Бүгінгі таңда біздің еліміз халықтың демографиялық қартаюының ерте сатысында тұр.
2050 жылға қарай 65 және одан жоғары жастағы адамдардың саны 2019 жылмен салыстырғанда 2,5 есеге - 1,4-тен 3,4 млн адамға дейін ұлғаяды. Бұл ретте олардың ел халқының жалпы санындағы үлесі 2019 жылғы 7,5%-дан 2050 жылы 14%-дан астамға дейін өседі.
Бұл ретте ӘЭСИ сарапшысы Айман Жүсіпова атап өткендей, Қазақстандағы қартаю үрдістері жалпы әлемдік тенденцияларды қайталайды. Осы трендтерді ескере отырып, денсаулық сақтаудың мемлекеттік жүйелері, зейнетақымен қамсыздандыру және әлеуметтік қорғау саласындағы міндеттер күн тәртібінде барған сайын үлкен маңызға ие болуда.
Белсенді ұзақ өмір сүру индексі қалай есептеледі?
Қазақстандағы қарттардың жағдайын талдау үшін БҰҰ-ның халық қоныстануы саласындағы қорының (ЮНФПА) қолдауымен қоғамдық пікірді зерттеу орталығы ауқымды әлеуметтік зерттеу жүргізді.
Осы зерттеу аясында мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам өкілдерінен 20 сарапшы қатысып, 55 және одан жоғары жастағы 2 мың респонденттен сұхбат алынды.
Зерттеу қорытындысы бойынша Қазақстан үшін алғаш рет Белсенді ұзақ өмір сүру индексі (БҰИ) есептелді. Қорытындылар бойынша ұсынылған есепте салыстыру үшін соңғы ұқсас зерттеу жүргізілген 2008 жылғы деректер келтірілген.
Қорытынды сандарға сәйкес, Қазақстанның БҰИ жиынтық мәні бойынша ұстанымы айтарлықтай жоғары болып табылады.
Казақстан әлемнің 30 ел ішінде 9-шы орында тұр. Қазақстанның ең жақын көршілері Франция мен Эстония.
Қазақстанның БҰИ-і ЕО-ның 28 елі үшін орташа мәннен 2,6 тармақшаға жоғары. Салыстырмалы түрде: Ресей осы рейтингте 28 орында тұр және оның БҰИ-і Қазақстанға қарағанда 8,8-8,9 тармақшаға төмен.
Жалпы, БҰИ 22 жеке индикаторды біріктіретін төрт доменнен тұрады. Олардың ішінде: белсенді ұзақ өмір сүрудің тікелей индикаторлары болып табылатын жұмыспен қамту, қоғам өміріне қатысу, тәуелсіз, салауатты және қауіпсіз өмір.
Соңғы, төртінші домен (65+ адамдар үшін қолайлы орта) белсенді ұзақ өмір сүру әлеуетін көрсетеді.
Зерттеу не көрсетті?
Сарапшылар біздің еліміздің рейтингтегі жоғары ұстанымы «белсенді ұзақ өмір сүру үшін қолайлы орта» және «қоғам өміріне қатысу» домендеріндегі жоғары ұстанымдарына байланысты екенін айтады.
Өз кезегінде, қолайлы орта мен белсенді ұзақ өмір сүру үшін мүмкіндіктер доменіндегі жоғары ұстанымдар, ең алдымен, Қазақстанның қарт азаматтарының өте жоғары білім деңгейі есебінен қамтамасыз етіледі.
Бұл көрсеткіш бойынша республика барлық Еуропа елдері мен Ресейді басып озады. Айта кету керек, алдыңғы 2008 жылы өткен зерттеумен салыстырғанда, зерттеу нәтижелері егде жастағы адамдардың қаржылық жағдайының жақсарғанын көрсетті. Сонымен қатар әрбір бесінші егде жастағы қазақстандық қиын қаржылық жағдайда (19,2%).
Елдің қарт азаматтары күтетін мемлекеттік қолдау шараларының басымдықтарының ішінде бірінші кезекте зейнетақы мен жәрдемақы мөлшерінің ұлғаюы (78,2%) көрсетілген.
«2020 жылы індетке байланысты экономикалық сипаттағы мәселелер халықтың барлық топтарына әсер еткенімен, олар егде жастағы азаматтардың күнделікті өмірінде өте өткір болып көрінеді. Жұмыспен қамтудың қысқаруы, сондай-ақ инфляцияның өсуі жағдайында еңбек нарығында егде жастағы адамдардың неғұрлым осал болғаны да маңызды рөл атқарады, ол биліктің күш-жігеріне қарамастан зейнетақыны индекстеу деңгейінен озды», - деп атап өтті Айман Жүсіпова.
Жалғасы 🔽🔽🔽
2050 жылға қарай 65 және одан жоғары жастағы адамдардың саны 2019 жылмен салыстырғанда 2,5 есеге - 1,4-тен 3,4 млн адамға дейін ұлғаяды. Бұл ретте олардың ел халқының жалпы санындағы үлесі 2019 жылғы 7,5%-дан 2050 жылы 14%-дан астамға дейін өседі.
Бұл ретте ӘЭСИ сарапшысы Айман Жүсіпова атап өткендей, Қазақстандағы қартаю үрдістері жалпы әлемдік тенденцияларды қайталайды. Осы трендтерді ескере отырып, денсаулық сақтаудың мемлекеттік жүйелері, зейнетақымен қамсыздандыру және әлеуметтік қорғау саласындағы міндеттер күн тәртібінде барған сайын үлкен маңызға ие болуда.
Белсенді ұзақ өмір сүру индексі қалай есептеледі?
Қазақстандағы қарттардың жағдайын талдау үшін БҰҰ-ның халық қоныстануы саласындағы қорының (ЮНФПА) қолдауымен қоғамдық пікірді зерттеу орталығы ауқымды әлеуметтік зерттеу жүргізді.
Осы зерттеу аясында мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам өкілдерінен 20 сарапшы қатысып, 55 және одан жоғары жастағы 2 мың респонденттен сұхбат алынды.
Зерттеу қорытындысы бойынша Қазақстан үшін алғаш рет Белсенді ұзақ өмір сүру индексі (БҰИ) есептелді. Қорытындылар бойынша ұсынылған есепте салыстыру үшін соңғы ұқсас зерттеу жүргізілген 2008 жылғы деректер келтірілген.
Қорытынды сандарға сәйкес, Қазақстанның БҰИ жиынтық мәні бойынша ұстанымы айтарлықтай жоғары болып табылады.
Казақстан әлемнің 30 ел ішінде 9-шы орында тұр. Қазақстанның ең жақын көршілері Франция мен Эстония.
Қазақстанның БҰИ-і ЕО-ның 28 елі үшін орташа мәннен 2,6 тармақшаға жоғары. Салыстырмалы түрде: Ресей осы рейтингте 28 орында тұр және оның БҰИ-і Қазақстанға қарағанда 8,8-8,9 тармақшаға төмен.
Жалпы, БҰИ 22 жеке индикаторды біріктіретін төрт доменнен тұрады. Олардың ішінде: белсенді ұзақ өмір сүрудің тікелей индикаторлары болып табылатын жұмыспен қамту, қоғам өміріне қатысу, тәуелсіз, салауатты және қауіпсіз өмір.
Соңғы, төртінші домен (65+ адамдар үшін қолайлы орта) белсенді ұзақ өмір сүру әлеуетін көрсетеді.
Зерттеу не көрсетті?
Сарапшылар біздің еліміздің рейтингтегі жоғары ұстанымы «белсенді ұзақ өмір сүру үшін қолайлы орта» және «қоғам өміріне қатысу» домендеріндегі жоғары ұстанымдарына байланысты екенін айтады.
Өз кезегінде, қолайлы орта мен белсенді ұзақ өмір сүру үшін мүмкіндіктер доменіндегі жоғары ұстанымдар, ең алдымен, Қазақстанның қарт азаматтарының өте жоғары білім деңгейі есебінен қамтамасыз етіледі.
Бұл көрсеткіш бойынша республика барлық Еуропа елдері мен Ресейді басып озады. Айта кету керек, алдыңғы 2008 жылы өткен зерттеумен салыстырғанда, зерттеу нәтижелері егде жастағы адамдардың қаржылық жағдайының жақсарғанын көрсетті. Сонымен қатар әрбір бесінші егде жастағы қазақстандық қиын қаржылық жағдайда (19,2%).
Елдің қарт азаматтары күтетін мемлекеттік қолдау шараларының басымдықтарының ішінде бірінші кезекте зейнетақы мен жәрдемақы мөлшерінің ұлғаюы (78,2%) көрсетілген.
«2020 жылы індетке байланысты экономикалық сипаттағы мәселелер халықтың барлық топтарына әсер еткенімен, олар егде жастағы азаматтардың күнделікті өмірінде өте өткір болып көрінеді. Жұмыспен қамтудың қысқаруы, сондай-ақ инфляцияның өсуі жағдайында еңбек нарығында егде жастағы адамдардың неғұрлым осал болғаны да маңызды рөл атқарады, ол биліктің күш-жігеріне қарамастан зейнетақыны индекстеу деңгейінен озды», - деп атап өтті Айман Жүсіпова.
Жалғасы 🔽🔽🔽
Қарттардың негізгі қажеттіліктері мен мәселелері қандай
Зерттеу медициналық қызметтердің қол жетімділігіне сұраныстың артқанын көрсетеді. Атап айтқанда, Қазақстанның әрбір екінші егде азаматы медициналық қызметтер қолжетімді болуы тиіс деп есептейді (47,7%). Осы көзқарасты ұстанатын респонденттердің саны 2008 жылғы 35%-дан 2020 жылы 48%-ға дейін өсті.
Осы тұрғыда Қазақстанның егде жастағы азаматтары мемлекет тарапынан оларға тиісті қолдау шаралары, оның ішінде медициналық қамтамасыз ету туралы қаншалықты хабардар болғаны, ақпараттың мақсатты аудиторияға қаншалықты «жететіні» туралы мәселеге қайта жүгінген жөн.
Қарт адамдарды толық және сапалы ақпараттық қамту үшін тиімді шаралар жүргізілмейтіні анық.
Бұл ретте, ӘЭСИ сарапшысы, егер мемлекет тарапынан қолдау шаралары туралы хабардар болу мәселелері әлеуметтік желілерде «өмір сүретін» жастарға қатысты болса, онда олар көбінесе интернеттен ақпарат іздеу дағдылары жоқ қарт адамдар үшін де бар.
Сонымен қатар, мәселе аймақтық қиылыста егде жастағы адамдарға медициналық көмек көрсетудің дифференциалды тәсілі болып табылады - мысалы, орталықтағы зейнеткерлерге медициналық көмектің сапасы мен толықтығы күмән тудыратын шалғай аймақтардағы қарт адамдарға қарағанда артықшылықтары айтарлықтай көп.
Жеке және жиі құпия болып табылатын егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылық, оның бар екендігі зерттеуде айқын көрінеді. Сонымен, 2020 жылы қарттардың 61%-ы осындай мәселелерге тап болатынын айтты. Сонымен бірге, 2008 жылы елдің егде жастағы азаматтарының едәуір аз бөлігі сол сұраққа оң жауап берді - 45%.
Аға буын адамдар зорлық-зомбылық фактілері туралы жиі үндемейді, тек төтенше жағдайларда көмек сұрайды.
Сонымен қатар, қарттарға қатысты зорлық-зомбылық көбінесе экономикалық және психологиялық бағытқа ие: зейнеткерлерден ақшаларын жақын туыстарының алып қоюы, оның ішінде институционалдық құрылымдардың өкілдері тарапынан да немқұрайлы қарау.
Егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу жөніндегі арнайы қызметтердің немесе олар туралы ақпараттың, сондай-ақ арнайы нормативтік құжаттардың болмауы жағдайды ушықтырады. Қарт адамдар үшін арнайы дағдарыс орталықтарын құру бойынша әлемдік тәжірибені белсенді қолдану қажет екені анық.
Осылайша, Айман Жүсіпованың айтуынша, зерттеу Қазақстанда қарт азаматтар өмірінің белгілі бір салаларында сапалы оң өзгерістер болғанын көрсетеді. Бұл әсіресе 2008 жылдан бастап динамикада, тақырып бойынша ұқсас зерттеу жүргізу уақытында көрінеді.
Атап айтқанда, бұл денсаулық жағдайы мәселелеріне қатысты, 2020 жылы өзінің жай-күйін «қанағаттанарлық» (2008 жылғы 59%-дан 2020 жылы 79%-ға дейін) және «жақсы» (5%-дан 18,6%-ға дейін) деп бағалайтын егде жастағы азаматтардың үлесі айтарлықтай өсті.
Осы факторлардың барлығы, оның ішінде Қазақстанның Белсенді ұзақ өмір сүру индексіндегі (БҰИ) жоғары көрсеткіштеріне әсер етеді.
Сонымен қатар Қазақстанда қарт адамдардың белгілі бір бөлігінің кедейлік мәселесі және олардың материалдық қызметтерге қол жеткізу мәселелері бұрынғысынша өзекті болып отыр.
«Бұл тұрғыда, сондай-ақ Қазақстан халқының жалпы санындағы егде адамдар үлесінің болжамды өсуін ескере отырып, қарттыққа қызмет көрсетумен тікелей байланысты салаларды дамыту ерекше маңызға ие болып отыр. Бұл егде жастағы адамдарға мүмкіндігінше қоғамның белсенді мүшесі болып қалуға мүмкіндік береді», - деп түйіндеді Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_ӘлеуметТану #БҰИ
https://iwep.kz/#/posts/609cfa435fb3932faa0f560d/#header
Зерттеу медициналық қызметтердің қол жетімділігіне сұраныстың артқанын көрсетеді. Атап айтқанда, Қазақстанның әрбір екінші егде азаматы медициналық қызметтер қолжетімді болуы тиіс деп есептейді (47,7%). Осы көзқарасты ұстанатын респонденттердің саны 2008 жылғы 35%-дан 2020 жылы 48%-ға дейін өсті.
Осы тұрғыда Қазақстанның егде жастағы азаматтары мемлекет тарапынан оларға тиісті қолдау шаралары, оның ішінде медициналық қамтамасыз ету туралы қаншалықты хабардар болғаны, ақпараттың мақсатты аудиторияға қаншалықты «жететіні» туралы мәселеге қайта жүгінген жөн.
Қарт адамдарды толық және сапалы ақпараттық қамту үшін тиімді шаралар жүргізілмейтіні анық.
Бұл ретте, ӘЭСИ сарапшысы, егер мемлекет тарапынан қолдау шаралары туралы хабардар болу мәселелері әлеуметтік желілерде «өмір сүретін» жастарға қатысты болса, онда олар көбінесе интернеттен ақпарат іздеу дағдылары жоқ қарт адамдар үшін де бар.
Сонымен қатар, мәселе аймақтық қиылыста егде жастағы адамдарға медициналық көмек көрсетудің дифференциалды тәсілі болып табылады - мысалы, орталықтағы зейнеткерлерге медициналық көмектің сапасы мен толықтығы күмән тудыратын шалғай аймақтардағы қарт адамдарға қарағанда артықшылықтары айтарлықтай көп.
Жеке және жиі құпия болып табылатын егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылық, оның бар екендігі зерттеуде айқын көрінеді. Сонымен, 2020 жылы қарттардың 61%-ы осындай мәселелерге тап болатынын айтты. Сонымен бірге, 2008 жылы елдің егде жастағы азаматтарының едәуір аз бөлігі сол сұраққа оң жауап берді - 45%.
Аға буын адамдар зорлық-зомбылық фактілері туралы жиі үндемейді, тек төтенше жағдайларда көмек сұрайды.
Сонымен қатар, қарттарға қатысты зорлық-зомбылық көбінесе экономикалық және психологиялық бағытқа ие: зейнеткерлерден ақшаларын жақын туыстарының алып қоюы, оның ішінде институционалдық құрылымдардың өкілдері тарапынан да немқұрайлы қарау.
Егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу жөніндегі арнайы қызметтердің немесе олар туралы ақпараттың, сондай-ақ арнайы нормативтік құжаттардың болмауы жағдайды ушықтырады. Қарт адамдар үшін арнайы дағдарыс орталықтарын құру бойынша әлемдік тәжірибені белсенді қолдану қажет екені анық.
Осылайша, Айман Жүсіпованың айтуынша, зерттеу Қазақстанда қарт азаматтар өмірінің белгілі бір салаларында сапалы оң өзгерістер болғанын көрсетеді. Бұл әсіресе 2008 жылдан бастап динамикада, тақырып бойынша ұқсас зерттеу жүргізу уақытында көрінеді.
Атап айтқанда, бұл денсаулық жағдайы мәселелеріне қатысты, 2020 жылы өзінің жай-күйін «қанағаттанарлық» (2008 жылғы 59%-дан 2020 жылы 79%-ға дейін) және «жақсы» (5%-дан 18,6%-ға дейін) деп бағалайтын егде жастағы азаматтардың үлесі айтарлықтай өсті.
Осы факторлардың барлығы, оның ішінде Қазақстанның Белсенді ұзақ өмір сүру индексіндегі (БҰИ) жоғары көрсеткіштеріне әсер етеді.
Сонымен қатар Қазақстанда қарт адамдардың белгілі бір бөлігінің кедейлік мәселесі және олардың материалдық қызметтерге қол жеткізу мәселелері бұрынғысынша өзекті болып отыр.
«Бұл тұрғыда, сондай-ақ Қазақстан халқының жалпы санындағы егде адамдар үлесінің болжамды өсуін ескере отырып, қарттыққа қызмет көрсетумен тікелей байланысты салаларды дамыту ерекше маңызға ие болып отыр. Бұл егде жастағы адамдарға мүмкіндігінше қоғамның белсенді мүшесі болып қалуға мүмкіндік береді», - деп түйіндеді Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_ӘлеуметТану #БҰИ
https://iwep.kz/#/posts/609cfa435fb3932faa0f560d/#header
На сегодняшний день наша страна находится на ранней стадии демографического старения населения.
К 2050 году число людей в возрасте 65 лет и старше по сравнению с 2019 годом увеличится почти в 2,5 раза — с 1,4 до 3,4 млн человек. При этом их доля в общей численности населения страны вырастет с 7,5% в 2019 году до более 14% в 2050 году.
При этом, как отмечает эксперт ИМЭП Айман Жусупова, тенденции старения в Казахстане повторяют общемировые. С учетом этих трендов в повестке дня все большее значение приобретают задачи в области государственных систем здравоохранения, пенсионного обеспечения и социальной защиты.
Как рассчитывают Индекс активного долголетия?
Для анализа ситуации, связанной с положением пожилых в Казахстане, Центром Изучения Общественного Мнения при поддержке Фонда ООН в области народонаселения (ЮНФПА) было проведено масштабное социологическое исследование.
В рамках этого исследования были задействованы 20 экспертов – представителей государственных органов и гражданского общества и опрошены 2 тысячи респондентов в возрасте 55 лет и старше.
По итогам исследования впервые для Казахстана был рассчитан Индекс активного долголетия (ИАД). В отчете, представленном по итогам, для сравнения приведены данные за 2008 год, когда было проведено последнее аналогичное исследование.
Согласно итоговым цифрам, позиции Казахстана по суммарному значению ИАД являются достаточно высокими.
Страна стоит на 9 месте из 30 стран мира. Ближайшими соседями Казахстана стали Франция и Эстония.
ИАД Казахстана выше среднего значения для 28 стран ЕС на 2,6 п. п. Для сравнения: Россия находится на 28-м месте этого рейтинга, и ее ИАД на 8,8 — 8,9 п. п. меньше, чем у Казахстана.
В целом ИАД состоит из четырех доменов, объединяющих 22 частных индикатора. Среди них: занятость, участие в жизни общества, независимая, здоровая и безопасная жизнь, которые представляют собой прямые индикаторы активного долголетия.
Последний, четвертый домен (благоприятная среда для людей 65+), отражает потенциал к активному долголетию.
Что показало исследование?
Эксперты констатируют, что высокие позиции нашей страны в рейтинге обусловлены ее высокими позициями в доменах «Благоприятная среда для активного долголетия» и «Участие в жизни общества».
В свою очередь, высокие позиции в домене благоприятной среды и возможностей для активного долголетия обеспечиваются прежде всего за счет очень высокого образовательного уровня пожилых граждан Казахстана.
По этому показателю республика обгоняет абсолютно все европейские страны и Россию. Стоит отметить, что результаты исследования фиксируют улучшение финансового положения пожилых людей, в частности, по сравнению с 2008 годом — временем проведения предыдущего исследования. В то же время почти каждый пятый пожилой казахстанец находится в трудном финансовом положении (19,2%).
Показательно, что в числе приоритетов мер государственной поддержки, которые ждут пожилые граждане страны, в первую очередь указано увеличение размеров пенсий и пособий (78,2%).
«Хотя в 2020 году в связи с пандемией проблемы экономического характера затронули все слои населения, тем не менее наиболее остро они проявляются в повседневных реалиях пожилых граждан. Роль играет и то, что именно пожилые оказались наиболее уязвимыми на рынке труда в условиях сокращения занятости, а также роста инфляции, которая, вопреки стараниям властей, опережала уровень индексации пенсий», - отмечает Айман Жусупова.
Продолжение 🔽🔽🔽
К 2050 году число людей в возрасте 65 лет и старше по сравнению с 2019 годом увеличится почти в 2,5 раза — с 1,4 до 3,4 млн человек. При этом их доля в общей численности населения страны вырастет с 7,5% в 2019 году до более 14% в 2050 году.
При этом, как отмечает эксперт ИМЭП Айман Жусупова, тенденции старения в Казахстане повторяют общемировые. С учетом этих трендов в повестке дня все большее значение приобретают задачи в области государственных систем здравоохранения, пенсионного обеспечения и социальной защиты.
Как рассчитывают Индекс активного долголетия?
Для анализа ситуации, связанной с положением пожилых в Казахстане, Центром Изучения Общественного Мнения при поддержке Фонда ООН в области народонаселения (ЮНФПА) было проведено масштабное социологическое исследование.
В рамках этого исследования были задействованы 20 экспертов – представителей государственных органов и гражданского общества и опрошены 2 тысячи респондентов в возрасте 55 лет и старше.
По итогам исследования впервые для Казахстана был рассчитан Индекс активного долголетия (ИАД). В отчете, представленном по итогам, для сравнения приведены данные за 2008 год, когда было проведено последнее аналогичное исследование.
Согласно итоговым цифрам, позиции Казахстана по суммарному значению ИАД являются достаточно высокими.
Страна стоит на 9 месте из 30 стран мира. Ближайшими соседями Казахстана стали Франция и Эстония.
ИАД Казахстана выше среднего значения для 28 стран ЕС на 2,6 п. п. Для сравнения: Россия находится на 28-м месте этого рейтинга, и ее ИАД на 8,8 — 8,9 п. п. меньше, чем у Казахстана.
В целом ИАД состоит из четырех доменов, объединяющих 22 частных индикатора. Среди них: занятость, участие в жизни общества, независимая, здоровая и безопасная жизнь, которые представляют собой прямые индикаторы активного долголетия.
Последний, четвертый домен (благоприятная среда для людей 65+), отражает потенциал к активному долголетию.
Что показало исследование?
Эксперты констатируют, что высокие позиции нашей страны в рейтинге обусловлены ее высокими позициями в доменах «Благоприятная среда для активного долголетия» и «Участие в жизни общества».
В свою очередь, высокие позиции в домене благоприятной среды и возможностей для активного долголетия обеспечиваются прежде всего за счет очень высокого образовательного уровня пожилых граждан Казахстана.
По этому показателю республика обгоняет абсолютно все европейские страны и Россию. Стоит отметить, что результаты исследования фиксируют улучшение финансового положения пожилых людей, в частности, по сравнению с 2008 годом — временем проведения предыдущего исследования. В то же время почти каждый пятый пожилой казахстанец находится в трудном финансовом положении (19,2%).
Показательно, что в числе приоритетов мер государственной поддержки, которые ждут пожилые граждане страны, в первую очередь указано увеличение размеров пенсий и пособий (78,2%).
«Хотя в 2020 году в связи с пандемией проблемы экономического характера затронули все слои населения, тем не менее наиболее остро они проявляются в повседневных реалиях пожилых граждан. Роль играет и то, что именно пожилые оказались наиболее уязвимыми на рынке труда в условиях сокращения занятости, а также роста инфляции, которая, вопреки стараниям властей, опережала уровень индексации пенсий», - отмечает Айман Жусупова.
Продолжение 🔽🔽🔽
Каковы главные запросы и проблемы пожилых
Исследование демонстрирует наличие возросшего запроса на доступность медицинских услуг. В частности, практически каждый второй пожилой гражданин Казахстана считает, что медицинские услуги должны быть более доступными (47,7%). Число респондентов, придерживающихся этой точки зрения, выросло с 35% в 2008 году до 48% в 2020.
В этом контексте следует вновь обратиться к вопросу о том, насколько пожилые граждане Казахстана информированы о положенных им со стороны государства мерах поддержки, в том числе медицинском обеспечении, насколько информация «достигает» целевую аудиторию.
Очевидно, что не проводится эффективных мер для полного и качественного информационного охвата пожилых людей.
При этом, обращает внимание эксперт ИМЭП, если проблемы с информированностью о мерах поддержки со стороны государства существуют даже в отношении молодежи, которые буквально «живут» в социальных сетях, то тем более они существуют для пожилых, зачастую не имеющих навыков поиска информации в интернете.
Кроме того, проблемой также является дифференцированный подход к медицинскому обслуживанию пожилых в региональном разрезе — к примеру, когда в центре пенсионеры имеют значительно больше преференций, чем пожилые граждане в отдаленных регионах, где под большим вопросом качество и полнота медицинского обслуживания.
Отдельным и зачастую замалчиваемым моментом является насилие в отношении пожилых, наличие которого отчетливо демонстрирует проведенное исследование. Так, в 2020 году 61% пожилых заявили о том, что сталкиваются с проблемами подобного рода. При этом в 2008 году утвердительно на этот же вопрос ответили значительно меньшая часть пожилых граждан страны – 45%.
Люди старшего поколения часто умалчивают о фактах насилия, обращаясь за помощью только в крайних ситуациях.
При этом насилие в отношении пожилых чаще имеет экономическую и психологическую направленность: изъятие у пенсионеров их денег близкими родственниками, пренебрежительное отношение в том числе и со стороны представителей институциональных структур.
Усугубляют ситуацию отсутствие специальных служб по предотвращению насилия в отношении пожилых людей или информации о них, а также специальных нормативных документов. Очевидно, что необходимо активное применение мирового опыта по созданию специальных кризисных центров для пожилых людей.
Таким образом, подчеркивает Айман Жусупова, исследование демонстрирует, что в определенных сферах жизни пожилых граждан в Казахстане произошли качественные позитивные изменения. И это особенно видно в динамике с 2008 года, времени проведения аналогичного исследования по рассматриваемой теме.
В частности, это касается вопросов состояния здоровья, когда в 2020 году значимо увеличилась доля пожилых граждан, оценивающих свое состояние как «удовлетворительное» (с 59% в 2008 до 79% в 2020) и как «хорошее» (с 5% до 18,6%).
Все эти факторы в том числе оказывают влияние на высокие показатели Казахстана в Индексе активного долголетия (ИАД).
В то же время в Казахстане по-прежнему актуальна проблема бедности определенной части пожилых людей и вопросы их доступа к материальным услугам.
«В этом контексте, а также с учетом прогнозируемого роста доли пожилых людей в общей численности населения Казахстана особую важность приобретает развитие отраслей, которые непосредственно связаны с обслуживанием старости. Это позволит людям старшего возраста оставаться активными членами общества как можно дольше», - резюмирует эксперт Института мировой экономики и политики.
#ИМЭП #ИМЭП_Социология #ИАД
https://iwep.kz/#/posts/609cfa435fb3932faa0f560d/#header
Исследование демонстрирует наличие возросшего запроса на доступность медицинских услуг. В частности, практически каждый второй пожилой гражданин Казахстана считает, что медицинские услуги должны быть более доступными (47,7%). Число респондентов, придерживающихся этой точки зрения, выросло с 35% в 2008 году до 48% в 2020.
В этом контексте следует вновь обратиться к вопросу о том, насколько пожилые граждане Казахстана информированы о положенных им со стороны государства мерах поддержки, в том числе медицинском обеспечении, насколько информация «достигает» целевую аудиторию.
Очевидно, что не проводится эффективных мер для полного и качественного информационного охвата пожилых людей.
При этом, обращает внимание эксперт ИМЭП, если проблемы с информированностью о мерах поддержки со стороны государства существуют даже в отношении молодежи, которые буквально «живут» в социальных сетях, то тем более они существуют для пожилых, зачастую не имеющих навыков поиска информации в интернете.
Кроме того, проблемой также является дифференцированный подход к медицинскому обслуживанию пожилых в региональном разрезе — к примеру, когда в центре пенсионеры имеют значительно больше преференций, чем пожилые граждане в отдаленных регионах, где под большим вопросом качество и полнота медицинского обслуживания.
Отдельным и зачастую замалчиваемым моментом является насилие в отношении пожилых, наличие которого отчетливо демонстрирует проведенное исследование. Так, в 2020 году 61% пожилых заявили о том, что сталкиваются с проблемами подобного рода. При этом в 2008 году утвердительно на этот же вопрос ответили значительно меньшая часть пожилых граждан страны – 45%.
Люди старшего поколения часто умалчивают о фактах насилия, обращаясь за помощью только в крайних ситуациях.
При этом насилие в отношении пожилых чаще имеет экономическую и психологическую направленность: изъятие у пенсионеров их денег близкими родственниками, пренебрежительное отношение в том числе и со стороны представителей институциональных структур.
Усугубляют ситуацию отсутствие специальных служб по предотвращению насилия в отношении пожилых людей или информации о них, а также специальных нормативных документов. Очевидно, что необходимо активное применение мирового опыта по созданию специальных кризисных центров для пожилых людей.
Таким образом, подчеркивает Айман Жусупова, исследование демонстрирует, что в определенных сферах жизни пожилых граждан в Казахстане произошли качественные позитивные изменения. И это особенно видно в динамике с 2008 года, времени проведения аналогичного исследования по рассматриваемой теме.
В частности, это касается вопросов состояния здоровья, когда в 2020 году значимо увеличилась доля пожилых граждан, оценивающих свое состояние как «удовлетворительное» (с 59% в 2008 до 79% в 2020) и как «хорошее» (с 5% до 18,6%).
Все эти факторы в том числе оказывают влияние на высокие показатели Казахстана в Индексе активного долголетия (ИАД).
В то же время в Казахстане по-прежнему актуальна проблема бедности определенной части пожилых людей и вопросы их доступа к материальным услугам.
«В этом контексте, а также с учетом прогнозируемого роста доли пожилых людей в общей численности населения Казахстана особую важность приобретает развитие отраслей, которые непосредственно связаны с обслуживанием старости. Это позволит людям старшего возраста оставаться активными членами общества как можно дольше», - резюмирует эксперт Института мировой экономики и политики.
#ИМЭП #ИМЭП_Социология #ИАД
https://iwep.kz/#/posts/609cfa435fb3932faa0f560d/#header
Өткен аптада Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Қазақстан Республикасының кейбір жер қатынастары мәселелері бойынша заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға қол қойды.
Түзетулерге сәйкес шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар, шетелдік заңды тұлғалар, шетелдік қатысуы бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары, халықаралық ұйымдар, халықаралық қатысуы бар ғылыми орталықтар, сондай-ақ қандастар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін жеке меншік немесе жер пайдалану құқығымен иелене алмайды.
Нұрсұлтан Назарбаев Қоры жанындағы Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Айман Жүсіпова атап өткендей, заңға түзетулер қоғамда қызу талқыланып жатқан мәселеге түпкілікті нүкте қойды. Сарапшы жер пайдалану мәселелері бойынша нақты шешімдер қабылдау өте маңызды екеніне назар аударды, өйткені биыл ҚР Жер кодексінің даулы баптарына мораторий мерзімі өтіп кетті.
Ауыл шаруашылығы министрлігінің ақпараты бойынша, қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер шетелдік қатысуы бар жеті заңды тұлғадан жалға алынған, олардың жалға алған алаңы – 74,4 мың гектар. Бұл шетелдік компаниялардың ауылшаруашылық жерлерін жалға алуды аяқтау мерзімі 2022 жылдан 2025 жылға дейін аяқталады.
Айман Жүсіпованың айтуынша, бұл Президенттің заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген алғашқы заң жобасы. Сонымен қатар, Президент «тәуелсіздік бәрінен қымбат» мақаласында да, 2020 жылғы Жолдауында да қазақстандық жерді пайдалану мәселесіне қатысты өзінің көзқарасы мен нақты ұстанымын бірнеше рет атап өтті. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің V отырысында Ауыл шаруашылығы жерлерін шетелдіктерге сатуға заң жүзінде тыйым салуды тапсырды.
«Әрине, ел халқы үшін жер мәселесі ең маңызды және тіпті қасиетті мәселелердің бірі болып табылады. Жер, жер ресурстары ұлттық байлықтың қайнар көзі болып табылады және елдің тұрақты экономикалық дамуы мен оның азаматтарының өмір сүру деңгейі оларды пайдалануға байланысты екендігімен келісу керек. Сондықтан дәл осы жер мәселелері қазақстандық азаматтарды бей-жай қалдырмады. Заңның қабылдануы қоғаммен өзара іс-қимыл моделінің тиімділігінің айғағы болды», - деп атап өтті А.Жүсіпова.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #ЖерМәселесі #ЖерКодексі #Заң #Президент
https://iwep.kz/#/posts/60a23e425fb3932faa0f560f/#header
Түзетулерге сәйкес шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар, шетелдік заңды тұлғалар, шетелдік қатысуы бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары, халықаралық ұйымдар, халықаралық қатысуы бар ғылыми орталықтар, сондай-ақ қандастар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін жеке меншік немесе жер пайдалану құқығымен иелене алмайды.
Нұрсұлтан Назарбаев Қоры жанындағы Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Айман Жүсіпова атап өткендей, заңға түзетулер қоғамда қызу талқыланып жатқан мәселеге түпкілікті нүкте қойды. Сарапшы жер пайдалану мәселелері бойынша нақты шешімдер қабылдау өте маңызды екеніне назар аударды, өйткені биыл ҚР Жер кодексінің даулы баптарына мораторий мерзімі өтіп кетті.
Ауыл шаруашылығы министрлігінің ақпараты бойынша, қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер шетелдік қатысуы бар жеті заңды тұлғадан жалға алынған, олардың жалға алған алаңы – 74,4 мың гектар. Бұл шетелдік компаниялардың ауылшаруашылық жерлерін жалға алуды аяқтау мерзімі 2022 жылдан 2025 жылға дейін аяқталады.
Айман Жүсіпованың айтуынша, бұл Президенттің заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген алғашқы заң жобасы. Сонымен қатар, Президент «тәуелсіздік бәрінен қымбат» мақаласында да, 2020 жылғы Жолдауында да қазақстандық жерді пайдалану мәселесіне қатысты өзінің көзқарасы мен нақты ұстанымын бірнеше рет атап өтті. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің V отырысында Ауыл шаруашылығы жерлерін шетелдіктерге сатуға заң жүзінде тыйым салуды тапсырды.
«Әрине, ел халқы үшін жер мәселесі ең маңызды және тіпті қасиетті мәселелердің бірі болып табылады. Жер, жер ресурстары ұлттық байлықтың қайнар көзі болып табылады және елдің тұрақты экономикалық дамуы мен оның азаматтарының өмір сүру деңгейі оларды пайдалануға байланысты екендігімен келісу керек. Сондықтан дәл осы жер мәселелері қазақстандық азаматтарды бей-жай қалдырмады. Заңның қабылдануы қоғаммен өзара іс-қимыл моделінің тиімділігінің айғағы болды», - деп атап өтті А.Жүсіпова.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #ЖерМәселесі #ЖерКодексі #Заң #Президент
https://iwep.kz/#/posts/60a23e425fb3932faa0f560f/#header
На минувшей неделе Глава государства Касым-Жомарт Токаев подписал Закон «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам земельных отношений».
В соответствие с поправками, иностранцы, лица без гражданства, иностранные юридические лица, юридические лица Республики Казахстан с иностранным участием, международные организации, научные центры с международным участием, а также кандасы не могут обладать земельными участками сельскохозяйственного назначения на праве частной собственности или землепользования.
Как отмечает эксперт Института мировой экономики и политики (ИМЭП) при Фонде Нурсултана Назарбаева Айман Жусупова, поправки в закон поставили окончательную точку в вопросе, горячо обсуждаемом в обществе. Эксперт обратила внимание, что принять конкретные решения по вопросам землепользования было крайне важно, поскольку в этом году истекал срок моратория на спорные статьи Земельного кодекса РК.
По информации Минсельхоза, в настоящее время земли сельскохозяйственного назначения находятся в аренде у семи юридических лиц с иностранным участием, арендуемая ими площадь – 74,4 тыс. гектаров. Сроки завершения аренды сельхозугодий у этих иностранных компаний истекают в период с 2022 до 2025 года.
По словам Айман Жусуповой, это первый законопроект, разработанный в порядке законодательной инициативы Президента. Кроме того, Президент несколько раз – и в статье «Независимость превыше всего», и в Послании 2020 года – обозначал свое видение и четкую позицию в отношении вопроса использования казахстанской земли. На V заседании Национального совета общественного доверия поручил законодательно запретить продажу сельхозземель иностранцам.
«Безусловно, земельный вопрос для населения страны является одним из наиболее важных и даже сакральных. Нужно согласиться с точкой зрения, что земля, земельные ресурсы являются источником национального богатства, и от их использования зависят устойчивое экономическое развитие страны и уровень жизни ее граждан. Потому именно земельные вопросы не оставляли равнодушными казахстанских граждан. Принятие закона стало свидетельством эффективности модели взаимодействия с обществом», - подчеркнула А. Жусупова.
#ИМЭП #ИМЭП_Политика #ЗемельныйВопрос #ЗемельныйКодекс #Закон #Президент
https://iwep.kz/#/posts/60a23e425fb3932faa0f560f/#header
В соответствие с поправками, иностранцы, лица без гражданства, иностранные юридические лица, юридические лица Республики Казахстан с иностранным участием, международные организации, научные центры с международным участием, а также кандасы не могут обладать земельными участками сельскохозяйственного назначения на праве частной собственности или землепользования.
Как отмечает эксперт Института мировой экономики и политики (ИМЭП) при Фонде Нурсултана Назарбаева Айман Жусупова, поправки в закон поставили окончательную точку в вопросе, горячо обсуждаемом в обществе. Эксперт обратила внимание, что принять конкретные решения по вопросам землепользования было крайне важно, поскольку в этом году истекал срок моратория на спорные статьи Земельного кодекса РК.
По информации Минсельхоза, в настоящее время земли сельскохозяйственного назначения находятся в аренде у семи юридических лиц с иностранным участием, арендуемая ими площадь – 74,4 тыс. гектаров. Сроки завершения аренды сельхозугодий у этих иностранных компаний истекают в период с 2022 до 2025 года.
По словам Айман Жусуповой, это первый законопроект, разработанный в порядке законодательной инициативы Президента. Кроме того, Президент несколько раз – и в статье «Независимость превыше всего», и в Послании 2020 года – обозначал свое видение и четкую позицию в отношении вопроса использования казахстанской земли. На V заседании Национального совета общественного доверия поручил законодательно запретить продажу сельхозземель иностранцам.
«Безусловно, земельный вопрос для населения страны является одним из наиболее важных и даже сакральных. Нужно согласиться с точкой зрения, что земля, земельные ресурсы являются источником национального богатства, и от их использования зависят устойчивое экономическое развитие страны и уровень жизни ее граждан. Потому именно земельные вопросы не оставляли равнодушными казахстанских граждан. Принятие закона стало свидетельством эффективности модели взаимодействия с обществом», - подчеркнула А. Жусупова.
#ИМЭП #ИМЭП_Политика #ЗемельныйВопрос #ЗемельныйКодекс #Закон #Президент
https://iwep.kz/#/posts/60a23e425fb3932faa0f560f/#header
Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Ерлан Мәдиев Тәжікстан мен Қырғызстан арасындағы қақтығыс, екі мемлекет үшін ықтимал салдарлар туралы айтып берді, сондай-ақ жанжалды шешу перспективасын бағалады.
Сарапшының айтуынша, 12 мамырда «Орталық Азия+ҚХР» форматындағы сыртқы істер министрлерінің екінші кеңесі аясында Қазақстан СІМ басшысы Мұхтар Тілеуберді Нұр-Сұлтанның Қырғызстан мен Тәжікстанға осы екі ел арасындағы шекаралық қақтығыс мәселесін реттеуге көмек көрсетуге дайын екенін кезекті рет мәлімдеді.
Бұған дейін, 11 мамырда Ресей басшысы Владимир Путин мен Қырғызстан президенті Садыр Жапаров телефон арқылы сөйлескен болатын, cөз аясында екі президент қырғыз-тәжік шекарасындағы шекара қақтығысын талқылады.
Осылайша, екі елдің шекарасындағы әскери жағдай тұрақтанғаннан кейін (тараптар 3 мамырда әскерлерді шығаруды аяқтады) елдер қақтығысты шешудің дипломатиялық жолдарын белсенді түрде іздей бастады, оны қайтадан ушықтыруға ешкім мүдделі емес екеніне Мәдиев назар аударды.
«Халық тығыз қоныстанған Ферғана алқабындағы шекараның даулы учаскелеріндегі қақтығыстар әдеттегідей болғанына қарамастан, қазіргі қақтығыс бұрын-соңды болмаған: ауыр техника белсенді қолданылды, үйлер мен инфрақұрылым қирады, сайып келгенде, екі жақ та айтарлықтай шығындарға ұшырады.
Осының барлығы Еуразиядағы барлық негізгі геоэкономикалық процестердің тоғысында тұрған Орталық Азияның тұрақтылығына қауіп төндіруі мүмкін. Екі елдің шекарасындағы даулы учаскелер айналасында жинақталған елеулі қақтығыс әлеуетін көрсетеді», - деп санайды сарапшы.
Оның айтуынша, қайта күрделі ушығу жағдайында жаңғырықтар Қырғызстан мен Тәжікстаннан тыс жерлерде сезілетін болады.
«Екі ел де аймақтағы жұмыс күшінің негізгі экспорттаушыларының бірі екенін ұмытпауымыз керек. Мәселен, 2020 жылы Ресейде 650 мыңға жуық тәжік және 250 мың қырғыз азаматы есепке алынды. Сонымен бірге, 2019 жылы Ресейде 1,5 миллионнан астам Тәжікстан азаматы және 600 мыңға жуық Қырғызстан азаматы болған. Осылайша, қақтығыс шиеленісіп, оның бақылаудан шығуы мүмкін болған жағдайда, оны шетелдік тәжік және қырғыз қауымдастықтарын тарта отырып, екі елдің шекарасынан тыс жерлерге оңай экспорттауға болады», - дейді Мадиев.
Бұдан басқа, екі ел де ҰҚШҰ және ШЫҰ сияқты негізгі өңірлік ұйымдардың мүшелері болып табылады, оларда өз мүшелері арасындағы жанжалдарға ден қою мен оларды шешудің нақты тетіктері жазылмаған. Нәтижесінде Душанбе мен Бішкектің екіжақты қатынастарындағы шиеленіс аймақтағы көпжақты ынтымақтастыққа теріс әсер етеді деп атап өтті.
«Өңір елдері үшін бұл өңірлік деңгейде кооперацияны тереңдетуде маңызды рөл атқаратын Орталық Азия мемлекеттері басшыларының консультативтік кездесулері тетігінің жұмысы аясында маңызды. Бішкек пен Душанбе арасындағы келіссөздер алға баспаса, алдағы жылдары кездесулердің бұл форматы тоқтап қалуы мүмкін, бұл іс жүзінде осы тетік құрылған өңірлік интеграцияның болашағына күмән туғызады», - деді Мәдиев.
Сондай-ақ, сарапшының пікірінше, кең геосаяси күн тәртібін, атап айтқанда АҚШ пен НАТО әскерлерін шығару процесінің басталуы нәтижесінде жақын болашақта өзгеруі мүмкін Ауғанстандағы жағдайды назардан тыс қалдыруға болмайды.
«Шекаралық қақтығыстың қайта ушығуы Душанбеден әскери және дипломатиялық ресурстарды қырғыз-тәжік шекарасы бойындағы даулы учаскелер ауданында шоғырландыруды талап етеді, бұл ауған шекарасы тарапынан түрлі террористік элементтерге қол жұмсауы мүмкін. Осылайша, 2020 жылдың желтоқсанында Тәжікстан Бадахшан провинциясындағы аудандардың бірін содырлар басып алғаны туралы хабарланғаннан кейін Ауғанстан шекарасы бойымен қосымша әскерлер орналастыруға мәжбүр болды.
Жалғасы 🔽🔽🔽
Сарапшының айтуынша, 12 мамырда «Орталық Азия+ҚХР» форматындағы сыртқы істер министрлерінің екінші кеңесі аясында Қазақстан СІМ басшысы Мұхтар Тілеуберді Нұр-Сұлтанның Қырғызстан мен Тәжікстанға осы екі ел арасындағы шекаралық қақтығыс мәселесін реттеуге көмек көрсетуге дайын екенін кезекті рет мәлімдеді.
Бұған дейін, 11 мамырда Ресей басшысы Владимир Путин мен Қырғызстан президенті Садыр Жапаров телефон арқылы сөйлескен болатын, cөз аясында екі президент қырғыз-тәжік шекарасындағы шекара қақтығысын талқылады.
Осылайша, екі елдің шекарасындағы әскери жағдай тұрақтанғаннан кейін (тараптар 3 мамырда әскерлерді шығаруды аяқтады) елдер қақтығысты шешудің дипломатиялық жолдарын белсенді түрде іздей бастады, оны қайтадан ушықтыруға ешкім мүдделі емес екеніне Мәдиев назар аударды.
«Халық тығыз қоныстанған Ферғана алқабындағы шекараның даулы учаскелеріндегі қақтығыстар әдеттегідей болғанына қарамастан, қазіргі қақтығыс бұрын-соңды болмаған: ауыр техника белсенді қолданылды, үйлер мен инфрақұрылым қирады, сайып келгенде, екі жақ та айтарлықтай шығындарға ұшырады.
Осының барлығы Еуразиядағы барлық негізгі геоэкономикалық процестердің тоғысында тұрған Орталық Азияның тұрақтылығына қауіп төндіруі мүмкін. Екі елдің шекарасындағы даулы учаскелер айналасында жинақталған елеулі қақтығыс әлеуетін көрсетеді», - деп санайды сарапшы.
Оның айтуынша, қайта күрделі ушығу жағдайында жаңғырықтар Қырғызстан мен Тәжікстаннан тыс жерлерде сезілетін болады.
«Екі ел де аймақтағы жұмыс күшінің негізгі экспорттаушыларының бірі екенін ұмытпауымыз керек. Мәселен, 2020 жылы Ресейде 650 мыңға жуық тәжік және 250 мың қырғыз азаматы есепке алынды. Сонымен бірге, 2019 жылы Ресейде 1,5 миллионнан астам Тәжікстан азаматы және 600 мыңға жуық Қырғызстан азаматы болған. Осылайша, қақтығыс шиеленісіп, оның бақылаудан шығуы мүмкін болған жағдайда, оны шетелдік тәжік және қырғыз қауымдастықтарын тарта отырып, екі елдің шекарасынан тыс жерлерге оңай экспорттауға болады», - дейді Мадиев.
Бұдан басқа, екі ел де ҰҚШҰ және ШЫҰ сияқты негізгі өңірлік ұйымдардың мүшелері болып табылады, оларда өз мүшелері арасындағы жанжалдарға ден қою мен оларды шешудің нақты тетіктері жазылмаған. Нәтижесінде Душанбе мен Бішкектің екіжақты қатынастарындағы шиеленіс аймақтағы көпжақты ынтымақтастыққа теріс әсер етеді деп атап өтті.
«Өңір елдері үшін бұл өңірлік деңгейде кооперацияны тереңдетуде маңызды рөл атқаратын Орталық Азия мемлекеттері басшыларының консультативтік кездесулері тетігінің жұмысы аясында маңызды. Бішкек пен Душанбе арасындағы келіссөздер алға баспаса, алдағы жылдары кездесулердің бұл форматы тоқтап қалуы мүмкін, бұл іс жүзінде осы тетік құрылған өңірлік интеграцияның болашағына күмән туғызады», - деді Мәдиев.
Сондай-ақ, сарапшының пікірінше, кең геосаяси күн тәртібін, атап айтқанда АҚШ пен НАТО әскерлерін шығару процесінің басталуы нәтижесінде жақын болашақта өзгеруі мүмкін Ауғанстандағы жағдайды назардан тыс қалдыруға болмайды.
«Шекаралық қақтығыстың қайта ушығуы Душанбеден әскери және дипломатиялық ресурстарды қырғыз-тәжік шекарасы бойындағы даулы учаскелер ауданында шоғырландыруды талап етеді, бұл ауған шекарасы тарапынан түрлі террористік элементтерге қол жұмсауы мүмкін. Осылайша, 2020 жылдың желтоқсанында Тәжікстан Бадахшан провинциясындағы аудандардың бірін содырлар басып алғаны туралы хабарланғаннан кейін Ауғанстан шекарасы бойымен қосымша әскерлер орналастыруға мәжбүр болды.
Жалғасы 🔽🔽🔽
Бұдан басқа, шекарадағы жағдайдың тұрақсыздануы нәтижесінде Қырғызстан мен Тәжікстанның мемлекеттік ресурстарын алаңдатуы Ауғанстаннан әлемдік шикі апиынның 90 пайызға жуығы өндірілетін есірткі трафигі үшін қосымша қуыстар ашуы мүмкін.
Осылайша, Қырғызстан мен Тәжікстан шекараларының даулы учаскелеріндегі шиеленіс аймақтағы барлық негізгі ойыншыларды алаңдатады», - дейді Мәдиев.
Жағдай екі жақтың ішкі факторларымен күрделене түседі. Сонымен, екі ел де саяси тұрғыдан өте сезімтал сәтті бастан кешуде. Қырғызстанда өзінің ықпалын шоғырландырып бұдан да күшті орталықтандырылған билік вертикалын орнатуға ниетті Жапаров бастаған жаңа билік пайда болды.
Жоғары билік транзитін жүзеге асырмаған өңірдегі жалғыз ел болып қала беретін Тәжікстан таяу болашақта осы мәселені шешу қажеттілігіне тап болады.
«Бұл жағдайда екі тарап концессияға дайын болуы екіталай, онсыз кез-келген ілгерілікке қол жеткізу өте қиын болады. Екіжақты келіссөздердің болашағы коронакризистің ауыр әлеуметтік-экономикалық салдарымен де көлеңке түсіреді, бұл келесі қақтығыс жағдайында ұлтшыл және популистік көңіл-күйді алға жылжыту үшін жағдайлар мен алғышарттар жасайды.
Осылайша, мәселені тек екі жақты форматта шешу өте қиын болатыны және халықаралық делдалдардың белсенді қатысуы қажет болатыны айқын болады. Бұл ретте қандай делдалдар туралы мәселе туындайды», - деп ӘЭСИ сарапшысы пайымдайды.
Осылайша, Орталық Азияға қызығушылық танытқан барлық әлемдік ірі мемлекеттер мен негізгі ойыншылар өз қызметтерін ұсынды: АҚШ, Ресей, Қытай, Түркия және Иран. Сарапшы олардың әрқайсысы үшін Бішкек пен Душанбе арасындағы жанжалды шешудегі делдалдық - бұл өңірдегі өзінің ықпалын күшейтудің әлеуетті мүмкіндігі деп санайды. Оның айтуынша, аймақтық емес ірі мемлекеттердің белсенді араласуы Орталық Азияны кезекті «үлкен ойынға» итермелеп, аймақтағы күштердің қазіргі геосаяси жағдайын бұзуы мүмкін.
«Осылайша, Орталық Азия елдері өз мәселелерін өз бетінше, өңір ішінде шешуді үйренуі тиіс. Міне, өзінің делдалдық қызметтерін ұсынған біздің еліміз өте маңызды сындарлы рөл атқара алар еді.
Өңірдің барлық елдерінде зор бедел мен сенімге ие болған Қазақстанның Тұңғыш Президенті де негізгі медиаторлардың бірі бола алатынын жоққа шығаруға болмайды.
Сонымен қатар, Ферғана алқабындағы шекаралық қатынастардың тұрақтануын қалайтын Өзбекстанды қоса алғанда, басқа ішкі аймақтық ойыншылардың мүмкіндіктерін пайдалануға болмайды.
Жалпы, Орталық Азиядағы барлық жауапты күштер соңғы жылдары қалыптасқан өңірлік ынтымақтастықтағы оң серпінді сақтауға және өңір елдерін кезекті бедеу тайталасқа тартуға мүмкіндік бермеуге мүдделі», - деп түйіндеді Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #Тәжікстан #Қырғызстан
Осылайша, Қырғызстан мен Тәжікстан шекараларының даулы учаскелеріндегі шиеленіс аймақтағы барлық негізгі ойыншыларды алаңдатады», - дейді Мәдиев.
Жағдай екі жақтың ішкі факторларымен күрделене түседі. Сонымен, екі ел де саяси тұрғыдан өте сезімтал сәтті бастан кешуде. Қырғызстанда өзінің ықпалын шоғырландырып бұдан да күшті орталықтандырылған билік вертикалын орнатуға ниетті Жапаров бастаған жаңа билік пайда болды.
Жоғары билік транзитін жүзеге асырмаған өңірдегі жалғыз ел болып қала беретін Тәжікстан таяу болашақта осы мәселені шешу қажеттілігіне тап болады.
«Бұл жағдайда екі тарап концессияға дайын болуы екіталай, онсыз кез-келген ілгерілікке қол жеткізу өте қиын болады. Екіжақты келіссөздердің болашағы коронакризистің ауыр әлеуметтік-экономикалық салдарымен де көлеңке түсіреді, бұл келесі қақтығыс жағдайында ұлтшыл және популистік көңіл-күйді алға жылжыту үшін жағдайлар мен алғышарттар жасайды.
Осылайша, мәселені тек екі жақты форматта шешу өте қиын болатыны және халықаралық делдалдардың белсенді қатысуы қажет болатыны айқын болады. Бұл ретте қандай делдалдар туралы мәселе туындайды», - деп ӘЭСИ сарапшысы пайымдайды.
Осылайша, Орталық Азияға қызығушылық танытқан барлық әлемдік ірі мемлекеттер мен негізгі ойыншылар өз қызметтерін ұсынды: АҚШ, Ресей, Қытай, Түркия және Иран. Сарапшы олардың әрқайсысы үшін Бішкек пен Душанбе арасындағы жанжалды шешудегі делдалдық - бұл өңірдегі өзінің ықпалын күшейтудің әлеуетті мүмкіндігі деп санайды. Оның айтуынша, аймақтық емес ірі мемлекеттердің белсенді араласуы Орталық Азияны кезекті «үлкен ойынға» итермелеп, аймақтағы күштердің қазіргі геосаяси жағдайын бұзуы мүмкін.
«Осылайша, Орталық Азия елдері өз мәселелерін өз бетінше, өңір ішінде шешуді үйренуі тиіс. Міне, өзінің делдалдық қызметтерін ұсынған біздің еліміз өте маңызды сындарлы рөл атқара алар еді.
Өңірдің барлық елдерінде зор бедел мен сенімге ие болған Қазақстанның Тұңғыш Президенті де негізгі медиаторлардың бірі бола алатынын жоққа шығаруға болмайды.
Сонымен қатар, Ферғана алқабындағы шекаралық қатынастардың тұрақтануын қалайтын Өзбекстанды қоса алғанда, басқа ішкі аймақтық ойыншылардың мүмкіндіктерін пайдалануға болмайды.
Жалпы, Орталық Азиядағы барлық жауапты күштер соңғы жылдары қалыптасқан өңірлік ынтымақтастықтағы оң серпінді сақтауға және өңір елдерін кезекті бедеу тайталасқа тартуға мүмкіндік бермеуге мүдделі», - деп түйіндеді Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #Тәжікстан #Қырғызстан
Эксперт Института мировой экономики и политики (ИМЭП) Ерлан Мадиев рассказал о своем видении конфликта между Таджикистаном и Кыргызстаном, возможных последствиях для обоих государств, а также оценил перспективы разрешения конфликта.
По словам эксперта, 12 мая на полях второго совещания министров иностранных дел в формате «Центральная Азия+КНР» глава МИД Казахстана Мухтар Тлеуберди в очередной раз заявил о готовности Нур-Султана оказать помощь Кыргызстану и Таджикистану в урегулировании вопроса пограничного конфликта между двумя этими странами.
Ранее, 11 мая, состоялся телефонный разговор между российским лидером Владимиром Путиным и президентом Кыргызстана Садыром Жапаровым, в рамках которого оба президента также обсуждали пограничный конфликт на кыргызско-таджикской границе.
Таким образом, после того как военная ситуация на границе двух стран стабилизировалась (стороны завершили отвод войск 3 мая), страны начали активный поиск дипломатических путей решения конфликта, в повторной эскалации которого никто не заинтересован, отмечает Мадиев.
«Несмотря на то что конфликты на спорных участках границы в густонаселенной Ферганской долине являются привычным делом, нынешний конфликт оказался беспрецедентным по своим масштабам: активно использовалась тяжелая техника, разрушены дома и инфраструктура, наконец, обе стороны понесли значительные человеческие потери.
Все это свидетельствует о существенном конфликтном потенциале, накопленном вокруг спорных участков на границе обеих стран, который может поставить под угрозу стабильность Центральной Азии, региона, находящегося на стыке всех ключевых геоэкономических процессов в Евразии», - считает эксперт.
По его словам, в случае повторной серьезной эскалации отголоски будут ощущаться далеко за пределами Кыргызстана и Таджикистана.
«Нельзя забывать, что обе страны являются одними из главных экспортеров рабочей силы в регионе. Так, в 2020 году в России встали на учет около 650 тысяч таджикских и 250 тысяч кыргызских граждан. При этом в допандемийном 2019 году в России находились более 1,5 миллиона граждан Таджикистана и почти 600 тысяч граждан Кыргызстана. Таким образом, в случае обострения конфликта и его потенциального выхода из-под контроля он может быть легко экспортирован за пределы границ двух стран, вовлекая зарубежные таджикские и кыргызские общины», - говорит Мадиев.
Кроме того, обе страны являются членами ключевых региональных организаций, таких как ОДКБ и ШОС, в которых не прописаны конкретные механизмы реагирования и разрешения конфликтов между их членами. В результате сохраняющаяся напряженность в двусторонних отношениях Душанбе и Бишкека окажет негативное влияние на многостороннюю кооперацию в регионе, отмечает он.
«Для стран региона это важно в контексте работы механизма консультативных встреч глав государств Центральной Азии, который играет важную роль в углублении кооперации на региональном уровне. В случае отсутствия прогресса в переговорах между Бишкеком и Душанбе в ближайшие годы данный формат встреч может оказаться в подвешенном состоянии, что поставит под вопрос перспективы региональной интеграции, для которой, по сути, и создавался данный механизм», - рассказал Мадиев.
Также, по мнению эксперта, нельзя упускать из внимания и более широкую геополитическую повестку, а именно ситуацию в Афганистане, которая может измениться уже в обозримой перспективе в результате начала процесса вывода войск США и НАТО.
«Повторная эскалация пограничного конфликта потребует от Душанбе сосредоточить военные и дипломатические ресурсы в районе спорных участков вдоль кыргызско-таджикской границы, что может развязать руки различным террористическим элементам со стороны афганской границы. Так, в декабре 2020 года Таджикистан был вынужден развернуть дополнительные войска вдоль границы с Афганистаном после сообщений о захвате боевиками одного из районов в провинции Бадахшан.
Продолжение 🔽🔽🔽
По словам эксперта, 12 мая на полях второго совещания министров иностранных дел в формате «Центральная Азия+КНР» глава МИД Казахстана Мухтар Тлеуберди в очередной раз заявил о готовности Нур-Султана оказать помощь Кыргызстану и Таджикистану в урегулировании вопроса пограничного конфликта между двумя этими странами.
Ранее, 11 мая, состоялся телефонный разговор между российским лидером Владимиром Путиным и президентом Кыргызстана Садыром Жапаровым, в рамках которого оба президента также обсуждали пограничный конфликт на кыргызско-таджикской границе.
Таким образом, после того как военная ситуация на границе двух стран стабилизировалась (стороны завершили отвод войск 3 мая), страны начали активный поиск дипломатических путей решения конфликта, в повторной эскалации которого никто не заинтересован, отмечает Мадиев.
«Несмотря на то что конфликты на спорных участках границы в густонаселенной Ферганской долине являются привычным делом, нынешний конфликт оказался беспрецедентным по своим масштабам: активно использовалась тяжелая техника, разрушены дома и инфраструктура, наконец, обе стороны понесли значительные человеческие потери.
Все это свидетельствует о существенном конфликтном потенциале, накопленном вокруг спорных участков на границе обеих стран, который может поставить под угрозу стабильность Центральной Азии, региона, находящегося на стыке всех ключевых геоэкономических процессов в Евразии», - считает эксперт.
По его словам, в случае повторной серьезной эскалации отголоски будут ощущаться далеко за пределами Кыргызстана и Таджикистана.
«Нельзя забывать, что обе страны являются одними из главных экспортеров рабочей силы в регионе. Так, в 2020 году в России встали на учет около 650 тысяч таджикских и 250 тысяч кыргызских граждан. При этом в допандемийном 2019 году в России находились более 1,5 миллиона граждан Таджикистана и почти 600 тысяч граждан Кыргызстана. Таким образом, в случае обострения конфликта и его потенциального выхода из-под контроля он может быть легко экспортирован за пределы границ двух стран, вовлекая зарубежные таджикские и кыргызские общины», - говорит Мадиев.
Кроме того, обе страны являются членами ключевых региональных организаций, таких как ОДКБ и ШОС, в которых не прописаны конкретные механизмы реагирования и разрешения конфликтов между их членами. В результате сохраняющаяся напряженность в двусторонних отношениях Душанбе и Бишкека окажет негативное влияние на многостороннюю кооперацию в регионе, отмечает он.
«Для стран региона это важно в контексте работы механизма консультативных встреч глав государств Центральной Азии, который играет важную роль в углублении кооперации на региональном уровне. В случае отсутствия прогресса в переговорах между Бишкеком и Душанбе в ближайшие годы данный формат встреч может оказаться в подвешенном состоянии, что поставит под вопрос перспективы региональной интеграции, для которой, по сути, и создавался данный механизм», - рассказал Мадиев.
Также, по мнению эксперта, нельзя упускать из внимания и более широкую геополитическую повестку, а именно ситуацию в Афганистане, которая может измениться уже в обозримой перспективе в результате начала процесса вывода войск США и НАТО.
«Повторная эскалация пограничного конфликта потребует от Душанбе сосредоточить военные и дипломатические ресурсы в районе спорных участков вдоль кыргызско-таджикской границы, что может развязать руки различным террористическим элементам со стороны афганской границы. Так, в декабре 2020 года Таджикистан был вынужден развернуть дополнительные войска вдоль границы с Афганистаном после сообщений о захвате боевиками одного из районов в провинции Бадахшан.
Продолжение 🔽🔽🔽
Кроме того, отвлечение государственных ресурсов Кыргызстана и Таджикистана в результате дестабилизации ситуации на границе может открыть дополнительные лазейки для наркотрафика из Афганистана, где производится около 90 процентов мирового опия-сырца.
Таким образом, сохраняющаяся напряженность на спорных участках границы Кыргызстана и Таджикистана беспокоит абсолютно всех ключевых игроков в регионе», - говорит Мадиев.
Ситуация осложняется внутренними факторами с обеих сторон. Так, обе страны переживают весьма чувствительный в политическом смысле момент. В Кыргызстане пришла новая власть во главе с Жапаровым, который консолидирует свое влияние и намерен установить более сильную централизованную властную вертикаль.
Таджикистан, который остается единственной страной в регионе, которая не осуществила транзит высшей власти, уже в ближайшей перспективе столкнется с необходимостью решения данного вопроса.
«В этой ситуации обе стороны вряд ли будут проявлять готовность к уступкам, без которых будет крайне сложно добиться какого-либо прогресса. Перспективу двусторонних переговоров также омрачают и тяжелые социально-экономические последствия коронакризиса, которые создают условия и предпосылки для раскрутки националистических и популистских настроений в случае очередного конфликта.
Таким образом, становится очевидным, что решить проблему в сугубо двустороннем формате будет крайне сложно и потребуется активное участие международных посредников. При этом, однако, возникает вопрос о том, каких именно посредников», - рассуждает эксперт ИМЭП.
Так, свои услуги уже предложили практически все мировые державы и ключевые игроки, проявляющие интерес к Центральной Азии: США, Россия, Китай, Турция и Иран. Эксперт считает, что для каждого из них посредничество в разрешении конфликта между Бишкеком и Душанбе - это потенциальная возможность усилить свое влияние в регионе. По его словам, активное вмешательство внерегиональных держав может нарушить текущий геополитический расклад сил в регионе, толкая Центральную Азию в сторону очередной «Большой игры».
«Таким образом, страны Центральной Азии должны научиться решать свои проблемы самостоятельно, внутри региона. И здесь наша страна, которая уже предложила свои посреднические услуги, могла бы сыграть весьма важную конструктивную роль.
Нельзя исключать, что в качестве одного из ключевых медиаторов мог бы выступить в том числе и Первый Президент Казахстана, который пользуется огромным авторитетом и доверием во всех странах региона.
Кроме того, нельзя не использовать и возможности других внутрирегиональных игроков, включая Узбекистан, который, безусловно, желает стабилизации пограничных отношений в Ферганской долине.
В целом все ответственные силы в Центральной Азии заинтересованы в том, чтобы сохранить ту позитивную динамику в региональном сотрудничестве, которая сложилась за последние годы и не позволить втянуть страны региона в очередную бесплодную конфронтацию», - заключил Мадиев.
#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Международные_Отношения #Таджикистан #Кыргызстан
Таким образом, сохраняющаяся напряженность на спорных участках границы Кыргызстана и Таджикистана беспокоит абсолютно всех ключевых игроков в регионе», - говорит Мадиев.
Ситуация осложняется внутренними факторами с обеих сторон. Так, обе страны переживают весьма чувствительный в политическом смысле момент. В Кыргызстане пришла новая власть во главе с Жапаровым, который консолидирует свое влияние и намерен установить более сильную централизованную властную вертикаль.
Таджикистан, который остается единственной страной в регионе, которая не осуществила транзит высшей власти, уже в ближайшей перспективе столкнется с необходимостью решения данного вопроса.
«В этой ситуации обе стороны вряд ли будут проявлять готовность к уступкам, без которых будет крайне сложно добиться какого-либо прогресса. Перспективу двусторонних переговоров также омрачают и тяжелые социально-экономические последствия коронакризиса, которые создают условия и предпосылки для раскрутки националистических и популистских настроений в случае очередного конфликта.
Таким образом, становится очевидным, что решить проблему в сугубо двустороннем формате будет крайне сложно и потребуется активное участие международных посредников. При этом, однако, возникает вопрос о том, каких именно посредников», - рассуждает эксперт ИМЭП.
Так, свои услуги уже предложили практически все мировые державы и ключевые игроки, проявляющие интерес к Центральной Азии: США, Россия, Китай, Турция и Иран. Эксперт считает, что для каждого из них посредничество в разрешении конфликта между Бишкеком и Душанбе - это потенциальная возможность усилить свое влияние в регионе. По его словам, активное вмешательство внерегиональных держав может нарушить текущий геополитический расклад сил в регионе, толкая Центральную Азию в сторону очередной «Большой игры».
«Таким образом, страны Центральной Азии должны научиться решать свои проблемы самостоятельно, внутри региона. И здесь наша страна, которая уже предложила свои посреднические услуги, могла бы сыграть весьма важную конструктивную роль.
Нельзя исключать, что в качестве одного из ключевых медиаторов мог бы выступить в том числе и Первый Президент Казахстана, который пользуется огромным авторитетом и доверием во всех странах региона.
Кроме того, нельзя не использовать и возможности других внутрирегиональных игроков, включая Узбекистан, который, безусловно, желает стабилизации пограничных отношений в Ферганской долине.
В целом все ответственные силы в Центральной Азии заинтересованы в том, чтобы сохранить ту позитивную динамику в региональном сотрудничестве, которая сложилась за последние годы и не позволить втянуть страны региона в очередную бесплодную конфронтацию», - заключил Мадиев.
#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Международные_Отношения #Таджикистан #Кыргызстан
19 мамыр күні Тұңғыш Президент - Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалығымен Қауіпсіздік Кеңесінің кезекті отырысы өтті. Отырыс барысында 2030 жылға дейінгі Қарулы Күштерді күшейту және дамыту Тұжырымдамасының жобасы қаралды, сондай-ақ шекаралық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері талқыланды.
ҚР Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев шекараны барлық қауіп-қатерден сенімді қорғауды қамтамасыз ету қажеттігін; шекара қызметі мен қарулы күштердің құрылысы үндестіріліп, бірыңғай стандарттар бойынша жүргізілуге тиіс екеніне ерекше назар аударды.
Осыған байланысты ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов мемлекеттік шекарадағы жалпы тұрақты жағдайға қарамастан, Қазақстан аумағы заңсыз көші-қон, есірткі тасымалы, қару контрабандасы үшін осал болып қалатынын ескерді. Халықаралық террористік ұйымдар мүшелерінің елге кіру қаупі сақталуда. Жалғасып жатқан індет жағдайында коронавирустық инфекцияның таралу қаупі төмендеп жатқан жоқ - бұл шекара қауіпсіздігіне де әсер етеді.
Арман Тоқтышақов осы факторлардың барлығы тек шекаралық қана емес, жалпы Қазақстанның әскери қауіпсіздігін ағымдағы жағдайларда тиімді және кешенді қамтамасыз етудің маңыздылығын айғақтайтынын атап өтті.
Елбасы өз сөзінде ҚР қарулы күштерінің асимметриялық және гибридті қатерлерге қарсы шығуға, жаңа технологияларды енгізуге және әскери үдерістерді басқаруды автоматтандыруға дайын болу қажеттігі туралы мәлімдеді.
Қазіргі әлемде гибридті соғыстар, «түрлі-түсті төңкерістер» мемлекетаралық қарама-қайшылықтың жаңа формасына айналды және соңғы жылдардағы оқиғалар осыған байланысты айқын болып табылады.
Жалпы әлемде геосаяси қарама-қайшылықтардың шиеленісуі ҚР әскери саясатында жаңа тәсілдерді қолданудың өзектілігін арттырады.
Қазіргі уақытта кез келген қауіп-қатерді бейтараптандыруға дайын болуға тиіс елдің қарулы күштерін технологиялық жетілдіру мен жаңғыртудың маңызы елеулі түрде артқаны анық.
Атап айтқанда, әскери басқару процесіне ақпараттық жүйелерді енгізу және Қазақстан армиясын озық цифрлық технологиялармен жабдықтау маңызды бола түседі.
«Осылайша, Елбасы белгілеген әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі жаңа тәсілдер өте өзекті және уақтылы болып көрінеді. Олар қазіргі халықаралық жағдайға нақты сәйкес келеді және қазіргі заманғы қауіп-қатерлердің алдын алуға бағытталған», - деп қорытындылады ӘЭСИ сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Қауіпсіздік #ҚауіпсіздікКеңесі #ҚарулыКүштер #Елбасы
ҚР Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев шекараны барлық қауіп-қатерден сенімді қорғауды қамтамасыз ету қажеттігін; шекара қызметі мен қарулы күштердің құрылысы үндестіріліп, бірыңғай стандарттар бойынша жүргізілуге тиіс екеніне ерекше назар аударды.
Осыған байланысты ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов мемлекеттік шекарадағы жалпы тұрақты жағдайға қарамастан, Қазақстан аумағы заңсыз көші-қон, есірткі тасымалы, қару контрабандасы үшін осал болып қалатынын ескерді. Халықаралық террористік ұйымдар мүшелерінің елге кіру қаупі сақталуда. Жалғасып жатқан індет жағдайында коронавирустық инфекцияның таралу қаупі төмендеп жатқан жоқ - бұл шекара қауіпсіздігіне де әсер етеді.
Арман Тоқтышақов осы факторлардың барлығы тек шекаралық қана емес, жалпы Қазақстанның әскери қауіпсіздігін ағымдағы жағдайларда тиімді және кешенді қамтамасыз етудің маңыздылығын айғақтайтынын атап өтті.
Елбасы өз сөзінде ҚР қарулы күштерінің асимметриялық және гибридті қатерлерге қарсы шығуға, жаңа технологияларды енгізуге және әскери үдерістерді басқаруды автоматтандыруға дайын болу қажеттігі туралы мәлімдеді.
Қазіргі әлемде гибридті соғыстар, «түрлі-түсті төңкерістер» мемлекетаралық қарама-қайшылықтың жаңа формасына айналды және соңғы жылдардағы оқиғалар осыған байланысты айқын болып табылады.
Жалпы әлемде геосаяси қарама-қайшылықтардың шиеленісуі ҚР әскери саясатында жаңа тәсілдерді қолданудың өзектілігін арттырады.
Қазіргі уақытта кез келген қауіп-қатерді бейтараптандыруға дайын болуға тиіс елдің қарулы күштерін технологиялық жетілдіру мен жаңғыртудың маңызы елеулі түрде артқаны анық.
Атап айтқанда, әскери басқару процесіне ақпараттық жүйелерді енгізу және Қазақстан армиясын озық цифрлық технологиялармен жабдықтау маңызды бола түседі.
«Осылайша, Елбасы белгілеген әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі жаңа тәсілдер өте өзекті және уақтылы болып көрінеді. Олар қазіргі халықаралық жағдайға нақты сәйкес келеді және қазіргі заманғы қауіп-қатерлердің алдын алуға бағытталған», - деп қорытындылады ӘЭСИ сарапшысы.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Қауіпсіздік #ҚауіпсіздікКеңесі #ҚарулыКүштер #Елбасы
19 мая состоялось очередное заседание Совета Безопасности под председательством Первого Президента – Елбасы Нурсултана Назарбаева. В ходе заседания был рассмотрен проект Концепции строительства и развития Вооруженных Сил до 2030 года, а также обсуждались вопросы обеспечения пограничной безопасности.
Первый Президент РК Нурсултан Назарбаев подчеркнул, что следует обеспечить надёжную охрану границы от всех видов угроз; строительство пограничной службы и вооруженных сил должно быть синхронизировано и проводиться по единым стандартам.
В этой связи эксперт ИМЭП Арман Токтушаков отмечает, что несмотря на в целом стабильную ситуацию на государственной границе, территория Казахстана остается уязвимой для незаконной миграции, наркотрафика, контрабанды оружия. Сохраняется угроза проникновения в страну членов международных террористических организаций. В условиях продолжающейся пандемии не спадают риски распространения коронавирусной инфекции, что также оказывает влияние на пограничную безопасность.
Арман Токтушаков подчеркнул, что все эти факторы свидетельствуют о важности эффективного и комплексного обеспечения не только пограничной, но и в целом военной безопасности Казахстана в текущих условиях.
В своем выступлении Елбасы также заявил о необходимости вооружённых сил РК быть готовыми к отражению асимметричных и гибридных угроз, внедрению новых технологий и автоматизации управления военными процессами.
В современном мире гибридные войны, «цветные революции» стали новой формой межгосударственного противостояния, и события последних лет являются показательными в этом плане.
В целом обострение геополитических противоречий в мире актуализирует вопрос применения новых подходов в военной политике РК.
Очевидно, что в настоящее время существенным образом возросло значение технологического совершенствования и модернизации вооруженных сил страны, которые должны быть готовы к нейтрализации любых видов угроз.
В частности, важность приобретает внедрение информационных систем в процесс военного управления и оснащение казахстанской армии передовыми цифровыми технологиями.
«Таким образом, обозначенные Елбасы новые подходы в обеспечении военной безопасности, представляются весьма актуальными и своевременными. Они чётко соотносятся с нынешней международной обстановкой и направлены на предотвращение современных вызовов и угроз», - заключил эксперт ИМЭП.
#ИМЭП #ИМЭП_Политика #Безопасность #СоветБезопасности #ВооруженныеСилы #Елбасы
Первый Президент РК Нурсултан Назарбаев подчеркнул, что следует обеспечить надёжную охрану границы от всех видов угроз; строительство пограничной службы и вооруженных сил должно быть синхронизировано и проводиться по единым стандартам.
В этой связи эксперт ИМЭП Арман Токтушаков отмечает, что несмотря на в целом стабильную ситуацию на государственной границе, территория Казахстана остается уязвимой для незаконной миграции, наркотрафика, контрабанды оружия. Сохраняется угроза проникновения в страну членов международных террористических организаций. В условиях продолжающейся пандемии не спадают риски распространения коронавирусной инфекции, что также оказывает влияние на пограничную безопасность.
Арман Токтушаков подчеркнул, что все эти факторы свидетельствуют о важности эффективного и комплексного обеспечения не только пограничной, но и в целом военной безопасности Казахстана в текущих условиях.
В своем выступлении Елбасы также заявил о необходимости вооружённых сил РК быть готовыми к отражению асимметричных и гибридных угроз, внедрению новых технологий и автоматизации управления военными процессами.
В современном мире гибридные войны, «цветные революции» стали новой формой межгосударственного противостояния, и события последних лет являются показательными в этом плане.
В целом обострение геополитических противоречий в мире актуализирует вопрос применения новых подходов в военной политике РК.
Очевидно, что в настоящее время существенным образом возросло значение технологического совершенствования и модернизации вооруженных сил страны, которые должны быть готовы к нейтрализации любых видов угроз.
В частности, важность приобретает внедрение информационных систем в процесс военного управления и оснащение казахстанской армии передовыми цифровыми технологиями.
«Таким образом, обозначенные Елбасы новые подходы в обеспечении военной безопасности, представляются весьма актуальными и своевременными. Они чётко соотносятся с нынешней международной обстановкой и направлены на предотвращение современных вызовов и угроз», - заключил эксперт ИМЭП.
#ИМЭП #ИМЭП_Политика #Безопасность #СоветБезопасности #ВооруженныеСилы #Елбасы
Азия құрлығы мемлекеттерінің қатысуымен халықаралық форум болып табылатын Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес (АӨСШК) стратегиялық маңызды өзгерістерді күтуде. Осылайша, АӨСШК дамуының жаңа кезеңі толық халықаралық ұйымға шығумен және трансформациямен байланысты.
ӘЭСИ сарапшысы Ерлан Мәдиев АӨСШК құру идеясы Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевқа тиесілі екенін еске салады. Ол 1992 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының 47-сессиясында айтылды. 30 жылға жуық уақыт ішінде ұйым үлкен даму жолынан өтті, бұл өзара іс-қимылдың осы форматының қажеттілігі мен зор әлеуетін дәлелдейді.
Бүгінде АӨСШК Азияның 27 елі мен 8 бақылаушы елді біріктіреді.
«Бұл аталған формат өңірде үлкен сұранысқа және қолдауға ие екендігін көрсетеді. Ұйымның бақылаушы мүшелерінің арасында азиялық емес елдер де бар, мысалы, Беларусь, бұл ұйымның өсіп келе жатқан беделін көрсетеді. Бүгінде ұйым Азия құрлығы мен Азия халқының 90 пайызын қамтиды, Жерорта теңізінен Тынық мұхитына дейін және Оралдан Үндістанға дейін созылады», - деді Е.Мәдиев.
Е.Мәдиев сондай-ақ Қытайдың АӨСШК-нің қалыптасуына қосқан елеулі үлесін атап өтті. 2014-2018 жылдары ҚХР төрағалығының төрт жылында АӨСШК хатшылық, министрлік кездесулер сияқты негізгі органдардын жұмысын жандандырды. Қытай АӨСШК аясында бірқатар құрылымдар құруды бастады. Ол жастар және ҮЕҰ-форумдар, сондай-ақ АӨСШК Іскерлік кеңесі.
Жалпы, Қытайдың төрағалығы ұйымның дамуына қуатты серпін берді, сондай-ақ оны толық халықаралық ұйымға айналдыруға жақындатты деп түйіндеді Е.Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #АӨСШК #Қытай
https://iwep.kz/#/posts/60a4d4175fb3932faa0f5612/#header
ӘЭСИ сарапшысы Ерлан Мәдиев АӨСШК құру идеясы Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевқа тиесілі екенін еске салады. Ол 1992 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының 47-сессиясында айтылды. 30 жылға жуық уақыт ішінде ұйым үлкен даму жолынан өтті, бұл өзара іс-қимылдың осы форматының қажеттілігі мен зор әлеуетін дәлелдейді.
Бүгінде АӨСШК Азияның 27 елі мен 8 бақылаушы елді біріктіреді.
«Бұл аталған формат өңірде үлкен сұранысқа және қолдауға ие екендігін көрсетеді. Ұйымның бақылаушы мүшелерінің арасында азиялық емес елдер де бар, мысалы, Беларусь, бұл ұйымның өсіп келе жатқан беделін көрсетеді. Бүгінде ұйым Азия құрлығы мен Азия халқының 90 пайызын қамтиды, Жерорта теңізінен Тынық мұхитына дейін және Оралдан Үндістанға дейін созылады», - деді Е.Мәдиев.
Е.Мәдиев сондай-ақ Қытайдың АӨСШК-нің қалыптасуына қосқан елеулі үлесін атап өтті. 2014-2018 жылдары ҚХР төрағалығының төрт жылында АӨСШК хатшылық, министрлік кездесулер сияқты негізгі органдардын жұмысын жандандырды. Қытай АӨСШК аясында бірқатар құрылымдар құруды бастады. Ол жастар және ҮЕҰ-форумдар, сондай-ақ АӨСШК Іскерлік кеңесі.
Жалпы, Қытайдың төрағалығы ұйымның дамуына қуатты серпін берді, сондай-ақ оны толық халықаралық ұйымға айналдыруға жақындатты деп түйіндеді Е.Мәдиев.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Сыртқы_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #АӨСШК #Қытай
https://iwep.kz/#/posts/60a4d4175fb3932faa0f5612/#header
Совещание по взаимодействию и мерам доверия в Азии (СВМДА), представляющее собой международный форум с участием государств азиатского континента, ждут стратегически важные перемены. Так, новый этап развития СВМДА связан с переходом и трансформацией в полноценную международную организацию.
Эксперт ИМЭП Ерлан Мадиев напоминает, что идея создания СВМДА принадлежит Первому Президенту Казахстана Нурсултану Назарбаеву. Она была озвучена в 1992 году на 47-ой сессии Генассамблеи ООН. За почти 30 лет организация прошла огромный путь развития, который доказывает востребованность и огромный потенциал данного формата взаимодействия.
Сегодня СВМДА объединяет 27 стран Азии и 8 стран-наблюдателей.
«Это свидетельствует о том, что данный формат востребован и пользуется большой популярностью и поддержкой в регионе. Среди членов-наблюдателей организации также находятся неазиатские страны, например, Беларусь, что говорит о возросшем авторитете организации. Сегодня организация покрывает практически 90 процентов азиатского континента и населения Азии, простирается от Средиземного моря до Тихого океана и от Урала до Индии», - добавил Е. Мадиев.
Е. Мадиев также отметил весомый вклад Китая в становление СВМДА. За четыре года председательства КНР в 2014-2018 годах была активизирована работа ключевых органов СВМДА: секретариата, министерских встреч. Китай инициировал создание ряда структур в рамках СВМДА. Это молодежный и НПО-форумы, а также Деловой совет СВМДА.
В целом председательство Китая придало мощный стимул развития организации, а также приблизило ее к трансформации в полноценную международную организацию, заключил Е. Мадиев.
#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Международные_Отношения #СВМДА #Китай
https://iwep.kz/#/posts/60a4d4175fb3932faa0f5612/#header
Эксперт ИМЭП Ерлан Мадиев напоминает, что идея создания СВМДА принадлежит Первому Президенту Казахстана Нурсултану Назарбаеву. Она была озвучена в 1992 году на 47-ой сессии Генассамблеи ООН. За почти 30 лет организация прошла огромный путь развития, который доказывает востребованность и огромный потенциал данного формата взаимодействия.
Сегодня СВМДА объединяет 27 стран Азии и 8 стран-наблюдателей.
«Это свидетельствует о том, что данный формат востребован и пользуется большой популярностью и поддержкой в регионе. Среди членов-наблюдателей организации также находятся неазиатские страны, например, Беларусь, что говорит о возросшем авторитете организации. Сегодня организация покрывает практически 90 процентов азиатского континента и населения Азии, простирается от Средиземного моря до Тихого океана и от Урала до Индии», - добавил Е. Мадиев.
Е. Мадиев также отметил весомый вклад Китая в становление СВМДА. За четыре года председательства КНР в 2014-2018 годах была активизирована работа ключевых органов СВМДА: секретариата, министерских встреч. Китай инициировал создание ряда структур в рамках СВМДА. Это молодежный и НПО-форумы, а также Деловой совет СВМДА.
В целом председательство Китая придало мощный стимул развития организации, а также приблизило ее к трансформации в полноценную международную организацию, заключил Е. Мадиев.
#ИМЭП #ИМЭП_Внешняя_Политика #Международные_Отношения #СВМДА #Китай
https://iwep.kz/#/posts/60a4d4175fb3932faa0f5612/#header
21 мамырда өткен Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің (ЖЕЭК) отырысы ЕАЭО-ға мүше елдер арасында жоғары саяси деңгейде сындарлы диалогтың бар екенін көрнекі түрде растады. Одаққа мүше мемлекеттердің басшылары ұйымның пандемиялық дағдарыс кезеңінде одан әрі дамуының басым бағыттарын нақты белгіледі.
ЖЕЭК құрметті төрағасы Нұрсұлтан Назарбаев әділ атап өткендей, ЕАЭО коронавирустық індеттен туындаған экономикалық дағдарысты жеңе отырып, беріктік сынағынан өтті. Сондай-ақ өңірдегі тығыз интеграцияға қарсы бағытталған сыртқы қысымға орнықтылығын көрсетті.
2021 жылы ЕАЭО-ға төрағалық ете отырып, Қазақстан Одақ тарихындағы алғашқы стратегиялық құжат - ЕАЭО-ның 2025 жылға дейінгі даму стратегиясын іске асыруға ерекше мән береді. Еуразиялық интеграцияны тереңдету жөніндегі қазақстандық төрағалықтың басымдықтары стратегияның мақсаттары мен міндеттерімен толық көлемде өзара байланысты.
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик одаққа қатысушы елдер сауда-экономикалық өзара іс-қимылдың кең спектрі бойынша мемлекетаралық ынтымақтастықты кеңейтуге өз ұмтылысын растағанын атап өтті. Соңғы бес жылда ЕАЭО елдері арасындағы өзара сауда деңгейі 25 пайызға өсті. 2020 жылдың қорытындысы бойынша одаққа мүше мемлекеттер арасындағы тауар айналымының көлемі 54,8 миллиард долларды құрады.
Сонымен бірге, экономикалық кооперацияны одан әрі өсіру қарқыны көп жағдайда ЕАЭО кеңістігіндегі сауда кедергілеріне қарсы күрестің тиімділігіне байланысты болады. Осылайша, Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қазіргі тосқауыл шектеулер Одақтың сауда-экономикалық әлеуетін дамытуға нұқсан келтіретінін ерекше атап өтті.
Лидия Пархомчик назар аударғандай, 2019 жылдан бастап ҚР сауда және интеграция министрлігі жалпы құны 100 миллион доллар болатын кедергілерді жойды. Жалпы ЕАЭО-дағы кедергілерді жою бойынша оң динамика байқалады. 2020 жылы ЕЭК одақтың ішкі саудасындағы кедергілердің 37 пайызын жоя алды, бұл 2016 жылдан бергі ең жоғары көрсеткіш болып табылады.
Алайда, Мемлекет басшысы атап өткендей, локдаун кезеңінде ұлттық өндірушілерді қолдауға бағытталған сауда шектеулерінің саны қайтадан өсті. Нақ сондықтан да тосқауылдар мониторингінің ұлттық жүйелерін құру және ішкі нормативтік-құқықтық актілердің одақ құқығына сәйкестігі өзекті болып отыр.
2020 жылдың қорытындысы бойынша соңғы үш жылда ең жоғары болып табылған азық-түлік тауарларына әлемдік бағалардың байқалып отырған өсу серпінін ескере отырып, ішкі нарықты қорғау жөніндегі шектеу шаралары практикасының сақталуы одақ елдерінде азық-түлік тапшылығын туындатуы мүмкін.
Осындай жағдайларда ЕАЭО елдерінің алдында бірыңғай аграрлық және азық-түлік нарығын құру жөніндегі қадамдарды іске асыруды жеделдету міндеті тұр. Бұдан басқа, ауыл шаруашылығы өнімдерінің экспортын үшінші елдердің нарықтарына кеңейту үшін қолайлы жағдайлар жасау қажеттілігі ұлғаюда.
«Жалпы, барлық қатысушы елдерге ЕАЭО шеңберінде жүйелі экономикалық диалогты жалғастыру қажеттігі айқын. Одақтың әрбір елінің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету әріптестердің өзара ымыраға келу және қазіргі күрделі кезеңде бір-біріне жан-жақты қолдау көрсету қабілетіне тікелей байланысты болады», - деп түйіндеді Л.Пархомчик.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Халықаралық_Қатынастар #Коронакризис #ЕАЭО
https://www.caravan.kz/news/eaehs-vyzovy-i-prioritety-integracii-739487/
ЖЕЭК құрметті төрағасы Нұрсұлтан Назарбаев әділ атап өткендей, ЕАЭО коронавирустық індеттен туындаған экономикалық дағдарысты жеңе отырып, беріктік сынағынан өтті. Сондай-ақ өңірдегі тығыз интеграцияға қарсы бағытталған сыртқы қысымға орнықтылығын көрсетті.
2021 жылы ЕАЭО-ға төрағалық ете отырып, Қазақстан Одақ тарихындағы алғашқы стратегиялық құжат - ЕАЭО-ның 2025 жылға дейінгі даму стратегиясын іске асыруға ерекше мән береді. Еуразиялық интеграцияны тереңдету жөніндегі қазақстандық төрағалықтың басымдықтары стратегияның мақсаттары мен міндеттерімен толық көлемде өзара байланысты.
ӘЭСИ сарапшысы Лидия Пархомчик одаққа қатысушы елдер сауда-экономикалық өзара іс-қимылдың кең спектрі бойынша мемлекетаралық ынтымақтастықты кеңейтуге өз ұмтылысын растағанын атап өтті. Соңғы бес жылда ЕАЭО елдері арасындағы өзара сауда деңгейі 25 пайызға өсті. 2020 жылдың қорытындысы бойынша одаққа мүше мемлекеттер арасындағы тауар айналымының көлемі 54,8 миллиард долларды құрады.
Сонымен бірге, экономикалық кооперацияны одан әрі өсіру қарқыны көп жағдайда ЕАЭО кеңістігіндегі сауда кедергілеріне қарсы күрестің тиімділігіне байланысты болады. Осылайша, Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қазіргі тосқауыл шектеулер Одақтың сауда-экономикалық әлеуетін дамытуға нұқсан келтіретінін ерекше атап өтті.
Лидия Пархомчик назар аударғандай, 2019 жылдан бастап ҚР сауда және интеграция министрлігі жалпы құны 100 миллион доллар болатын кедергілерді жойды. Жалпы ЕАЭО-дағы кедергілерді жою бойынша оң динамика байқалады. 2020 жылы ЕЭК одақтың ішкі саудасындағы кедергілердің 37 пайызын жоя алды, бұл 2016 жылдан бергі ең жоғары көрсеткіш болып табылады.
Алайда, Мемлекет басшысы атап өткендей, локдаун кезеңінде ұлттық өндірушілерді қолдауға бағытталған сауда шектеулерінің саны қайтадан өсті. Нақ сондықтан да тосқауылдар мониторингінің ұлттық жүйелерін құру және ішкі нормативтік-құқықтық актілердің одақ құқығына сәйкестігі өзекті болып отыр.
2020 жылдың қорытындысы бойынша соңғы үш жылда ең жоғары болып табылған азық-түлік тауарларына әлемдік бағалардың байқалып отырған өсу серпінін ескере отырып, ішкі нарықты қорғау жөніндегі шектеу шаралары практикасының сақталуы одақ елдерінде азық-түлік тапшылығын туындатуы мүмкін.
Осындай жағдайларда ЕАЭО елдерінің алдында бірыңғай аграрлық және азық-түлік нарығын құру жөніндегі қадамдарды іске асыруды жеделдету міндеті тұр. Бұдан басқа, ауыл шаруашылығы өнімдерінің экспортын үшінші елдердің нарықтарына кеңейту үшін қолайлы жағдайлар жасау қажеттілігі ұлғаюда.
«Жалпы, барлық қатысушы елдерге ЕАЭО шеңберінде жүйелі экономикалық диалогты жалғастыру қажеттігі айқын. Одақтың әрбір елінің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету әріптестердің өзара ымыраға келу және қазіргі күрделі кезеңде бір-біріне жан-жақты қолдау көрсету қабілетіне тікелей байланысты болады», - деп түйіндеді Л.Пархомчик.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Халықаралық_Қатынастар #Коронакризис #ЕАЭО
https://www.caravan.kz/news/eaehs-vyzovy-i-prioritety-integracii-739487/
Прошедшее 21 мая заседание Высшего Евразийского экономического совета (ВЕЭС) наглядно подтвердило наличие конструктивного диалога между странами - членами ЕАЭС на высшем политическом уровне. Главы государств - членов союза чётко обозначили приоритетные области дальнейшего развития организации в период сохраняющегося пандемийного кризиса.
Как справедливо отметил почетный председатель ВЕЭС Нурсултан Назарбаев, ЕАЭС прошел проверку на прочность, справившись с экономическим кризисом, вызванным пандемией коронавируса, а также продемонстрировал устойчивость к внешнему давлению, которое было направлено против тесной интеграции в регионе.
Председательствуя в ЕАЭС в 2021 году, Казахстан особое значение придаёт реализации первого стратегического документа в истории союза – Стратегии развития ЕАЭС до 2025 года. Приоритеты казахстанского председательства по углублению евразийской интеграции в полной мере взаимоувязаны с целями и задачами стратегии.
Эксперт ИМЭП Лидия Пархомчик отмечает, что страны - участницы союза подтвердили своё стремление расширять межгосударственное сотрудничество по широкому спектру торгово-экономического взаимодействия. За последние пять лет уровень взаимной торговли между странами ЕАЭС вырос на 25 процентов. По итогам 2020 года объем товарооборота между государствами - членами союза составил 54,8 миллиарда долларов.
Вместе с этим дальнейшие темпы наращивания экономической кооперации во многом будут зависеть от эффективности борьбы с торговыми барьерами на пространстве ЕАЭС. Так, Президент Казахстана Касым-Жомарт Токаев особо подчеркнул, что имеющиеся барьерные ограничения наносят ущерб развитию торгово-экономического потенциала cоюза.
Как обращает внимание Лидия Пархомчик, с 2019 года министерством торговли и интеграции РК было устранено барьеров общей стоимостью в 100 миллионов долларов. В целом отмечается положительная динамика по устранению барьеров в ЕАЭС. За 2020 год ЕЭК удалось устранить 37 процентов барьеров во внутренней торговле союза, что является самым высоким показателем с 2016 года.
Однако, как отмечает глава государства, в период локдауна количество ограничений торговли, направленных на протекцию национальных производителей, вновь возросло. Именно поэтому актуальным представляется создание национальных систем мониторинга барьеров и соответствия внутренних нормативно-правовых актов праву союза.
С учетом наблюдаемой динамики роста мировых цен на продовольственные товары, которые по итогам 2020 года оказались самыми высокими за последние три года, сохранение практики ограничительных мер по защите внутреннего рынка может спровоцировать дефицит продовольствия в странах союза.
В подобных обстоятельствах перед странами ЕАЭС встает задача ускорения реализации шагов по созданию единого аграрного и продовольственного рынка. Более того, увеличивается потребность в создании благоприятных условий для расширения экспорта сельхозпродукции и на рынки третьих стран.
«В целом, всем странам-участницам очевидна необходимость продолжения системного экономического диалога в рамках ЕАЭС. Обеспечение экономической безопасности каждой страны союза будет напрямую зависеть от способности партнеров находить взаимные компромиссы и оказывать друг другу всестороннюю поддержку в нынешний непростой период», - резюмирует Л. Пархомчик.
#ИМЭП #ИМЭП_Экономика #Международные_Отношения #Коронакризис #ЕАЭС
https://www.caravan.kz/news/eaehs-vyzovy-i-prioritety-integracii-739487/
Как справедливо отметил почетный председатель ВЕЭС Нурсултан Назарбаев, ЕАЭС прошел проверку на прочность, справившись с экономическим кризисом, вызванным пандемией коронавируса, а также продемонстрировал устойчивость к внешнему давлению, которое было направлено против тесной интеграции в регионе.
Председательствуя в ЕАЭС в 2021 году, Казахстан особое значение придаёт реализации первого стратегического документа в истории союза – Стратегии развития ЕАЭС до 2025 года. Приоритеты казахстанского председательства по углублению евразийской интеграции в полной мере взаимоувязаны с целями и задачами стратегии.
Эксперт ИМЭП Лидия Пархомчик отмечает, что страны - участницы союза подтвердили своё стремление расширять межгосударственное сотрудничество по широкому спектру торгово-экономического взаимодействия. За последние пять лет уровень взаимной торговли между странами ЕАЭС вырос на 25 процентов. По итогам 2020 года объем товарооборота между государствами - членами союза составил 54,8 миллиарда долларов.
Вместе с этим дальнейшие темпы наращивания экономической кооперации во многом будут зависеть от эффективности борьбы с торговыми барьерами на пространстве ЕАЭС. Так, Президент Казахстана Касым-Жомарт Токаев особо подчеркнул, что имеющиеся барьерные ограничения наносят ущерб развитию торгово-экономического потенциала cоюза.
Как обращает внимание Лидия Пархомчик, с 2019 года министерством торговли и интеграции РК было устранено барьеров общей стоимостью в 100 миллионов долларов. В целом отмечается положительная динамика по устранению барьеров в ЕАЭС. За 2020 год ЕЭК удалось устранить 37 процентов барьеров во внутренней торговле союза, что является самым высоким показателем с 2016 года.
Однако, как отмечает глава государства, в период локдауна количество ограничений торговли, направленных на протекцию национальных производителей, вновь возросло. Именно поэтому актуальным представляется создание национальных систем мониторинга барьеров и соответствия внутренних нормативно-правовых актов праву союза.
С учетом наблюдаемой динамики роста мировых цен на продовольственные товары, которые по итогам 2020 года оказались самыми высокими за последние три года, сохранение практики ограничительных мер по защите внутреннего рынка может спровоцировать дефицит продовольствия в странах союза.
В подобных обстоятельствах перед странами ЕАЭС встает задача ускорения реализации шагов по созданию единого аграрного и продовольственного рынка. Более того, увеличивается потребность в создании благоприятных условий для расширения экспорта сельхозпродукции и на рынки третьих стран.
«В целом, всем странам-участницам очевидна необходимость продолжения системного экономического диалога в рамках ЕАЭС. Обеспечение экономической безопасности каждой страны союза будет напрямую зависеть от способности партнеров находить взаимные компромиссы и оказывать друг другу всестороннюю поддержку в нынешний непростой период», - резюмирует Л. Пархомчик.
#ИМЭП #ИМЭП_Экономика #Международные_Отношения #Коронакризис #ЕАЭС
https://www.caravan.kz/news/eaehs-vyzovy-i-prioritety-integracii-739487/
23 мамырда Афинадан Вильнюске ұшатын ирландиялық Ryanair рейсі Беларусь Республикасының аспанында шұғыл бұрылыс жасады. Кейіннен белгілі болғандай, ұшақтың бағытының өзгертілуі Беларуссияның жоғарғы басшылығының тікелей бұйрығымен жүзеге асырылған. Сонымен бірге Минск рейс бортында бомба салынуы мүмкін деп сілтеме жасады. Ұшақ Минск әуежайына қонғаннан кейін рейс жолаушыларының бірі - оппозициялық журналист Роман Протасевич қамауға алынды.
ӘЭСИ сарапшысы Жұмабек Сарабеков пікірінше, болған оқиға Беларуссияның қазіргі билігі халықаралық қоғамдастықтың реакциясына қарамастан оппозицияға қарсы қатаң күресті жалғастыруға бел буғанын көрсетеді. Алайда, Минсктің қатаң күшке деген сенімі оған беделді залал ғана емес, сонымен бірге елеулі геосаяси тәуекелдер әкелуі мүмкін.
Тосқауыл жасау тарихы
Жұмабек Сарабеков азаматтық ұшаққа тосқауыл жасау қазіргі авиация тарихындағы бірінші жағдай емес екенін атап өтті. Әр жылдары бірқатар мемлекеттер қауіпсіздік сылтауымен ұшақтарды мәжбүрлеп отырғызуға жүгінді.
Соңғы мысалдардан АҚШ азаматы Эдвард Сноуденнің айналасындағы оқиғаны еске түсіруге болады. 2013 жылы Америка билігінің өтініші бойынша Мәскеуден Латын Америкасына ұшатын Боливия президенті Эво Моралестің ұшағы Австрияға мәжбүрлі түрде қонды. Америкалықтардың ақпараты бойынша, Боливия Президентінің бортында АҚШ-ты Мемлекеттік өзгерістер жасады деп айыптаған Сноуден болуы мүмкін. Алайда, ол ұшақта болмады және операция нәтижесіз аяқталды.
«2016 жылы халықаралық рейске тосқауыл жасап кешіктіру туралы ұқсас оқиға Киев – Минск бағыты бойынша ұшқан Белавиа Беларусь ұшағымен болды. Сол кезде ұшақ Украина тарапының өтініші бойынша Киев әуежайына мәжбүрлі түрде оралды, содан кейін Киев билігіне өзінің сынымен танымал болған Армениядан келген жолаушы - блогер және журналист рейстен шығарылды. Сол кезде де ұшақтың бұрылуы үшін украиндық қауіпсіздік күштері ұшқыштарға әскери авиацияны қолданумен қауіп төндірді, бірақ оған дейін жеткен жоқ», - деп пайындады Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
Жалғасы 🔽🔽🔽
ӘЭСИ сарапшысы Жұмабек Сарабеков пікірінше, болған оқиға Беларуссияның қазіргі билігі халықаралық қоғамдастықтың реакциясына қарамастан оппозицияға қарсы қатаң күресті жалғастыруға бел буғанын көрсетеді. Алайда, Минсктің қатаң күшке деген сенімі оған беделді залал ғана емес, сонымен бірге елеулі геосаяси тәуекелдер әкелуі мүмкін.
Тосқауыл жасау тарихы
Жұмабек Сарабеков азаматтық ұшаққа тосқауыл жасау қазіргі авиация тарихындағы бірінші жағдай емес екенін атап өтті. Әр жылдары бірқатар мемлекеттер қауіпсіздік сылтауымен ұшақтарды мәжбүрлеп отырғызуға жүгінді.
Соңғы мысалдардан АҚШ азаматы Эдвард Сноуденнің айналасындағы оқиғаны еске түсіруге болады. 2013 жылы Америка билігінің өтініші бойынша Мәскеуден Латын Америкасына ұшатын Боливия президенті Эво Моралестің ұшағы Австрияға мәжбүрлі түрде қонды. Америкалықтардың ақпараты бойынша, Боливия Президентінің бортында АҚШ-ты Мемлекеттік өзгерістер жасады деп айыптаған Сноуден болуы мүмкін. Алайда, ол ұшақта болмады және операция нәтижесіз аяқталды.
«2016 жылы халықаралық рейске тосқауыл жасап кешіктіру туралы ұқсас оқиға Киев – Минск бағыты бойынша ұшқан Белавиа Беларусь ұшағымен болды. Сол кезде ұшақ Украина тарапының өтініші бойынша Киев әуежайына мәжбүрлі түрде оралды, содан кейін Киев билігіне өзінің сынымен танымал болған Армениядан келген жолаушы - блогер және журналист рейстен шығарылды. Сол кезде де ұшақтың бұрылуы үшін украиндық қауіпсіздік күштері ұшқыштарға әскери авиацияны қолданумен қауіп төндірді, бірақ оған дейін жеткен жоқ», - деп пайындады Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы.
Жалғасы 🔽🔽🔽
Минск үшін салдары
Қалай болғанда да, Беларуссия үстінен ұшақты ұстап алудың қазіргі жағдайы прецедент емес. Алайда, азаматтық ұшақты бұру үшін МиГ-29 әскери ұшағының нақты қатысуы, сондай-ақ оның бортында болған оппозициялық журналист Протасевичтің тұтқындалуы оқиғаға үлкен саяси резонанс тудырады.
Протасевич Беларуссиядағы президенттік сайлаудан кейінгі наразылықтар кезінде танымал болған Nexta Telegram-каналының негізін қалаушылардың бірі екенін атап өткен жөн. Канал іс жүзінде батыстағы антилукашенков оппозициясының күштері өз әрекеттерін үйлестіретін негізгі алаңға айналды.
Бұл тұрғыда ирландиялық ұшаққа тосқауыл жасау, ӘЭСИ сарапшысының пікірінше, Минск үшін бірқатар ауыр зардаптар болады.
Біріншіден, Минскті жаңа санкциялар күтеді. Еуропалық көшбасшылардың көпшілігі, сондай-ақ АҚШ Мемлекеттік хатшысы Минсктің әрекетін айыптап, Президент Лукашенкоға және оның айналасына қарсы санкцияларды кеңейту керектігін мәлімдеді.
Сонымен қатар, бірқатар еуропалық мемлекеттер бұл оқиғаны мемлекеттік терроризм актісі ретінде анықтауға шақырды. Санкцияларды одан әрі қатайту кезінде Беларуссия еуропалық компаниялардың Беларуссия әуе тасымалдаушыларымен, ең алдымен Белавиямен ынтымақтастыққа бойкот жариялай бастауы мүмкін. Еуропалық саясаткерлер сонымен бірге ЕО ұшақтарының БР әуе кеңістігін айналып өтетінін жоққа шығармайды.
Жалпы, сарапшының пікірінше, жаңа санкциялар Минск үшін экономикалық және сыртқы саяси мәселелерді күшейтеді. Әрине, Протасевичтің Беларуссиядан босатылуы және кейіннен шығарылуы мүмкін деген нұсқа жоққа шығарылмайды, өйткені бұл өткен жылғы оппозиция наразылықтарының жетекшісі Светлана Тихановскаямен болған жағдай. Алайда, бұл үшін Минскіге Брюссельмен келіссөздерді бастау және өзара жеңілдіктер жасау қажет болады. Бүгінгі таңда тараптардың ешқайсысы мұндай диалогқа дайын емес сияқты.
Қазіргі жағдайдан туындайтын тағы бір қауіп Беларуссия, Ресей және Батыс үшбұрышындағы қатынастардың геосаясатымен байланысты. Сонымен, соңғы ұшақ оқиғасы және ЕО мен АҚШ-тың ықтимал жауаптарының нәтижесінде Минскіде сыртқы саясаттағы маневр алаңы одан да тар болатыны анық.
«Өз кезегінде өсіп келе жатқан геосаяси оқшаулау және Батыстың жаңа санкциялары Минскті Мәскеумен интеграцияны одан әрі тереңдетуге мәжбүр етеді, Бұл Беларуссия билігінің ресейлік қолдауға біржақты тәуелділігін күшейтеді. Сонымен, қазіргі дағдарыстың нәтижесі Беларуссияның Еуропамен және сыртқы әлеммен қарым-қатынастағы егеменді позицияларының тағы бір әлсіреуі болады», - деп түйіндеді Ж.Сарабеков.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #Беларуссия #Протасевич
https://tengrinews.kz/world_news/chto-jdet-belarus-posle-perehvata-samoleta-ekspert-438283/
Қалай болғанда да, Беларуссия үстінен ұшақты ұстап алудың қазіргі жағдайы прецедент емес. Алайда, азаматтық ұшақты бұру үшін МиГ-29 әскери ұшағының нақты қатысуы, сондай-ақ оның бортында болған оппозициялық журналист Протасевичтің тұтқындалуы оқиғаға үлкен саяси резонанс тудырады.
Протасевич Беларуссиядағы президенттік сайлаудан кейінгі наразылықтар кезінде танымал болған Nexta Telegram-каналының негізін қалаушылардың бірі екенін атап өткен жөн. Канал іс жүзінде батыстағы антилукашенков оппозициясының күштері өз әрекеттерін үйлестіретін негізгі алаңға айналды.
Бұл тұрғыда ирландиялық ұшаққа тосқауыл жасау, ӘЭСИ сарапшысының пікірінше, Минск үшін бірқатар ауыр зардаптар болады.
Біріншіден, Минскті жаңа санкциялар күтеді. Еуропалық көшбасшылардың көпшілігі, сондай-ақ АҚШ Мемлекеттік хатшысы Минсктің әрекетін айыптап, Президент Лукашенкоға және оның айналасына қарсы санкцияларды кеңейту керектігін мәлімдеді.
Сонымен қатар, бірқатар еуропалық мемлекеттер бұл оқиғаны мемлекеттік терроризм актісі ретінде анықтауға шақырды. Санкцияларды одан әрі қатайту кезінде Беларуссия еуропалық компаниялардың Беларуссия әуе тасымалдаушыларымен, ең алдымен Белавиямен ынтымақтастыққа бойкот жариялай бастауы мүмкін. Еуропалық саясаткерлер сонымен бірге ЕО ұшақтарының БР әуе кеңістігін айналып өтетінін жоққа шығармайды.
Жалпы, сарапшының пікірінше, жаңа санкциялар Минск үшін экономикалық және сыртқы саяси мәселелерді күшейтеді. Әрине, Протасевичтің Беларуссиядан босатылуы және кейіннен шығарылуы мүмкін деген нұсқа жоққа шығарылмайды, өйткені бұл өткен жылғы оппозиция наразылықтарының жетекшісі Светлана Тихановскаямен болған жағдай. Алайда, бұл үшін Минскіге Брюссельмен келіссөздерді бастау және өзара жеңілдіктер жасау қажет болады. Бүгінгі таңда тараптардың ешқайсысы мұндай диалогқа дайын емес сияқты.
Қазіргі жағдайдан туындайтын тағы бір қауіп Беларуссия, Ресей және Батыс үшбұрышындағы қатынастардың геосаясатымен байланысты. Сонымен, соңғы ұшақ оқиғасы және ЕО мен АҚШ-тың ықтимал жауаптарының нәтижесінде Минскіде сыртқы саясаттағы маневр алаңы одан да тар болатыны анық.
«Өз кезегінде өсіп келе жатқан геосаяси оқшаулау және Батыстың жаңа санкциялары Минскті Мәскеумен интеграцияны одан әрі тереңдетуге мәжбүр етеді, Бұл Беларуссия билігінің ресейлік қолдауға біржақты тәуелділігін күшейтеді. Сонымен, қазіргі дағдарыстың нәтижесі Беларуссияның Еуропамен және сыртқы әлеммен қарым-қатынастағы егеменді позицияларының тағы бір әлсіреуі болады», - деп түйіндеді Ж.Сарабеков.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Халықаралық_Қатынастар #Беларуссия #Протасевич
https://tengrinews.kz/world_news/chto-jdet-belarus-posle-perehvata-samoleta-ekspert-438283/
23 мая рейс ирландской авиакомпании Ryanair, летевший из Афин в Вильнюс, совершил экстренный разворот в небе над Республикой Беларусь. Позже выяснилось, что изменение курса самолета было принудительным и осуществлялось по прямому приказу высшего руководства Белоруссии. Минск при этом ссылался на то, что на борту рейса могла быть заложена бомба. После того как самолет приземлился в аэропорту Минска один из пассажиров рейса – оппозиционный журналист Роман Протасевич был арестован.
Как отмечает эксперт ИМЭП Жумабек Сарабеков, произошедший случай говорит о том, что действующие власти Белоруссии решительно настроены продолжать жесткую борьбу с оппозицией невзирая на реакцию международного сообщества. Однако ставка Минска исключительно на жесткую силу рискует принести ему не только репутационный ущерб, но и серьезные геополитические риски.
История перехватов
Жумабек Сарабеков отмечает, что сам по себе перехват гражданского воздушного судна далеко не первый случай в истории современной авиации. В разные годы целый ряд государств прибегали к принудительной посадке самолетов под предлогом обеспечения безопасности.
Из недавних примеров можно вспомнить историю вокруг гражданина США Эдварда Сноудена. В 2013 году по требованию американских властей самолет боливийского президента Эво Моралеса, летевшего из Москвы в Латинскую Америку, совершил вынужденную посадку в Австрии. По имевшейся у американцев информации, на борту президента Боливии якобы мог находиться Сноуден, которого США обвиняли в госизмене. Однако его там не оказалось, и операция завершилась безрезультатно.
«В 2016 году похожая история с перехватом и задержанием международного рейса произошла уже с белорусским самолетом компании Белавиа, выполнявшем полёт по маршруту Киев – Минск. Тогда воздушное судно по требованию украинской стороны принудительно вернулось в киевский аэропорт, после чего с рейса был снят пассажир – блогер и журналист из Армении, ставший известным своей критикой в адрес киевской власти. Примечательно что и тогда для разворота самолета украинские силовики грозили летчикам применением боевой авиации, хоть дело и не дошло до этого», - отмечает эксперт Института мировой экономики и политики.
Продолжение 🔽🔽🔽
Как отмечает эксперт ИМЭП Жумабек Сарабеков, произошедший случай говорит о том, что действующие власти Белоруссии решительно настроены продолжать жесткую борьбу с оппозицией невзирая на реакцию международного сообщества. Однако ставка Минска исключительно на жесткую силу рискует принести ему не только репутационный ущерб, но и серьезные геополитические риски.
История перехватов
Жумабек Сарабеков отмечает, что сам по себе перехват гражданского воздушного судна далеко не первый случай в истории современной авиации. В разные годы целый ряд государств прибегали к принудительной посадке самолетов под предлогом обеспечения безопасности.
Из недавних примеров можно вспомнить историю вокруг гражданина США Эдварда Сноудена. В 2013 году по требованию американских властей самолет боливийского президента Эво Моралеса, летевшего из Москвы в Латинскую Америку, совершил вынужденную посадку в Австрии. По имевшейся у американцев информации, на борту президента Боливии якобы мог находиться Сноуден, которого США обвиняли в госизмене. Однако его там не оказалось, и операция завершилась безрезультатно.
«В 2016 году похожая история с перехватом и задержанием международного рейса произошла уже с белорусским самолетом компании Белавиа, выполнявшем полёт по маршруту Киев – Минск. Тогда воздушное судно по требованию украинской стороны принудительно вернулось в киевский аэропорт, после чего с рейса был снят пассажир – блогер и журналист из Армении, ставший известным своей критикой в адрес киевской власти. Примечательно что и тогда для разворота самолета украинские силовики грозили летчикам применением боевой авиации, хоть дело и не дошло до этого», - отмечает эксперт Института мировой экономики и политики.
Продолжение 🔽🔽🔽
Последствия для Минска
Так или иначе нынешняя случай с перехватом самолета над Белоруссией не является прецедентом. Однако фактическое задействование боевого истребителя Миг-29 для разворота гражданского судна, а также последовавший арест оппозиционного журналиста Протасевича, находившегося на его борту, придают инциденту большой политический резонанс.
Нужно отметить, что Протасевич является одним из основателей Telegram-канала Nextа, ставшего резко популярным во время протестов после президентских выборов в Белоруссии. Канал фактически стал основной площадкой, где силы прозападной антилукашенковской оппозиции координировали свои действия.
В данном контексте перехват ирландского самолета, считает эксперт ИМЭП, будет иметь для Минска серию болезненных последствий.
В первую очередь Минск ожидают новые санкции. Большинство европейских лидеров, а также госсекретарь США уже осудили действия Минска и заявляют о необходимости расширения санкций против президента Лукашенко и его окружения.
Более того, ряд европейских государств призывают к тому, чтобы квалифицировать инцидент как акт государственного терроризма. При дальнейшем ужесточении санкций Белоруссия рискует столкнуться с тем, что европейские компании начнут бойкотировать сотрудничество с белорусскими авиаперевозчиками, в первую очередь, с «Белавией». Европейские политики также не исключают того, что самолеты ЕС начнут облетать стороной воздушное пространство РБ.
В целом, по оценкам эксперта, новые санкции лишь усугубят экономические и внешнеполитические проблемы для Минска. Конечно, не исключен вариант того, что Протасевич может быть освобожден и впоследствии выдворен из Белоруссии как это произошло с лидером оппозиционных протестов прошлого года Светланой Тихановской. Однако для этого Минску будет необходимо начать переговоры с Брюсселем и пойти на какие-то взаимные уступки. Представляется, что на сегодня ни одна из сторон не проявляет готовности к такому диалогу.
Еще один риск, который вытекает из текущей ситуации, связан с геополитикой отношений в треугольнике Белоруссии, России и Запада. Так, очевидно, что в результате последнего самолетного инцидента и возможных ответных действий ЕС и США поле для манёвра во внешней политике у Минска сузится еще больше.
«В свою очередь, растущая геополитическая изоляция и новые западные санкции неизбежно будут толкать Минск к еще большему углублению интеграции с Москвой, что только усилит одностороннюю зависимость белорусских властей от российской поддержки. В итоге, результатом нынешнего кризиса станет очередное ослабление суверенных позиций Белоруссии в отношениях с Европой и внешним миром», - резюмирует Ж. Сарабеков.
#ИМЭП #ИМЭП_Политика #Международные_Отношения #Беларусь #Протасевич
https://tengrinews.kz/world_news/chto-jdet-belarus-posle-perehvata-samoleta-ekspert-438283/
Так или иначе нынешняя случай с перехватом самолета над Белоруссией не является прецедентом. Однако фактическое задействование боевого истребителя Миг-29 для разворота гражданского судна, а также последовавший арест оппозиционного журналиста Протасевича, находившегося на его борту, придают инциденту большой политический резонанс.
Нужно отметить, что Протасевич является одним из основателей Telegram-канала Nextа, ставшего резко популярным во время протестов после президентских выборов в Белоруссии. Канал фактически стал основной площадкой, где силы прозападной антилукашенковской оппозиции координировали свои действия.
В данном контексте перехват ирландского самолета, считает эксперт ИМЭП, будет иметь для Минска серию болезненных последствий.
В первую очередь Минск ожидают новые санкции. Большинство европейских лидеров, а также госсекретарь США уже осудили действия Минска и заявляют о необходимости расширения санкций против президента Лукашенко и его окружения.
Более того, ряд европейских государств призывают к тому, чтобы квалифицировать инцидент как акт государственного терроризма. При дальнейшем ужесточении санкций Белоруссия рискует столкнуться с тем, что европейские компании начнут бойкотировать сотрудничество с белорусскими авиаперевозчиками, в первую очередь, с «Белавией». Европейские политики также не исключают того, что самолеты ЕС начнут облетать стороной воздушное пространство РБ.
В целом, по оценкам эксперта, новые санкции лишь усугубят экономические и внешнеполитические проблемы для Минска. Конечно, не исключен вариант того, что Протасевич может быть освобожден и впоследствии выдворен из Белоруссии как это произошло с лидером оппозиционных протестов прошлого года Светланой Тихановской. Однако для этого Минску будет необходимо начать переговоры с Брюсселем и пойти на какие-то взаимные уступки. Представляется, что на сегодня ни одна из сторон не проявляет готовности к такому диалогу.
Еще один риск, который вытекает из текущей ситуации, связан с геополитикой отношений в треугольнике Белоруссии, России и Запада. Так, очевидно, что в результате последнего самолетного инцидента и возможных ответных действий ЕС и США поле для манёвра во внешней политике у Минска сузится еще больше.
«В свою очередь, растущая геополитическая изоляция и новые западные санкции неизбежно будут толкать Минск к еще большему углублению интеграции с Москвой, что только усилит одностороннюю зависимость белорусских властей от российской поддержки. В итоге, результатом нынешнего кризиса станет очередное ослабление суверенных позиций Белоруссии в отношениях с Европой и внешним миром», - резюмирует Ж. Сарабеков.
#ИМЭП #ИМЭП_Политика #Международные_Отношения #Беларусь #Протасевич
https://tengrinews.kz/world_news/chto-jdet-belarus-posle-perehvata-samoleta-ekspert-438283/
25 мамыр күні Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ««Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» конституциялық заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы конституциялық заңға және «кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»» заңға қол қойды.
Ауыл әкімдерінің сайлауы заңнамаға енгізіледі, Мәжіліс сайлауындағы саяси партиялар шегін 7-ден 5 пайызға дейін төмендетеді және барлық деңгейдегі бюллетеньдерге «Барлығына қарсы» бағанын қосады.
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов жаңа енгізілімдер ҚР Президенті іске қосқан ауқымды және жүйелі саяси реформалардың бір бөлігі болып табылатынын ескерді. Бұрын іске асырылған бастамалардың ішінде саяси партиялар үшін тіркеу тосқауылының төмендегенін, партиялық тізімдерге әйелдер мен жастар үшін 30 пайыздық квота енгізілгенін, митингілер туралы жаңа заңның қабылданғанын атап өткен жөн.
Сайлау туралы жаңа заңда көзделген ауыл әкімдерінің сайлануы, ең алдымен, азаматтарды елді басқару процесіне кең әрі белсенді тартуға бағытталған. Бұл Қазақстандағы сайлау процесін одан әрі демократияландыруды айғақтайды.
«Ауыл әкімдерін сайлау азаматтарға өздерінің конституциялық құқықтарын іске асырудағы саяси белсенділікті арттыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ жергілікті мемлекеттік басқару органдарының халықтың өзекті мәселелеріне одан да бейім болуына ықпал ететін болады.
Мәжіліске саяси партиялардың өту шегін 7%-дан 5%-ға дейін төмендетуге қатысты, бұл, ең алдымен, парламенттік сайлау барысында елдегі саяси бәсекелестікті күшейтуге және мемлекеттік саясатты әзірлеу кезінде халықтың барынша кең топтарының пікірін қамтуға мүмкіндік беретінін ескеру қажет», - деп пайымдады ӘЭСИ сарапшысы.
Сондай-ақ, аталған норма жұмыс істеп тұрған саяси партиялардың Парламентке өту мүмкіндігін арттыра отырып, жоғары заң шығарушы органда азаматтардың әртүрлі топтарының мүдделерін барынша қамтуға ықпал ететін болады.
Өз кезегінде, Арман Тоқтышақов «Барлығына қарсы» бағанын енгізу сайлаудағы өз еріктерін білдіруде сайлаушылардың мүмкіндіктерін кеңейтіп, азаматтарға сайлаудағы баламалы ұстанымын білдіруге арналған пәрменді құралға айналатынына сенімді.
Осылайша, Қазақстандағы саяси сайлауды реттейтін жаңа заңдардың қабылдануы демократияландыру процестерін дамыту, елдегі парламентаризм мен көппартиялықты күшейту тұрғысынан кезекті маңызды қадам болып табылады.
Жалпы, қабылданған заңдар саяси жаңғыртуды жүзеге асыруды жалғастыруға және Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев бастамашылық еткен халық үніне «құлақ асатын» мемлекет тұжырымдамасын іске асыруға ықпал ететін болады.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Сайлау #Заң
https://baq.kz/news/othernews/barlygyna-karsy-baganyn-engizu-azamattardyn-kozkarasyn-bildiru-mumkindigin-keneytedi-sarapshy/
Ауыл әкімдерінің сайлауы заңнамаға енгізіледі, Мәжіліс сайлауындағы саяси партиялар шегін 7-ден 5 пайызға дейін төмендетеді және барлық деңгейдегі бюллетеньдерге «Барлығына қарсы» бағанын қосады.
ӘЭСИ сарапшысы Арман Тоқтышақов жаңа енгізілімдер ҚР Президенті іске қосқан ауқымды және жүйелі саяси реформалардың бір бөлігі болып табылатынын ескерді. Бұрын іске асырылған бастамалардың ішінде саяси партиялар үшін тіркеу тосқауылының төмендегенін, партиялық тізімдерге әйелдер мен жастар үшін 30 пайыздық квота енгізілгенін, митингілер туралы жаңа заңның қабылданғанын атап өткен жөн.
Сайлау туралы жаңа заңда көзделген ауыл әкімдерінің сайлануы, ең алдымен, азаматтарды елді басқару процесіне кең әрі белсенді тартуға бағытталған. Бұл Қазақстандағы сайлау процесін одан әрі демократияландыруды айғақтайды.
«Ауыл әкімдерін сайлау азаматтарға өздерінің конституциялық құқықтарын іске асырудағы саяси белсенділікті арттыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ жергілікті мемлекеттік басқару органдарының халықтың өзекті мәселелеріне одан да бейім болуына ықпал ететін болады.
Мәжіліске саяси партиялардың өту шегін 7%-дан 5%-ға дейін төмендетуге қатысты, бұл, ең алдымен, парламенттік сайлау барысында елдегі саяси бәсекелестікті күшейтуге және мемлекеттік саясатты әзірлеу кезінде халықтың барынша кең топтарының пікірін қамтуға мүмкіндік беретінін ескеру қажет», - деп пайымдады ӘЭСИ сарапшысы.
Сондай-ақ, аталған норма жұмыс істеп тұрған саяси партиялардың Парламентке өту мүмкіндігін арттыра отырып, жоғары заң шығарушы органда азаматтардың әртүрлі топтарының мүдделерін барынша қамтуға ықпал ететін болады.
Өз кезегінде, Арман Тоқтышақов «Барлығына қарсы» бағанын енгізу сайлаудағы өз еріктерін білдіруде сайлаушылардың мүмкіндіктерін кеңейтіп, азаматтарға сайлаудағы баламалы ұстанымын білдіруге арналған пәрменді құралға айналатынына сенімді.
Осылайша, Қазақстандағы саяси сайлауды реттейтін жаңа заңдардың қабылдануы демократияландыру процестерін дамыту, елдегі парламентаризм мен көппартиялықты күшейту тұрғысынан кезекті маңызды қадам болып табылады.
Жалпы, қабылданған заңдар саяси жаңғыртуды жүзеге асыруды жалғастыруға және Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев бастамашылық еткен халық үніне «құлақ асатын» мемлекет тұжырымдамасын іске асыруға ықпал ететін болады.
#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Саясат #Сайлау #Заң
https://baq.kz/news/othernews/barlygyna-karsy-baganyn-engizu-azamattardyn-kozkarasyn-bildiru-mumkindigin-keneytedi-sarapshy/
