Укытучылар, тәрбиячеләр арасында коронавирус белән чирләүчеләр шактый. Аларга вакцина ясатырга тәкъдим ителә. Мөгаллимнәр исә чирне алдан йоктыручылар сафында булса да, вакцина ясатырга шикләнә. Азатлык берничә укытучы белән сөйләште.

Япониядәге Цукуба университеты студенты Мидзуки Сакурама чит илләрдә яшәүче татарларның туган телләрен ни дәрәҗәдә куллануын өйрәнеп диссертация язган.

Азатлык галимәдән фәнни эшен әзерләгәндә ниләр ачыклаганын, кайсы илләрдә татарлар туган телләрен яхшырак саклаганын, мәктәпләр булмаган шартларда татар теленең үсеш мөмкинлекләре турында сорашты.

Бүген Рамил Шәмсетдинов мәхкәмәсендә рота командиры Дмитрий Прилепкодан сорау алынды. Ул төнге йокы вакытында гаскәр низамнәмәсе укылырга тиеш түгел, аның өчен аерым вакыт бар дип белдерде.

Моңа кадәр Рамил Шәмсетдинов мәхкәмәгә биргән аңлатмаларында "кизү торганда өч тәүлек йокларга бирмәделәр" дип сөйләгән иде.

Дөнья татар яшьләре форумы оештырган "Ачык университет" сайтында "Татар дизайны: файдалы материаллар" дип аталган курс барлыкка килде.

Курс 5 темага бүленгән: татар хәрефләре һәм каллиграфия, рәсемнәр һәм милли орнаментлар, милли кием, татар образы һәм милли архитектура. Сайтта теркәлгәннәр аны бушлай уза ала. https://www.azatliq.org/a/30987598.html

Казанның Муса Җәлил исемендәге опера һәм балет театрында композитор Эльмир Низамовның "Алтын Казан" мюзиклы премьерасы узды. Ул быелгы "Үзгәреш җиле" проекты кысаларында дип тәкъдим ителде. Премьерада хәбәрчебез булып кайтты.

Татарстан һәм Башкортстанга коронавируска каршы вакцинаның беренче партияләре килеп җитте.

Башлап ул авырулар белән эшләүче медикларга, укытучыларга, социаль хезмәт күрсәтүчеләргә ясалачак диелә. https://www.azatliq.org/a/30988184.html

⚡️ Казанда милли мәгариф турында сөйләшүгә журналистлар кертелмәгән.

Татарстандагы югары уку йортлары ректорларының киңәшмәсеннән журналистларны ишек төбеннән кире боргыннар. Аларны чарага кертмәскә әмер булды, дип белдерде үзен Казан кооператив институтының Яшьләр сәясәте үзәге хезмәткәре дип таныштырган Роберт Стешенко.

Азатлыкка билгеле булганча, әлеге чарада Татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе рәисе Марат Әхмәтов, Казан федераль университеты ректоры Илшат Гафуров, Русия кооперация университеты ректоры Алсу Нәбиева чыгыш ясарга тиеш булган.

Казан һәм Татарстан митрополиясен моңа кадәр Екатеринбур митрополиты вазифасында булган Кирилл җитәкләячәк. Бу турыда карарны Урыс православ чиркәве җитәкчелеге кабул иткән. https://www.azatliq.org/a/30990108.html

— Ни өчен Сез Мәскәүдә җитәкчелек иткән ун ел эчендә йөздән артык чиркәү төзелгән һәм бер генә яңа мәчет тә салынмаган?

Мәскәүнең көньяк-көнчыгыш бүлгесе татарлары мохтарияте Мәскәү башлыгы Сергей Собянин исеменә хат юллаган. Хатның авторы — мохтарият рәисе Гаяз Ямбаев белән әңгәмә кордык.

9 декабрь — Халыкара ришвәтчелеккә каршы көрәш көне. Татарстанда ришвәтчелекнең үз төсмере бар ди "Сираҗи сүзе" газеты баш мөхәррире, ришвәтчелек хакында язучы Искәндәр Сираҗи. Ул Азатлык сорауларына җавап бирде.

#югалту
Татарстанның халык артисты, ТАССРның атказанган сәнгать эшлеклесе Рафаэль Ильясов вафат булды. 90нчы еларда ул "Татарстан" дәүләт телерадиоширкәтендә өлкән мөхәррир, музыкаль тапшырулар мөдире вазифасын башкарды. Танылган җырчыга 81 яшь иде.

Мәскәү өлкәсенең Власиха шәһәре мәхкәмәсендә "Хизб ут-Тәхрир" оешмасының "Казан унлыгы" дип аталган төркеменә карата чыгарылган хөкем карарларына каршы апелляция утырышлары башланды. Соңгы утырышны Азатлык хәбәрчесе дә күзәтте.

10 декабрь — Халыкара кеше хокуклары көне

Гади авыл кешесе үз хокукларын ничек яклый, алар бозылган очракта кайда, кемгә мөрәҗәгать итә ала? Ике ел элек Азатлык шундый бер очрак — Кукмарадагы Хафизовлар гаиләсе турында язган иде. Бүген ул вакыйганың ничек тәмамлануын ачыкларга булдык.

⚡️Казанның Вахитов районы мәхкәмәсе Алинә Әхмәтова дару белән Татарстан бюджеты хисабына тәэмин ителәргә тиеш дигән карар чыгарды.

Апаста яшәүче өч яшьлек Әмирә турында Азатлык элегрәк язды. Ул сирәк авырудан интегә. Дәвалану өчен аңа кыйммәтле дару кирәк. Бу даруны бюджет хисабына алу каралган булса да, Әмирәнең әти-әнисенә моңа ирешү өчен озак вакыт мәхкәмә юлын таптарга туры килде.

Экспертларның берсе Рамилгә "кеше үтергәнче, асылынсаң әйбәтрәк булыр иде" дигән. Икенчесе "кеше үтергәнче, башкаларның оекбашларын юсаң әйбәтрәк булыр иде" дигән.

Читадагы хәрби мәхкәмәнең чираттагы утырышында Рамил Шәмсетдиновка уздырылган психиатрия экспертизасы нәтиҗәләре турында сүз барган.

Русия аннексияләгән Кырымның Югары мәхкәмәсе ATR кырымтатар телеканалы җитәкчесе, Кырымтатар дөнья конгрессы вице-президенты, Кырымның элекке вице-премьеры Ленур Ислямовны 19 елга ирегеннән мәхрүм итү карарын чыгарды.

Математик һәм сәяси тоткын Азат Мифтахов arXiv.org сайтында төрмәдә язылган яңа мәкаләсен бастырды.

Ул инглиз телендә язылган һәм "Modulus of continuity for a martingale sequence" ("Мартингейл эзлеклелеге өчен өзлексезлек модуле") дип атала.

Казанда җырчы Рафаэль Ильясов белән хушлаштылар

10 декабрь Казанның 7нче шәһәр клиник хастаханәсе моргы яныннын Татарстанның халык артисты, җырчы Рафаэль Ильясовны соңгы юлга озаттылар.

Мәрхүм коронавирус йоктырып узган атна хастаханәгә салынган булган. Шушы чирдән вафат булганга, аны туганнарына пыяла аша гына күрсәттеләр. Мәрхүмне моргтан табутта чыгардылар. Җеназа намазын уку һәм хушлашу мөрасиме хастаханә янында оештырылды.

Рафаэль Ильясов Казанның мөселман зиратында җирләнде.

Башкорт активистлары Уфада Зәки Вәлидигә һәйкәл булдыруны таләп итте.

Башкорт милли хәрәкәте җитәкчеләренең берсе Зәки Вәлиди тууына бүген 130 ел тулды.

#минемчә
Шушы көннәрдә Казанда узган "Алтын Казан" тамашасы премьерасы сурәтендә татар мәдәниятендәге бүгенге тәрәккыят, мирасны һәм традицияне яңа калыплар аша бирү, милли эчтәлекне саклап калу, әдәбиятның бүгенге хәле турында әдәбият белгече Миләүшә Хәбетдинова белән сөйләштек.