​🇧🇾 Прилагательные

Обычный - Звычайны
Средний - Сярэдні
Нормальный - Нармальны
Банальный - Банальны
Стандартный - Стандартны
Типичный - Тыповы
Регулярный - Рэгулярны
Постоянный - Пастаянны
Временный - Часовы
Периодический - Перыядычны

Неўзабаве апошні дзень зімы! А вы ўжо адчуваеце подых вясны? 🌱

ПРАДВÉСЬНЕ (pradvieśńie)
(назоўнік, ніякі род)

Час, які папярэднічае вясьне.

🔸️Было прадвесьне — сакавік, але дзень па-зімоваму халодны, хмурны. (Шамякін)
#словы_П

ТЫНК (tynk)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. Апрацоўчы раствор з сумесі вяжучых рэчываў (вапны, цэмэнту, гліны, пяску, вады і пад.), які наносяць на паверхню будынкаў, унутраных сьцен памяшканьняў і пад.

🔸️Пытаюся ў будаўнікоў:
— Мо' прымеце ўжо навасёлаў? — Рыхтуем пірагі для вас,
А вы не падаяце вестак, — Дзяўчына кажа мне ў адказ
І тынк замешвае, як цеста. (Аўрамчык)

2. Цьвёрды пласт такога раствору на паверхні будынкаў, на ўнутраных сьценах.

🔸️Тынк у розных мясьцінах быў абабіты, з-пад яго сьвяціліся пераплёты дранак, прыбітых да сьцен. (Колас)

❗️ТЫНКÓЎКА ці ТЫНКАВÁНЬНЕ — працэс нанясеньня тынку.
#словы_Т

САКАВІ́К (sakavik)
(назоўнік, мужчынскі род)

Трэці месяц каляндарнага года.
#словы_С

На наш погляд, гучыць значна прыгажэй за "прахожы". А Вам ці даспадобы, сябры? 🧡

МІНА́К (minak)
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Тое, што і прахожы.
⠀
🔸Мінак паглядзеў на Мірона, як на пустое месца і пашыбаваў сабе далей. (Аўласенка).
#словы_М

📍А яшчэ можна сказаць "нады́сь/нагды́сь" (слоўнік Байкова-Некрашэвіча).

НАДО́ЕЧЫ (nadoječy)
(прыслоўе)

Размоўнае слова: зусім нядаўна; ня так даўно, днямі.

🔸Надоечы адбылося здарэньне, якое абляцела навадворкі і ўсе навакольныя вёскі. (Кавалёў).
🔸Вечарам.. [Надзя] зь дзяўчынай, зь якой надоечы пазнаёмілася, прыйшла ў пакой інтэрната. (Галавач).

ЧУЛЬЛÍВЫ (čullivy)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Здольны ўспрымаць зьнешнія, фізычныя раздражненьні. 

🔸️У гэтых дваццаці яблынь мы наўмысна затрымліваем цьвіценьне, яны вельмі чульлівыя да замаразкаў. (Стаховіч)

2. Кранальны, сардэчны, здольны выклікаць замілаваньне, добрае пачуцьцё.

3. Здольны тонка адчуваць, востра рэагаваць.

🔸️Ад чульлівага дзіцячага сэрца не схаваеш фальшы. (Краўчанка)
#словы_Ч

НІШЧЫМНЫ (niščymny)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Не прыпраўлены скаромным, без скаромнага; посны.

🔸️Мы атрымлівалі толькі агульную норму хлеба і два разы на дзень у сталоўцы нішчымны .. крупнік. (Сяргейчык).
🔸️Большы брат згатаваў добры абед, нават два скруткі каўбасы на стол палажыў. А меншы наварыў капусты, ды й то нішчымнай. (Якімовіч).
   
2. Без нічога, без якіх-н. дабавак.

🔸️[Хана] такая худая, што мне робіцца шкада яе, і я аддаю ёй усе грушы, а на перапынку елі нішчымны хлеб. (Каліна).

3. Пусты.

🔸️Часамі ў гумно ўрываўся лёгкі ветрык, паварушваючы зьвіслыя са страхі нішчымныя каласкі. (Колас).
#словы_Н

"О, горе мне!" А як сказаць па-беларуску?

🔸️Авохці мне!

#фразэалягізмы

ШÁЛІ (šali)
(назоўнік)

Вагі (рас. "весы") зь місамі ("чашками") на каромысьле.

🔸Жыцьцё Аўгіні было роўнымі шалямі, якія заўсёды стаялі на адным месцы і не зыбаліся ў бакі. (Бядуля).
🔸Прыпяцкія берагі на шалі пясочныя паклалі хвалі апошняе веры. (Барадулін).
🔸Ужо зусім на сконе быў жнівень, бо тыя колькі дзён, якія заставаліся ў ягоным календары, ці маглі дадаць яшчэ што важкае на нябачныя шалі... (Чыгрынаў).
#словы_Ш

НЕСПАДЗÉЎКА (niespadzieŭka)
(назоўнік, жаночы род)

Размоўнае слова: нечаканы, непрадбачаны выпадак, здарэньне і пад.

🔸️Параход так раўнуў, што Сашка ад неспадзеўкі аж прысеў. (Даніленка).
🔸️Для мяне прапанова выступіць была неспадзеўкаю, і я неяк аж зьбянтэжыўся. (Сабаленка).
#словы_Н

Як сказаць па-беларуску "За ушами трещит"?

🔸️Аж нос гайдука скача (гайдук — від пляскі)
🔸️Аж нос у прысядкі гуляе (ідзе)
🔸️Аж нос угінаецца
🔸️Аж вушы трашчаць
🔸️Мала вочы не павылазяць
#фразэалягізмы