Օգնենք ընկերոջս՝ պատասխանելով այս կարճ հարցմանը։

Կոմիտասն իր տանը՝ Պոլսում, 1913թ.։

Կիրակնօրյա արևելագիտություն | Ալ Ջազիրայի լրագրողը հարցազրույց է վերցնում Իրաքի հարավի Մութաննա շրջանի անապատում բնակվող արաբ հովիվներից։ Կլիմայի տաքացման պատճառով քոչվոր կենցաղ վարող բեդուինները աստիճանաբար լքում են իրենց համար հայրենի անապատը։

​Հայկական մամուլը գրեթե չանդրադարձավ այն փաստին, որ վերջին օրերին Սաուդյան Արաբիան փակեց իր երկրի տարածքում գործող 8 թուրքական դպրոցները, իսկ երկու երկրների միջև առևտրային համագործակցությունը սաուդների կողմից ավելի դաժան կերպով արգելակվեց՝ կրճատվելով ավելի քան 90%-ով։ Այս գործողություններից հետո Թուրքիայի ԱԳ նախարարը ստիպված է մեկնել Ս.Արաբիա՝ փորձելով մեղմել կոնֆլիկտը։
Այս լուրը ոչ միայն Մերձավոր Արևելքում ուժի ցուցադրության՝ որպես միակ աշխատող գործիք ընդգծելու համար եմ բերում, այլև ևս մեկ կորցրած հնարավորության մասին խոսելու։
Եթե Հայաստանում լիներ ազգային իշխանություն, այլ ոչ թե թուրքամետ օկուպացիոն ռեժիմ, ապա առնվազն նոյեմբերի 10-ից սկսած Հայաստանի Հանրապետությունն արդեն ռազմաքաղաքական բնույթի մի քանի պայմանագիր կնքած կլիներ երեք երկրի՝
- Իրանի,
- Սաուդյան Արաբիայի,
- Արաբական Միացյալ Էմիրությունների հետ։
Հաշվի առնելով այս երեք երկրներից Հայաստանին եկող պարբերական ազդանշաններն ու համագործակցության ձևաչափերի խորացմանն ուղղված ուղերձները՝ մենք դեռ հետաքրքիր ենք տարածաշրջանում Թուրքիայի ակնհայտ ծավալապաշտական քաղաքականության դեմ հանդես եկող պետություններին։ Միևնույն ժամանակ՝ այս երկրների հետ հարաբերությունների խորացումը մեր պետության անվտանգային և տնտեսական միջավայրը բարելավելու եզակի իրական հնարավորություններից է։
Բայց այդ և այլ հնարավորություններ իրականություն չեն դառնալու, քանի որ Հայաստանի դե ֆակտո իշխանությունը ոչ միայն ունակ չէ անել այդպիսի լուրջ քայլեր, այլև չի ցանկանում։ Չի ցանկանում, որովհետև կապիտույլանտ է, տգետ ու փաստացի թուրքամետ՝ պատրաստ թշնամու առջև մշտապես ծնկի եկած մնալու։
Հենց սա է պատճառը, որ, օրինակ, օկուպացիոն ռեժիմի ներկայացուցիչները ոչ միայն որևէ քայլ իմ նշված ուղղությամբ չեն պատրաստվում անել, այլև հակառակը։ Նրանք հետևողականորեն քանդում են Երևանի պետհամալսարանը, որի պատերի ներքո է գործում Հայաստանի ամենապետականամետ ինստիտուտներից մեկը՝ Արևելագիտության ֆակուլտետը, որում դասավանդող մասնագետները շատ լավ գիտեն տարածաշրջանային իրողությունները և բոլոր իմաստներով խանգարում են թուրքամետներին մինչև վերջ հանձնվել Թուրքիային։ Փոխարենը ուժեղացնելու մեր պետության դիմադրողականությունը՝ մենք տեսնելու ենք չիջում բոլոր հարցերում՝ հանուն սեփական իշխանության։
Ու Աստված մի՛ արասցե, եթե այս օկուպացիոն ռեժիմը իր պարագլխի ղեկավարությամբ շարունակի պաշտոնավարել։ Այդ դեպքում, մեծ հավանականությամբ, ոչ շատ հեռու ապագայում մեր քաղաքների դպրոցների վրա էլ կհայտնվի այն նույն պաստառից, որ տեսնում եք կից նկարում ու որի վրա գրված է «Երջանիկ է նա, ով թուրք է» (Ne mutlu türküm diyene)։ Այսպիսի պաստառներ են փակցված այսօր Պոլսի հայկական բոլոր դպրոցներում, որոնց թիվը գնալով պակասում է։

#հակաՀայաստան #սյունիքիսպառնալիքը #սարդարապատ2

​◾ Կից նկարում Սիրիայի Արաբական Հանրապետության Ալ Բաբ քաղաքի սովորական դպրոցներից մեկի ամենասովորական դասարաններից է, որտեղ սովորում են ամենասովորական սիրիացի երեխաներ։ Մի քանի օր առաջ նրանց էր այցելել նկարում պատկերված պաշտոնյան՝ Թուրքիայի Սողութ քաղաքի քաղաքապետ Իսմեթ Սևերը։ Վերջինս Թուրքիայում իշխող կոալիցիոն դաշինքի անդամ հանդիսացող «Ազգայնական շարժում» կուսակցության (MHP) անդամ է։
Երբեմնի հայաշատ Հալեպից ընդամենը 40կմ հեռավորության վրա գտնվող սիրիական Ալ Բաբը, որը բոլոր միջազգային սահմանագծումներով, քարտեզներով ու պայմանագրերով Սիրիայի անբաժանելի մասն է, 2016 թվականից ի վեր նվաճվել է Թուրքիայի Զինված ուժերի կողմից։ Եւ ինչպես Սիրիայի հյուսիսի այլ բնակավայրեր, այժմ Ալ Բաբն ամբողջությամբ թուրքական քաղաք է՝ թե փաստացի իշխանությամբ (քաղաքի ղեկավարումը կատարվում է թուրքական բանակի կողմից), թե սոցիալ-մշակութային իրականությամբ՝ դպրոցներից մինչև առևտուր։ Ուստի տարօրինակ չէ, որ Սիրիայի սուվերեն տարածքում թուրք քաղաքական գործիչը ոչ միայն կարող է ազատ շրջել դպրոցով, այլև երեխաներին սովորեցնել թուրքական ազգայնամոլական շարժման՝ «Գորշ գայլերի» խորհրդանիշը, որն իրենց ձեռքերով ցույց են տալիս աշակերտները՝ Թուրքիայի քարտեզի և դրոշակների ֆոնին։

◾ Ինչպես հայտնի է, մի քանի օրից մեր Շուշի են այցելելու Սիրիայի տարածքի վերոնշյալ նվաճման հեղինակ Ռ.Թ. Էրդողանը և Ի. Ալիևը, որտեղ այս պահին կառուցվում է MHP կուսակցության դպրոցը։ Հայկական Արցախի մեծագույն մասն գրավելու արդյունքում այդ դպրոցի բացումից հետո էլ այնտեղ սովորող ադրբեջանցի աշակերտները շարունակելու են դաստիարակվել այն ոգով, որ ողջ տարածաշրջանը թուրքական տարածք է, որը պետք է շարունակել նվաճել։

◾ Մեր փառապանծ հաղթանակի օրվան ընդառաջ ես չեմ ուզում դնել Շուշվա նկարները, փոխարենը նախընտրեցի պատմել ձեզ այն սարսափելի իրողությունը, որը կա այս պահին և որը դեռ զարգանալու է, քանի դեռ չի ստանում պատճաշ հակահարված մեր կողմից։
Առաջիկայում ես կներկայացնեմ նաև մի մանրամասն ուսումնասիրություն Թուրքիայի կողմից 2010-2020թթ. ընթացքում Սիրիայի և Իրաքի տարածքների աստիճանական նվաճման մասին։ Գուցե այդժամ ավելի լավ պատկերացնեք, թե իրականում ինչպիսի ապագա են նախապատրաստում մեզ համար Հայաստանում գործող փաստացի թուրքամետ օկուպացիոն իշխանությունները։

#հակաՀայաստան #սյունիքիսպառնալիքը #սարդարապատ2

​Եվս մի կարևոր տարածաշրջանային զարգացում, որն անխուսափելիորեն պետք է լիներ մեր ուշադրության կենտրոնում։
Անցնող երկուշաբթի Դամասկոս է ժամանել Սաուդյան Արաբիայի հետախուզության պետը, որտեղ քննարկվել են Սիրիայի և Ս. Արաբիայի միջև հարաբերությունները։
Այո՛, ճիշտ հասկացաք։ 2011 թվականից մինչև այսօր Սիրիայի օրինական իշխանության՝ Բաշար Ասադի դեմ կռվող ու վերջինիս տապալելու համար հսկայական ջանքեր գործադրած և փորձեր արած կոալիցիայի հիմնական անդամներից մեկը՝ Սաուդյան Արաբիան 10 տարի անց պաշտոնապես սկսում է բանակցել Սիրիայի հետ։
Ասադը, իսկ իր թիկունքին՝ Իրանը և ՌԴ-ն, տարածաշրջանում հերթական հաղթանակն են գրանցում։
Բայց առավել կարևոր է այն, որ միևնույն ժամանակ Սաուդյան Արաբիան Իրանի հետ հարաբերությունների կարգավորման ուղղությամբ ևս մեկ քայլ է արել. դեռևս մարտ ամսին երկու երկրների բարձրաստիճան պաշտոնյաների միջև խորհրդակցություններ են սկսվել։
Այլ խոսքով. Սիրիան և Իրանը հետևողականորեն վերականգնում են խարխլված դիրքերը։ Այսպես է լինում, երբ պետությանդ առաջնորդը մինչև վերջ պայքարում է հանուն պետության պահպանման և ազգային շահերի։ Ասադը 21-րդ դարում այդպիսի առաջնորդի օրինակ է (շատերի համար՝ անսպասելիորեն), որքան էլ որ համապատասխան շրջանակներ նրան ներկայացնեն որպես բռնապետ։
Դե իսկ Իրանի տարածաշրջանային քաղաքականության արդյունավետության մասով իրանագետները դեռ կպատմեն։
Մեզ մնում է միայն հուսալ, որ երբ Հայաստանում լինել ազգային ուժեր, ապա իրենց առաջնային խնդիրն է լինելու Հայաստանը «վերադարձնել» Մերձավոր Արևելք՝ դրանից բխող դաշինքներով ու համագործակցությամբ։

ԱՐՑԱԽԻ ԵՎ ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

• Ադրբեջանի նախագահ Ի․ Ալիևը կրկին հոխորտացել է, որ «Լեռնային Ղարաբաղ անունով տարածք Ադրբեջանում գոյություն չունի», «ԼՂ հակամարտությունը լուծված է» և որ հայկական կողմից Շուշին ու Հադրութը վերադարձնելու փոքր-ինչ վտանգի դեպքում «տեղում կոչնչացնեն»։ Իհարկե, չի մոռացել ասել նաև, որ «Զանգեզուրի միջանցքը պիտի բացվի և բացվելու է»։

• Սա նշանակում է, որ Ադրբեջանում շատ լավ հասկանում են, որ
ա․ Հայաստանում ազգային ներհայեցողությամբ իշխանությունների առկայության դեպքում Արցախի և Սյունիքի վերաազատագրումն իրոք հնարավոր է՝ և՛ տեխնիկապես, և՛ աշխարհագրորեն;
բ․ ՀՀ դե-ֆակտո թյուրքամետ և կոլաբորացիոնիստ իշխանությունները չունեն դիմադրական որևէ կորով,
գ․ և քանի դեռ նրանք են իշխանության, պետք է Հայաստանին ամեն կերպ ծնկի բերել՝ թույլ չտալով բանակ վերստեղծել և ստանալով միջանցք Սյունիքով;
դ․ ՀՀ դե-ֆակտո թյուրքամետ և կոլաբորացիոնիստ իշխանությունները ձեռք են քաշել Արցախի հարցից՝ այն ամբողջությամբ թողնելով Ռուսաստանի վրա, այսինքն՝ այս հարցում մենակ են թողել պոտենցիալ դաշնակցին, հետևաբար՝ Ադրբեջանի համար լավ շանս է՝ դիվանագիտական ամբողջ ճնշումն այս հարցով ուղղելու Ռուսաստանի դեմ՝ «հիշեցնելով», որ «հակամարտություն էլ չկա», և որ ռուսական խաղաղապահներին Բաքվում «ուրախ չեն»։

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
Հայկական նախագծի հարատևման ճամփին առաջին լուծումաքայլը ՀՀ դե-ֆակտո թյուրքամետ և կոլաբորացիոնիստ իշխանություններից ազատվելն է։ Իսկ այդ ճանապարհին կարևոր առաջնահերթություն է, որ որպես ընդդիմություն ինքնանույնականացող խմբերն իրենց ամբողջ ուշադրությունը բևեռած պահեն նա՛խ Արցախի, ապա նաև Սյունիքի վրա։ Արցախի մոռացումը Հայաստանի ավարտն է։

Այսօր հայտնի դարձավ, որ ադրբեջանական CBC ռադիոհեռուստաընկերությունը, որը պատկանում է Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերությանը (SOCAR), սկսել է օկուպացված Շուշիից հայերենով հեռարձակում իրականացնել Արցախի Հանրապետության մնացած տարածքում։ Նպատակը՝ Արցախի մնացած հայության վրա քարոզչական աշխատանքն է՝ կոչված վերջնականապես կոտրելու դիմադրությունն ու ամբողջությամբ նվաճելու մեր հայրենիքի այդ արցախյան հատվածը։
Սա վկայությունն է Ադրբեջանի կողմից հետևողական քաղաքականության իրականացման՝ հստակ նպատակներով և նախաձեռնություններով։
Սրան զուգահեռ Հայաստանի թուրքամետ իշխանությունը ոչ մի հակահարված չի տալիս մեր թշնամիներին՝ բախտի քմահաճույքին թողնելով Արցախը։ Ընդհակառակը, ՀՀ դե ֆակտո թուրքամետ իշխանություններն ամեն բան անում են, որպեսզի աստիճանաբար հանրային հիշողությունից դուրս գան Արցախի օկուպացված հատվածների մասին հիշատակությունները՝ Հանրային հեռուստաընկերության եթերով դադարելով ցուցադրել թշնամուն հանձնված Շուշին ու Տիգրանակերտը, փողոցներից հեռացնելով Արցախի ճիշտ քարտեզով պաստառները և դպրոցներում աշակերտներին աստիճանաբար քարոզելով մոռանալ Արցախի պատերազմի ու մեր կորցրած տարածքների մասին։
Երբեք Ադրբեջանն ու Թուրքիան այսքան թույլ հակառակորդ ի դեմս Հայաստանի ներկայիս օկուպացիոն վարչակարգի չեն ունեցել, ուստի անելու են ամեն բան, որպեսզի այդ վարչակարգը յուր պարագլխով վերընտրվի։

Այս գիշեր ևս թշնամին օգտվել է Հայաստանում ազգային իշխանության բացակայությունից և մոտ 3 կմ-ով առաջ է եկել դեպի Սյունիքի խորքը։ Ու ոչ մի միջազգայնորեն ճանաչված սահման կամ ՄԱԿ բանաձև չի կարող կանգնեցնել իրենց։
Նորից հիշեցնեմ, որ մեր թշնամիների համար այս պահին Սյունիքը ավելի մեծ առաջնահերթություն է, քան Արցախի մնացած հատվածը վերջնական նվաճելը։ Սյունիքով թշնամին ցանկանում է ստանալ 3 թյուրքական միջանցք և հնարավորինս շատ տարածք՝ անհնար դարձնելու համար Սյունիքում հայերի բնականոն կյանքը։ Առաջիկա շաբաթներին ու ամիսներին ճնշումն այս ուղղությամբ միայն մեծանալու է։
Ես դեռ նոյեմբերից եմ զգուշացնում, որ քանի ներկայիս օկուպացիոն ռեժիմը իշխանություն է Հայաստանում իր պարագլխի հետ միասին, Հայաստանը մշտապես կորցնելու է նոր տարածքներ ու գնալով վերածվելու է թուրքական վիլայեթի։ Այս պահին այդ ամենը լիարժեք ընթացքի մեջ է։
#հակաՀայաստան #սյունիքիսպառնալիքը #սարդարապատ2

​ԱՀԱ ԵՎ ՎԵՐՋ
Երեկ կեսգիշերին, երբ Հայաստանում իշխող դե ֆակտո թուրքամետ իշխանության պարագլուխն հաստատեց, որ Ադրբեջանը մտել է մեր միջազգայնորեն ճանաչված սուվերեն տարածք և խորացել 3.5 կմ ու Հայաստանն ընդամենը բանակցելու է, որ համոզի Ադրբեջանին դուրս գալ մեր տարածքից (ինչը, վստահեցնում եմ, չի լինի), Հայաստանի Հանրապետությունը դադարեց գոյություն ունենալ որպես որպես պետություն և որպես անկախ աշխարհաքաղաքական միավոր։ Կա պարզագույն բանաձև. եթե սահմաններդ չես վերահսկում, ուրեմն այդպիսի սահմաններով պետություն չկա։
Խորհրդանշական է, թերևս, որ այն համընկավ մեր եկեղեցու Համբարձման տոնի հետ։ Մեր պետությունը կապիտուլյացիայից հետո երեկ կեսգիշերին «համբարձվեց»։
«Շնորհավորում եմ» բոլոր նրանց, ովքեր սպասում էին սրան, «շնորհակալ եմ» բոլոր նրանց, ովքեր նպաստեցին այս ամենին և
ողբամ նրանց, ովքեր այսքանից հետո դեռ իրենց մեջ կգտնեն արդարացում որևէ կերպ (գործելով, թե անգործությամբ) սատարելու այս անիծված մարդկանց։
Ու եթե որոշել եք այնուամենայնիվ պայքարել, ապա պիտի ձեր գլխում հստակ արձանագրեք, որ ձեր պայքարը ոչ միայն Հայաստան պետությունում հաստատված թուրքամետ օկուպացիոն ռեժիմի դեմ է, այլ հենց Հայաստան պետության վերականգնման։
Ափսոս էր Հայաստանը...

​Նկարում Թուրքիայի Զինված ուժերն են, Սիրիայի միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններից 20 կմ խորքում գտնվող Աֆրին քաղաքի Ազատության հրապարակում։
Ներխուժման պաշտոնական հիմնավորումը «տարածաշրջանի ժողովուրդներին տեղի քրդական զինյալների ճնշումներից և բռնությունից փրկելն» էր։
2018թ. մարտից Աֆրին քաղաքը գրավված է Թուրքիայի կողմից։ Այնտեղ գործում է տեղական թուրքական իշխանություն, իսկ քաղաքի տեղաբնիկ քրդերի մեծագույն մասը գաղթել է։
Անցել է 3 տարի ու գրեթե ոչ մի պետություն չի վիճարկում Թուրքիայի իրավունքները Սիրիայի միջազգայնորեն ճանաչված տարածքում։
Իսկ այն կշտամբանքներին, թե Թուրքիան ծավալապաշտական քաղաքականություն է վարում, այդ երկրի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը բառացիորեն պատասխանում է. «Մեզ ասում են ծավալապաշտ։ Թո՛ղ նայեն 1821-2020թթ. քարտեզին»՝ փաստացի ակնարկելով, որ Թուրքիան ընդամենը վերականգնում է այն, ինչ կորցրել Օսմանյան կայսրությունը 1821-ից սկսած։
Երեք օր է՝ Ադրբեջանը, Թուրքիայի համաձայնությամբ և համակարգմամբ, մտել է արդեն Հայաստանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածք, իսկ մեր պաշտպանությունը կազմակերպում է տգետ ու կապիտուլյանտը, ով պատրաստ է զիջել Թուրքիային և Ադրբեջանին ամեն բան՝ սեփական իշխանությունը պահելու համար։
Երբեմն չգիտեմ, թե էլ ինչպես զգուշացնեմ սպասվող արհավիրքի մասին։

Արցախը հանձելուց զգուշացնում էինք, որ դրանով ամեն ինչ սկսվում է և ոչ թե ավարտվում։
Ահա և արդյունքները։ Ադրբեջանն ու Թուրքիան մաս-մաս վերցնելու են ՀՀ սուվերեն տարածքը՝ սկսելով Գեղարքունիքից, Սյունիքից ու Վայոց Ձորից։ Շարունակե՛ք սատարել կապիտուլյանտ իշխանություններին ու աջակցե՛ք թշնամուն։ Ձեր անտարբերությունը արժեցել ու արժենալու է կյանքեր ու հայրենիք։

‼️ 2 տարեկան երեխուն, շոր, դոշակ վերցրին փախան՝ թուրքի ձեռքում չհայտնվելու համար. Գեղարքունիքի մարզում լարված է

​Կից քարտեզում Սիրիան և Իրաքն են։
Շականագույնով նշված են այդ պետությունների այն տարածքները, որոնք վերջին տարիներին տուժել են ջրազրկությունից և լիարժեք անապատացման վտանգի առջև են կանգնած։ Այս իրավիճակը ստեղծվել է այն պատճառով, որ Թուրքիան, որտեղից սկիզբ են առնում այս երկու պետությունների հիմնական ջրային ռեսուրսները՝ Եփրատ և Տիգրիս գետերը, տարիներ ի վեր նվազեցնում է դեպի Սիրիա և Իրաք հոսող ջրերի քանակը՝ այդպիսով լրջագույն ճնշում գործադրելով այս պետությունների վրա։ Ջրազրկումը հանգեցնում է ոչ միայն բնապահպանական, այլև մարդկային աղետի՝ բռնագաղթից մինչև հիվանդություններ ու մահեր։
Այս քաղաքականության մանրամասներին ծանոթ լինելով՝ ես բնավ չեմ զարմանում, որ այս պահի դրությամբ Ադրբեջանի կողմից նվաճվում են ոչ միայն ՀՀ սուվերեն տարածքները Գեղարքունիքում և Սյունիքում, այլև «տարօրինակ պատահականությամբ» այդ նվաճված հատվածները հայկական բնակավայրերը սնուցող՝ ռազմավարական գոտիներ են՝ լճերով ու գետերով հարուստ (ինչի շնորհիվ թշնամին հայաթափելու փորձ է անում նշված շրջաններում)։ Եւ ընդհանրապես, Սիրիայում ու Մերձավոր Արևելքում Թուրքիայի վերջին տասնամյակի քաղաքակությանը քիչ թե շատ ծանոթ մարդը որևէ զարմանալու առիթ չունի. Ադրբեջանը Թուրքիայի համակարգմամբ ըստ հաջորդականության կիրառում է նույն այն ռազմավարությունը, որն արդյունավետ կերպով կիրառվել է Սիրիայում և այլուր։
Զարմանալ կարելի է միայն հայ ազգի համբերության և միամտության վրա, որը վախեցնող անտարբերությամբ հետևում է սեփական կամքով ընտրված թուրքամետ ռեժիմի ձեռքով պետության լիարժեք կազմաքանդմանն ու Թուրքիայի կողմից Հայաստանի նվաճմանը։

​20 ՏԱՐՎԱ ԻՐԱԿԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԱՍԻՆ
◾ Սրանից ճիշտ 20 տարի առաջ՝ 2001թ. մայիսի 23-ին Հայաստանում տպագրվող թերթերից մեկում լույս տեսավ «Մենք ու մեր շահերը» վերնագրով մի հոդված, որն անդրադառնում էր Սյունիքով թյուրքական միջանցքի խնդրին։

Այդ հոդվածում հեղինակը պնդում էր, որ «…Զավեշտն այն է, որ [Մեղրիով] Թուրքիայի Կենտրոնական Ասիա դուրս գալը մեր շահերին ոչնչով չի հակասում, այլ կրկնենք, հակասում է Ռուսաստանի ու Չինաստանի շահերին»: Փաստացի, հեղինակը պնդում էր, որ Թուրքիայի 100-ամյա ցանկությունը՝ Սյունիքով միջանցք ունենալու Հայաստանի շահերին չի վնասում։
Այնուհետև հեղինակը շարունակում է. «Այն, որ Մեղրին պետք է թուրքերին ու ԱՄՆ-ին, ուղղակի հոյակապ է... Հայաստանի դիրքորոշումը այս հարցում մեկը պետք է լինի. եթե Թուրքիան կամ Ադրբեջանը ուզում են հաղորդակցվել Մեղրիով, թող հաղորդակցվեն. թող օգտագործեն մեր տարածքը, թող օգտագործեն մեր երկաթուղին ու վճարեն դրա համար, ինչպես ընդունված է աշխարհում:» Ըստ հեղինակի՝ ոչ մի ռազմաքաղաքական խնդիր չկա, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը միջանցք ունենան Սյունիքով՝ դրանից բխող իրական վտանգներով։ Ըստ էության՝ որոշակի գումար աշխատելու կարճատև մի հնարավորությունը գերադասվում է Սյունիքի սողացող թյուրքացմանը, որին ընդդիմացել են Հայաստանի առաջին Հանրապետության, Խորհրդային Հայաստանի և անկախ Հայաստանի բոլոր ղեկավարները։

◾ Որպես արևելագետ արձանագրեմ, որ 20 տարի առաջ գրված այս հոդվածը մեր տարածաշրջանի իրական աշխարհաքաղաքականությունը չիմացող և կարճատես ու մակերեսային դատողություններ ունեցող մարդու կողմից է գրված, որը չի հասկանում, թե որքան կարևոր է Սյունիքով միջանցքը Թուրքիայի համար (և ոչ ԱՄՆ), որքան վտանգավոր Հայաստանի համար և թե իրականում ինչպես են դրան վերաբերում տարածաշրջանի այլ պետություններ՝ Իրանից մինչև Վրաստան։
20 տարի առաջ գրված այս հոդվածի հեղինակը Նիկոլ Փաշինյանն է։ Ուստի որևէ զարմանալու բան չկա, որ այսօր ՀՀ օկուպացիոն ռեժիմն այդ կապիտուլյանտի գլխավորությամբ իրականացնում է Հայաստանի թուրքացում՝ միջանցք տրամադրեով Թուրքիային և Ադրբեջանին ու մեր պետությանը դատապարտելով վերջնական մահվան։
◾ Եւ չնայած հայազգի թուրքամետների կողմից փորձ է արվում ստել մեզ՝ պնդելով, որ թուրքերին տրամադրվելիք ճանապարհը միջանցք չէ, սակայն այդպիսի հնարքը էժան մանիպուլիացիա է, քանի որ եթե Հայաստանի սուվերեն տարածքով անցնելու է ճանապարհ, որը ունենալու է հատուկ կարգավիճակ (ըստ նոյեմբերի 9-ի կապիտուլյացիոն հայտարարության), ապա դա ոչ այլ ինչ է, քան միջանցք (միջանցքի անունը չեն դնում «միջանցք», այն կարելի է կոչել ցանկացած բառով, բայց դրանից չի փոխվում էությունը)։
Այ հենց էսպիսի հոդվածներով են դավաճանները թուլացրել հայկական պետության գաղափարը և նպաստել թուրք-ադրբեջանական տեղեկատվական պայքարի տարածմանը մեզանում ավելի քան 20 տարի։
Եվ եթե այսօր առկա պայմաններով միջանցքը տրամադրվի թուրքերին, ապա Հայաստանի պետության վերականգնումը կդառնա բազմապատիկ անգամ ավելի բարդ։

ՀՀ դե ֆակտո թուրքամետ իշխանությունը շարունակում է իր գործունեությունը՝ լռեցնելու Հայաստանի իրական պաշտպաններին։
Ահա այդ մասին վկայող ևս մեկ դեպք. այս անգամ ուղղված պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Melkonyan Rubenի դեմ, ով ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկանն է։ Կարդացե՛ք վերջինիս գրառումը՝ https://www.facebook.com/melkonyan.ruben.1/posts/4173959829313619 ։
Ինչպես արդեն ասել եմ, այժմ Հայաստանի օկուպացիոն ռեժիմի ներկայացուցիչների թիրախում են նաև արևելագետները՝ առաջին հերթին թուրքագետներս, որովհետև մենք լավ գիտենք մեր թշնամիներին ու մինչև վերջ կատարելու ենք մեր մասնագիտական ու քաղաքացիական պարտքը հայրենիք նկատմամբ։

ՄԱՀՎԱՆ ՄԱՍԻՆ

• 1916 թ․-ի ձմռանը, երբ բծավոր տիֆն աջուձախ հնձում էր մարդկանց, Թիֆլիսում Լեոյին է մոտենում մի անծանոթ հայ մարդ, հարցուփորձ անում անվանի պատմաբանի առողջությունից և խնդրում, որ վերջինս չհիվանդանա, որ կարողանա գրի առնել այդ օրերի պատմությունը։

• Սա արձանագրված երևույթ է։ Մեռնող հանրույթները պահանջ են զգում, որ գրվի իրենց պատմությունը։ Կան վկայություններ, որ Հոլոքոսթը վերապրողների մեջ զգալի թիվ են կազմել նրանք, որոնք ցանկացել են ողջ մնալ, որ գրի առնեն այդ ամենը, և հենց դա է խթան եղել ապրելու…

• Այսօր հայ ազգը չի հասկանում, որ մահանում է, ըստ այդմ՝ փրկվելու ցանկություն էլ չունի։ Պատճառը շատ պարզ է․ «պարսկա-բյուզանդական» հերթական առճակատման մեջ, որի թատերաբեմերից մեկը կրկին Հայաստանն էր, «Բյուզանդիան» ջախջախիչ հաղթանակ տարավ և պարտադրեց իր ինդիվիդուալիստական արժեհամակարգը Հայաստանին։

• Դուք զարմանո՞ւմ եք, որ այսքան մահերի ու զոհերի հանդեպ հասարակությունն ընդհանուր առմամբ անտարբեր է։ Մի՛ զարմացեք։ Քանի՞ հազար մարդ է մահացել․ 10000 կովիդից, 5000 պատերազմից, ևս 10000 վիրավո՞ր։ Շատ բարի։ Եղավ 25000 տուժած։ Իսկ քանի՞ մարդ կա երկրում։ Առնվազն 2800000։ Տիրապետող անձնապաշտական համակարգում 2775000-ն ավելի շատ լսելի են, քան 25000-ը։ Սյունիքը հանձնվո՞ւմ է։ Քա՜վ լիցի, Հայաստանի մնացած բնակչության թիվը գերազանցում է Սյունիքի բնակչության թվին, ուրեմն «խնդիր չկա»։

• Ի՜նչ խոսք, սա «Բյուզանդիայի», նույն ինքը՝ հավաքական արևմուտքի լիակատար հաղթանակն է․ վերջինիս հաջողվեց 1988 թ․-ի միակամ հասարակությունը պառակտել հազար կտորի՝ ազգը վերածելով մարդկանց հավաքածուի։

• Իսկ ես, ինչպես և Լեոն, կարձանագրեմ այս օրերի դեպքերը՝ թեպետ և չկա դրա պահանջարկը, և մատյանիս վերջում կգրեմ՝ «այս է աւարտ պատմութեան հոգնաբեկ եւ հեղգացեալ սերունդների Հայկայ, ով կարդայ ասէ ողորմի»։

​Երեկ հրապարակվել է այն փաստաթուղթը, որը պատրաստվում է ստորագրել Հայաստանում գործող դե ֆակտո թուրքամետ իշխանությունը` իր պարագլուխ Ն. Փաշինյանի գլխավորությամբ։
Ինձ համար ոչ մի անսպասելի կետ չկա այդ փաստաթղթում. մեր երկրի համար բոլոր նվաստացուցիչ պայմանների ու նոր զիջումների մասին ես ու գործընկերներս զգուշացնում ենք նոյեմբերի 10-ից ի վեր՝ գրեթե անդադար։ Այն, որ թուրքերը տարածքներ են պահանջելու և ստանալու Տավուշում, Վայոց Ձորում, Սյունիքում, Գեղարքունիքում և Արարատի մարզում, հասկանալի է ցանկացած սթափ մարդու։ Մենք ականատասն ենք Հայաստան գաղափարը թաղելու վերջին արարին, որը տեղի է ունենում ոչ թե՛ երրորդ երկրի (ՌԴ, ԱՄՆ, Իրան, Չինաստան...ընտրե՛ք ըստ ցանկության) պատճառով, այլ բացառապես մեր թույլատվությամբ։ Հենց մենք ենք նոյեմբերի 9-ից հանդուրժում կապիտուլյանտին՝ մեզ համար հորինելով ամենատարբեր պատրվակներ ցույցերի չգնալու, բողոքի ձայն չբարձրացնելու և կատարվողի հանդեպ զզվելի անտարբերության միջոցով։
Իսկ հիմա լուծումների մասին։
Մեր խնդիրն է նորից վերականգնել Հայաստանի պետականությունը, որովհետև այն վերացել է 10 օր առաջ։ Ինչպես հասկանում եք, դա աներևակայելի բարդ աշխատանք է՝ բազմաթիվ չերևացող հիմնախնդիրներով։ Բարդ է, բայց ոչ անհնար։
Եվ այդ ճանապարհին մեր ԱՄԵՆԱՀԵՇՏ գործը ներկայիս օկուպացիոն ռեժիմի հեռացումն է իշխանությունից։ Այո՛, հենց այս իշխանության հեռացումն է ամենահեշտ գործը այն երկար ու բարդ ճանապարհի սկզբում, որը պիտի անցնենք ազգովի։ Եթե դա չարեցինք, ապա ավելի բարդ հարցերը լուծել չենք կարողանալու և ո՛չ մի կամավորական նախաձեռնություն, ո՛չ մի սիրուն նախագիծ, ո՛չ մի անհատական ջանք օգուտ չի տալու։
Ամեն բան առավել քան պարզ է։
Եվ դարձյալ ընտրությունը ձերն է, որովհետև ես իմն արել եմ։
Հ.Գ. էս գրառումս հատկապես այն հայերի համար է, ովքեր վստահ եմ, ինձ կարդում են ու ովքեր հոգու խորքում համաձայն են ասածներիս հետ, բայց խիզախություն չունեն խոստովանել, որ իրենք ժամանակին սխալվել են ու հիմա իրենցից է կախված ամեն բան։