Віншуем са Сьвятам усіх, хто сёньня адзначае Вялікдзень!
ВЯЛÍКДЗЕНЬ (Vialikdzień)
(назоўнік, мужчынскі род)
Хрысьціянскае сьвята, прысьвечанае ўваскрэсеньню Хрыста.
#словы_В
ВЯЛÍКДЗЕНЬ (Vialikdzień)
(назоўнік, мужчынскі род)
Хрысьціянскае сьвята, прысьвечанае ўваскрэсеньню Хрыста.
#словы_В
🕊️Дабрыдзень, сябры! Зычым плённага дня і добрага настрою!
ВЭ́ЛЮМ (velum)
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Кавалак тонкай празрыстай тканіны, прымацаваны да вянка або жаночага капелюша; зьяўляецца часткай жаночага шлюбнага (белы) або жалобнага (чорны) убору.
⠀
🔸Нявеста была як нявеста: у беласьнежным вэлюме, зь вянком, з букецікам белых красак на грудзях. (Лынькоў).
🔸(у пераносным значэньні): Два дні неба над пасёлкам было зацягнута хмарамі. Яны ахуталі шэрым вэлюмам вяршаліны гор. (Бяганская).
#словы_В
ВЭ́ЛЮМ (velum)
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Кавалак тонкай празрыстай тканіны, прымацаваны да вянка або жаночага капелюша; зьяўляецца часткай жаночага шлюбнага (белы) або жалобнага (чорны) убору.
⠀
🔸Нявеста была як нявеста: у беласьнежным вэлюме, зь вянком, з букецікам белых красак на грудзях. (Лынькоў).
🔸(у пераносным значэньні): Два дні неба над пасёлкам было зацягнута хмарамі. Яны ахуталі шэрым вэлюмам вяршаліны гор. (Бяганская).
#словы_В
📍ВЫГО́ДА і ВЫ́ГАДА
▪️У беларускай мове існуюць словы ВЫГО́ДА і ВЫ́ГАДА, якія маюць рознае значэньне, таму ўжываць іх трэба правільна.
⠀
▪️Слова ВЫ́ГАДА абазначае тое ж самае, што "выгода" ў расейскай мове: карысьць, прыбытак; разьлік. А вось нашая ВЫГО́ДА мае ўжо іншыя значэньні.
⠀
ВЫГО́ДА (vyhoda)
(назоўнік, жаночы род)
⠀
1. пераважна множны лік (выгоды, -аў). Усё, што задавальняе максымальныя запатрабаваньні, чым зручна карыстацца.
⠀
🔸Кватэра з выгодамі.
🔸Добры хутар! Месца вясёлае, усе выгоды пад рукою. Тут табе і зямля, і паша, і дровы. (Колас).
⠀
2. Прывольле.
⠀
🔸У калгасе на выгодзе, На палянцы ля крыніцы Разышліся ў карагодзе Маладыя жарабіцы. (Крапіва).
⠀
🔍Зьвернем увагу на цікавы адметны выраз «быць (жыць) на выгодзе» — жить привольно, вольготно. Радкі з народнай песьні: «Была я ў мамачкі на выгодзе, садзіла арэшанькі ў гародзе».
#словы_В
▪️У беларускай мове існуюць словы ВЫГО́ДА і ВЫ́ГАДА, якія маюць рознае значэньне, таму ўжываць іх трэба правільна.
⠀
▪️Слова ВЫ́ГАДА абазначае тое ж самае, што "выгода" ў расейскай мове: карысьць, прыбытак; разьлік. А вось нашая ВЫГО́ДА мае ўжо іншыя значэньні.
⠀
ВЫГО́ДА (vyhoda)
(назоўнік, жаночы род)
⠀
1. пераважна множны лік (выгоды, -аў). Усё, што задавальняе максымальныя запатрабаваньні, чым зручна карыстацца.
⠀
🔸Кватэра з выгодамі.
🔸Добры хутар! Месца вясёлае, усе выгоды пад рукою. Тут табе і зямля, і паша, і дровы. (Колас).
⠀
2. Прывольле.
⠀
🔸У калгасе на выгодзе, На палянцы ля крыніцы Разышліся ў карагодзе Маладыя жарабіцы. (Крапіва).
⠀
🔍Зьвернем увагу на цікавы адметны выраз «быць (жыць) на выгодзе» — жить привольно, вольготно. Радкі з народнай песьні: «Была я ў мамачкі на выгодзе, садзіла арэшанькі ў гародзе».
#словы_В
ВАЛАЦУ́ГА (vałacuha)
(назоўнік мужчынскі і жаночы род)
⠀
1. Размоўнае слова: бяздомны чалавек, які ня мае пэўнага прыстанішча і заняткаў; бадзяга.
⠀
🔸Бежанства зблытала.. [Сёмкавы] разьлікі, выбіла з-пад ног падпору і вось — перад.. [Рыгорам] бяздомны валацуга. (Гартны).
⠀
2. Лаянкавае слова: пра таго, хто любіць валачыцца, цягацца бяз справы.
#словы_В
(назоўнік мужчынскі і жаночы род)
⠀
1. Размоўнае слова: бяздомны чалавек, які ня мае пэўнага прыстанішча і заняткаў; бадзяга.
⠀
🔸Бежанства зблытала.. [Сёмкавы] разьлікі, выбіла з-пад ног падпору і вось — перад.. [Рыгорам] бяздомны валацуга. (Гартны).
⠀
2. Лаянкавае слова: пра таго, хто любіць валачыцца, цягацца бяз справы.
#словы_В
ВЭ́РХАЛ (verchał)
(назоўнік мужчынскі род)
Размоўнае слова: страшэнны беспарадак, неразьбярыха; крык, шум.
🔸У доме — вэрхал, усё пайшло дагары нагамі. (Карпаў).
🔸На ферме зноў падняўся вэрхал: спрачаліся, каму колькі год. (Пташнікаў).
🔸Бегае, круціцца, галёкае, як ашалелы: вечны вэрхал празь яго на дварэ. (Мележ).
#словы_В
(назоўнік мужчынскі род)
Размоўнае слова: страшэнны беспарадак, неразьбярыха; крык, шум.
🔸У доме — вэрхал, усё пайшло дагары нагамі. (Карпаў).
🔸На ферме зноў падняўся вэрхал: спрачаліся, каму колькі год. (Пташнікаў).
🔸Бегае, круціцца, галёкае, як ашалелы: вечны вэрхал празь яго на дварэ. (Мележ).
#словы_В
ВÓЛАТ (vołat)
(назоўнік, мужчынскі род)
1. Казачны герой незвычайнае сілы, удаласьці і мужнасьці; асілак.
2. Чалавек вялікага росту і сілы; велікан, гігант.
🔸Багданёнак быў волат гадоў трыццаці. (Чарнышэвіч).
🔸Волатам выглядае цельшынскі дзед Мікіта. (Пшыркоў)
3. Пераноснае значэньне: што-н. надта вялікіх памераў.
🔸На зямлі гніюць пакрытыя мохам камлі лясных волатаў. (В. Вольскі).
4. Пераноснае значэньне: чалавек выдатных здольнасьцяў, геній; тытан.
🔸У гэтай сялянскай хаце адбылася першая сустрэча волатаў нашае літаратуры — Янкі Купалы і Якуба Коласа. (С. Александровіч).
#словы_В
(назоўнік, мужчынскі род)
1. Казачны герой незвычайнае сілы, удаласьці і мужнасьці; асілак.
2. Чалавек вялікага росту і сілы; велікан, гігант.
🔸Багданёнак быў волат гадоў трыццаці. (Чарнышэвіч).
🔸Волатам выглядае цельшынскі дзед Мікіта. (Пшыркоў)
3. Пераноснае значэньне: што-н. надта вялікіх памераў.
🔸На зямлі гніюць пакрытыя мохам камлі лясных волатаў. (В. Вольскі).
4. Пераноснае значэньне: чалавек выдатных здольнасьцяў, геній; тытан.
🔸У гэтай сялянскай хаце адбылася першая сустрэча волатаў нашае літаратуры — Янкі Купалы і Якуба Коласа. (С. Александровіч).
#словы_В
ВÉХАЦЬ (viehać)
(назоўнік, мужчынскі род)
1. Мачалка з рагожы, саломы і пад.
🔸️Вазьму шорсткі саламяны вехаць
І каля карыта да знямогі
Буду шараваць парэпаныя ногі. (Вітка).
2. Жмут, жменя (саломы, сена і пад.).
🔸️Пад нагамі ў каня было сена; вісела яно вехцямі і на краях жолаба. (Чорны).
#словы_В
(назоўнік, мужчынскі род)
1. Мачалка з рагожы, саломы і пад.
🔸️Вазьму шорсткі саламяны вехаць
І каля карыта да знямогі
Буду шараваць парэпаныя ногі. (Вітка).
2. Жмут, жменя (саломы, сена і пад.).
🔸️Пад нагамі ў каня было сена; вісела яно вехцямі і на краях жолаба. (Чорны).
#словы_В
Зь Вялікаднем, сябры! 🐣
ВЯЛÍКДЗЕНЬ (Vialikdzień)
(назоўнік, мужчынскі род)
Хрысьціянскае сьвята, прысьвечанае ўваскрэсеньню Хрыста.
#словы_В
ВЯЛÍКДЗЕНЬ (Vialikdzień)
(назоўнік, мужчынскі род)
Хрысьціянскае сьвята, прысьвечанае ўваскрэсеньню Хрыста.
#словы_В
ВÉСЬНІЧКІ (vieśnički)
(назоўнік)
Вузкія дзьверцы ў плоце; варотцы.
🔸️Адшукалі мужчыны ў плоце весьнічкі, што выходзілі на агарод, адчынілі іх і хуценька падышлі да
ганка. (Пальчэўскі).
#словы_В
(назоўнік)
Вузкія дзьверцы ў плоце; варотцы.
🔸️Адшукалі мужчыны ў плоце весьнічкі, што выходзілі на агарод, адчынілі іх і хуценька падышлі да
ганка. (Пальчэўскі).
#словы_В
Ніколі зноў! Марым, каб выбухі асацыяваліся толькі са сьвятамі 🎆
ВЫБУХНУЦЬ (vybuchnuć)
(дзеяслоў, закончанае трываньне)
1. Узарвацца, разьляцеўшыся на часткі.
🔸️Вось адзін снарад выбухнуў зусім блізка. (Васілёнак).
2. Зь сілаю вырвацца адкуль-н.
🔸️Танк адразу нейк акамянеў на месцы, і полымя з дымам выбухнула зь яго. (Чорны).
3. Пераноснае значэньне: нечакана пачацца, раптоўна ўзьнікнуць.
🔸️Пажар той выбухнуў, як з грому, Хоць ён і меў свае прычыны. (Колас).
#словы_В
ВЫБУХНУЦЬ (vybuchnuć)
(дзеяслоў, закончанае трываньне)
1. Узарвацца, разьляцеўшыся на часткі.
🔸️Вось адзін снарад выбухнуў зусім блізка. (Васілёнак).
2. Зь сілаю вырвацца адкуль-н.
🔸️Танк адразу нейк акамянеў на месцы, і полымя з дымам выбухнула зь яго. (Чорны).
3. Пераноснае значэньне: нечакана пачацца, раптоўна ўзьнікнуць.
🔸️Пажар той выбухнуў, як з грому, Хоць ён і меў свае прычыны. (Колас).
#словы_В
ВÉТРАЗЬ (vietraź)
(назоўнік, мужчынскі род)
Паэтычнае слова: парус.
🔸️Нахіліўся ветразь, човен хвалі рэжа. (Пушча).
🔸️Мірна на тонях, нібыта лілея, ветразь рыбацкі далёка бялее. (Вялюгін).
#словы_В
(назоўнік, мужчынскі род)
Паэтычнае слова: парус.
🔸️Нахіліўся ветразь, човен хвалі рэжа. (Пушча).
🔸️Мірна на тонях, нібыта лілея, ветразь рыбацкі далёка бялее. (Вялюгін).
#словы_В
ВАЛÍЗА (valiza)
(назоўнік, жаночы род)
Дарожная скрынка зь векам і ручкаю для рэчаў, багажу пасажыра.
🔸️Калі пасажыры, сьпяшаючыся, бягуць да свайго вагона, сумкі, валізкі, торбы ўчаперваюцца ім у рукі і ўпарта іх цягнуць назад. (Разанаў).
#словы_В
(назоўнік, жаночы род)
Дарожная скрынка зь векам і ручкаю для рэчаў, багажу пасажыра.
🔸️Калі пасажыры, сьпяшаючыся, бягуць да свайго вагона, сумкі, валізкі, торбы ўчаперваюцца ім у рукі і ўпарта іх цягнуць назад. (Разанаў).
#словы_В
Ізноў трошкі разбавім нашую стужачку з коцікамі і іншаю мілатою 😉
ВАНIТАВА́ЦЬ (vanitavać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
1. Размоўнае слова: пра стан моташнасьці, рвоты.
⠀
🔸Алеся ванітавала, але ён перамагаў гэта і піў датуль, пакуль пляшка не апусьцела. (Чарнышэвіч).
⠀
2. Пераноснае значэньне: пра пачуцьцё агіды да каго‑, чаго‑н.
⠀
🔸Мяне ванітавала ад яго слоў.
⠀
❗Назоўнік: ВАНІТЫ.
#словы_В
ВАНIТАВА́ЦЬ (vanitavać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
1. Размоўнае слова: пра стан моташнасьці, рвоты.
⠀
🔸Алеся ванітавала, але ён перамагаў гэта і піў датуль, пакуль пляшка не апусьцела. (Чарнышэвіч).
⠀
2. Пераноснае значэньне: пра пачуцьцё агіды да каго‑, чаго‑н.
⠀
🔸Мяне ванітавала ад яго слоў.
⠀
❗Назоўнік: ВАНІТЫ.
#словы_В
Як завецца па-беларуску "грецкий орех"?
А вось гэтак:
🔸Валоскі арэх.
✏️Валах — старая назва раманскіх народаў.
#словы_В
А вось гэтак:
🔸Валоскі арэх.
✏️Валах — старая назва раманскіх народаў.
#словы_В
ВÉРАСЕНЬ (vierasień)
(назоўнік мужчынскі род)
⠀
Дзевяты месяц года.
⠀
🔸Быў канец верасьня, і маладыя бярозкі на ўзьлесьсі стаялі ў залатым убраньні. (Шамякін)
⠀
❓ Ці любіце вы восень?
#словы_В
(назоўнік мужчынскі род)
⠀
Дзевяты месяц года.
⠀
🔸Быў канец верасьня, і маладыя бярозкі на ўзьлесьсі стаялі ў залатым убраньні. (Шамякін)
⠀
❓ Ці любіце вы восень?
#словы_В
ВÓБМАЦКАМ (vobmackam)
(прыслоўе)
1. Пры дапамозе дотыку, абмацваючы.
🔸️Аксіньня вобмацкам знайшла дзьверы гумна, асьцярожна адчыніла іх. (Лынькоў).
2. Усьляпую, наўздагад.
🔸️Лясьніцкі зварочвае і ідзе амаль што вобмацкам, натыкаецца на дрэвы, спатыкаецца на нейкія карчы. (Зарэцкі).
🔸️З гасьцінца паехалі ўніз.. больш вобмацкам ды наўздагад, бо не відаць было нават конскіх вушэй. (Брыль).
#словы_В
(прыслоўе)
1. Пры дапамозе дотыку, абмацваючы.
🔸️Аксіньня вобмацкам знайшла дзьверы гумна, асьцярожна адчыніла іх. (Лынькоў).
2. Усьляпую, наўздагад.
🔸️Лясьніцкі зварочвае і ідзе амаль што вобмацкам, натыкаецца на дрэвы, спатыкаецца на нейкія карчы. (Зарэцкі).
🔸️З гасьцінца паехалі ўніз.. больш вобмацкам ды наўздагад, бо не відаць было нават конскіх вушэй. (Брыль).
#словы_В
ВАНТРО́БЫ (vantroby)
(множны лік)
1. Толькі множны лік: унутраныя органы грудное клеткі і жывата.
🔸Адным узмахам нажа ад сябе.. [Мая] разразала срабрысты жывот судака, паварочвала нож лязом угару і ходам рукі назад тронкамі вычышчала вантробы. (Дуброўскі).
🔸— І лісіца тут была, на сьвежаніну зьявілася, — дадаў.. [Дзямід], паказваючы на зямлю, — а над вантробамі крумкачы пастараліся. (В. Вольскі).
2. Адзіночны лік, жаночы род, размоўнае слова: чэрава, жывот.
🔸Нямала прагная папоўская вантроба паглынула народнага дабра. («Звязда»).
#словы_В
(множны лік)
1. Толькі множны лік: унутраныя органы грудное клеткі і жывата.
🔸Адным узмахам нажа ад сябе.. [Мая] разразала срабрысты жывот судака, паварочвала нож лязом угару і ходам рукі назад тронкамі вычышчала вантробы. (Дуброўскі).
🔸— І лісіца тут была, на сьвежаніну зьявілася, — дадаў.. [Дзямід], паказваючы на зямлю, — а над вантробамі крумкачы пастараліся. (В. Вольскі).
2. Адзіночны лік, жаночы род, размоўнае слова: чэрава, жывот.
🔸Нямала прагная папоўская вантроба паглынула народнага дабра. («Звязда»).
#словы_В
ВІТÁЛЬНЯ (vitalnia)
(назоўнік, жаночы род)
Пярэдні пакой.
🔸️«Хрушчоўка» - яшчэ называлі барак за вузкую, не разьмінуцца, вітальню і маленькую куханьку. (Рубанаў)
🔸️У вітальні тупалі дзеці Бадановічаў, сваякі. (Санько)
🔸️Вітальня, кухня і суседні зь імі пакой усьцеленыя шкураю дзікоў. ("Звязда")
#словы_В
(назоўнік, жаночы род)
Пярэдні пакой.
🔸️«Хрушчоўка» - яшчэ называлі барак за вузкую, не разьмінуцца, вітальню і маленькую куханьку. (Рубанаў)
🔸️У вітальні тупалі дзеці Бадановічаў, сваякі. (Санько)
🔸️Вітальня, кухня і суседні зь імі пакой усьцеленыя шкураю дзікоў. ("Звязда")
#словы_В
ВІХУРА (vichura)
(назоўнік, жаночы род)
1. Размоўнае слова: бура, завея, завіруха.
🔸️Ня ціхне бура, стогне лес...
На ўсе лады віхура сьвішча!.. (Чарот)
🔸️Дарожкі і сьцежкі занесла віхура,
Ня знаць, дзе балота, дзе лог, дзе папар. (Купала)
2. Паэтычнае слова: імклівы віхравы рух.
🔸️Скрыпач закончыў «Крыжачка».
І ў лягерным прылеску
Шуміць віхура гапака,
Гучыць «Малдаванэску». (Калачынскі)
#словы_В
(назоўнік, жаночы род)
1. Размоўнае слова: бура, завея, завіруха.
🔸️Ня ціхне бура, стогне лес...
На ўсе лады віхура сьвішча!.. (Чарот)
🔸️Дарожкі і сьцежкі занесла віхура,
Ня знаць, дзе балота, дзе лог, дзе папар. (Купала)
2. Паэтычнае слова: імклівы віхравы рух.
🔸️Скрыпач закончыў «Крыжачка».
І ў лягерным прылеску
Шуміць віхура гапака,
Гучыць «Малдаванэску». (Калачынскі)
#словы_В