🎥 نقش قیمت‌ها در انتقال داده‌ها/ هایک

🙏یکی از مهم‌ترین و عمیق‌ترین ایده‌های فردریش فون هایک، توصیف نقش و اهمیت قیمت‌ها در انتقال داده‌ها بود. هایک به ما می‌گوید که قیمت به ما امکان انتقال حجم عظیمی از داده‌ها را می‌دهد.

🙏از نظر هایک زمانی که دولت‌ها شروع به مداخله در امر قیمت‌ها می‌کنند دسترسی ما به این داده‌های مهم را از بین می‌برند و باعث ارسال سینگال‌های غلطی از سوی قیمت‌ها می‌شوند. سیگنال‌هایی که نتیجه‌ای جز تصمیمات غلط افراد جامعه و مخدوش شدن اقتصاد نخواهد داشت.

🙏در این ویدئو از موسسه فریزر، این ایده مهم هایک با زبانی ساده و مثال‌هایی جذاب توضیح داده شده است.

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💦 نوبلیست همیشه اشتباه

🙏 @Signal99

🤔 جوزف استیگلیتز، نماد یک آکادمیسین موفق است. او در ۲۶سالگی موفق به کسب درجه استادتمامی شده است و نوبل اقتصاد را در کارنامه دارد. با این حال موضع‌گیری‌های او چنگی به دل نمی‌زند؛ حمایت از دیکتاتورها و پیش‌بینی‌های نادرست از بحران‌های اقتصادی بخشی از کارنامه اوست.

🤔در سال ۲۰۰۶، جوزف استیگلیتز، اقتصاددان برنده جایزه نوبل، از سیاست‌های اقتصادی هوگو چاوز تمجید کرد. استیگلیتز در کتاب خود با عنوان «به کار انداختن جهانی‌سازی» که در سپتامبر همان سال منتشر شد، نوشت که رئیس‌جمهور ونزوئلا یکی از «دولت‌های چپ‌گرا» در آمریکای لاتین را رهبری می‌کرد که به ناحق «به دلیل پوپولیست بودن مورد انتقاد شدید» قرار گرفته بودند.

🤔 از دیدگاه استیگلیتز، بازارها مملو از نارسایی در پردازش و انتقال اطلاعات هستند و دولت باید آماده اصلاح این نارسایی‌ها باشد. استیگلیتز در سخنرانی نوبل خود، از «تضعیف» نظریه‌های بازار آزاد آدام اسمیت سخن گفت و مدعی شد که «دست نامرئی» اسمیت یا وجود ندارد یا «فلج» شده است. او خاطرنشان کرد که مناظرات سیاسی بزرگ در دو دهه گذشته عمدتا بر «کارایی اقتصاد بازار» و «رابطه مناسب میان بازار و دولت» متمرکز بوده است.

🤔 همانطور که استیگلیتز در سخنرانی نوبل خود تاکید کرد، «برای کارآمد بودن بازارها، رقابت کامل ضروری است» (تاکید از اوست) . او حق داشت که با به چالش کشیدن ایده بازارهای کاملاً رقابتی، اقتصاد اطلاعات یک تغییر پارادایم را رقم زد. اما نظریه رقابت کامل آنقدر انتزاعی است که تنها اقتصاددانانی که اسیر اثبات‌های ریاضی خود شده‌اند، می‌توانند به آن باور داشته باشند. هر نهادی که توسط انسان‌های خطاپذیر ایجاد و اداره شود، محکوم به شکست است. اما نکته اینجاست که همین انسان‌های خطاپذیر، دولت‌هایی را اداره می‌کنند که استیگلیتز چنین اعتمادی به آنها دارد. متن کامل

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🎥 قانون و قانون‌گذاری از نگاه هایک

🙏یکی از مهم‌ترین کتاب‌های هایک، سه‌جلدی قانون، قانون‌گذاری و آزادی است و در این کتاب هایک از تفاوت مهمی صحبت کرد.

🙏تفکیک مهم میان قوانینی که توسط دولت‌ها طراحی می‌شوند و قوانینی که از دل تعاملات انسانی بیرون می‌آیند. بعضی از قوانین به مانند ایستادن به ترتیب در صف را هیچ دولتی طراحی و اجبار نکرده است اما مردم به صورت داوطلبانه از آن پیروی می‌کنند.

🙏اگر به ایده‌های فردریش فون هایک علاقه‌مند هستید این ویدئو را از دست ندهید زیرا این تفکیک به شما در فهم یکی از اساسی‌ترین ایده‌های هایک که نظم خودجوش است، کمک شایانی می‌کند.

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💦 اصل کنش و گریز ناپذیری آزادی

🙏 @Signal99

🤔 انسانها کنشگرند. یعنی رفتاری هدفمند دارند که شرایط خود را به وضعیتی مطلوبتر تغییر میدهند. این اصل بنیادین، قطعی و انکارناپذیر است. حتی انکار آن هم خود یک کنش است: تلاشی هدفمند برای اثبات یک موضع. پس حقیقت کنش انسان نیازمند اثبات تجربی نیست؛ در هر جهان ممکنی که کنشی رخ دهد، صدق میکند. این اصل، یک مقوله ذهنی و پیش شرط ضروری برای فهم رفتار انسان است.

🤔 این نسبیگرایی نیست. ایدئولوژی هم نیست. شما «۲ + ۲ = ۴» را در آزمایشگاه محک نمیزنید. به همین ترتیب، برای اثبات اینکه انسان بر اساس ترجیحات خود عمل میکند تا ناخشنودیاش را کاهش دهد، به آزمایش روانشناسی نیاز ندارید. هر دو، حقایقی پیشینی و غیرتجربیاند.

🤔 اما جمعگرایان اصرار می کنند که ما نوع دوستی، عشق یا رفتار جمعگرایانه را میبینیم پس کنششناسی (پراکسیولوژی) باید اشتباه کند! این اعتراضها ذات کنش را درک نمیکنند. کنششناسی انکار نمیکند که مردم گاه به نفع دیگران عمل میکنند. فقط توضیح میدهد که حتی آن اعمال هم برگرفته از ارزشهای خود کنشگرند.

🤔تمام کنشهای انسان به معنای کنش شناختی، ضرورتاً «خودخواهانه» هستند. هر انتخابی به این دلیل انجام میشود که برای کنشگر رضایت بخشتر از گزینه های دیگر است. پس واژه «خودخواه» در اینجا یک تکرار مکررات است: هر کنشی از خود فرد سرچشمه میگیرد و هدفش دستیابی به وضعیتی مطلوبتر از دیدگاه خود اوست.

🤔 بدون «خود» خودخواه فرد کنشگر، انتخابگر و ارزشگذار هیچ چهارچوب مفهومیای پایه نخواهد داشت. تمام مفاهیمی مانند عشق، عدالت، فداکاری یا حتی خود جامعه، پیشفرضشان موجودی خودآگاه است که توانایی ارزشگذاری، قضاوت و عمل بر اساس آنها را دارد.

🤔 هر مفهوم والاتری از وظیفه و دلسوزی تا وفاداری و حتی منطق به وجود یک «من» متکی است که آنها را برمیگزیند. اگر «خودی» وجود نداشت که ترجیح دهد، ناخشنود شود یا به دنبال بهبود باشد، هیچ دلیلی، اخلاقیاتی، زبانی، ارزشی یا حتی زندگیای در کار نبود.

🤔 روشن کردن این مسئله بی رحمی نیست واقعنمایی است. وظیفه کنش شناسی این است که احساساتگرایی را کنار بزند و نشان دهد هیچ کنشی خارج از انتخاب وجود ندارد، و هیچ انتخابی بدون انتخابگر. آنچه آنها «نوع دوستانه» مینامند، صرفاً شرطی است که بیش از هرچیز برایشان ارزش دارد.

🤔 و اینجاست که افراد جمعگرا (سوسیالیست) به قانون متوصل میشوند (ایجاد قوانین در دولت با کم رای اکثریت). ایدئولوژی ها وقتی برای یک حقیقت پاسخ منطق پیدا نمی کنند، دست به دامن زور میشوند.

🤔 پس هر چیزی که اصالت فرد را به عنوان تنها منبع کنش انکار کند، ذاتاً شر است نه تنها برای زندگی فرد و هماهنگی اقتصادی ویرانگر است، بلکه آزادی، کرامت و خود تمدن را نابود میکند. تلاش برای ساخت اخلاق، سیاست یا اقتصاد بدون «خود»، پنداری بی معناست. «خود»ِ هدفمند یک نقص اخلاقی نیست بلکه شرط بنیادین معنا، انتخاب و خود زندگی است.

🤔 جمعگرایان میخواهد انسان کنشگر را با انتزاع «اراده جمعی» جایگزین کند. اما چنین ارادهای وجود ندارد؛ نمیتواند انتخاب کند یا ارزشگذاری کند. همیشه نقابی است بر چهره مستبد، برنامه ریز یا بوروکراتی که فرد را حذف میکند و تنها منبع اصیل پیشرفت را خاموش میسازد: کنشهای خودانگیخته انسانهای آزاد.

🤔 تمام آموزههای جمعگرا چه سوسیالیستی، فاشیستی، ملیگرا یا دینی تسلیم فرد به یک کل خیالی را میطلبند. نه تنها از نظر اخلاقی منفورند، بلکه غیرمنطقی هم هستند. چون میخواهند سازوکار خود زندگی را نابود کنند. پس وقتی میگوییم هر چیزی غیر از آزادی به معنای واقعی ضد انسان است، این یک ادعای ایدئولوژیک یا شعار حزبی نیست. یک حقیقت منطقی است. ریشه در ذات انسان به عنوان موجودی کنشگر دارد.

🤔 آزادی در معنای نسبیگرایانه یک «ارزش» نیست. شرط ضروری کنش انسانی است. فقط یک فرد آزاد میتواند انتخاب کند، ترجیح دهد و عمل کند. بدون آزادی، کنشگری وجود ندارد. سیستمی که آزادی را انکار میکند، میخواهد تنها عاملی را خاموش کند که زندگی انسان را ممکن میسازد: ذهن انتخابگر فرد. لغو آزادی یعنی لغو کنش. و لغو کنش یعنی نابودی زندگی.

✏️سایت میزس ترجمه از رضا غنی پور
✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🎥 دلایل هایک برای غیرممکن بودن سوسیالیسم

1️⃣ عدم وجود اطلاعات کافی: هایک معتقد بود که برای اداره یک اقتصاد سوسیالیستی، به اطلاعات دقیق و لحظه به لحظه از تمام نیازها و منابع در سراسر جامعه نیاز است. او می‌گفت جمع‌آوری و پردازش چنین حجم عظیمی از اطلاعات در عمل غیرممکن است.

2️⃣ مشکل محاسبه: هایک معتقد بود که در یک اقتصاد سوسیالیستی، تعیین قیمت‌ها برای کالاها و خدمات بدون استفاده از مکانیزم بازار غیرممکن است. او می‌گفت قیمت‌ها باید به طور مداوم بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم شوند، و این امر بدون وجود یک سیستم قیمت‌گذاری آزاد امکان‌پذیر نیست.

3️⃣ از بین رفتن انگیزه: هایک معتقد بود که سوسیالیسم انگیزه افراد برای کار و تولید را از بین می‌برد. او می‌گفت در یک جامعه سوسیالیستی، افراد دیگر برای خود کار نمی‌کنند و به دنبال سود و منفعت شخصی نیستند، و این امر به کاهش کارایی و تولید می‌انجامد.

4️⃣ تمرکز قدرت: هایک معتقد بود که سوسیالیسم به تمرکز قدرت در دست دولت منجر می‌شود. او می‌گفت در یک جامعه سوسیالیستی، دولت باید بر تمام جنبه‌های اقتصاد و زندگی اجتماعی نظارت داشته باشد، و این امر به خطر افتادن آزادی و دموکراسی می‌انجامد.

5️⃣ عدم کارایی: هایک معتقد بود که سوسیالیسم به دلیل بوروکراسی و فساد، ناکارآمد است. او می‌گفت دولت در اداره اقتصاد به طور موثری عمل نمی‌کند و این امر به هدر رفتن منابع و نارضایتی مردم می‌انجامد. (لینک پست در اینستاگرام)

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🛢 🇮🇷 تخفیف نفت ایران در بازار چین ۲ برابر شده است !

🔴 رقابت بین دو عرضه‌کننده ایرانی، باعث افت قیمت و ضرر ۹ هزار میلیارد تومانی شده! یعنی از ۲ به ۴ دلار رسیده و ماه گذشته بیش از ۱۰۰ میلیون دلار خسارت به کشور زده است. این اتفاق درحالیست که تخفیف نفت روسیه در حال کاهش است.

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💦همیشه غلط!

🙏 @Signal99

🤔چرا اقتصاددان‌های چپ‌گرا از تاچر تا میلی همیشه در اشتباه بودند؟ 364 اقتصاددان درباره اصلاحات تاچر هشدار دادند و ۱۰۰ اقتصاددان علیه شوک درمانی میلی نامه نوشتند، اما امروز نیل فرگوسن آرژانتین را معجزه دست ساز بشر نامیده است. تنها از یک سال پس از آنکه اقتصاددانان نسبت به اصلاحات میلی هشدار دادند، آرژانتین برای نخستین بار در ۱۲۳ سال گذشته کسری بودجه خود را از بین برد، تورم را از ۲۱۱ درصد به ۴۳ درصد کاهش داد، ۱.۷ میلیون کودک را از فقر خارج کرد و رشد سالانه ۸ درصدی را تجربه کرد.

🤔چرا این اقتصاددانان همیشه در سمت غلط هستند؟ ساعتی که خراب است، روزی دو بار زمان را درست نشان می‌دهد. اما ساعتی که پنج دقیقه جلو باشد، هیچ‌وقت درست نیست. این اقتصاددانان شبیه دسته دوم‌اند، و دلیلش بدشانسی نیست بلکه نظریه‌ی غلط است. آن‌ها فکر می‌کنند بازار فقط تحت پیش‌فرض‌های غیرواقع‌بینانهٔ نئوکلاسیک مثل اطلاعات کامل و رقابت کامل کار می‌کند. اما این هرگز دلیل دفاع فریدریش هایک از بازارها نبود. او «رقابت کامل» را به‌عنوان توصیفی از دنیای واقعی نقد می‌کرد.

🤔استدلال او برای بازار بر فرآیند کشف آن استوار بود: در زندگی واقعی، انسان‌ها اطلاعات کامل ندارند و بازارها کاملاً کارا و رقابتی نیستند، اما فرآیند کشف از طریق آزمون و خطای کارآفرینانه ما را به‌مرور به کارایی نزدیک‌تر می‌کند. کارآفرینان به دنبال سود می‌روند و زندگی دیگران را بهتر می‌کنند، نه چون فرشته‌اند، بلکه چون بازارها به کسانی پاداش می‌دهند که ناکارآمدی‌ها را پیدا و اصلاح کنند.

🤔پس چرا با وجود چنین سابقه‌ای از پیش‌بینی‌های غلط، آن‌ها همچنان توجه گسترده رسانه‌ها را جلب می‌کنند، کتاب‌های پرفروش می‌نویسند و بر مباحث سیاست‌گذاری اثر می‌گذارند؟
در اینجا، اقتصاددان کمتر شناخته‌شده کنث بولدینگ سرنخی به ما می‌دهد. او در مقالهٔ سال ۱۹۶۲ خود با عنوان «تخصیص غلط منابع فکری» اشاره کرد که برخلاف بازار سرمایه، «بازار ایده‌ها» فاقد یک سازوکار بازخورد شفاف است. همان‌طور که او مشاهده کرد، در حوزهٔ منابع فکری «هیچ معیار ساده‌ای، مانند آنچه در سرمایهٔ مالی داریم، به شکل نرخ بازده روشن وجود ندارد».

🤔ایده‌های بد می‌توانند به میلیون‌ها نفر آسیب بزنند، و با این حال همچنان مورد ستایش قرار گیرند. مصرف‌کنندگان می‌توانند پس از یک وعده، یک رستوران بد را ترک کنند؛ اما رأی‌دهندگان به‌راحتی نمی‌توانند ایده‌های زیان‌آور را به پیامدهای واقعی پیوند دهند. بیایید منصف باشیم، پیش‌بینی کار دشواری است، به‌ویژه در حوزه‌ای که با «اتم‌هایی دارای احساسات» سر و کار دارد. اما باید از دو افراط پرهیز کنیم: رد هرگونه نظریهٔ جهان شمول از سوی مکتب تاریخی آلمان از یک طرف، و «تظاهر به دانایی» تکنوکراتیک از طرف دیگر.

🤔باور به اینکه می‌توانیم نتایج کمی دقیق را پیش‌بینی کنیم، باوری اشتباه است. اقتصاد ابزاری قدرتمند است، همان‌طور که میلی و تاچر هر دو نشان دادند، اما قدرت آن در این است که مردم آزاد انتخاب‌های خود را انجام دهند، آزمایش کنند و راه‌های بهتری برای انجام امور کشف کنند، نه در این که کارشناسان برنامه و هدف‌های بزرگ برای جامعه ترسیم کنند.


✏️ مانی بشرزاد
✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💦 آیا کاهش هزینه‌های دولت خطر رکود را به همراه دارد؟

🙏 @Signal99

🤔این جمله رایج است که «اگر هزینه‌های دولت خیلی سریع کاهش پیدا کند، دچار رکود می‌شویم». اما آیا واقعاً درست است؟ آیا کاهش هزینه‌های دولت می‌تواند اقتصاد را وارد رکود کند؟ اول باید مفاهیم کلیدی را تعریف کنیم، به‌ویژه «رکود» و «تولید ناخالص داخلی (GDP)». به دو فصل متوالی رشد منفی رکود گفته میشود. اقتصادی اقتصاددانان البته تبصره‌های دیگری هم اضافه می‌کنند، اما برای بحث ما همین تعریف کافی است.

🤔تولید ناخالص داخلی (GDP) یعنی مجموع مخارج روی کالاها و خدمات نهایی در یک کشور طی یک بازه زمانی مشخص. معمولاً GDP به صورت فصلی یا سالانه محاسبه می‌شود و اقتصاددانان آن را برای کشورهای مختلف هم مقایسه می‌کنند. فرمول ساده آن این است: مصرف خانوار (C) + سرمایه‌گذاری کسب‌وکارها (I) + هزینه‌های دولت (G) + خالص صادرات (NX)

🤔در امریکا، مصرف خانوار حدود دو سوم GDP را تشکیل می‌دهد. یعنی اگر اعتماد مصرف‌کننده پایین بیاید، بازارها هم نگران می‌شوند. هزینه‌های دولت حدود ۲۳٪ GDP است. بنابراین اگر دولت برای متعادل کردن بودجه، یکباره ۲ تریلیون دلار هزینه را حذف کند، GDP حدود ۷٪ کاهش می‌یابد. این رقم یک رکود عمیق خواهد بود. برای مقایسه، وقتی اقتصاد آمریکا در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۰ به خاطر کرونا تعطیل شد، GDP حدود ۷.۵٪ افت کرد. پس منطقی است که بسیاری از کاهش سریع هزینه‌ها بترسند.

🤔اما ماجرا اینجا تمام نمی‌شود. اقتصاددان‌ها همیشه می‌گویند باید «روی دیگر سکه» را هم دید. سوال این است: اگر دولت این پول را خرج نکند، چه اتفاقی می‌افتد؟ یک نگاه این است که اقتصاد را به بخش مولد (خصوصی) و بخش غیرمولد (دولتی) تقسیم کنیم. به زبان ساده: دولت بیشتر مصرف می‌کند تا تولید. هزینه‌های دولت معمولاً در سه دسته است: مصرف مستقیم (مثل هزینه‌های نظامی). انتقال منابع (مثل یارانه، کمک‌های رفاهی، هزینه‌های درمانی، آموزشی یا سوبسیدها). برخی خدمات مثل اداره پست. حتی اگر فایده‌ای داشته باشند، معمولاً زیان‌ده هستند و به طور خالص ثروت جامعه را کاهش می‌دهند.

🤔از آن‌سو، بخش خصوصی ذاتاً مولد است. چرا؟ چون سود و زیان عملکرد آن را مشخص می‌کند: اگر فعالیتی سودآور باشد یعنی ارزش ایجاد کرده؛ اگر زیان‌ده باشد باید اصلاح یا متوقف شود. بنابراین هزینه‌های دولت نباید به سادگی به GDP اضافه شود؛ بلکه باید «خالص» آن محاسبه شود. در واقع، چون دولت منابع را از بخش خصوصی می‌گیرد و به فعالیت‌های کم‌بازده یا غیرمولد می‌دهد، این انتقال در مجموع بار منفی برای اقتصاد دارد.

🤔 پس اگر ۲ تریلیون دلار از هزینه‌های دولت کاسته شود، نباید فقط به آمار کاهش GDP نگاه کرد؛ بلکه باید دید این منابع آزاد می‌شوند تا وارد بخش خصوصی (بخش مولد) شوند. هرچه این انتقال سریع‌تر اتفاق بیفتد، در بلندمدت به نفع اقتصاد خواهد بود. کاهش ۲ تریلیون دلار هزینه دولتی لزوماً اقتصاد را وارد رکود نمی‌کند. ممکن است یک دوره تطبیق کوتاه وجود داشته باشد، اما اگر بازار آزاد اجازه داشته باشد بدون دخالت دولت‌ها تعدیل کند، ظرف شش ماه اقتصاد روی پایه‌ای محکم‌تر قرار خواهد گرفت و آماده رشد بزرگ خواهد شد.

✏️سایت میزس ترجمه از رضا غنی پور
✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99