вежу і цяпер на гэтым месцы стаіць "сталінка" з керамічнай абліцоўкай (малюнак 10).
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Сёння ўсе посцяць здымкі, як зараз выглядае будынак кінатэатра "Перамога" у Мінску, дзе актыўна вядзецца рэканструкцыя.
З гэтай нагоды "Беларускі піонэр" публікуе эксклюзіў - праект кінатэатра "Перамога" (па сутнасці праект глыбокай перабудовы даваеннага клуба харчавікоў), зроблены вядомым беларускім архітэктарам Іосіфам Лангбардам ў 1947 годзе (чарцяжы захоўваюцца ў БДАНТД).
Сёння ўсе посцяць здымкі, як зараз выглядае будынак кінатэатра "Перамога" у Мінску, дзе актыўна вядзецца рэканструкцыя.
З гэтай нагоды "Беларускі піонэр" публікуе эксклюзіў - праект кінатэатра "Перамога" (па сутнасці праект глыбокай перабудовы даваеннага клуба харчавікоў), зроблены вядомым беларускім архітэктарам Іосіфам Лангбардам ў 1947 годзе (чарцяжы захоўваюцца ў БДАНТД).
#публікуеццаўпершыню
Новая рубрыка на канале "Беларускі піонэр", дзе я буду са сваіх збораў публікаваць копіі арыгінальных архіўных дакументаў, датычных БССР.
Першы дакумент - гэта ліст старшыні Савета Народных Камісараў БССР Галадзеда ва ўсесаюзны СНК Молатаву пра стан работ на пабудове новай АТС у Менску і з просьбай да Наркамата Сувязі аднавіць будаўнічыя працы, 4 сакавіка 1932 года.
Бланк СНК БССР аформлены на 4-х дзяржаўных мовах БССР, замацаваныых Канстытуцыяй 1927 года.
Крыніца: ГА РФ Ф. Р-5446 Оп. 13 Д. 2388 Л.7.
Новая рубрыка на канале "Беларускі піонэр", дзе я буду са сваіх збораў публікаваць копіі арыгінальных архіўных дакументаў, датычных БССР.
Першы дакумент - гэта ліст старшыні Савета Народных Камісараў БССР Галадзеда ва ўсесаюзны СНК Молатаву пра стан работ на пабудове новай АТС у Менску і з просьбай да Наркамата Сувязі аднавіць будаўнічыя працы, 4 сакавіка 1932 года.
Бланк СНК БССР аформлены на 4-х дзяржаўных мовах БССР, замацаваныых Канстытуцыяй 1927 года.
Крыніца: ГА РФ Ф. Р-5446 Оп. 13 Д. 2388 Л.7.
#публікуеццаўпершыню #фотабсср
Яшчэ адна нядаўняя знаходка ў Дзяржархіве РФ у асабістым фондзе савецкага фатографа Віктара Цёміна - два кадры зробленыя ў мястэчку Краснае пад Маладзечнам падчас Вызвольнага пахода Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь (да таго часу знаходзілася ў складзе Польшчы) у верасні 1939 года.
Чырвонаармейцы з грузавіка раздаюць мясцовым жыхарам газеты. Першы здымак атрымаўся няўдалым - амаль усе байцы глядзяць у камеру, а некаторыя яшчэ і ўсміхаюцца. Ён быў адбракаваны, а вось другі кадр, дзе ўсе занятыя справамі - пайшоў у газеты (для прыкладу, старонка з "Камсамольскай праўды" ад 22 верасня 1939 года).
Крыніца: ГА РФ. Ф. 10140. Оп. 2. Д. 52. Л. 6-7.
Яшчэ адна нядаўняя знаходка ў Дзяржархіве РФ у асабістым фондзе савецкага фатографа Віктара Цёміна - два кадры зробленыя ў мястэчку Краснае пад Маладзечнам падчас Вызвольнага пахода Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь (да таго часу знаходзілася ў складзе Польшчы) у верасні 1939 года.
Чырвонаармейцы з грузавіка раздаюць мясцовым жыхарам газеты. Першы здымак атрымаўся няўдалым - амаль усе байцы глядзяць у камеру, а некаторыя яшчэ і ўсміхаюцца. Ён быў адбракаваны, а вось другі кадр, дзе ўсе занятыя справамі - пайшоў у газеты (для прыкладу, старонка з "Камсамольскай праўды" ад 22 верасня 1939 года).
Крыніца: ГА РФ. Ф. 10140. Оп. 2. Д. 52. Л. 6-7.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Адным з самых распаўсюджаных спосабаў павелічэння плошчаў нерухомасці ў міжваенным Менску была надбудова паверхаў на старых дамах (часцей дарэвалюцыйных, але часам надбудоўвалі і свежыя міжваенныя ж будынкі).
Для прыкладу, павялічаны на два паверхі дарэвалюцыйны будынак па сучасным адрасе вул.Ленінградская 6, у якім у 1930-я гады размяшчаўся інтэрнат медінстытута:
1. Зацемка з газеты "Рабочий" 24 верасня 1934 года (знайшоў С.Марціновіч).
2. Праект надбудовы (крыніца: Дзяржархіў Мінскай вобласці, фонд 351).
3-4. Фотаздымкі канца 1930-х гадоў.
5. Сучасны стан - пасля вайны пры аднаўленні будынка, яму дадалі рысы неакласіцызму.
Адным з самых распаўсюджаных спосабаў павелічэння плошчаў нерухомасці ў міжваенным Менску была надбудова паверхаў на старых дамах (часцей дарэвалюцыйных, але часам надбудоўвалі і свежыя міжваенныя ж будынкі).
Для прыкладу, павялічаны на два паверхі дарэвалюцыйны будынак па сучасным адрасе вул.Ленінградская 6, у якім у 1930-я гады размяшчаўся інтэрнат медінстытута:
1. Зацемка з газеты "Рабочий" 24 верасня 1934 года (знайшоў С.Марціновіч).
2. Праект надбудовы (крыніца: Дзяржархіў Мінскай вобласці, фонд 351).
3-4. Фотаздымкі канца 1930-х гадоў.
5. Сучасны стан - пасля вайны пры аднаўленні будынка, яму дадалі рысы неакласіцызму.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
У архіве БДАНТД знайшоўся здымак 1930-х гадоў з новым ракурсам на Дом спецыялістаў у Менску. Будынак быў узведзены паводле праекта Наталлі Макляцовай ў 1934 годзе і быў на момант пабудовы самым высокім жылым домам у сталіцы.
Фота, верагодна, зроблена на фінальнай стадыі будаўніцтва, бо дом яшчэ стаіць неатынкаваны, на больш позніх здымках - ён у тынкоўцы з расшыўкай пад буйнапанэльны дом (пра гэтую цікавостку я пісаў раней - можна пачытаць тут).
Дом спецыялістаў быў разбураны ў вайну і зараз на яго месцы знаходзіцца пасляваенны дом №44 на праспекце Незалежнасці.
Крыніца: БДАНТД ф.77 о.1 с.6
У архіве БДАНТД знайшоўся здымак 1930-х гадоў з новым ракурсам на Дом спецыялістаў у Менску. Будынак быў узведзены паводле праекта Наталлі Макляцовай ў 1934 годзе і быў на момант пабудовы самым высокім жылым домам у сталіцы.
Фота, верагодна, зроблена на фінальнай стадыі будаўніцтва, бо дом яшчэ стаіць неатынкаваны, на больш позніх здымках - ён у тынкоўцы з расшыўкай пад буйнапанэльны дом (пра гэтую цікавостку я пісаў раней - можна пачытаць тут).
Дом спецыялістаў быў разбураны ў вайну і зараз на яго месцы знаходзіцца пасляваенны дом №44 на праспекце Незалежнасці.
Крыніца: БДАНТД ф.77 о.1 с.6
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Унутраны двор універсітэцкага гарадка БДУ у Мінску.
Фотаздымкі зробленыя з адной кропкі ў прамежак прыкладна 10-ці гадоў.
Першы (крыніца НАРБ) - другая палова 1930-х.
Другі (крыніца БДАНТД) - у 1947 годзе.
Унутраны двор універсітэцкага гарадка БДУ у Мінску.
Фотаздымкі зробленыя з адной кропкі ў прамежак прыкладна 10-ці гадоў.
Першы (крыніца НАРБ) - другая палова 1930-х.
Другі (крыніца БДАНТД) - у 1947 годзе.
Беларускі піонэр
#архітэктурабсср Так званы дом Накрамлеса на вуліцы Камсамольскай у Мінску падчас пабудовы на фота 1930-х і пасля аднаўлення на фота 1950-х.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
Дарэчы, да папярэдняга фотапараўнання будынка Наркамлеса (пасля вайны Міністэрства лясной прамысловасці) - я не ведаю па якой прычыне архітэктар пасля вайны вырашыў прыбраць гэтае характэрнае для архітэктуры 1930-х скругленне на рагу будынка (і таксама знесці адзін паверх). У праекце рэканструкцыі гэтага будынка 1946 года (архітэктар Баталаў, БДАНТД ф.3 оп.1 спр.316) - скругленне звонку ўжо закладзена дадатковымі аб'ёмамі цэглы. Што цікава - знутры ў пакоі скругленне пакінута.
Дарэчы, да папярэдняга фотапараўнання будынка Наркамлеса (пасля вайны Міністэрства лясной прамысловасці) - я не ведаю па якой прычыне архітэктар пасля вайны вырашыў прыбраць гэтае характэрнае для архітэктуры 1930-х скругленне на рагу будынка (і таксама знесці адзін паверх). У праекце рэканструкцыі гэтага будынка 1946 года (архітэктар Баталаў, БДАНТД ф.3 оп.1 спр.316) - скругленне звонку ўжо закладзена дадатковымі аб'ёмамі цэглы. Што цікава - знутры ў пакоі скругленне пакінута.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
Архітэктурны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра", праўда, трохі па-за часовых рамак канала: пасляваенныя выявы таго, як магла выглядаць адна з імаверных "сталінскіх высотак" Мінска - жылы дом на рагу праспекта Незалежнасці і вуліцы Казлова (да вайны на гэтым месцы стаяў інтэрнат Інстытута народнай гаспадаркі).
Шпіль з зоркай, вышыня каля 15 паверхаў, статуі па вуглах - у пачатку 1950-х напраектавалі ўсё як мае быць, але калі праект пачалі рэалізоўваць напрыканцы дзесяцігоддзя, то ўсю гэтую прыгажосць прыбралі (фінальны від можна пабачыць на фота 1960-х у канцы падборкі).
Крыніца: архіў БДАНТД фонды 77, 188, 296.
Архітэктурны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра", праўда, трохі па-за часовых рамак канала: пасляваенныя выявы таго, як магла выглядаць адна з імаверных "сталінскіх высотак" Мінска - жылы дом на рагу праспекта Незалежнасці і вуліцы Казлова (да вайны на гэтым месцы стаяў інтэрнат Інстытута народнай гаспадаркі).
Шпіль з зоркай, вышыня каля 15 паверхаў, статуі па вуглах - у пачатку 1950-х напраектавалі ўсё як мае быць, але калі праект пачалі рэалізоўваць напрыканцы дзесяцігоддзя, то ўсю гэтую прыгажосць прыбралі (фінальны від можна пабачыць на фота 1960-х у канцы падборкі).
Крыніца: архіў БДАНТД фонды 77, 188, 296.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Павільён Белдзяржкіно, спраектаваны архітэктарам Іванам Валадзько для 1-й Усебеларускай сельскагаспадарчай выстаўкі, якая праходзіла ў Менску ў жніўні 1930 года:
1. Праект павільёна.
2. Будаўніцтва павільёна на завяршальнай стадыі летам 1930 года.
3-4. Знешні від павільёна пасля адкрыцця выставы (апошні здымак з БДАНТД ф.105 о.1 спр.75).
Павільён Белдзяржкіно, спраектаваны архітэктарам Іванам Валадзько для 1-й Усебеларускай сельскагаспадарчай выстаўкі, якая праходзіла ў Менску ў жніўні 1930 года:
1. Праект павільёна.
2. Будаўніцтва павільёна на завяршальнай стадыі летам 1930 года.
3-4. Знешні від павільёна пасля адкрыцця выставы (апошні здымак з БДАНТД ф.105 о.1 спр.75).
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Гасцініца "Дняпро" у Магілёве (архітэктары Брэгман і Воінаў) пасля пабудовы на фота прыкладна 1940-41 гадоў.
Крыніца: БДАНТД ф.221.
Гасцініца "Дняпро" у Магілёве (архітэктары Брэгман і Воінаў) пасля пабудовы на фота прыкладна 1940-41 гадоў.
Крыніца: БДАНТД ф.221.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Два фотаздымкі, зробленыя прыкладна з аднаго ракурса і ў прыкладна адзін час з відам на крыло новага дома спецыялістаў, пабудаванага ў Менску ў 1934 годзе паводле праекта архітэктара Наталлі Макляцовай (дом не захаваўся).
Крыніца фота 1: НАРБ ф.4п.
Крыніца фота 2: БДАНТД ф.77.
Два фотаздымкі, зробленыя прыкладна з аднаго ракурса і ў прыкладна адзін час з відам на крыло новага дома спецыялістаў, пабудаванага ў Менску ў 1934 годзе паводле праекта архітэктара Наталлі Макляцовай (дом не захаваўся).
Крыніца фота 1: НАРБ ф.4п.
Крыніца фота 2: БДАНТД ф.77.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
У БДАНТД у асабістым фондзе архітэктара Наталлі Макляцовай (ф.77) захоўваецца фотакопія яе праекта сярэдзіны 1930-х па дабудове левага крыла да галоўнага корпуса Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) ў Мінску.
Арыгінальны будынак быў спраектаваны Георгіем Лаўровым і завершаны ў 1934 годзе (на фота таго часу бачна, што будынак "абрываецца" злева ад уваходнай групы). Макляцова ж завяршыла кампазіцыю будынка ў сіметрычным ключы - яе варыянт быў завершаны да 1940 года. У пасляваенныя гады корпус быў перабудаваны ў неакласічным выглядзе.
У БДАНТД у асабістым фондзе архітэктара Наталлі Макляцовай (ф.77) захоўваецца фотакопія яе праекта сярэдзіны 1930-х па дабудове левага крыла да галоўнага корпуса Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) ў Мінску.
Арыгінальны будынак быў спраектаваны Георгіем Лаўровым і завершаны ў 1934 годзе (на фота таго часу бачна, што будынак "абрываецца" злева ад уваходнай групы). Макляцова ж завяршыла кампазіцыю будынка ў сіметрычным ключы - яе варыянт быў завершаны да 1940 года. У пасляваенныя гады корпус быў перабудаваны ў неакласічным выглядзе.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Мала хто ведае, што адзін з самых вялікіх даваенных жылых дамоў Мінска - так званы "дом гарсавета" архітэктара Герасіма Якушкі - мог быць яшчэ большым.
120-кватэрны дом па сучасным адрасе пр.Незалежнасці, 43, які быў завершаны ў 1936-37 гадах - гэта была толькі першая чарга будаўніцтва. Паводле агульнага праекта будынак павінны быў падаўжацца ў бок перакрыжавання з праспектам Машэрава і на рагу вуліц павінна была стаяць высотная частка дома.
Ілюстрацыі:
1-2. Праект дома з фонда арх.Н.Макляцовай - БДАНТД.
3. "Дом гарсавета" на фота 1940 года - НАРБ.
4. Будынак (справа) і наваколлі ў першыя дні нямецкай акупацыі - ліпень 1941 года.
5. Дом у першыя пасляваенныя гады - БДАНТД.
6. Сучасны стан.
Мала хто ведае, што адзін з самых вялікіх даваенных жылых дамоў Мінска - так званы "дом гарсавета" архітэктара Герасіма Якушкі - мог быць яшчэ большым.
120-кватэрны дом па сучасным адрасе пр.Незалежнасці, 43, які быў завершаны ў 1936-37 гадах - гэта была толькі першая чарга будаўніцтва. Паводле агульнага праекта будынак павінны быў падаўжацца ў бок перакрыжавання з праспектам Машэрава і на рагу вуліц павінна была стаяць высотная частка дома.
Ілюстрацыі:
1-2. Праект дома з фонда арх.Н.Макляцовай - БДАНТД.
3. "Дом гарсавета" на фота 1940 года - НАРБ.
4. Будынак (справа) і наваколлі ў першыя дні нямецкай акупацыі - ліпень 1941 года.
5. Дом у першыя пасляваенныя гады - БДАНТД.
6. Сучасны стан.