Немного о «Нохчалла»
Роль женщины в чеченском обществе
Историческая традиция чеченского народа определила для своей женщины значительное место. Об этом говорят фольклорные и литературные источники.
За замужней женщиной никогда не устраивали мелочной опеки. Она, обычно, не давала для этого никакого повода, во-первых, потому, что выходила замуж по любви, пользовалась уважением в семье и немалыми правами.
На страже чести и достоинства женщины стоял в Чечне и Мехк-Кхел, который сурово карал за оскорбление женщины не только поступком, но и словом. Двоеженство в Чеченском обществе было редким явлением.
С её мнением считались все. За оскорбление женщины расплачивались кровью. Чеченский народ имеет трудную историю, тяжелую судьбу. И чеченка всегда брала на себя в равной с мужчиной степени ответственность за нее. Вот почему активная жизненная позиция — это характерная черта и современной чеченской женщины.
Роль женщины в чеченском обществе
Историческая традиция чеченского народа определила для своей женщины значительное место. Об этом говорят фольклорные и литературные источники.
За замужней женщиной никогда не устраивали мелочной опеки. Она, обычно, не давала для этого никакого повода, во-первых, потому, что выходила замуж по любви, пользовалась уважением в семье и немалыми правами.
На страже чести и достоинства женщины стоял в Чечне и Мехк-Кхел, который сурово карал за оскорбление женщины не только поступком, но и словом. Двоеженство в Чеченском обществе было редким явлением.
С её мнением считались все. За оскорбление женщины расплачивались кровью. Чеченский народ имеет трудную историю, тяжелую судьбу. И чеченка всегда брала на себя в равной с мужчиной степени ответственность за нее. Вот почему активная жизненная позиция — это характерная черта и современной чеченской женщины.
Жимма «Нохчалла» хьокъехь
Ловзар
Охьаховшаран, мехкарий-кIентий дIанисбаларан ловзаран кеп синкъерамехь йерриг йу. Амма синкъерамехь тидам тIе ца боьдуш дуьсург кхузахь гучудовлу.
Иза тхевнна кIелахь дIахьуш цахиларе терра, мехкарий дIанисбо йа малхбалехьа йа къилбехьа, аьттоне хьаьжжина. Нагахь санна нах рагIуна кIелахь ховшийна а боцуш, малх совбаьлла хьал хIуттуш меттиг нисйелча, царна тIехула гата лоцу.
Дукха мехкарий гулбелла, иштта дуккха кегийра нах баьхкина меттиг нисйелча, церан шишша-кхоккха могIа бан безаш хуьлу. Йуьртара мехкарий хьалхара могIанехь охьаховшу, зудабераш йукъабаьхкина йурт, йурт гена мел хуьлу а, уьш дIанисбен могIа ловзаран йукъана гена хуьлу.
Кегийра нах дIанисбалар хIинцца дийцинчунна нийсса бIостанехьа нисло, генара баьхкинарш хьалха ховшу, йуьртарнаш – мелла а тIехьа оцу могIанашкахь. Хьалха ховша гIерташ йуьртарчу кIенташа кийтарлонаш лелийний-те? Дегабаамаш хиллий-те царний, тIебаьхкинчарний йуккъехь? Ца хилла! Ца хилла уьш къонахий болу дела!
Ловзар
Охьаховшаран, мехкарий-кIентий дIанисбаларан ловзаран кеп синкъерамехь йерриг йу. Амма синкъерамехь тидам тIе ца боьдуш дуьсург кхузахь гучудовлу.
Иза тхевнна кIелахь дIахьуш цахиларе терра, мехкарий дIанисбо йа малхбалехьа йа къилбехьа, аьттоне хьаьжжина. Нагахь санна нах рагIуна кIелахь ховшийна а боцуш, малх совбаьлла хьал хIуттуш меттиг нисйелча, царна тIехула гата лоцу.
Дукха мехкарий гулбелла, иштта дуккха кегийра нах баьхкина меттиг нисйелча, церан шишша-кхоккха могIа бан безаш хуьлу. Йуьртара мехкарий хьалхара могIанехь охьаховшу, зудабераш йукъабаьхкина йурт, йурт гена мел хуьлу а, уьш дIанисбен могIа ловзаран йукъана гена хуьлу.
Кегийра нах дIанисбалар хIинцца дийцинчунна нийсса бIостанехьа нисло, генара баьхкинарш хьалха ховшу, йуьртарнаш – мелла а тIехьа оцу могIанашкахь. Хьалха ховша гIерташ йуьртарчу кIенташа кийтарлонаш лелийний-те? Дегабаамаш хиллий-те царний, тIебаьхкинчарний йуккъехь? Ца хилла! Ца хилла уьш къонахий болу дела!