🔰 Олоҥхо

⚜️ *Олоҥхо ыһыаҕар бэлэмнэнии- төрүт тылтан саҕаланар*

Ил Дархан уурааҕынан, Үс Халыма кыттыылаах Олоҥхо ыһыаҕа биһиги улууспутугар 2029 сыллаахха ыытыллара былааннанна. Ол сүдү тэрээһиҥҥэ бэлэмнэнии үлэтэ саҕаланан, биир дойдулаахпыт, социологическай наука дуоктара, Арктикатааҕы култуура уонна искусство академиятын профессора, наука үтүөлээх үлэһитэ, Орто Халыма улууһун Бочуоттаах олохтооҕо Ульяна Алексеевна Винокурова кэлэн, саха тылын уонна литэрэтиирэтин учууталларын уонна култуура үлэһиттэрин мунньан сүбэ көрсүһүүнү тэрийдэ.

Төгүрүк остуол тула мустан, атах тэпсэн олорон, ким туох санаалааҕын иһитиннэрэн санаа атастастыбыт.

💬Алаһыай орто оскуолатын дириэктэрэ, саха тылын учуутала М.С.Шадрина: «Мин саныахпар, Олоҥхо ыһыаҕар диэри олохтоох мелодистарбытын, олоҥхобутун сырдатар күүстээх үлэ барыан наада. Норуот маастардарын үлэлэрин көрдөрөн, кинилэри өйөөн тэрээһиннэри ыытарга. Маныаха барытыгар биллэн турар, үп-харчы наада, онно улуус сөпкө өйдөөн өйүүрэ буоллар».

💬Сылгы Ыытар орто оскуолатын саха тылын уонна литэрэтиирэтин учуутала  А.Н.Оконешникова: «Биһиги нэһилиэкпититтэн, олус элбэх, улууска эрэ буолбакка бүтүн өрөспүүбүлүкэҕэ тиийэ  ааттанар дьон төрөөн-үөскээн тахсыбыттара. Чулуу дьоммут ааттарын-суолларын  Олоҥхо ыһыаҕар хайаан да сырдаттахха сатанар дии саныыбын. Кэнчээри ыччат маннык дьоннооҕунан киэн тутта улаатарыгар патриотическай иитии быстыбакка ыытыллыахтаах».

💬Өлөөкө Күөл орто оскуолатын саха тылын уонна литэрэтиирэтин учуутала И.Е.Ноговицына: «Биһиги улууспутугар Халыма тииптээх  туспа боруода быһыытынан науканан бигэргэммит сылгылаахпыт. Төһө да хоту олордорбут ынахтаахпыт, онтубутун хайдах бу тыйыс Уһук Хоту аҕалан, иитэн, үөскэтэн олорорбутун көрдөрөрбүт наада.  Хоту сахалара буоламмыт, аспыт-үөлбүт, таҥаспыт-саппыт, туттар малбыт, саҥарар саҥабыт, тылбыт-өспүт уратылаах, ону барытын табыгастаахтык көрдөрүөхтээхпит. Халыма олоҥхотун тылын олохтоох түөлбэ тылынан толорон, саҥаран-иҥэрэн туруоруохха, дии саныыбын».

💬Налимскай орто оскуолатын саха тылын уонна литературатын учуутала В.В.Еремеева: «Олоҥхо ыһыаҕар биһиги олоҥхобут киин сир олоҥхолоруттан уратытык толорулларын, ылланарын көрдөрүө этибит».

💬Сыбаатай орто оскуолатын саха тылын уонна литэрэтиирэтин учуутала М.В.Колесова: «Олохтоох олоҥхобут тылын-өһүн үөрэтиини ыытан, киэҥ эйгэҕэ таһаарар наада. Номоххо киирбит күүстээхтэрбит ааттарыгар улуус таһымнаах күрэхтэһиилэрин ыытан ыччакка кинилэр ааттарын үйэтитиэххэ».

💬Алаһыай култууратын дьиэтин үлэһитэ Н.П.Винокурова: «Аныгы оҕо олоҥхону олус ыараханнык ылынар. Тус бэйэм аҕыйах сыллааҕыта оскуолаҕа учууталлыы сылдьан ону эппинэн-хааммынан билбитим. Ол иһин оҕону фольклору интэриэһиргэтэр ханнык эрэ ньыманы булуохха диэн санааттан, быйылгыттан оскуолабыт эдэр муусука учууталыныын норуот ырыаларын үөрэтиини саҕалаатыбыт. Маннык кыра-кыралаан ыччаппытын сахалыы фольклорга чугаһатар санаалаахпыт».

💬Орто Халыма орто оскуолатыгар эбии үөрэхтээһиҥҥэ педагога О.Р.Новосельцева: «Орто Халыма орто оскуолатыгар 80 оҕону хабант бэйэм бырайыакпынан үлэлиибин. Оҕолор төрөөбүт тылларын, култуураларын билбэттэр. Березовка олохтоох эбээннэрэ төрүт тылларын сүтэрбэккэ илдьэ сылдьаллар. Иистэнньэҥнэри, таҥастарын-саптарын төрүт иис ньымаларынан тигэллэр. Мин санаабар, Олоҥхо ыһыаҕын олохтоох аҕыйах ахсааннаах омуктарбыт төрүт таҥастарын таҥнан сэлэлии хаамыыларынан арыйыахха наада. Улууспут үөскээһинин историятын көрдөрүөххэйиҥ».

💬Орто Халыма орто оскуолатын иитэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччы М.М.Муханова: «Олоҥхо ыһыаҕар олохтоох хаһаахтааһыны умнар сатаммат. Оттон түһүлгэҕэ маанылыыр, күндүлүүр аспыт хайаан да Халыманы ааттатар ас буолуон наада».

💬Орто Халыматааҕы улуустааҕы гимназия дириэктэрин эбээһинэһин толорооччу М.С.Винокурова: «Биһиги оҕолорбут бэҕэһээ Ульяна Алексеевнаны кытта көрсөн кэпсэппиттэрэ. Ол кэнниттэн бары сахалыы таҥас тиктэр, тиктэрэр наада эбит диэн тыл көтөхтүлэр. Биһиги ону үөрэ-көтө өйүүбүт.»

💬Орто Халыма орто оскуолатын дириэктэрэ К.А.Слепцова: «Олоҥхо ыһыаҕар диэри элбэх тэрээһин үлэтэ барыан наада, ол курдук, элбэх фольклорнай күрэхтэри ыытан ыччаппытын төрүт култуураларыгар тардыахха. Хатыҥнаахха Владимир Ермолаевич «Чугдаардарга» оҥорбут барабааннарын курдук охсор мусукаалынай инструменнары улуус таһыттан уустары да ыҥыран оҥорторорго маастар кылаастары ыытыахха. Кыргыттарбытыгар анаан Кэрэ Куо күрэхтэрин ыытарга, кинилэргэ саха кыыһын уһун суһуоҕун ураты кэрэтин иҥэрэн өйдөтөргө. Аныгы оҕолорго робототехника нөҥүө төрүт оонньуулары киэҥ эйгэҕэ таһаарыахха сөп. Олоҥхо дьоруойдарын улахан көстүүлээх мааска оҥортоон түһүлгэҕэ киллэрэн хаамтартыахха. Ыһыах түһүлгэтэ сахалыы иһиттээх буолуохтаах, онно анаан, мас иһиттэри эрдэттэн оҥорууну саҕалыаххайыҥ, технология уруоктарыгар оҕолорго да оҥорторуохха сөп. Онуоха бэс уонна хатыҥ мас наада. Манна улуус көмөлөһөрө буоллар».

💬Орто Халыматааҕы драматическай театр салайааччыта О.А.Винокурова: «Орто Халыматааҕы муусука оскуолатын иһинэн фольклор уонна театральнай кылаастар аһыллаллара олус наада».

💬Налимскай оҕо уһуйаанын иитээччитэ Л.Н.Вирячева: «Олохтоох омуктарбыт таҥастарын-саптарын сырдатар үлэни күүскэ ыытыахха наада, киэҥник тарҕатыахха, болҕомтону ууруохха».

🔅Төгүрүк остуол кыттыылаахтара бары тустаах санааларын этиниилэрин истэн, Ульяна Алексеевна ыллыктаах санаатын үллэһиннэ:
💬«Биһиэхэ Халымаҕа баар Халыма боруодатын маҥан сылгытын бүтүннүү үрүҥ көмүс симэхтээн, нэһилиэкпит аҕа баһылыктара миинэн киириилэрэ кыаллара буоллар, олус да үчүгэй буолуо этэ. Ханна да сырыттахпына итинник тэрээһин оҥоһулла илик. Олоҥхо ыһыаҕар Халыма уратытын эрэ көрдөрүү буолбакка, ол таһымҥа улууһу өрө тардыы наада. Иис өттүгэр мөлтөх соҕуспут. Үтүктүү элбэх. Билигин саха таҥаһын тигии таһыма олус үрдээтэ, онуоха тэҥнэһиэххэ наада. Биһиги улууспутугар Анна Шадрина диэн хаама сылдьар энциклопедия тэҥэ киһилээхпит. Кинини кытта бииргэ үлэлэһэн, Н.И.Шарин аатынан Орто Халыма орто оскуолата Халыма хатыламмат төрүт үгэстэрин сөргүтэр үлэни бырайыактаан ылсыан сөп этэ».

🔸Биэс сыл ыраах курдугун иннигэр, улаҕалаах улахан үлэни билиҥҥиттэн эрэ саҕалаатахха үчүгэй түмүктэрдээх буоларын бары өйдөөн, сүүмэх санааларбыт сүүйэ тутуллан олоххо киирэн историяҕа киирэр Уһук Хоту сиргэ бастакы Олоҥхо ыһыаҕын үрдүк таһымҥа ыытыахпыт диэн эрэнэбит.

✒️Изабелла Ноговицына
Өлөөкө Күөл бөһ.

🔰Суол-иис

⛔«Аартыка суоллара» СӨ ХТ Орто Халыматааҕы филиала иһитиннэрэринэн, «Аартыка», «Алаһыай» суоллар хайысхаларынан кыһыҥҥы айан суола муус устар 25 күнүттэн сабыллыбыта.

🚜Бу күннэргэ «Аартыка суоллара» тэрилтэ сайыҥҥы былааннаах үлэтигэр туһуланар 2000 куб кумах бэлэмнээтэ.

🏗️Тутууну ыытар «КЕН и компаньон» тэрилтэ 15000 куб кумаҕы Орто Халыма куоратын даамбатын оҥорорго уонна тутуу барылыгар анаан бэлэмнээтэ.

💬Тэрилтэ салайааччыта Егор Константинов: «Тэрилтэ үлэтин былаанын ситиһэр. Ааспыт ыйга 5 балаһанан өрүс мууһун кэбирэтэр, хараардыы үлэтин ыыппыппыт. Саҥа эксковатор тиэхиньикэбитинэн кулун тутартан саҕалаан, хайа да сыллааҕар элбэх кумах хостонно. Кумах, саҥа дьиэлэри тутар «НОРД-Инжиниринг» уонна «Востокпромстрой» тутуу тэрилтэлэрэ туһаныахтара уонна даамба оҥорорго туһуланыаҕа.
Эксковатор тиэхиньикэ үлэтэ кэрэхсэннэ, онон үлэни түргэнник, бириэмтэтигэр хаачыстыбалаахтык толорорго төһүү күүс буолар, эрэбиллээх тиэхиньикэ эбит диэн бэлиэтиибит».

@khalymadolgunnara
@ulusmedia

Среднеколымская средняя общеобразовательная школа имени Н.И.Шарина обратилась к землякам с призывом поддержать акцию "Дары Байанайа":
"В рамках проведения мероприятий к Международному дню семьи 15 мая наш коллектив школы объявляет благотворительную акцию "Дары Байаная".
Эта добрая акция, когда Совет Отцов школы, жителей города делится добычей весенней охоты с семьями участников СВО.
В прошлом году наши отцы , неравнодушные жители города также приняли участие в данной акции. Ведь Взаимопомощь, взаимовыручка, поддержка - предполагает особые качества у человека, который приходит на помощь. Это своеобразный жизненный принцип колымчан."
Директор МБОУ ССОШ Колымана Слепцова пожелала удачи охотникам Колымы:
"Пользуясь случаем хочу вас поздравить с открытием долгожданной весенней охоты.Пусть охота приносит желаемый результат и желаемую добычу. Принимаем активное участие, уважаемые родители, дорогие земляки!"

📷На фото: участники акции 2023 года
@khalyma_dolgunnara

🔰 *Бэтэринээринэй сулууспа*

Орто Халыматааҕы бэтэринээринэй сулууспа салалтата иһитиннэрэринэн, сүөһүгэ, дьиэ кыылыгар быһыыны биэрии үлэтэ түмүктэнэр кэрдииһигэр тиийэн эрэр.

🐱🐶Бу күн туругунан Орто Халыма куоратыгар туоһу докумуоннаах 121 ыкка, 57 куоскаҕа ииримтийиини утары быһыы оҥоһуллубут. Сылгы Ыытарга — 92 ыт, 18 куоска, Ойуһардаахха — 94 ыт, 26 куоска быһыыны ылбыт.
Атын нэһилиэктэргэ ыарыыттан сэрэтэр үлэ салҕанар.

🐺Муус устар 26 күнүгэр, Өлөөкө Күөлүгэр адьырҕа кыыл дьон дьиэтин тэлгэһэтигэр киирэн ыттары муокастаабытын туһунан тыллабыр интэриниэти тилийэ көппүтэ.

📲Чахчы буолбут быһылааны Өлөөкө Күөллээҕи бэтэринээринэй сулууспа филиалын сэбиэдиссэйэ Василий Третьяков бу курдук эппиэт биэрдэ:
💬«Муус устар 26 күнүгэр сарсыарданан, бөрө арҕаа түөлбэ бөһүөлэк ыттарын аймаата. Аара суолга икки сылгыны тыҥыраҕынан таарыйбыт. Кыыл тутатына анал булчутунан бултаммыта. Улуустааҕы бэтэринээринэй сулууспа дьаһалынан, кыыл өлөрүллэн, суох оҥоһуллубута. Бөрө таарыйбыт ыттара, сылгылара кэтэбилгэ тураллар, туруктара үчүгэй. Бөрө быһа холоон көрүүнэн,1 саастаах эдэр  кыыл диэн бэлиэтээтибит».

📸Саргылана Явловская, Орто Халыма к.

@khalymadolgunnara
@ulusmedia

❗❗❗ *ПЧ ГПС РС (Я) по МО Среднеколымский улус (район)* и *ОНД и ПР Среднеколымского района* предупреждают в связи с погодными условиями и перебоями с теплосети во избежание чрезвычайных происшествий соблюдайте правила пожарной безопасности:
- отремонтируйте электропроводку, неисправные выключатели, розетки;
- отопительные электрические приборы, плиты содержите в исправном состоянии, подальше от штор и мебели на несгораемых подставках;

не допускайте включения в одну сеть электроприборов повышенной мощности, это приводит к перегрузке в электросети;
- не применяйте самодельные электронагревательные приборы;
- перед уходом из дома проверяйте выключение газового и электрического оборудования;
- не оставляйте детей без присмотра;
- курите в строго отведенных местах;
- своевременно ремонтируйте отопительные печи;
- очистите дымоходы от сажи;
- заделайте трещины в кладке печи и дымовой трубе глиняно-песчаным раствором, оштукатурьте и побелите;
- на полу перед топочной дверкой прибейте металлический лист размером 50х70 см;
- не допускайте перекала отопительной печи;
- не растапливайте печь легко воспламеняющимися жидкостями;
- установите дома АДПИ.
     *При первых признаках возгорания немедленно сообщите в пожарно-спасательную службу по номеру «101» или "41-301"*. Берегите себя и своих близких!

❗Уважаемые руководители, председатели профсоюзных организаций!

📰Редакция газеты «Халыма Долгуннара» ГАУ РС(Я) «Сахапечать» рада сообщить о начале льготной подписной кампании на II полугодие 2024 года.

🚩В рамках кампании мы продолжаем наши традиционные благотворительные акции: «Подпиши ветерана» и «Подпиши семью участника СВО». ❣️Благодаря вашей поддержке, активном участии в акциях, мы смогли доставить много радости тем, кто в ней особенно нуждается.

🤝Призываем Вас не оставаться в стороне и присоединиться к этому благородному делу.

💸Стоимость подписки на газету - 1️⃣0️⃣0️⃣0️⃣ рублей.
📆Срок действия акции с 1 по 10 мая 2024г.

🔴Как оформить подписку:
1. Посетите редакцию газеты или администрацию вашего наслега.
2. Оформите подписку, не выходя из дома, позвонив по следующим номерам: 8(41156) 41-436 или 8(41156) 41-205.
📱89248722899
📱89241753359

✅Оплатить подписку можно по указанным номерам, через мобильный банк.

⛔ *Запрещен выезд автотранспортных средств на лёд в период введенных ограничений.*

❗В связи с закрытием автозимника на реках и озерах строго запрещен выезд автотранспортных средств, независимо от вида собственности и ведомственной принадлежности до устойчивого ледообразования для передвижения транспорта по льду.

❗ Сотрудниками полиции, ГИМС, городской администрации будут проведены совместные профилактические мероприятия во избежание чрезвычайных ситуаций.

📍Административная комиссия МР «Среднеколымский улус (район)» напоминает об административном правонарушении Кодекса РС (Я) статья 9.10 Выезд транспортного средства на лед в период введенных ограничений, установленных нормативным правовым актом органа государственной власти или органа местного самоуправления, влечет наложение административного штрафа на граждан в размере от трех тысяч до пяти тысяч рублей; на должностных лиц – от двадцати тысяч до пятидесяти тысяч рублей; на юридических лиц – от ста тысяч до одного миллиона рублей.


🔴Берегите себя и своих близких!

Административная комиссия МР "Среднеколымский улус (район)"

🌞 Күн түгэнэ
🦋"Сааскы маҥнайгы кэрэ лыах"
📸Иван Белоногов түһэриитэ, Хатыҥнаах бөһ.

Особый противопожарный режим в ближайшие дни будет объявлен на территории Якутии.

Такое решение обусловлено установившейся теплой погодой и появлением первых термических аномалий. На сегодняшний день термоточек в республике 26, 12 из них находятся в Хангаласском районе.

Важно понимать, что это не пожары, а в основном сельскохозяйственные палы, о запрете которых знают все. Они могут перерасти в крупные ландшафтные и лесные пожары. В конце концов в опасности из-за них находятся наши населенные пункты.

Видимо, люди уповают на то, что это останется незамеченным. Но от космического мониторинга ничего не скроешь. Спутники позволяют выявлять все, вплоть до небольших костров. А далее уже подключаются компетентные органы, которые привлекают виновников к ответственности. Несколько человек за эти дни уже понесли наказание.

Мы убедительно просим якутян соблюдать правила пожарной безопасности, ограничить выезды на природу, пока действует этот режим. И помните - сельхозпалы под запретом!

t.me/sadovnikovdd

🔰Олоҥхо

Олоҥхо олоҕум суолугар
⚜️Олоҥхо – аан дойдуга киэҥник биллибит, тас дойдуларга тиийэ кэрэхсэнэр саха эпоһа. Олоҥхо ис хоһооно Орто дойду улуу бухатыырын туһунан кэпсиир, сир үрдүгэр иллээх-эйэлээх олох туругурарын, үтүө санаа өрөгөйдүүрүн туһугар турунарга ыҥырар сырдык идиэйэлээх айымньы буолар. Олоҥхо фольклор атын жанрдарыттан бөдөҥүнэн эрэ буолбакка, тиэмэтинэн, ис хоһоонунан, уус-уран айар ньыматынан уратылаах. Олоҥхо — өбүгэбит бэлэҕэ.
Олоҥхо уобарастара уонна сюжеттара сүнньүнэн саха норуотун былыргы устуоруйатыттан силис тардаллар. Үтүө, сырдык барыта айыы бухатыырын аатын кытта ситимнээх, оттон куһаҕан, хараҥа диэки тардыстыы абааһы бухатыырын уобараһынан бэриллэр.