​​🇧🇾🇧🇾 Словарь белорусского :: Чувства и эмоции 🇧🇾🇧🇾

Счастливый - Шчаслівы
Печальный - Сумны
Злой - Сярдзіты
Напуганный - Спалоханы
Радость - Радасць

Удивлённый - Здзіўлены
Спокойствие - Спакойны
Живой - Жывы
Мертвый - Мёртвы
Одинокий - У адзіночку

Вместе - Разам
Скучающий - Сумна
Легко - Лёгкі
Трудный - Цяжкі
Плохой - Дрэнны

Хорошо - Добры
мне жаль - Шкада
Не волнуйтесь - Не хвалюйся

​🇧🇾🇧🇾 Музыкальные инструменты :: Словарь белорусского 🇧🇾🇧🇾

Гитара - Гітара
Барабан - Барабан
Труба - Труба
Скрипка - Скрыпка

Флейта - Флейта
Туба - Туба
Губная гармошка - Губны гармонік
Пианино - Піяніна

Тамбурин - Бубен
Орган - Арган
Арфа - Арфа
Инструмент - Інструмент

ЗВАЖÁЦЬ (zvažać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

Зьвяртаць увагу на каго-, што-н., надаваць значэньне каму-, чаму-н.

🔸️Даходзілі да Кастуся чуткі пра тое, што вучыцца там [у сэмінарыі] нялёгка, выкладчыкі муштруюць вучняў, але ён на гэта зважаў мала. (С. Александровіч)
#словы_З

✏️Як сказаць па-беларуску "ДЕЛАТЬ ИЗ МУХИ СЛОНА"?

✏️А вось так:

🔸З камара каня рабіць
🔸З блыхі (з мухі) вала рабіць
🔸Зь ветру вяроўку віць
🔸Раскажаш пра вераб'я, а перакажуць пра жураўля
🔸Скажы на кепаць, а даложаць на локаць
🔸Байка з камара вырасьце на вала
#фразэалягізмы

А вы ўжо ведаеце гэтае чароўнае слоўца? 🌥️

БО́ЛКА/БО́ЛАЧКА/БАЛАЧЫ́НКА (bołka/bołačka/bałačynka)
(назоўнік, жаночы род)

🔸Часам сівыя, мутныя, дымныя болкі разьбягаліся ў бакі, згруджываліся па краёх у аграмадныя, чорныя, зь белаватымі прасьветамі аблокі...

🔸[Па небе] усё зьбягаліся і зьбягаліся белаватыя болачкі і зьбіраліся ў адзін цёмны груд.

🔸[Месік] ізноў хаваўся за невялічкія хмаркі-балачынкі. (Гарэцкі)

📍За слова дзякуем @bolacka_ 🤍
#словы_Б

ГРУВÁСТКІ (hruvastki)
(прыметнік, мужчынскі род)

Вельмі вялікі, грузны, масіўны.

🔸️Першыя радыёпрыёмнікі былі з ладны чамадан, вялікія і грувасткія. (Шыловіч)
#словы_Г

КРАСАВІ́К (krasavik)
(назоўнік, мужчынскі род)

Чацьвёрты месяц каляндарнага года.
#словы_К

ГÁНІЦЬ (hanić)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Прызнаваць непрыгодным, дрэнным; даваць нізкую ацэнку.

🔸️Сініцкі гаварыў і гаварыў пра дысэртацыю, але Кухарчык ня мог ніяк зразумець, ці ён яе хваліць, ці ганіць. (Сабаленка)

2. Асуджаць, абгаворваць.

🔸️Заўсёды мімаволі зьяўляецца антыпатыя да чалавека, які пачынае завочна ганіць іншых. (Шамякін)
#словы_Г

ГРАЙ (hraj)
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Размоўнае слова: моцны птушыны крык; карканьне.
⠀
🔸Зноў чуваць у нашым краі
Грай прадвесьнікаў-гракоў,
Весела вясна іграе
На цымбалах ручайкоў. (Смагаровіч).
#словы_Г

Ці ведалі вы такое слова? ☺️

БЯРЭМЯ / БЯРЭМА (biaremia / biarema)
(назоўнік, ніякі род)

Такая колькасьць чагосьці (дроваў, саломы, бульбоўніку і інш.), што можна абхапіць абедзьвюма рукамі і панесьці.

🔸У хаце было цёпла: спалохаўшыся марозу, бабуля спаліла ў грубцы вялізнае бярэма бярозавых дроў. (Брыль)
🔸Забразгала клямка ў сенцах, і цётка ўвайшла ў хату, несучы перад сабою бярэмя дроў. (Арабей)
#словы_Б

Зь Вялікаднем, сябры, усіх тых, хто сёньня сьвяткуе! 🐣

СЛОДЫЧ (słodyč)
(назоўнік, жаночы род)

1. Уласьцівасьць салодкага.

🔸️Салодкі смак
🔸️Слодыч цукерак
🔸️Слодыч вінаграду
🔸️Такая слодыч, есьці немагчыма.

2. Пераноснае значэньне: прыемнае адчуваньне; асалода, задавальненьне.

🔸️Я палюбіў цябе, край украінскі, за слодыч музыкі бандур тваіх. (Журба)
🔸️Сэрца ведае тамленьне, сэрца знае слодыч мар. (Колас)
🔸️Апошні месяц Міця адчувае сябе роўным зь сябрамі і ўдосталь пье слодыч гэтага цудоўнага пачуцьця. (Навуменка)
#словы_С

1️⃣Спачатку разьбяромся, чым адрозьніваюцца словы «адзеньне» і «вопратка»:

🔸Адзеньне – сукупнасьць прадметаў з тканіны і футра, якія надзяваюць і носяць на сабе.
🔸Вопратка – выключна верхняе адзеньне, то бок слова з больш вузкім значэньнем.

📍Гэтак, апранаць можна толькі вопратку – верхняе адзеньне (куртку, паліто, плашч і г. д.).
📍Усё астатняе (сподняе, кашулю, штаны, спадніцу, сукенку, а таксама шапкі, капелюшы, рукавіцы) нельга апрануць, іх надзяваюць.
📍З улікам таго, што вопратка – гэта ў шырокім сэнсе від адзеньня, яе таксама можна надзяваць: апрануць паліто, надзець паліто. Такім чынам, любое адзеньне мы можам надзець.

2️⃣Цяпер высьветлім розьніцу паміж словамі «надзяваць» і «адзяваць»:

🔸«Надзяваем» мы штосьці на сябе: надзець кашулю, акуляры і інш.
🔸«Адзяваем» мы кагосьці: дзіця, напрыклад.

3️⃣Яшчэ колькі заўваг:

🔸Абутак мы абуваем ці надзяваем.
🔸Антонімамі да словаў «апрануцца» і «адзецца» зьяўляюцца адпаведна «распрануцца» і «разьдзецца».

Чароўная нашая беларуская мова нават такія слоўцы мае 🌿 Якраз для гэтага сонечнага і цёплага красавіцкага надвор’я ☺️

УМÁІЦЬ (umaić)
(дзеяслоў, закончанае трываньне)

Аздобіць першаю вясноваю зелянінаю.

🔸️І хаты майскім дзераўцом не ўмаіў селянін, як прадзеды умайвалі, як вучыць абычай... (Купала)

🔸️І вясна хоча плошчы ўмаіць у зелень каштанаў. (Танк)
#словы_У

КРÁТАЦЦА (kratacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Рухацца, варушыцца.

🔸️Ледзь-ледзь краталася толькі бляшанае лісьце асін. (Броўка)
🔸️На левай вудзе кратаўся паплавок. (Ваданосаў)

2. Пераноснае значэньне: абуджацца, узьнікаць (пра пачуцьці, думкі і пад.).

🔸️Стараста быў узбуджаны і ўсхваляваны, але гэта ўсё не дасягала глыбіні душы, і недзе ў схаваным кутку краталася радасьць. (Самуйлёнак)
#словы_К

Як сказаць па-беларуску "Час от часу не легче"?

А вось гэтак:

🔸️Кепска (блага), пане Грыгоры: што далей, то горай
🔸️Далей — не лягчэй
🔸️Чым далей, тым цяжэй
🔸️Чым далей, тым галей
🔸️Было кепска, стала (будзе) горш
🔸️Было ліха, дый пагоршала
#фразэалягізмы

20+ сынонімаў да слова "гарэза". І гэта толькі невялікая частка з улікам усіх дыялектаў! 🫣

❓️А якія яшчэ сынонімы ведаеце вы?

Inst: @wanderlust_samoyed

Выратаваць - спасти.

Ці ведаеце Вы, як гучыць па-беларуску выраз "УШКИ НА МАКУШКЕ"?

А вось гэтак:

🔸Слых на семярых
🔸Вушы наставіць (паставіць, натапырыць)
#фразэалягізмы