Այս տեսահարցազրույցում ես հնարավորինս հակիրճ ու պարզ ներկայացրել եմ այս պահին Հայաստան-Թուրքիա և հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների իրական բովանդակությունը։
https://youtu.be/TRap--mhy1g?t=316

Թուրքիայի մայրաքաղաք Անկարայում մեկնարկել են «թուրքական Պենտագոնի»՝ Թուրքիայի ՊՆ և ԳՇ նոր շենքի կառուցման աշխատանքները։ 2023թ. բացվելիք այս կառույցն ունի կիսալուսնի և աստղի տեսք, որոնք Թուրքիայի դրոշի խորհրդանիշներն են։
Իրականում նոր շենքի կառուցումը խորհրդանշում է Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության ռազմավարության փոփոխությունը. Թուրքիան իր արտաքին հարցերի լուծման հիմնական գործիք համարում է ռազմական ուժը (hard power)։ Այս փոփոխությունը ընդունված է կոչել «միլիտարիզացում»՝ արտաքին քաղաքականության ռազմականացում։
Այս շենքն, ըստ էության, նաև ուղերձ է տարածաշրջանին. Թուրքիան տարածաշրջանում (այդ թվում՝ Հարավային Կովկասում) չի պատրաստվում խաղաղության։

#խաղաղությանվկաները

Պատկերացրեք, որ կորոնայից այսօր ձեր պատվաստման վկայականը պահեք, մոտ 100 տարի անց հաջորդ սերունդները գտնեն ու ուշադրությամբ կզննեն այն, ինչպես որ ես Օսմանյան կայսրությունում պատվաստման այս վկայականը, տրված 1900-ականների սկզբին։

1955թ. այս օրերին՝ սեպտեմբերի 6-7-ին, Թուրքիայի Հանրապետության կենտրոնական Ստամբուլ և Իզմիր քաղաքներում պետության կողմից կազմակերպված և հրահրված թուրք ամբոխները հարձակվեցին ազգային փոքրամասնության կարգավիճակի հասած տեղաբնիկ հայ ու հույն բնակչության և նրանց սեփականությունների (տներ, եկեղեցիներ, գերեզմանատներ, խանութներ) վրա: Սպանություններից, բռնաբարություններից, հրդեհներից ու ավերից սարսափած շատ հույներ ու հայեր որոշեցին բռնել գաղթի ճանապարհը:
Ինչպես ասում են իրենք՝ հույները. «Կոստանդնուպոլիսը գրավվեց ոչ թե 1453թվականին, այլ 1955-ին»:
«Սեպտեմբերի 6-7-ի պոգրոմ» անունը ստացած ցեղասպանական այս ակտը ևս մեկ անգամ առիթ է հասկանալու, թե ինչպիսի ապագա է սպասվում մեզ անզեն «խաղաղության պատրաստվելիս»։
Նկարում թուրքական ամբոխը հարձակվում է հայկական/հունական գույքի վրա։
***
Այս թեմայով դեռ տարիներ առաջ մի մանրամասն սյունակ եմ գրել, որը կարող եք գտնել այս հղումով՝ https://varuzhan.me/2021/09/07/20dolar20kilo/

​Մեկ շաբաթ առաջ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը շարադրել էր այն նվաստացուցիչ ու պետականակործան նախապայմանները, որոնք Հայաստանը պետք է կատարի՝ Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների հաստատման դիմաց (մանրամասն այստեղ անդրադարձել եմ՝ https://www.facebook.com/varujeans/posts/10224359601447905։
Իսկ այսօր Հայաստանի դե ֆակտո թուրքամետ իշխանության ղեկավարը կառավարության նիստում Էրդողանի խոսքերն, ըստ էության, դրական որակեց՝ պնդելով, որ դրանցում տեսնում է «հարաբերությունները կարգավորելու, հայ-թուրքական երկաթուղին և ճանապարհները վերագործարկելու մասին խոսելու հնարավորություն»։ Շտապեմ ասել, որ թուրքական կողմում հայ-թուրքական երկաթուղին գործարկելու մասին ոչ միայն խոսք չկա, այլև չկա անհրաժեշտություն այն գործարկելու։ Թուրքիան նոր երկաթուղի է կառուցում, որը միանալու է հարավում նախիջևանյան երկաթուղու հետ՝ Սյունիքի միջանցքով ձգվելով դեպի Ադրբեջան (կից քարտեզում երևում է այդ նոր երթուղին)։
Ավելին, կապիտուլիանտն այսօր իր խոսքում ևս մեկ անգամ վերահաստատեց իր պնդումը, որ կատարելու է Թուրքիայի գլխավոր նախապայմանը՝ թյուրքական միջանցք է տրամադրելու Ադրբեջանին. «Այստեղ մենք վճռական ենք ջանքեր գործադրել կոնկրետ արդյունքների համար՝ գիտակցելով, իհարկե, որ Ադրբեջանն էլ իր հերթին ակնկալում է հաղորդակցություն ստանալ իր արևմտյան շրջանների և Նախիջևանի միջև»։
Հասկանալով, որ «միջանցքը» վատ է հնչում, հատուկ կարգավիճակ ունեցող այդ ճանապարհը ՀՀ դե ֆակտո իշխանությունը կոչում է պարզապես «ուղիղ հաղորդակցություն»։ Ճիշտ «օլիգարխ»-«խոշոր սեփականատեր» բառախաղի նման։
Ըստ այդմ, կառավարության ուղեգիծը հստակ է. Հայաստանը պետք է դառնա Թուրքիայից կախյալ կիսապետություն, կամ, հենց թուրքական բառերով, «մշակութային ինքնավարություն»։
Ու կդառնա, եթե այս ամենը չկասեցվի։

Սյունիքում երեկվանից Ադրբեջանը կանգնեցնում է իրանական մեքենաները, ստուգում փաստաթղթերն ու գումար գանձում՝ Հայաստանի տարածքով շարժվելու համար։
Սա միանգամայն սպասելի էր։ Թուրքիան և Ադրբեջանը խնդիր են դրել ռազմական և այլ ճանապարհներով նվաճել Սյունիքը և սա այդ ճանապարհներից մեկն է։ Իրենք խաղաղությունը պատկերացնում են առանց Հայաստանի։
Իսկ Հայաստանը չի կարող զարգանալ, Հայաստանը միմիայն կորցնելու է, քանի դեռ Հայաստանի ղեկին է դե ֆակտո թուրքամետ իշխանությունը։ Սյունիք, Տավուշ, Արարատ, Երևան. սրանք այլևս իրական վտանգներ են։
Հետևաբար Հայաստանում ընդդիմության և ցանկացած սթափ, հայրենասեր ու նախաձեռնող մարդու համար կա ու պետք է լինի միայն մեկ օրակարգ. հեռացնել թուրքամետ իշխանությանը։ Ցանկացած այլ գործ ի սկզբանե դատապարտված է պարտության, եթե նպատակ չունի վերջնարդյունքում հեռացնել կապիտուլիանտին։

Իմ հարցազրույցը հայ-թուրքական հակամարտության, Արցախի և Սփյուռքի դերակատարության վերաբերայլ՝ տեքստային և վիդեո ձևաչափերով՝ https://asbarez.am/396580/%d5%b0%d5%a1%d6%80%d6%81%d5%a1%d5%a6%d6%80%d5%b8%d5%b5%d6%81-%d5%a9%d5%b8%d6%82%d6%80%d6%84%d5%a1%d5%a3%d5%a7%d5%bf-%d5%be%d5%a1%d6%80%d5%b8%d6%82%d5%aa%d5%a1%d5%b6-%d5%a3%d5%a5%d5%b2%d5%a1%d5%b4/

Հայաստանում չկա և չի եղել ներքին քաղաքականություն. հայկական քաղաքական դաշտի գրեթե բոլոր գործընթացներն ու իրադարձությունները այս կամ այն կերպ կապված են եղել արտաքին քաղաքական իրադարձությունների (կամ ուժերի) հետ։
Այս պահին տեղի ունեցող իրադարձությունները և մասնավորապես՝ Հայաստանի շարունակվող կապիտուլյացիան ևս արդյունք է արտաքին քաղաքական պայքարի, որի գլխավոր շահառուները Թուրքիան և Ադրբեջանն են։
Փաստացի վերջիններս Հայաստանի անկախ պետականության դեմ կռիվը վարում են առաջին հերթին ոչ թե ռազմի դաշտում, այլ Հայաստանի ներսում՝ տեղեկատվական մանիպուլյացիաների շնորհիվ հասարակության բարոյալքման և ապակողմնորոշման միջոցով։ Կապիտուլիանտ Նիկոլ Փաշինյանի թիմի՝ արտաքին աջակցությամբ ամենաօրյա ռեժիմով արտադրած տեղեկատվական նյութը հայ ժողովրդին գցել է արհեստական իրականության մեջ, որը թմրեցնում է նույնիսկ մեր ինքնապահպանության բնազդը։
Եթե բանաձևենք տեղի ունեցողը, ապա կարելի է ասել, որ «նախկիացավության» և «լավ ապագայի» մասին միֆերը դարձել են մեր հասարակության կոլեկտիվ թմրանյութը կամ, ինչպես կասեր Կ. Մարքսը, «ժողովրդի օպիումը» (Opium des Volkes), իսկ Հայաստանի դեմ մղվող պատերազմը 21-րդ դարի նոր «Օպիումային պատերազմն է», որը տեղեկատվական քաղաքականության շնորհիվ մեր ազգի քաղաքական ոչնչացմանն է ուղղված։
Ինչպես դժվար չէ կռահել, կա երկու ճանապարհ այս պատերազմի ընթացքը շրջելու համար. կա՛մ հեռացնել ժողովրդին «օպիում» վաճառողներին, կա՛մ էլ քարոզել օպիումից չօգտվել։ Երկրորդ տարբերակը, ինչպես տեսնում ենք, չի ստացվում նաև այն պատճառով, որ չկա այս պարզ իրականության գիտակցումը շատ պատասխանատուների մոտ։

Նախորդ գրածս է պատճառը, որ տեսնելով այս կադրերը, հայ հասարակության զգալի հատվածը կշարունակի ապրել (կարծես ոչինչ չի եղել) և ուղղակի և անուղղակի սատարել մեր պետությունը թուրքին հանձնած կապիտուլյանտին։

​Շարունակվում է ՀՀ կապիտուլիանտ վարչապետ Ն. Փաշինյանի և Էրդողանի հեռակա երկխոսությունը՝ բացահայտելով նոր մանրամասներ առկա գաղտնի բանակցություններից։
Րոպեներ առաջ Էրդողանը հերթական ասուլիսի ժամանակ, անդրադառնալով Հայաստանի հետ հարաբերությունների ու Սյունիքի «Թյուրքական միջանցքի» թեմաներին և հեռակա դիմելով Փաշինյանին, բառացիորեն ասել է հետևյալը.
«Այդ միջանցքի բացվել-չբացվելու հարցը բացառապես քաղաքական է։ Եթե Թայիփ Էրդողանի հետ հանդիպել ես ուզում, դրա համար անհրաժեշտ է կատարել հայտնի քայլերը։ Մենք դեմ չենք հանդիպելուն։ Հանդիպման պատրաստվելիս պետք է դրական մոտեցում ցուցաբերելու քայլեր անել։ Եթե Վրաստանի վարչապետի միջոցով երկխոսության ինձ ուղղված առաջարկը այս հարցում իսկապես անկեղծ է, ես էլ անկեղծություն կցուցաբերեմ և դիվանագիտություն կսկսենք։ Աստվածն առաջ՝ նա այստեղ ոչ թե բացասական, այլ դրական մոտեցում կցուցաբերի։ Աստվածն առաջ, Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև այս խնդիրը միջանցքների բացմամբ կհաղթահարվի»։
Այս կարճ ելույթը բացահայտում է մի քանի փաստեր.
◾ Կապիտուլիանտ Փաշինյանը Վրաստանի միջոցով փորձել է կապի դուրս գալ Թուրքիայի հետ։
◾ Հայաստանի առջև Թուրքիայի կողմից դրված նախապայմաններից գլխավորը Սյունիքով «Թյուրքական միջանցքի» տրամադրումն է, առանց որի Թուրքիան չի պատրաստվում Հայաստանի հետ որևէ հարաբերություն հաստատել։
◾ Էրդողանի խոսքից կարելի է ենթադրել, որ ՀՀ դե ֆակտո թուրքամետ իշխանության ղեկավարը «դրական» ազդակներ է ուղարկել թուրքական նախապայմանների կատարման հարցում։
Իմիջիայլոց, թուրքական կողմը հերթական անգամ ստորացնում է ՀՀ դե ֆակտո իշխանությանը՝ հանրայնացնելով և անհարգի ոճով դիմելով Փաշինյանին։
Ցավում եմ, բայց կատարվում է իմ հերթական կանխատեսումը. Հայաստանի թուրքացում շարունակվում է արագ տեպմերով։ Հայաստանի դե ֆակտո թուրքամետ ղեկավարը մեզ զրկում է պետականության վերջին պատվարից՝ անկախ Սյունիքից։

​ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԿՈՐՍՎԱԾ ԴԱՇՆԱԿԻՑՆԵՐԸ

Նկարում Հունաստանի, Եգիպտոսի, Սաուդյան Արաբիայի և Արաբական Միացյալ Էմիրությունների կողմից օրերս անցկացված համատեղ զորավարժությունների մի դրվագ է։ Այս պետություններին միավորում է տարածաշրջանում Թուրքիայի ծավալապաշտական քաղաքականության դեմ պայքարելու ցանկությունը և կարիքը։ Սա հակաթուրքական ոչ պաշտոնական դաշինքի մի մասն է, որին մասն են կազմում նաև այլ պետություններ և որին միանալու ուղերձներ և կոչեր արվել են նաև Հայաստանին։ Թուրքիայի ագրեսիվ քաղաքականությանը տարածաշրջանի գրեթե ոչ մի պետություն միայնակ չի կարող լիարժեք դիմադրել և այդ պատճառով անհրաժեշտ է այդպիսի հակաթուրքական դաշինքի ձևավորումը։ Սակայն փոխանակ մերձենալու այս պետությունների հետ և մեր դեմ ուղղված թուրքական բացահայտ սպառանալիքի դեմ պայքարելու միասնական ուղիներ մշակելու՝ Հայաստանի դե ֆակտո թուրքամետ իշխանությունը կապիտուլիանտի գլխավորությամբ շարունակում է ստորանալ Թուրքիայի առջև և հանձնել նրան մեր ինքնիշխանությունը ու բավարարել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի նախապայմանները։ Իսկ Թուրքիայում ներկայիս հայկական իշխանությանը ընկալում են որպես ամենալավ առիթը՝ իրականացնելու թուրքական ռազմավարական պլանները (Հարավային Կովկասի լիարժեք նվաճում, հայկական քաղաքական միավորի վերջնական վերացում, տարածաշրջանային գերտերություն)։ Պատահական չէ, որ երեկ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն էլ է խոսել Հայաստանից եկող դրական ազդակներից։
Այս ամենի մասին ավելի մանրամասն երեկ խոսել եմ հարցազրույցումս՝ https://youtu.be/-u_PWpKYGkM

Միջնադարյան Հայաստանի գլխավոր ուսումնական հաստատությունը Սյունիքում գործող Տաթևի համալսարանն էր։ Չնայած անկախ հայկական պետականության փաստացի կորստին՝ 14-րդ դարի երկրորդ կեսին բացված Տաթևի համալսարանը շարունակում էր ոչ միայն կրթել հայերի նոր սերունդներ, որոնք պետք է պայքարեին այդ պետականության վերականգնման համար, այլև վերածվել էր աշխարհահռչակ գիտակրթական կենտրոնի՝ տալով բարձրակարգ կրթություն և վառ պահելով հայ ազգային միտքը։ Սրբանկարում պատկերված է այդ համալսարանի գլխավոր ուսուցչապետերից մեկը՝ Գրիգոր Տաթևացին, որի աշխատանքները շարունակում են արդիական մնալ մինչ այսօր։

Տաթևացուց 7 դար անց հայկական այդ կրթօջախի տեսլականը փորձելու ենք շարունակել հոկտեմբերին մեկնարկելիք մեր նախագծում՝ «Հայկական համալսարանում», որի ընդունելությունը սկսված է։
Ծրագրի մանրամասներն ու դիմելաձևը կարող եք գտնել uni.armenianproject.com հասցեում։

​Մեկ տարի առաջ այս օրը երեկոյան կառավարության անդամ հանդիսացող մի բարձրաստիճան պաշտոնյա փակ խորհրդակցության ժամանակ քմծիծաղը դեմքին պնդում էր, որ պատերազմ չի լինելու, իսկ իմ նախազգուշացումն ու հիմնավորումը, որ Թուրքիայի հետ միասին Ադրբեջանը օրերի կամ շաբաթների ընթացքում անխուսափելիորեն հարձակվելու է Հայաստանի վրա, վերջինիս կողմից արժանացավ «Պարո՛ն Գեղամյան, Դուք չափազանցացնում եք» պատասխանին։ Այդքանով բովանդակային քննարկումն ավարտվեց։
Ես դուրս եկա այդ գերատեսչությունից ու մտախոհ ուղևորվեցի ընտանեկան փոքրիկ հավաքի։ Գլխումս կար երկու վատ տարբերակ. կա՛մ ես չէի տիրապետում իմ մասնագիտությանը (թուրքագիտություն) ու չէի հասկանում իրականությունը, կա՛մ մեկնարկելիք պատերազմում մենք ջախջախվելու էինք։
Վերոնշյալ հանդիպման ավարտից տաս ժամ անց սկսվեց պատերազմը, որի ընթացքում ևս կառավարման համակարգի պատասխանատուները մեզ տարան պարտության՝ առաջին հերթին իրենց անսահման տգիտության ու վերմարդկային գոռոզության պատճառով։ Նրանցից ոչ մեկ մինչ օրս չի պատժվել, ավելին՝ նրանք հիմա էլ պատասխանատու են մեր երկրի կառավարման համար՝ ժպիտը դեմքին մեզ ավետելով նոր կորուստների մասին։
Երբ նորից վերականգնենք մեր պետականությունը, լավ կառավարումը ենթադրելու է միայն լավագույն կադրերի ներգրավում կառավարման համակարգ, իսկ պատասխանատվություն կրելը լինելու է վարքականոնի առանցքային կետը, որովհետև դա է հակաՀայաստանի կործանման և #հավերժականՀայաստանի փրկության ճանապարհը։

Սիրիայում իրավիճակը նկարագրող ամենաթարմ քարտեզներից։ Վերևում կանաչով Թուրքիայի նվաճած տարածքներն են, բաց մանուշակագույնով՝ քրդերի վերահսկողության տակ եղող հատվածն է, իսկ նարնջագույնով՝ Ասադի կառավարության վերահսկած տարածքը։

Այս հղումով կարող եք գտնել իմ դասախոսությունը Նախիջևանի և դրա շուրջ ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրավիճակի մասին։
https://yerkir.am/news/view/249182.html

​Այն պահին, երբ հանդիպում են ՌԴ և Թուրքիայի նախագահները, մեր` ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետը հյուրընկալել է Հայաստանի դաշնակից ու եղբայրական պետության` Իրանի դեսպանին` քննարկելու հայ-իրանական դաշնությունը մեր տարածաշրջանում:

Էրդողան. «Հաջորդ շաբաթ, Աստվածն առաջ, նորից կլինենք Ադրբեջանում: Այդ հաղթանակը կարևոր իրադարձություն էր ոչ միայմ Ադրբեջանի, այլև Թուրքիայի համար»:
Նախապես հայտնի էր, որ Էրդողանը մասնակցելու է Արցախի ժամանակավորապես օկուպացված տարածքում` Վարանդայում (Ֆիզուլի) օդանավակայանի բացմանը: Թուրքիան լիարժեք հաստատվում է ՀՀ արևելյան սահմանին: Հայաստանի շրջափակումը շարունակվում է «ապաշրջափակում» գեղեցիկ բառի ներքո:

​ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ ՃԱՆԱՊԱՐՀԻ ՄԱՍԻՆ
Հայաստանի ու հայության համար վճռորոշ ու պատմական օրեր են։
Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում, վստահ մտնելու է պատմության դասագրքեր։ Եթե մեզ հաջողվի դուրս գալ այս անկման վիճակից, ապա այս ամենի մասին կկարդանք հենց հայոց պատմության գրքերում, հակառակ դեպքում՝ միայն օտարների գրքերը կլինեն, քանի որ չի լինի էլ հայոց պատմություն գրող և ընթերցող հայ։
Ինձ հաճախ են հարցնում՝ «լավ, ելքը ո՞րն է»։
Պատասխանը շատ հստակ է. առանց նոր ազգային վերնախավի ու առաջամարտիկների հնարավոր չի լինելու դիմակայել մեր օրերի մարտահրավերներին՝ անվտանգայինից մինչև ինքնության պահպանում։ Այդ վերնախավը չի կարող ծնվել օդից, դրա համար կամք, ջանք ու եռանդ է պետք, ռեսուրս ու ժամանակ։
Բոլոր հայկական ինստիտուտները՝ առաքելական եկեղեցուց մինչև հայկական սփյուռքյան կազմակերպություններ, ինչպես նաև արդեն «ծերացած» ազգային վերնախավի ներկայացուցիչները պետք է լծվեն մեկ նպատակի. արագորեն կրթել, պատրաստել, աճեցնել ու մոբիլիզացնել նոր ազգային վերնախավ, որ հնարավորինս արագ կստանձնի Հայաստանի պահպանման պատասխանատվությունը և կդիմագրավի առկա մարտահրավերներին։
Պետք է, սակայն, նշել, որ որքան էլ արագ անենք այս գործընթացը, միևնույն է՝ սրա համար ժամանակ է պետք, համբերություն և հաստատակամություն։ Դատելով իմ ու ընկերներիս հանրային գործունեության փորձից թե՛ Հայաստանում և թե՛ Սփյուռքում կան միայն եզակի անձինք ու հաստատություններ, որոնք ոչ միայն հասկանում են սա, այլև պատրաստ են երկարաժամկետ ներդրում անել այս գործում։ Հենց այդպիսի մարդկանց սակավությունն է պատճառը, որ չկա ո՛չ փրկություն, ո՛չ էլ փրկության հեռանկար, այլ միայն անարդյունք բողոք ֆեյսբուքներում, ավարտվող պետականություն և ազգ։
Կրկնվեմ, այլ փրկություն չկա։ Նույնիսկ այս իշխանությունների հեռացումը դեռ փրկության երաշխիք չէ։ Դրանից հետո եկող մարտահրավերները հաղթահարելու համար պետք են անհավանական կարող մարդիկ, որոնք կվերցնեն պատասխանատվություն՝ հասկանալով իրական խնդիրները։
Ես ու իմ ընկերները, մեր համախոհները եղած բոլոր ջանքերն ուղղելու ենք հենց այդ առաջամարտիկների պատրաստմանը՝ կոմպետենտ, գիտակ, նվիրված ազգին ու պետության գաղափարին, ժամանակակից ու կարող։ Սա բարդ է, երկար, բայց միակ արդյունավետ միջոցը։ Առավել բարդ է, երբ անում ենք ոչ ձևական։
Այդ ուղղությամբ այս պահին մեր ամենալուրջ քայլը «Հայկական համալսարան» ծրագիրն է, որը սկսել ենք օրերս։ Արդեն ստացել ենք շուրջ 100 դիմում՝ պայծառ երիտասարդներից։ Առաջիկա չորս ամիսներին ամենօրյա ռեժիմում մեր ուժերի ու ռեսուրսների ներածին չափով փոխանցելու ենք նրանց անհրաժեշտ գիտելիքներն ու փորձը՝ հուսալով, որ նրանցից առավել նախաձեռնողները այդ գիտելիքը կդարձնեն իրական գործ՝ ի հեճուկս կեղծ փրկիչների ու հերոսների։
«Հայկական համալսարանին» դիմելու վերջնաժամկետը լրանում է այս կեսգիշեր։ Եթե ուզում եք մասնակցել, ապա կարող եք դիմել uni.armenianproject.com կայքում, եթե ցանկություն ունեք աջակցելու ծրագրին, ապա կապվեք մեզ հետ կամ նայեք այս էջը՝ http://armenianproject.com/support/ :
Հ.գ. Նկարում Կարս քաղաքի շրջակայքում գտնվող հայկական եկեղեցիներից մեկի ավերակն է, որը կառուցել են Բագրատունիները, սակայն 100 տարի առաջ մոտավորապես այսօրվա սցենարով նվիրվեց թշնամուն և դարձավ քարակտոր։ Այսօր մեր պետության ու ազգի վիճակը կարելի է մոտավորապես այս ավերակով նկարագրել։
Որպեսզի Երևանն ու Կապանը Կարս չդառնան, պետք է անցնել վերևի ճամփով։

Նախիջևանում Թուրքիան և Ադրբեջանը եկող շաբաթ (հոկտեմբերի 5-8) զորավարժություններ կանցկացնեն։ Սյունիքի արևմտյան կողմում Թուրքիան մեծացնում է ներկայությունը։ Սյունիքը էս պահին աշխարհաքաղաքական կենտրոն է՝ ցավոք առանց Հայաստանի մասնակցության։

#խաղաղության_վկաները

Եվս մեկ հարցազրույց՝ Կանադայի «Հորիզոն» լրատվականի համար։
https://horizonweekly.ca/en/%D5%B9%D5%B8%D6%80%D5%BD-%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB-%D5%A1%D5%B6%D6%81-%D5%A5%D6%80%D5%A2-%D5%B6%D5%B8%D5%B5%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80-9-%D5%AB-%D6%83%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%A9%D5%B2%D5%A9/