Змяніць "пяцігодка" на імя сваёй дзяўчыны і выдатная паштоўка на 8 сакавіка атрымаецца 😏

Выдатнае даследванне гісторыкаў В. Насевіча і М. Спірыдонава, пра лакалізацыю геаграфічнага тэрміна "Русь" на тэрыторыі ВКЛ у 16 ст. https://vln.by/node/44

Карта, якая ілюструе даследванне вышэй

#звязда
Рэклама менскай стаматалогіі ў газеце "Зьвязда" 1929 года (знайшоў В. Зелянкоў).

Бровары ў часы Жыгімонта І Старога (1506 - 1544 гг.)

З пашырэннем піцейнай таргоўлі важным элементам вытворчасці алкаголю становіцца млын. Каб перамалоць вялікую порцыю соладу і забяспечыць выраб дастатковай для наведвальнікаў колькасці піва і гарэлкі, ручных жорнаў не хапала. Таму карчмар вёз солад на памол у млын. Гэта ўзбагачала мельнікаў. Некаторыя з іх куплялі бровары (вінакурні) і забяспечвалі карчмароў
не толькі памолам солада, але півам і гарэлкай. Гэтым карысталіся ваяводы. Праз сваіх мельнікаў яны дзяржалі ў залежнасці ад сябе бедных шынкароў, якія не мелі бровараў, і карчмароў, якія не мелі млыноў.
Першае ўпамінанне пра бровары як самастойныя прамысловыя прадпрыемствы, дзе гналі гарэлку, выявілася ў Вільні ў 1522 г. З бровараў напоі паступалі ў корчмы. Сталіца лідзіравала ў выкарыстанні новых тэхналогій і ў падзеле працы, калі вытворчасць гарэлкі аддзялалася ад таргоўлі ёй. Бровары былі драўлянымі, мелі мураваны комін. У іх знаходзіліся кваснікі для солада і медныя катлы для варэння піва. Для прыгатавання гарэлачнай брагі патрабавалася каля тыдня.
Брага выспявала ў гарэлачных квасніках. У якасці натуральных дражжэй выкарыстоўваўся хмель. Гарэлка выраблялася ў спецыяльным прыстасаванні. Брага залівалася ў медны кацёл, з якога адводзілася труба. Па ёй гарэлачныя пары паступалі ў рэзервуар для ахладжэння, з якога і цякла крышталізаная ў вадкасць гарэлка. Такое прыстасаванне дазваляла атрымаць гарэлку мацункам 25–30 градусаў. А для больш моцнай патрабавалася другая перагонка.

Крыніца: Захар Шыбека "Піцейны гандаль Вялікага Княства Літоўскага і ўдзел у ім габрэяў (канец XІV ст. – 1572 г.)"

НПЛ старшего извода.
Въ лѣто 6559 [1051]. Постави Ярославъ Лариона Русина митрополитомь

Паводле Андрусаўскага перамір'я 1667 г. тэрыторыя Беларусі зноў увайшла ў склад Рэчы Паспалітай, і тут пачалося аднаўленне пазіцый каталіцкай і ўніяцкай царквы. У гэты час соймы Рэчы Паспалітай выдалі шэраг пастаноў, варожых для праваслаўных. Сойм 1667 года пастанавіў вызваліць ад усіх вайсковых павіннасцяў толькі ўніяцкая духавенства; праваслаўныя клірыкі былі зраўняныя з падатнымі саслоўямі — сялянамі і мяшчанамі. У 1668 г. сойм пастанавіў: «Адступнікі ад каталіцтва і уніі (г. зн. праваслаўныя.— Аўт.) не павінны карыстацца апекай соймавых пастаноў». Сойм 1673 года забараніў даваць шляхецтва не каталікам. Пастановай сойма 1676 года, пацверджаным на соймах 1678 і 1699 гг., правасл. стаўрапігіяльным брацтвам і наогул усім праваслаўным забаранялася выязджаць за мяжу або прыязджаць адтуль, зносіцца з Канстанцінопальскім Патрыярхам і ставіць на яго рашэнне справы, якія тычацца веры; брацтвы павінны былі або падпарадкавацца мясцовым епіскапам, або прадстаўляць справы веры на рашэнне грамадзянскіх судоў. Такім чынам, калі епіскап прымаў унію, то брацтва ўжо не мела права звяртацца да Патрыярха. Забаронай праваслаўным выезду за мяжу ўрад Рэчы Паспалітай меў намер дамагчыся поўнага разрыву сувязяў праваслаўнага насельніцтва краіны з Масквой і Канстанцінопалем. У 1696 годзе генеральная канфедэрацыя саслоўяў забараніла выкарыстанне старабеларускай (заходнерускай) мовы ва ўсіх новых дакументах, замяшчаючы яго польскай мовай. Сойм 1699 г. пастанавіў, што толькі «мяшчане праўдзівыя ўніяты выключна здольныя да занятку выбарных магістрацкіх пасад». Гэтыя рашэнні, прынятыя пры каралях Міхаіле Вішнявецкім (1669-1673) і Яне Сабескім (1674-1696) прадвызначылі канфесійную палітыку ў Рэчы Паспалітай і ў XVIII стагоддзі. Пасля гэтага захоп царкоўных земляў, царкоўнай маёмасці, начыння праваслаўных храмаў, здзекі над праваслаўнымі святарамі, іх забойства (нават у алтары), глум святынь, спусташэнне праваслаўных могілак і да таго падобнае сталі звычайнымі на ўсёй тэрыторыі Рэчы Паспалітай. Толькі «Вечны мір» (1686), які Рэч Паспалітая заключыла з Расіяй перад тварам турэцкай экспансіі, прымусілі яе адмовіцца ад Левабярэжнай Украіны з Кіевам і абвясціць свабоду вызнання Праваслаўя, пакінуўшы за праваслаўнымі тыя епархіі, якія ім былі дадзены пры каралі Уладзіславе IV. Урад Расіі атрымаў права назіраць за выкананнем гэтых абяцанняў і хадайнічаць за праваслаўных у выпадку іх прыгнёту. Да Маскоўскага Патрыярхату перайшла частка Заходнярускай мітраполіі, якая ляжала на ўсход ад Дняпра, разам з Кіевам. Кіеўскае ваяводства, Валынь, Падлле, Галічына і ўся Беларусь засталіся пад уладай караля, і праваслаўныя сустрэліся з цяжкасцямі невымерна большымі, чым раней. Галоўнай задачай канфесійнай палітыкі ўрада Рэчы Паспалітай стала знішчэнне Праваслаўя на сваіх землях. З гэтай мэтай было прынята рашэнне таемна замяніць праваслаўных епіскапаў уніяцкімі, выканаўцам задумы стаў Львоўскі епіскап Іосіф (Шумлянскі), з гэтай мэтай ён перайшоў у Праваслаўе з уніі ў 1667 годзе.

Крыніца: http://church.by/by/belorusskiy-ekzarhat/polozhenie-cerkvi-v-konce-17-veka-i-posle-zamojskogo-sobora-1720-goda-ispovednicheskaja-dejatelnost-svjatitelja-georgija-konisskogo

Выгляд корчмаў на Беларусі ў 16 ст.

Як сведчыць прывілей вялікага князя 1508 г. пану Занку Яловічу, ён атрымаў права распараджацца карчмой у Бабруйску ў абоіх палавінах і з унутраным дваром. У гэтым дакуменце ўпершыню выяўляюцца контуры выгляду заезнай карчмы, якая мела дзве палавіны і двор, гэта значыць пакой для продажу алкагольных напояў (шынок), пакоі для пастаяльцаў і канюшню. Гарадскія корчмы вылучаліся ў асяроддзі гарадской забудовы сваімі памерамі, абавязковай наяўнасцю на даху коміна (існавалі дамы, якія абаграваліся “па чорнаму”) і выхадам да вуліцы тарцом. Мяркуючы па прыкладу Польскага каралеўства, з вясковай карчмой звычайна быў злучаны хмяльнік, ворная зямля, луг, агарод.

Крыніца: Захар Шыбека "Піцейны гандаль Вялікага Княства Літоўскага і ўдзел у ім габрэяў (канец XІV ст. – 1572 г.)"