Беларускі піонэр
2.85K subscribers
6.91K photos
8 videos
24 files
681 links
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура.

Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner
boosty.to/belaruskipioner

Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s

Сувязь: @pionerbel
加入频道
#публікуеццаўпершыню
Чарговы архіўны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра".
Аказваецца, вежа езуіцкага калегіюма, якая ў міжваенныя часы была самым сапраўдным архітэктурным сімвалам Менска, прыцягвала фатографаў, мастакоў і адлюстроўвала горад на вокладках кніг (малюнкі 1-4), у пасляваенныя гады магла захавацца (яна была пашкоджана ад бамбардзіровак напрыканцы вайны).
У архівае БДАНТД захоўваецца праект аднаўлення будынка калегіюма з вежай для патрэб Мінскага аблвыканкама, зроблены ў 1945 годзе (малюнкі 6-7). Але, ня гледзячы на гэты праект, улады горада ўсё-ткі вырашылі знесці пашкоджаны будынак і вежу і цяпер на гэтым месцы стаіць "сталінка" з керамічнай абліцоўкай (малюнак 10).
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Сёння ўсе посцяць здымкі, як зараз выглядае будынак кінатэатра "Перамога" у Мінску, дзе актыўна вядзецца рэканструкцыя.
З гэтай нагоды "Беларускі піонэр" публікуе эксклюзіў - праект кінатэатра "Перамога" (па сутнасці праект глыбокай перабудовы даваеннага клуба харчавікоў), зроблены вядомым беларускім архітэктарам Іосіфам Лангбардам ў 1947 годзе (чарцяжы захоўваюцца ў БДАНТД).
#публікуеццаўпершыню
Новая рубрыка на канале "Беларускі піонэр", дзе я буду са сваіх збораў публікаваць копіі арыгінальных архіўных дакументаў, датычных БССР.
Першы дакумент - гэта ліст старшыні Савета Народных Камісараў БССР Галадзеда ва ўсесаюзны СНК Молатаву пра стан работ на пабудове новай АТС у Менску і з просьбай да Наркамата Сувязі аднавіць будаўнічыя працы, 4 сакавіка 1932 года.
Бланк СНК БССР аформлены на 4-х дзяржаўных мовах БССР, замацаваныых Канстытуцыяй 1927 года.
Крыніца: ГА РФ Ф. Р-5446 Оп. 13 Д. 2388 Л.7.
#публікуеццаўпершыню #фотабсср
Яшчэ адна нядаўняя знаходка ў Дзяржархіве РФ у асабістым фондзе савецкага фатографа Віктара Цёміна - два кадры зробленыя ў мястэчку Краснае пад Маладзечнам падчас Вызвольнага пахода Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь (да таго часу знаходзілася ў складзе Польшчы) у верасні 1939 года.
Чырвонаармейцы з грузавіка раздаюць мясцовым жыхарам газеты. Першы здымак атрымаўся няўдалым - амаль усе байцы глядзяць у камеру, а некаторыя яшчэ і ўсміхаюцца. Ён быў адбракаваны, а вось другі кадр, дзе ўсе занятыя справамі - пайшоў у газеты (для прыкладу, старонка з "Камсамольскай праўды" ад 22 верасня 1939 года).
Крыніца: ГА РФ. Ф. 10140. Оп. 2. Д. 52. Л. 6-7.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Адным з самых распаўсюджаных спосабаў павелічэння плошчаў нерухомасці ў міжваенным Менску была надбудова паверхаў на старых дамах (часцей дарэвалюцыйных, але часам надбудоўвалі і свежыя міжваенныя ж будынкі).
Для прыкладу, павялічаны на два паверхі дарэвалюцыйны будынак па сучасным адрасе вул.Ленінградская 6, у якім у 1930-я гады размяшчаўся інтэрнат медінстытута:
1. Зацемка з газеты "Рабочий" 24 верасня 1934 года (знайшоў С.Марціновіч).
2. Праект надбудовы (крыніца: Дзяржархіў Мінскай вобласці, фонд 351).
3-4. Фотаздымкі канца 1930-х гадоў.
5. Сучасны стан - пасля вайны пры аднаўленні будынка, яму дадалі рысы неакласіцызму.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
У архіве БДАНТД знайшоўся здымак 1930-х гадоў з новым ракурсам на Дом спецыялістаў у Менску. Будынак быў узведзены паводле праекта Наталлі Макляцовай ў 1934 годзе і быў на момант пабудовы самым высокім жылым домам у сталіцы.
Фота, верагодна, зроблена на фінальнай стадыі будаўніцтва, бо дом яшчэ стаіць неатынкаваны, на больш позніх здымках - ён у тынкоўцы з расшыўкай пад буйнапанэльны дом (пра гэтую цікавостку я пісаў раней - можна пачытаць тут).
Дом спецыялістаў быў разбураны ў вайну і зараз на яго месцы знаходзіцца пасляваенны дом №44 на праспекце Незалежнасці.
Крыніца: БДАНТД ф.77 о.1 с.6
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Унутраны двор універсітэцкага гарадка БДУ у Мінску.
Фотаздымкі зробленыя з адной кропкі ў прамежак прыкладна 10-ці гадоў.
Першы (крыніца НАРБ) - другая палова 1930-х.
Другі (крыніца БДАНТД) - у 1947 годзе.
Беларускі піонэр
#архітэктурабсср Так званы дом Накрамлеса на вуліцы Камсамольскай у Мінску падчас пабудовы на фота 1930-х і пасля аднаўлення на фота 1950-х.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
Дарэчы, да папярэдняга фотапараўнання будынка Наркамлеса (пасля вайны Міністэрства лясной прамысловасці) - я не ведаю па якой прычыне архітэктар пасля вайны вырашыў прыбраць гэтае характэрнае для архітэктуры 1930-х скругленне на рагу будынка (і таксама знесці адзін паверх). У праекце рэканструкцыі гэтага будынка 1946 года (архітэктар Баталаў, БДАНТД ф.3 оп.1 спр.316) - скругленне звонку ўжо закладзена дадатковымі аб'ёмамі цэглы. Што цікава - знутры ў пакоі скругленне пакінута.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
Архітэктурны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра", праўда, трохі па-за часовых рамак канала: пасляваенныя выявы таго, як магла выглядаць адна з імаверных "сталінскіх высотак" Мінска - жылы дом на рагу праспекта Незалежнасці і вуліцы Казлова (да вайны на гэтым месцы стаяў інтэрнат Інстытута народнай гаспадаркі).
Шпіль з зоркай, вышыня каля 15 паверхаў, статуі па вуглах - у пачатку 1950-х напраектавалі ўсё як мае быць, але калі праект пачалі рэалізоўваць напрыканцы дзесяцігоддзя, то ўсю гэтую прыгажосць прыбралі (фінальны від можна пабачыць на фота 1960-х у канцы падборкі).
Крыніца: архіў БДАНТД фонды 77, 188, 296.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Павільён Белдзяржкіно, спраектаваны архітэктарам Іванам Валадзько для 1-й Усебеларускай сельскагаспадарчай выстаўкі, якая праходзіла ў Менску ў жніўні 1930 года:
1. Праект павільёна.
2. Будаўніцтва павільёна на завяршальнай стадыі летам 1930 года.
3-4. Знешні від павільёна пасля адкрыцця выставы (апошні здымак з БДАНТД ф.105 о.1 спр.75).